Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Elżbieta Kremer (spr.) sędzia NSA Ewa Dzbeńska sędzia del. NSA Jerzy Solarski Protokolant asystent sędziego Iwona Rzucidło-Grochowska po rozpoznaniu w dniu 25 września 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej S. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 14 grudnia 2011 r. sygn. akt III SA/Łd 1024/11 w sprawie ze skargi S. K. na czynność Starosty O. z dnia [...] czerwca 2011 r. w przedmiocie odmowy włączenia dokumentacji technicznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w sprawie zasiedzenia oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z 1 grudnia 2011 r., sygn. akt III SA/Łd 1024/11 oddalił skargę S. K. na czynność Starosty O. w przedmiocie odmowy włączenia dokumentacji technicznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w sprawie zasiedzenia.

Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności faktycznych:

W dniu [...] maja 2010 roku skarżący będący geodetą uprawnionym złożył do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjno-Kartograficznej w O. operat dotyczący podziału wskazanej nieruchomości stanowiącej działkę nr [...].

W wyniku przeprowadzonej kontroli operatu stwierdzone zostały usterki, które wyszczególnione zostały w protokole kontroli, a operat został zwrócony wykonawcy.

Po zapoznaniu się ze złożonymi do protokołu kontroli wyjaśnieniami uprawnionego geodety w zakresie stwierdzonych usterek Starosta O. powiadomił zainteresowanego o odmowie włączenia do państwowego zasobu geodezyjno-kartograficznego operatu dotyczącego podziału wskazanej nieruchomości. Wskazał, że powodem odmowy włączenia jest nieusunięcie usterek wyszczególnionych w protokole kontroli sporządzonym zgodnie z § 11 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych (...). Stwierdził, że geodeta nie przestrzega obowiązujących przepisów jak również wytycznych z instrukcji technicznej G-4.

Skarżący na podstawie art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 207 ze zm., dalej: p.p.s.a.) wystąpił do Starosty O. z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa w przedmiocie odmowy włączenia do państwowego zasobu geodezyjno-kartograficznego operatu dotyczącego wykonania podziału nieruchomości. W obszernym uzasadnieniu wezwania geodeta ustosunkował się do zarzutów organu. W konkluzji podniósł, że Starosta O. odmawiając włączenia operatu do zasobu naruszył prawo. Wskazane usterki, będące podstawą odmowy, wykazane w protokole kontroli, są albo jawną ingerencją w merytoryczną treść jego opinii biegłego z zakresu geodezji, składanych pod odpowiedzialnością karną do sądu, albo nie mają uzasadnienia w obowiązujących przepisach i standardach dotyczących geodezji. Podkreślił, że zastosowanie się do zaleceń Starosty byłoby rażącym naruszeniem prawa w postaci wydania fałszywej opinii.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Starosta O. wskazał, że przyczyną odmowy włączenia do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego dokumentacji z wykonanych prac geodezyjnych były stwierdzone w toku przeprowadzonej kontroli usterki, do usunięcia których geodeta został zobowiązany, a do czego się nie zastosował. Podkreślił, że dokumentacja techniczna powstała w wyniku prac wykonanych na zlecenie Sądu Rejonowego w O. podlega takim samym rygorom jak inne prace geodezyjne.

Skarżący na podstawie art. 3 § 2 pkt. 4 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na czynność Starosty O. dotyczącą odmowy włączenia do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego dokumentacji technicznej z podziału nieruchomości. Zarzucając organowi administracji naruszenie zasady niezawisłości sądów, ingerencję w treść opinii biegłego, naruszenie art. 6, art. 7, art. 8, art. 75, art. 77 § 1, art. 107 § 1 i 3 k.p.a., a także naruszenie § 9 ust. 1 i § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 roku w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych (Dz. U. Nr 78, poz. 837) wniósł o uchylenie zaskarżonej czynności w całości. W uzasadnieniu skargi podniósł, iż organ administracji zarzuca nieprzestrzeganie przepisów instrukcji G-4, ale nie precyzuje których. Wskazał, iż bezpodstawne jest również twierdzenie organu, że dokonał zmiany przebiegu granicy działki. Zarzucił organowi błędną interpretację § 15 instrukcji technicznej G-4, nieuwzględnienie celu pracy skarżącego i jego szczegółowych wyjaśnień dotyczących konieczności korekty współrzędnych wskazanego punktu oraz kwestionowanie treści i nieuzasadnione żądanie zmiany opisu w ramce mapy z projektem podziału.

