Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Asesor WSA Krzysztof Targoński ( spr. ) po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2008 roku na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Z. J. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] roku, nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego w kwestii przyznania stronie skarżącej prawa pomocy w zakresie całkowitym p o s t a n a w i a: 1. zwolnić od kosztów sądowych, 2. ustanowić adwokata.

Skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Uzasadniając wniosek oświadczył, że z uwagi na brak potrzebnych zezwoleń nie może w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kontynuować dotychczasowej produkcji, wobec czego utrzymuje się on wraz z małżonką, otrzymującą zasiłek [...] w kwocie [...] zł, wyłącznie z [...] w wysokości [...] zł. Dodał, że posiadany przez niego i żonę majątek – zdewastowany las i przedsiębiorstwo obciążone długiem hipotecznym w wysokości [...] zł – jest pozbawiony wartości.

Referendarz sądowy, działając na podstawie art. 255 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – dalej w skrócie p.p.s.a.), wezwał stronę do uzupełnienia danych zawartych we wniosku (wezwanie z dnia [...]r.) poprzez:

- udokumentowanie wszelkich dochodów skarżącego i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, w tym wnuczka,

- przedłożenie informacji o rachunkach bankowych i dokonywanych na nich operacjach,

- złożenie wyjaśnień dotyczących prowadzonej przez skarżącego działalności gospodarczej,

- nadesłanie dokumentów dotyczących stanu zdrowia skarżącego i jego małżonki,

- udokumentowanie wysokości wydatków z tytułu stałych opłat związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego.

W piśmie z dnia [...] r. skarżący oświadczył, że:

- dochody nie uległy zmianie,

- on ani jego żona nie posiadają rachunków bankowych,

- do dokumentów wnuka nie ma dostępu,

- w zasadzie nie prowadzi działalności gospodarczej,

- wszczęto egzekucje sądową należności Banku [...], które zabezpieczono hipoteką na nieruchomości, na której znajduje prowadzone przez niego Przedsiębiorstwo "A",

- w dalszym ciągu nie posiada pozwolenia na produkcję [...],

- stan zdrowie uległ dalszemu pogorszeniu, przy czym w związku z inflacją zwiększyły się koszty zakupu leków.

Do pisma skarżący załączył plik dokumentów obrazujących jego sytuację majątkową, ponoszone wydatki na zakup leków, umowę o pracę wnuczka, postanowienie o wszczęciu egzekucji, a także kopie deklaracji VAT – 7 z ostatnich sześciu miesięcy.

Postanowieniem z dnia 10 marca 2008 r. referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy.

W piśmie z dnia [...]r., nadanym w tym samym dniu przesyłką pocztową, skarżący wniósł o uchylenie postanowienia z dnia 10 marca 2008 roku.

Pismo to została potraktowane jako sprzeciw od postanowienia referendarskiego. Skarżący podniósł, że pozostający z nim w gospodarstwie domowym wnuczek osiąga dochód w wysokości [...] zł miesięcznie i ma na utrzymaniu swoją czteroosobowa rodzinę, a także opiekuje się babką w wieku [...] lat. Pomaga również w opiece żony skarżącego i jego [...] letniej siostry.

Wnioskodawca dodał również, iż od [...] r. został pozbawiony dochodów, jednak musi ponosić koszty utrzymania przedsiębiorstwa, w związku z brakiem możliwości ogłoszenia upadłości.

W tym miejscu należy wyjaśnić, iż zgodnie z art. 260 p.p.s.a. w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

Sąd nie znalazł podstaw do odrzucenia sprzeciwu wniesionego na postanowienie referendarskie z dnia 10 marca 2008 r., a zatem kwestia przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych podlega rozpoznaniu przez Sąd.

Przechodząc do oceny wniosku wskazać przyjdzie, iż zasługuje on na uwzględnienie.

Stosownie do przepisu art. 245 § 1 w zw. z art. 243 § 1 p.p.s.a. strona może się ubiegać o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.) Przysługuje ono osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania ( art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a.).

W ocenie Sądu skarżący wykazał, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów utrzymania koniecznego dla siebie i żony. Ich wspólne miesięczne dochody to kwota [...] zł, z której ponoszą znaczne wydatki na leczenie. Nie bez znaczenia pozostaje również podeszły wiek skarżącego oraz jego małżonki.

Z przedstawionych przez wnioskodawcę dokumentów wynika, że saldo końcowe na rachunku bankowym jest ujemne, a jego sytuację majątkową pogarsza dodatkowo prowadzona przeciwko niemu egzekucja sądowa.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że skarżący wykazał, iż spełnia ustawowe przesłanki przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie.

Przedstawionej wyżej oceny nie może zmienić fakt, iż skarżący od [...] do [...] r. prowadził działalność gospodarczą, bowiem ocenie Sądu podlega sytuacja majątkowa wnioskodawcy i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym na dzień złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy – w tej sprawie na [...]roku. Natomiast analiza przesłanych przez wnioskodawcę kopii deklaracji podatkowych uzasadnia stwierdzenie, że prowadzona w tym okresie działalność gospodarcza nie miała istotnego wpływu na sytuacje majątkową skarżącego.

W ocenie Sądu nawet gdyby przyjąć, że wnuczek skarżącego ponosi stałe koszty utrzymanie mieszkania (czynsz, gaz, energia elektryczna), to i tak nie zmieniłoby to zaprezentowanej już wyżej oceny, że wnioskodawca nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Podeszły wiek skarżącego i jego żony uzasadniają stwierdzenie, że wnuczek jest ich opiekunem.

Z tych względów Sąd, na podstawie przepisu art. 246 § 1 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji postanowienia.