drukuj    zapisz    Powrót do listy

6145 Sprawy dyrektorów szkół 6401 Skargi organów nadzorczych na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym), Inne, Wójt Gminy, Stwierdzono wydanie aktu organu jednostki samorządu terytorialnego, niebędącego aktem prawa miejscowego z naruszeniem prawa, IV SA/Gl 1060/14 - Wyrok WSA w Gliwicach z 2015-10-01, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Gl 1060/14 - Wyrok WSA w Gliwicach

Data orzeczenia
2015-10-01 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2014-10-29
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
Sędziowie
Beata Kalaga-Gajewska
Edyta Żarkiewicz /sprawozdawca/
Teresa Kurcyusz-Furmanik /przewodniczący/
Symbol z opisem
6145 Sprawy dyrektorów szkół
6401 Skargi organów nadzorczych na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Inne
Sygn. powiązane
I OSK 156/16 - Wyrok NSA z 2016-06-15
Skarżony organ
Wójt Gminy
Treść wyniku
Stwierdzono wydanie aktu organu jednostki samorządu terytorialnego, niebędącego aktem prawa miejscowego z naruszeniem prawa
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 270 art. 147 par. 1
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 2013 poz 594 art. 94 ust. 2
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - tekst jednolity.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz (spr.) Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 października 2015 r. sprawy ze skargi Wojewody [...] na akt Wójta Gminy J. z dnia [...] r. w przedmiocie powierzenia stanowiska Dyrektora Szkoły [...] w P. stwierdza, że zaskarżony akt został wydany z naruszeniem prawa.

Uzasadnienie

W skardze z dnia [...] skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Wojewoda [...] – działając na podstawie art. 93 ust. 1 w związku z art. 94 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 594 ze zm., dalej: usg) – wniósł o orzeczenie niezgodności z prawem, wydanego przez Wójta Gminy J. aktu powierzenia R.C. stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P. z dnia [...] w całości - jako niezgodnego z art. 36a ust. 3 w zw. z art. 36a ust. 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572 ze zm., dalej: ustawa lub uoso).

W uzasadnieniu skargi organ nadzoru wskazał, że Wójt Gminy J., (dalej także: organ prowadzący) przytoczonym na wstępie aktem z dnia [...] – działając min. na podstawie art. 36a ust. 2 ustawy o systemie oświaty – powierzył R.C. stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P. W trakcie prowadzonych czynności badających jego legalność organ nadzoru uznał, że postępowanie konkursowe mające wyłonić kandydata na stanowisko dyrektora obarczone było istotną wadą prawną. Jak bowiem zauważył, akt został wydany na skutek działania komisji konkursowej, której powołany przez Wójta Gminy skład, był niezgodny z przepisami art. 36a ust. 6 ustawy o systemie oświaty.

Podniósł, że zaskarżony akt powierzenia nierozerwalnie wiąże się z zarządzeniem Wójta Gminy J. z dnia [...] (Nr [...]) w sprawie powołania Komisji Konkursowej do przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko Dyrektora, którego nieważność stwierdzono rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody [...] z dnia [...] (Nr [...]). Zaznaczył także, że skarga na to rozstrzygnięcie nadzorcze wniesiona przez Wójta Gminy J. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, została oddalona wyrokiem tego Sądu z dnia 14 stycznia 2014 r., sygn. akt IV SA/Gl 1332/13. Wskazał, że w wyroku tym stwierdzono, że powołanie komisji konkursowej z pominięciem w jej składzie przedstawiciela związku zawodowego stanowi istotne naruszenie art. 36a ustawy o systemie oświaty, brak jest bowiem podstaw prawnych do ograniczenia wynikającego z tej normy, składu takiej komisji. Stanowisko Wojewody [...] oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wyrażone w przytoczonych wyżej rozstrzygnięciach podzielił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 lipca 2014 r., mocą którego oddalił skargę kasacyjną Wójta Gminy J. wniesioną od wskazanego wyroku WSA w Gliwicach.