W odpowiedzi na skargę Starosta O. wniósł o odrzucenie skargi z powodu niewyczerpania środków zaskarżenia, o których mowa w art. 52 § 1 i 2 p.p.s.a. lub o oddalenie skargi. Uzasadniając wniosek podniósł, że przed wniesieniem skargi skarżący nie wyczerpał trybu, a mianowicie nie wystąpił do organu nadzoru z wnioskiem o zbadanie zasadności odmowy włączenia prac geodezyjnych do zasobu geodezyjnego, o czym stanowi § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 roku w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych (...). W związku zaś z wnioskiem o oddalenie skargi organ orzekający podkreślił, iż opracowania geodezyjne przyjmowane do powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w związku z koniecznością przedstawienia przez biegłego sądowego, sądowi, opinii, podlegają takim samym rygorom jak inne prace geodezyjne. Czynności związane ze zgłaszaniem pracy, kontrolą dokumentacji oraz włączeniem dokumentacji technicznej do powiatowego zasobu geodezyjnego reguluje rozporządzenie w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych. Opinie sporządzone przez biegłych sądowych w oparciu o wykonaną pracę geodezyjną w związku z postępowaniem sądowym podlegają ocenie wyłącznie tego sądu. Organ prowadzący powiatowy zasób geodezyjny i kartograficzny nie kontroluje i nie przyjmuje tych opinii do zasobu. Czynności związane z przeprowadzeniem kontroli przedmiotowej dokumentacji przeprowadzone zostały zgodnie z obowiązującymi przepisami z zachowaniem odpowiednich terminów jak również z należytą starannością i rzetelnością, a potwierdzeniem tego jest pismo Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Łodzi, w którym podtrzymuje zasadność odmowy włączenia dokumentacji do zasobu geodezyjnego. Skarżący twierdząc, że biegłych sądowych wykonujących prace geodezyjne nie obowiązują akty prawne regulujące procedurę i sposób wykonania prac związanych z rozgraniczaniem i podziałem nieruchomości, nie podaje jakie przepisy obowiązują go w tym w zakresie. Nie powołuje się również w swoich pismach i skardze na żaden konkretny przepis, który regulowałby czynności geodety - biegłego sądowego wykonującego prace z zakresu geodezji i kartografii. Usterki wyszczególnione w protokołach kontroli są usterkami technicznymi wskazującymi na niezgodność wykonania pracy z ogólnie obowiązującymi standardami technicznymi i nie są ingerowaniem w treść opinii jaką skarżący sporządził na potrzeby sądu, która nie jest częścią składową operatu technicznego.

Wyrokiem z dnia 24 listopada 2010 roku, sygn. akt III SA/Łd 522/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi stwierdził bezskuteczność zaskarżonej czynności Starosty oraz wskazał, że podstawowym normatywnym warunkiem niewadliwej odmowy włączenia przedkładanych materiałów (dokumentów) do zasobu jest wykazanie przez organy, iż nie odpowiadają one któremukolwiek z kryteriów kontroli dokonywanej na podstawie § 9 rozporządzenia. Pismo stanowiące skarżoną czynność starosty jest nieprecyzyjne i ogólnikowe. W ocenie sądu przepisy prawa wymagają jednoznacznego stwierdzenia jakie konkretnie usterki są przyczyną odmowy oraz nakładają obowiązek wskazania prawnych i technicznych przyczyn odmowy. Wnioski płynące z przeprowadzonej kontroli, która ostatecznie zadecydowała o odmowie przyjęcia prac geodezyjnych do zasobu geodezyjnego, sformułowane w formie sugestii i nieprecyzyjnych twierdzeń, nie pozwoliły zorientować się sądowi co jest w istocie wadą zgłoszonej pracy geodezyjnej stanowiącą podstawę odmowy jej przyjęcia do zasobu geodezyjnego, a co nieistotną usterką niemającą wpływu na fakt odmowy. Brak wskazania konkretnych prawnych podstaw odmowy (z powołaniem się na akt prawny i enumeratywnie wskazany przepis) kierowanych do konkretnych usterek, ze wskazaniem w jakim kryterium kontroli wynikającym z § 9 usterki się mieszczą powoduje, że takie rozstrzygnięcie organu nie poddaje się w zasadzie kontroli sądu. Ogólne stwierdzenie, ze geodeta nie przestrzega obowiązujących przepisów prawa i instrukcji technicznej G-4 bez wskazania konkretnych przepisów prawa, ich artykułów i paragrafów nie spełnia wymagań odmowy, o której mowa w § 12 ust. 1 ww. rozporządzenia.

Skarżący wezwał Starostę O. do usunięcia naruszenia prawa poprzez przyjęcie do powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego przedmiotowej dokumentacji geodezyjnej zgodnie z wytycznymi zawartymi w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 24 listopada 2010 roku, sygn. akt III SA/Łd 521/10.

Działając zgodnie z zaleceniami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego dokonano ponownego rozpoznania sprawy, przeprowadzono ponowną kontrolę operatu technicznego powstałego z wykonania prac związanych z podziałem działki wykorzystując stanowisko Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru i Kartograficznego w Łodzi. Stwierdzono, iż dokumentacja techniczna zawiera jedną istotną wadę, która stanowi przeszkodę do włączenia dokumentacji do powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Z przeprowadzonych czynności spisano protokół kontroli, w którym sprecyzowano usterkę. Usterka dotyczy zmiany przebiegu granicy ujawnionej w operacie ewidencji i budynków pomiędzy będącą przedmiotem podziału działką nr [...], a sąsiednią działką nr [...], która nastąpiła w wyniku zmiany współrzędnej punktu granicznego i spisania z wykonania tej protokołu przyjęcia przebiegu granic.

