Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia del. WSA Tomasz Kolanowski po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia PPHU "P." sp. z o.o. w Z. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 8 grudnia 2008 r. sygn. akt III SA/Gl 1444/07 odmawiające przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi PPHU "P." sp. z o.o. w Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 8 sierpnia 2007 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług postanawia: oddalić zażalenie.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 8 grudnia 2008 r., sygn. akt

III SA/Gl 1444/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odmówił P.P.H.U. "P." Sp. z o.o. w Z. przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi tej Spółki na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 8 sierpnia 2007 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd pierwszej instancji wskazał, iż postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2008 r. oddalono wniosek strony o przyznanie stronie prawa pomocy i że zażalenie na to postanowienie zostało przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2008 r. (sygn. akt I FZ 297/08) oddalone. Strona złożyła ponowny wniosek o przyznanie prawa pomocy po otrzymaniu wezwania do uiszczenia wpisu sądowego od skargi, powołując identyczne argumenty jak dotychczas - począwszy od pierwotnego wniosku o przyznanie prawa pomocy, a więc zablokowanie kont bankowych w wyniku działań podejmowanych przez orany skarbowe. Skoro nie zostały powołane żadne nowe okoliczności kształtujące stan faktyczny sprawy w zakresie rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy, w ocenie Sądu pierwszej instancji brak było przesłanek do zastosowania art. 165 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm., dalej – "p.p.s.a."), gdyż nie straciły na aktualności rozważania odnośnie sytuacji majątkowej i możliwości płatniczych Spółki, zawarte w poprzednim, prawomocnym postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2008 r.

Na powyższe postanowienie strona wniosła zażalenie, podkreślając swą trudną sytuację oraz to, iż nie prowadzi działalności gospodarczej, która została zablokowana przez przestępcze działania organów sądowych, prokuratorskich, policyjnych i skarbowych. Jednocześnie wskazano, iż strona funkcjonuje wyłącznie dzięki celowym pożyczkom jednego z wierzycieli, a straty przekroczyły już kwotę 75 mln zł. W swojej ocenie strona w stopniu wystarczającym udowodniła brak środków na wpłatę żądanej opłaty, bowiem brak środków wynika z naruszającego prawo działania urzędników. Strona przedstawiła postanowienie komornika z dnia 8 grudnia 2006 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego i podkreśliła uznanie argumentów strony w niektórych postanowieniach zwalniających ją od kosztów sądowych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z prawidłowo powołanym i zastosowanym przez Sąd pierwszej instancji art. 165 p.p.s.a. postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne.

W niniejszej sprawie zapadło już prawomocne orzeczenie dotyczące przyznania prawa pomocy stronie (postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2008 r. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił w tym zakresie zażalenie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 kwietnia 2008 r.). Zgodnie z powołanym wyżej artykułem, zmiana takiego postanowienia może nastąpić wyłącznie w sytuacji, gdy nastąpiły zmiany okoliczności sprawy, podkreślić przy tym należy, iż mają to być okoliczności relewantne dla rozpatrywanej kwestii, a więc dla oceny przesłanek umożliwiających ewentualne przyznanie wnioskodawcy prawa pomocy. Tymczasem skarżąca w swym powtórnym wniosku nie powołuje żadnych zmienionych okoliczności, które mogłyby doprowadzić do zmiany postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy, jak słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji. To, iż skarżąca inaczej ocenia swoją sytuację niż sądy administracyjne obu instancji rozpatrujące jej wniosek o przyznanie prawa pomocy, nie stanowi przesłanki do zmiany prawomocnego rozstrzygnięcia wydanego w tym zakresie. Instytucja przewidziana w art. 165 p.p.s.a. nie służy do ponownego rozpatrzenia argumentów strony przedstawionych w trakcie rozpoznawania wniosku o przyznanie prawa pomocy, lecz do umożliwienia zmiany postanowień niekończących sprawy (w tym postanowień w przedmiocie przyznania prawa pomocy), w przypadku gdy okoliczności sprawy uległy zmianie, powodując nieadekwatność poprzednio zapadłego postanowienia do zmienionej sytuacji. W przypadku braku wykazania, iż okoliczności sprawy uległy zmianie art. 165 p.p.s.a. nie znajduje zastosowania, a zatem brak jest przesłanek do zmiany prawomocnego postanowienia o odmowie przyznania prawa pomocy. Zmiana okoliczności sprawy nie wynika ani z wniosku strony, ani z argumentacji zawartej w zażaleniu. Wręcz przeciwnie - powielenie w zażaleniu poprzednich pism procesowych złożonych przez stronę w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy sygnalizuje, iż sytuacja skarżącej rzeczywiście nie uległa zmianie.

Z uwagi na powyższe okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 1 i 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.