Skarżący złożył ponownie dokumentację techniczną dotyczącą podziału działki nr [...] wraz z ustosunkowaniem się do wyszczególnionej w protokole kontroli usterki wraz z żądaniem włączenia dokumentacji do powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego

Na podstawie § 9 ust. 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, przeprowadzono kontrolę dokumentacji technicznej powstałej w wyniku wykonania pracy geodezyjnej dotyczącej podziału nieruchomości. Z ww. czynności spisano protokół kontroli, w którym stwierdzono, że przedłożona do ponownej kontroli przedmiotowa dokumentacja nie nadaje się do przyjęcia do zasobu geodezyjnego i kartograficznego, ponieważ nadal jest obarczona usterką wyszczególnioną w protokole. Nieusunięcie sprecyzowanej w protokole usterki skutkuje odmową włączenia dokumentacji do powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Brak jest bowiem, jak wskazał organ spójności topologicznej informacji dostarczonej przez wykonawcę z informacjami uzyskanymi z powiatowego ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej w trakcie realizacji pracy, o której mowa w § 9 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych. Podkreślono, iż zgodnie § 7 ust 2 pkt. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz. U. Nr 268, poz. 2663) protokół z przyjęcia granic nieruchomości sporządza się na podstawie danych katastru nieruchomości, danych zawartych w księdze wieczystej lub innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości, a nie na podstawie danych z pomiaru kontrolnego stany istniejącego na gruncie tak jak to zostało wykonane w niniejszej sprawie. Konsekwencją zmiany współrzędnych punktu granicznego jest również zmiana powierzchni działki oraz działki sąsiedniej, dla której nie został sporządzony wykaz zmian gruntowych, co uniemożliwia wprowadzenie zmiany organowi prowadzącemu ewidencję gruntów i budynków zgodnie z § 46 ust. l oraz ust. 2 pkt. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001r.w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Pozostawienie dokumentacji w obecnym stanie narusza jej kompletność zgodnie z § 9 ust 1 pkt. 6 rozporządzenia w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych. Powierzchnię działki sąsiedniej należy wykazać z dokładnością do 0,0001 ha co wynika z § 62 ww. rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków, o czym również stanowi § 9 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych (Dz. U. z 2001r. Nr 78, poz. 837). Ponadto organ wskazał, że otrzymana różnica we współrzędnej punktu granicznego- przesunięcie o 8 cm., mieści się w dopuszczalnej odchyłce liniowej określonej w § 15 Instrukcji Technicznej G-4 "Pomiary sytuacyjne i wysokościowe" wprowadzonej do stosowania zarządzeniem nr 7 Prezesa GUGiK z dnia 28 czerwca 1979r., zmienionej zarządzeniem nr 7 Prezesa GUGiK z dnia 23 lipca 1983r. (Dz .Urz. GUGiK Nr 2, poz.8), zaliczonej do standardów technicznych zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 marca 1999r. w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie (Dz. U. Nr 30, poz.297). Paragraf ten stanowi, że określenie położenia szczegółów terenowych I grupy dokładnościowej i w tym trwałych ogrodzeń, punktów załamania granic względem najbliższych elementów osnowy geodezyjnej powinno być wykonywane przy pomiarze bezpośrednim z dokładnością 0,10 m., co wskazuje na nieprzestrzeganie zasad wykonywania prac oraz zgodności opracowania ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji, kartografii o czym stanowi i 9 ust 1 pkt. l i 3 rozporządzenia w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych.

Skarżący na podstawie art. 52 § 3 p.p.s.a. wystąpił do Starosty O. z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa w przedmiocie odmowy włączenia do państwowego zasobu geodezyjno-kartograficznego operatu dotyczącego wykonania podziału działki. W obszernym uzasadnieniu wezwania geodeta ustosunkował się do zarzutów organu wykazując ich bezzasadność i bezpodstawność. W konkluzji podniósł, że Starosta O. odmawiając włączenia operatu do zasobu naruszył prawo. Wskazane usterki, będące podstawą odmowy, wykazane w protokole kontroli, są albo jawną ingerencją w merytoryczną treść jego opinii biegłego z zakresu geodezji, składanych pod odpowiedzialnością karną do sądu, albo nie mają uzasadnienia w obowiązujących przepisach i standardach dotyczących geodezji. Podkreślił, że zastosowanie się do zaleceń starosty byłoby rażącym naruszeniem prawa w postaci wydania fałszywej opinii.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, Starosta O. wskazał, że podtrzymuje swoje stanowisko wyrażone w protokole kontroli.

Skarżący na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na skarżoną obecnie czynność Starosty O. dotyczącą odmowy włączenia do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego dokumentacji technicznej z podziału nieruchomości. Zarzucił organowi administracji ingerencję w treść opinii biegłego przeznaczonej dla sądu cywilnego i zmuszanie do poświadczenia nieprawdy i rażące naruszenie prawa w postaci bezprawnego wstrzymania zakończenia sprawy sądowej o rozgraniczenie. Zarzucił także naruszenie art. 6, art. 7, art. 8, art. 75, art. 77 § 1, art. 107 § 1 i 3 k.p.a. poprzez:

- działanie Starosty O. na podstawie z góry powziętego zamiaru nieuwzględnienia wniosku o przyjęcie dokumentacji do zasobu geodezyjnego bez analizy dokumentów przedstawionych w sprawozdaniu technicznym;

- powoływanie się przez organ na fakty, które nie miały miejsca i nierzetelne prowadzenie postępowania przez inspektora;

- nie uwzględnienie celu pracy skarżącego i szczegółowego wyjaśnienia , że konieczna była korekta współrzędnych punktu granicznego;

- niedopuszczalne obciążanie skarżącego dodatkowymi powinnościami aby sporządził wykaz zmian gruntowych dla działek sąsiednich w sytuacji gdy brak jest podstaw prawnych do wykazania ich powierzchni w metrach kwadratowych w miejsce dotychczasowej powierzchni w arach.

Skarżący zarzucił również naruszenie § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 roku w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych (Dz. U. Nr 78, poz. 837) poprzez:

- bezpodstawny zarzut braku spójności topologicznej dostarczonej informacji z informacjami uzyskanymi z ośrodka dokumentacji geodezyjnej;

- bezpodstawne twierdzenie, że skarżący dokonał zmiany przebiegu granicy działki z działką sąsiednią podczas gdy z protokołu przyjęcia przebiegu granic wynika, że przyjęcie granic nastąpiło zgodnie z operatem ewidencji gruntów;

- błędna interpretację § 15 instrukcji technicznej G-4, że dopuszczalna jest odchyłka liniowa znaku granicznego;

- bezpodstawne żądanie obliczenia powierzchni działki sąsiedniej z dokładnością do 0,0001 ha w sytuacji gdy nie jest to przedmiotem opracowania;

- powoływanie się na treść rozporządzenia z dnia 7 grudnia 2004 r. w sytuacji gdy biegły miał wydzielić część nieruchomości do zasiedzenia w sprawie sądowej o zasiedzenie.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej czynności w całości.

W odpowiedzi na skargę Starosta O. wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę, wskazując przy tym na swoje związanie ocena prawną wyrażoną w poprzednim wyroku wydanym w tej sprawie. W rozpoznawanej sprawie przedmiotem skargi jest stanowisko Starosty O. dotyczące ponownej odmowy włączenia sporządzonej przez skarżącego dokumentacji podziałowej w sprawie o zasiedzenie do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Sąd wskazał na § 9 ust.1 oraz § 11 ust.1 pkt.7b.), § 12 ust.1 rozporządzenia z 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych. Sąd wskazał też na § 6 ust.1 rozporządzenia z 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz. U. nr 268 poz.2663) i stwierdził, że w przekonaniu sądu organ administracji trafnie odmówił przyjęcia złożonej dokumentacji ze względu na zmianę współrzędnej punktu granicznego i spisanie z wykonania tej czynności protokołu przyjęcia przebiegu granic. Sąd wskazał, że w sprawie I Ns 392/08 o zasiedzenie toczącej się przed Sądem Rejonowym w O. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego geodety celem ustalenia jaka część działki znajduje się w posiadaniu wnioskodawcy i sporządzenie mapy z projektem podziału do zasiedzenia. Wykonanie tej opinii zlecono skarżącemu, który wykonał zleconą mu pracę lecz dokonał zmiany współrzędnych punktu granicznego pomiędzy sąsiadującymi działkami. Wskutek tego nastąpiła zmiana lokalizacji punktu granicznego o 8 cm, a w konsekwencji przebieg granicy pomiędzy obu działkami i jednocześnie zmiana powierzchni obu działek o 3m2. Sąd wskazał, że granice działek ewidencyjnych oznaczone są punktami granicznymi, które posiadają określone współrzędne X,Y. Stanowi to numeryczny opis granic działki za pomocą współrzędnych określających przebieg linii granicznych (§ 61 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków – Dz. U. nr 38 poz.454). Skarżący był zobowiązany do sporządzenia mapy z projektem podziału działki. Przy opracowaniu takiej mapy przyjęcie granic nieruchomości podlegającej podziałowi następuje w wyniku badania dokumentów wymienionych w § 6 ust.1 rozporządzenia z 7 grudnia 2004 r., a mianowicie księgi wieczystej, katastru nieruchomości oraz innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości. Przyjęcie granic nieruchomości nie może natomiast nastąpić w wyniku ich fizycznego wyznaczenia w terenie jak uczynił to skarżący. Nie był on zatem uprawniony do samodzielnego wyznaczania przebiegu granicy pomiędzy działkami na podstawie własnych pomiarów w terenie. W ocenie sądu nie ma znaczenia okoliczność podnoszona przez skarżącego, że pomiaru dokonał nowoczesnym tachimetrem elektronicznym i okazało się, że współrzędne punktu granicznego różnią się od współrzędnych z zasobu geodezyjnego zaś różnica w lokalizacji punktu wynosi 8 cm. Różnica ta (8cm) mieści się bowiem w dopuszczalnej odchyłce liniowej. Dopuszczalne błędy w pomiarach geodezyjnych zostały określone w geodezyjnych instrukcjach technicznych wprowadzonych rozporządzaniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 24 marca 1999 r. w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz krajowego systemu informacji o terenie (Dz. U. nr 30 poz.297). Instrukcjami tymi są: instrukcja techniczna "O-1 Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych" wprowadzonych do stosowania zarządzeniem nr 1 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii (GUGiK) z dnia 9 lutego 1979 r. zmieniona zarządzeniem nr 4 Prezesa GUGiK z 23 lipca 1983 r. (Dz. Urz. GUGiK nr 2 poz.5) oraz instrukcja techniczna "G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe" wprowadzona do stosowania zarządzeniem nr 7 Prezesa GUGiK z 28 czerwca 1979r, zmieniona zarządzeniem nr 7 Prezesa GUGiK z 23 lipca 1983r. (Dz. Urz. GUGiK nr 2 poz.8). Zgodnie z treścią § 11 ust.2 instrukcji O-1 pomiar sytuacyjny położenia szczegółów terenowych względem poziomej osnowy geodezyjnej powinien być wykonany z następującą dokładnością: dla I grupy szczegółów terenowych +/- 0,10 m. Podobnej treści jest również przepis § 15 ust.1 instrukcji G-4. Sąd wskazał również na § 11 ust.1 pkt.1a.) instrukcji O-1 i stwierdził, że podobnej treści jest również przepis § 12 ust.1 i 2 instrukcji G-4. Z wymienionych przepisów instrukcji O-1 i G-4 wynika, że pomiar sytuacyjny położenia tego znaku granicznego względem poziomej osnowy geodezyjnej powinien być wykonany z dokładnością +/- 0,10 m. Współrzędne położenia punktu granicznego określają jego położenie w konkretnym systemie odniesień przestrzennych zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2008 r. w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych (Dz. U. Nr 70 poz. 812). W myśl rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz.454) załącznik nr 4 tabela 30 dla punktu granicznego przewiduje się cztery przedziały określające błąd położenia punktu granicznego względem punktów osnowy, przy czym najwyższej dokładności jest przedział numer 1 dla którego przewidziano błąd od 0,00 do 0,010 m. Współrzędne punktu granicznego ujawnione w ewidencji gruntów zostały obliczone w 1988 r. Pomiar wykonany przez skarżącego w 2010 r. mieści się w granicach błędu (+/- 0,10m) a więc należy traktować go jako pomiar kontrolny potwierdzający prawidłowość współrzędnych ujawnionych w ewidencji gruntów. W związku z czym skarżący nie powinien zmieniać współrzędnych punktu lecz przyjąć jako prawidłowe współrzędne ujawnione w ewidencji gruntów tzn. współrzędne katalogowe. Skarżący określając nowe współrzędne punktu granicznego naruszył przepisy § 11 ust.2 instrukcji O-1 i § 15 ust.1 instrukcji G-4, co wskazuje na nieprzestrzeganie zasad wykonywania prac oraz na brak zgodności opracowania ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji i kartografii (§ 9 ust.1 pkt.1 i 3 rozporządzenia z 16 lipca 2001r.). Skarżący był zobowiązany przez sąd cywilny do ustalenia projektu mapy podziału działki. Przy opracowaniu projektu takiej mapy winien oprzeć się na dokumentach wymienionych w § 6 ust.1 rozporządzenia z 7 grudnia 2004r. Nie był natomiast uprawniony do wznawiania znaków graniczonych ani ustalania nowego przebiegu granicy pomiędzy działkami na podstawie danych z własnego pomiaru w terenie. W przekonaniu sądu nie było potrzeby ustalania granicy wskazanej działki, gdyż istnieją dokumenty, które pozwalają określić położenie punktu granicznego. Ustalanie przebiegu granicy w razie powstania sporu następuje w postępowaniu w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości. Czynności ustalania przebiegu granicy nieruchomości zostały uregulowane w rozdziale 6 ustawy z 17 maja Prawo geodezyjne kartograficzne (Dz. U. nr 193 z 2010r. poz.1287 ze zm.) zaś czynności przyjęcia granic nieruchomości w § 7 rozporządzenia z 7 grudnia 2004 r. Zmiana współrzędnych punktu granicznego oraz ustalenie nowego przebiegu granicy pomiędzy sąsiadującymi działkami skutkuje brakiem spójności topologicznej informacji dostarczonej przez skarżącego z danymi znajdującymi się w państwowym zasobie geodezyjnym, o której mowa w § 9 ust.1 pkt.5 rozporządzenia z 16 lipca 2001 r. Konsekwencją zmiany współrzędnych punktu granicznego i ustalenia nowego przebiegu granicy sąsiadujących działek była zmiana powierzchni obu działek o 3m2. W sytuacji gdy skarżący dokonał już takiej zmiany to winien on sporządzić wykaz zmian gruntowych działki sąsiedniej, gdyż jest to warunek przyjęcia dokumentacji do zasobu geodezyjnego. Warunek ten wynika z treści § 46 ust.1 i ust.2 pkt.1 i 2 rozporządzenia z 29 marca 2001r. Skarżący nie sporządził takiego wykazu, a więc przyjęcie złożonej dokumentacji w obecnej postaci naruszyłoby jej kompletność, o której mowa w § 9 ust.1 pkt.6 rozporządzenia z 16 lipca 2001 r. Z treści odpowiedzi na skargę wynika, iż w sprawie I Ns 392/08 Sąd Rejonowy w O. próbował na rozprawie wyjaśnić przyczynę odmowy przyjęcia dokumentacji do zasobu geodezyjnego. Ponieważ skarżący bronił swojego stanowiska i odmówił usunięcia usterki sąd zlecił mu wykonanie dwóch wersji podziału działki, lecz skarżący tego nie uczynił. W związku z czym sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego geodety. Do akt sprawy złożona została opinia drugiego biegłego. Analiza treści tej opinii potwierdza stanowisko organu administracji, iż współrzędne punktu granicznego ujawnione w ewidencji gruntów w stosunku współrzędnych obliczonych przez skarżącego, są w granicach dopuszczalnego błędu +/- 0,10m. W związku z czym współrzędne katalogowe są prawidłowe. Sąd podniósł, że stanowisko Starosty O. co do przyczyn odmowy przyjęcia dokumentacji do zasobu geodezyjnego podzielił Łódzki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego oraz Główny Geodeta Kraju. Wprawdzie oba pisma nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy lecz wspierają one stanowisko organu administracji co do prawidłowości wydanego rozstrzygnięcia. Sąd uznał za nieuzasadniony zarzut skarżącego ingerencji organu administracji w treść opinii biegłego przeznaczonej dla sądu cywilnego i zmuszanie go do poświadczania nieprawdy w opinii co do przebiegu granicy i powierzchni działki. Starosta jest zobowiązany do kontrolowania opracowań przyjmowanych do zasobu geodezyjnego, a zakres tej kontroli został określony w § 9 rozporządzenia z 16 lipca 2001r. Nie ma przy tym znaczenia okoliczność czy złożona dokumentacja jest jednocześnie opinią złożoną dla potrzeb sądu.

Od tego wyroku skarżący wniósł skargę kasacyjną, zaskarżając go w całości i zarzucając mu naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię § 61 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454, dalej powoływane jako: rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków) zakładającą, że zmiana współrzędnych punktu granicznego skutkuje zmianą przebiegu granicy, zamiast przyjęcia, że granica istnieje w postaci trwałego znaku granicznego, błędną wykładnię § 11 ust. 2 tiret pierwsze Instrukcji technicznej "O-l Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych" (zarządzenie nr 1 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 9 lutego 1979 r., zmieniona zarządzeniem nr 4 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z 23 lipca 1983 r., Dz. Urz. Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii nr 2 poz. 5; dalej powoływana jako Instrukcja 0-1) oraz § 15 ust. 1 Instrukcji technicznej "G-4 Pomiary sytuacyjne i wysokościowe" (zarządzenie nr 7 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 28 czerwca 1979 r., zmienione zarządzeniem nr 7 Prezesa Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii z dnia 23 lipca 1983 r., Dz. Urz. Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii Nr 2, poz. 8; dalej powoływana jako Instrukcja G-4), wprowadzonych rozporządzaniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 marca 1999 r. w sprawie standardów technicznych dotyczących geodezji, kartografii oraz kraj owego systemu informacji o terenie (Dz. U. z 1999 r. Nr 30, poz. 297) polegającą na błędnym przyjęciu, że określają one sposób wykorzystania wyników tego pomiaru (ich interpretacji), a nie jak powinno być, że określają one wyłącznie zasady dokonywania pomiarów (dokładność względem poziomej osnowy geodezyjnej, z jaką winien być dokonany pomiar), co w konsekwencji spowodowało niewłaściwe zastosowanie przepisów § 9 ust. 1 pkt. 1, 3, 5 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 16 lipca 2001 r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz (Dz. U. Nr 78, poz. 837; dalej: rozporządzenie w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych) przez zarzucenie skarżącemu ich naruszenie przez nieprzestrzeganie zasad wykonywania prac, brak zgodności opracowania ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji i kartografii, braku spójności topologicznej informacji dostarczonej przez skarżącego z danymi znajdującymi się w państwowym zasobie geodezyjnym, a także § 12 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych przez zwrot dokumentacji. Zarzucił również błędną wykładnię § 46 ust. 1 i ust. 2 pkt. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków przez przyjęcie, że Skarżący zobowiązany być do sporządzenia wykazu zmian gruntowych działki, podczas gdy przy przyjmowaniu prac do zasobu organ podejmuje rozstrzygnięcia w oparciu o rozporządzenie w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, a nie w oparciu o rozporządzenie w sprawie ewidencji gruntów i budynków, przez co skarżącemu został niezasadnie został postawiony zarzut naruszenia § 9 ust. 1 pkt. 6 rozporządzenia w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych (przyjęcie złożonej dokumentacji w obecnej postaci naruszyłoby jej kompletność) oraz nie spełnienia wymogów § 6 ust. 1 i § 7 ust. 2 pkt. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz. U. Nr 268, poz. 2663).

Wniósł ponadto o uchylenie wyroku i zasądzenie kosztów postępowania. Na rozprawie wniósł o merytoryczne rozpoznanie sprawy. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazał, że sąd błędnie utożsamił numeryczny opis granic działki ewidencyjnej określony za pomocą współrzędnych z granicami działki. Nie można bowiem twierdzić, że zmiana współrzędnych skutkuje zmianą przebiegu granicy. Granica istnieje w rzeczywistości w postaci trwałego betonowego znaku. Korekty współrzędnych znaku granicznego skarżący dokonał już po czynnościach przyjęcia przebiegu granic, gdy obliczył jego współrzędne i stwierdził, że dotychczasowe współrzędne nie pokrywały się z centrem tego znaku. Zakwestionował stanowisko sądu w zakresie dokładności pomiaru sytuacyjnego i wskazał na dokładniejsze wykonywanie pomiaru tachimetrem nowszym i lepszej klasy. Nie ma też podstaw do sporządzenia przez niego wykazu zmian gruntowych dla dziełek sąsiadujących oraz zawiadamiania ich właścicieli o postępowaniu, ani obliczaniu powierzchni w metrach kwadratowych. Ponadto, starosta nie ma uprawnień przysługujących organowi ewidencyjnemu, zatem niezasadny jest zarzut naruszenia rozporządzenia w sprawie zgłaszania robót geodezyjnych. Skarżący wykonał ponadto zalecenia Sądu Rejonowego w O.

Starostwo poinformowało sąd pismem, że opracowano nową dokumentację działki i została ona przyjęta do PODGIK. Dokonano stosownej zmiany w rejestrze gruntów.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwym zastosowaniu (pkt 1); naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 2).

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, co oznacza, że zakres jego kontroli ograniczony jest wyłącznie do oceny zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej. Z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania (art. 183 § 1 p.p.s.a.), której przesłanki określa przepis art. 183 § 2 p.p.s.a. W rozpoznawanej sprawie przesłanki nieważności postępowania nie miały miejsca.

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem podnoszone w niej zarzuty są bezprzedmiotowe. Należy zaznaczyć, że sformułowane w skardze kasacyjnej zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię wskazanych w skardze przepisów w praktyce są tożsame z zarzutami jakie zostały sformułowane w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku odniósł się bardzo szczegółowo do wskazanych zarzutów, a Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podziela to stanowisko.

W przedmiotowej sprawie skarżący biegły geodeta miał ustalić jaka część działki nr [...] znajduje się w posiadaniu wnioskodawcy w związku z toczącym się postępowaniem o zasiedzenie i sporządzić mapę z projektem podziału tej działki.. Skarżący wykonał zlecona mu pracę lecz dokonał zmiany współrzędnych punktu granicznego nr [...] pomiędzy działkami nr [...] i [...]. Wskutek tego nastąpiła zmiana lokalizacji punktu nr [...] o 8 cm a w konsekwencji przebieg granicy pomiędzy obu działkami i jednocześnie zmiana powierzchni obu działek o 3m2.

Podkreślić należy, iż granice działek ewidencyjnych oznaczone są punktami granicznymi, które posiadają określone współrzędne X,Y. Stanowi to numeryczny opis granic działki za pomocą współrzędnych określających przebieg linii granicznych (§ 61 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków – Dz.U. nr 38 poz.454). Skarżący był zobowiązany do sporządzenia mapy z projektem podziału działki nr [...]. Problematyka dotycząca podziału nieruchomości regulowana jest ustawą z 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami, oraz rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004r. o sposobie i trybie dokonania podziału nieruchomości (Dz.U. Nr 268, poz.2663 ). Dla opracowanie takiej mapy przyjęcie granic nieruchomości podlegającej podziałowi następuje w wyniku badania dokumentów wymienionych w § 6 ust.1 rozporządzenia z 7 grudnia 2004r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości, a mianowicie księgi wieczystej, katastru nieruchomości oraz innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości. Przyjęcie granic nieruchomości nie może natomiast nastąpić w wyniku ich fizycznego wyznaczenia w terenie jak uczynił to skarżący. Skarżący nie był zatem uprawniony do samodzielnego wyznaczania przebiegu granicy pomiędzy działkami nr [...] i [...] na podstawie własnych pomiarów. Zgodnie z powołanym § 6.ust.1 rozporządzenia, do opracowania mapy z projektem podziału nieruchomości, o której mowa w art. 97 ust. 1a pkt 8, przyjęcie granic nieruchomości podlegającej podziałowi następuje w wyniku badania:

1) księgi wieczystej nieruchomości podlegającej podziałowi oraz innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości;

2) danych wykazanych w katastrze nieruchomości.

Natomiast z § 7. 1 powołanego rozporządzenia wynika, że z czynności przyjęcia granic nieruchomości podlegającej podziałowi sporządza się protokół, o którym mowa w art. 97 ust. 1a pkt 5.

2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

1) oznaczenie nieruchomości podlegającej podziałowi według danych z katastru nieruchomości oraz księgi wieczystej, a w razie jej braku - według innych dokumentów określających stan prawny nieruchomości;

2) informacje o dokumentach stanowiących podstawę przyjęcia granic nieruchomości podlegającej podziałowi;

Również § 9 ust.1 pkt 6 powołanego wyżej rozporządzenia z 7 grudnia 2004r. stanowi, że oznaczenie nieruchomości sąsiednich następuje według danych z katastru nieruchomości. Te wskazane przepisy § 6.ust.1, § 7 ust.2 pki 1 i 2, § 9 ust.1 pkt 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004r. w sprawie trybu dokonywania podziału nieruchomości, będące również przedmiotem zarzutów skargi kasacyjnej, wskazują , że dokonując takiej czynności jak podział danej nieruchomości ustalenie granic nieruchomości podlegającej podziałowi następuje według danych zawartych w wskazanych dokumentach, a nie podstawie własnego pomiaru. Tym samym podniesiony zarzut jest bezprzedmiotowy. Rację ma Sąd I instancji, iż skarżący nie był uprawniony do wznawiania znaków graniczonych ani ustalania nowego przebiegu granicy pomiędzy działkami nr [...] i [...] na podstawie danych z własnego pomiaru w terenie. Granice do podziału nieruchomości należy przyjąć w takim kształcie, jaki wynika ze stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej lub odpowiednio ewidencji gruntów i budynków, na zasadach i w kolejności opisanej w § 6 rozporządzenia z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości (Dz. U. Nr 268, poz. 2663)].Nadto ustalanie przebiegu granicy w razie powstania sporu następuje w postępowaniu w sprawie o rozgraniczenie nieruchomości. Czynności ustalania przebiegu granicy nieruchomości zostały uregulowane w rozdziale 6 ustawy z 17 maja Prawo geodezyjne kartograficzne (Dz.U. nr 193 z 2010r. poz.1287 z późn. zm.) zaś czynności przyjęcia granic nieruchomości w § 7 rozporządzenia z 7 grudnia 2004r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziału nieruchomości. Z kolei w myśl rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z 29 marca 2001r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków ( Dz.U. nr 38 poz.454) załącznik nr 4 tabela 30 dla punktu granicznego przewiduje się cztery przedziały określające błąd położenia punktu granicznego względem punktów osnowy, przy czym najwyższej dokładności jest przedział numer 1 dla którego przewidziano błąd od 0,00 do 0,010 m. Współrzędne punktu granicznego nr [...] ujawnione w ewidencji gruntów zostały obliczone w 1988r. Pomiar wykonany przez skarżącego w 2010r. mieści się w granicach błędu (+/- 0,10m) a więc należy traktować go jako pomiar kontrolny potwierdzający prawidłowość współrzędnych ujawnionych w ewidencji gruntów. W związku z czym S. K. nie powinien zmieniać współrzędnych punktu nr [...] lecz przyjąć jako prawidłowe współrzędne ujawnione w ewidencji gruntów tzn. współrzędne katalogowe. Skarżący określając nowe współrzędne punktu granicznego naruszył przepisy § 11 ust.2 instrukcji O-1 i § 15 ust.1 instrukcji G-4 co wskazuje na nieprzestrzeganie zasad wykonywania prac oraz na brak zgodności opracowania ze standardami technicznymi dotyczącymi geodezji i kartografii (§ 9 ust.1 pkt.1 i 3 rozporządzenia z 16 lipca 2001r.). Zmiana współrzędnych punktu granicznego nr [...] oraz ustalenie nowego przebiegu granicy pomiędzy działkami [...] i [...] skutkuje brakiem spójności topologicznej informacji dostarczonej przez skarżącego z danymi znajdującymi się w państwowym zasobie geodezyjnym, o której mowa w § 9 ust.1 pkt.5 rozporządzenia z 16 lipca 2001r. w sprawie zgłaszania prac geodezyjnych i kartograficznych, ewidencjonowania systemów i przechowywania kopii zabezpieczających bazy danych, a także ogólnych warunków umów o udostępnianie tych baz. ( Dz.U.2001.Nr 78, poz.837 ). Konsekwencją zmiany współrzędnych punktu [...] i ustalenia nowego przebiegu granicy działek nr [...] i [...] była zmiana powierzchni obu działek o 3m2. W sytuacji gdy skarżący dokonał już takiej zmiany to winien on sporządzić wykaz zmian gruntowych działki nr [...] gdyż jest to warunek przyjęcia dokumentacji do zasobu geodezyjnego. Warunek ten wynika z treści § 46 ust.1 i ust.2 pkt.1 i 2 rozporządzenia z 29 marca 2001r w sprawie ewidencji i grntów budynków. Skarżący nie sporządził takiego wykazu a więc przyjęcie złożonej dokumentacji w obecnej postaci naruszyłoby jej kompletność, o której mowa w § 9 ust.1 pkt.6 rozporządzenia z 16 lipca 2001r. Tym samym podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia treści § 46 ust.1 i ust.2 pkt.1 i 2 rozporządzenia z 29 marca 2001r nie zasługiwał na uwzględnienie. Zasadnie bowiem przyjął organ, a Sąd I instancji podzielił to stanowisko, iż skoro w ramach podziału działki nr [...], przekraczając te ramy doszło ustalenia nowego przebiegu granicy pomiędzy działkami nr [...] i [...], to konsekwencją powinno być sporządzenie wykazu zmian gruntowych działki nr [...], albowiem inaczej nie będzie spełniony warunek przyjęcia dokumentacji do zasobu. Tym samym Sąd I instancji prawidłowo dokonał kontroli czynności Starosty O. w przedmiocie odmowy włączenia dokumentacji technicznej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w sprawie podziału działki nr [...] w związku z toczącym się postępowaniem o zasiedzenie, co znalazło wyraz w szczegółowym uzasadnieniu wyroku.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie art.184 p.p.s.a oddalił skargę kasacyjną.