Zdaniem organu nadzoru nie budzi wątpliwości, iż akt powierzenia, który jest przedmiotem niniejszej skargi, został wydany w następstwie wcześniejszego Zarządzenia Wójta Gminy J. w sprawie powołania Komisji Konkursowej do przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora, które zostało unieważnione prawomocnym rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody [...]. Dokonując w tej sytuacji faktycznej i prawnej oceny legalności kwestionowanego aktu powierzenia organ nadzoru uznał, iż powierzenie stanowiska dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P. nastąpiło z istotnym naruszeniem prawa, bowiem doszło do tego w wyniku przeprowadzenia konkursu przez komisję, której skład był niezgodny ze składem komisji konkursowej określonym przez ustawę. Niespełnienie obligatoryjnego wymogu powołania prawidłowego składu komisji konkursowej powodowało, że komisja ta nie mogła prowadzić procedury konkursowej.

W dalszej kolejności stwierdził, że argumentem przesądzającym o wadliwości aktu powierzenia stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P. jest okoliczność, że nieważność Zarządzenia Wójta Gminy J. o powołaniu komisji konkursowej nastąpiła ze skutkiem ex tunc – to jest z mocą wsteczną od daty jego wydania. Zarządzenie to, jak dalej argumentował, jest nieważne od chwili jego podjęcia, a zatem prawnie bezskuteczne. Nie wywołuje ono żadnych skutków prawnych z niego wynikających.

Rezultatem – jak podniósł – prawomocnego rozstrzygnięcia nadzorczego wydanego przez organ nadzoru w stosunku do zarządzenia w sprawie powołania komisji konkursowej, jest uchylenie wszelkich prawnych skutków, które powstały w okresie od wejścia w życie zarządzenia do chwili stwierdzenia jego nieważności.

Podsumowując Wojewoda [...] stanął na stanowisku, że ujawnione i wskazane w skardze naruszenia prawa przesądzają o nieważności kwestionowanego zarządzenia w sprawie powierzenia stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P. Jednakże – na co zwrócił uwagę – upływ ustawowego terminu określonego w art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym uniemożliwił mu wydanie rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzającego nieważność kwestionowanego aktu.

W odpowiedzi na skargę organ prowadzący szkołę nie zgodził się z argumentacją zawartą w skardze. Na wstępie wyraził pogląd, że "orzecznictwo sądowe bardzo ostrożnie podchodzi do uchyleń aktów powierzenia jako wywołujących skutki w zakresie prawa pracy". W jego ocenie można kwestionować możliwość uchylenia aktu powierzenia w trybie art. 93 ustawy o samorządzie gminnym, jak również interes prawny skarżącego oraz twierdzić, że wchodzi się tutaj w kognicję sądów pracy. Zdaniem Wójta organ nadzoru nie może "kwestionować aktu powierzenia, bowiem dotyczy on sfery uprawnień osoby której te obowiązki powierzono". W jego ocenie stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Na poparcie wyrażonego poglądu przytoczył wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lipca 2010 r., sygn. akt I OSK 683/10, w którym skład orzekający w pełni podzielił pogląd wyrażony przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 2 października 2007 r., sygn. akt I OSK 9591/07, że "zarządzenie o powierzeniu pełnienia obowiązków dyrektora szkoły dotyczy wprost sfery uprawnień osoby, której te obowiązki powierzono". Ponadto – jak dalej motywował – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 7 marca 2011 r., sygn. akt IV SA/Gl 512/10 także podzielił ten pogląd. Jednocześnie wskazał, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 maja 2006 r., sygn. akt II PK 273/05 stwierdził, że "organ nadzoru nie może ingerować w stosunki prawne które wywołują bezpośrednie skutki w stosunkach w zakresie kodeksu pracy". Zaznaczył także, że "w doktrynie prawnej można znaleźć stanowiska stwierdzające, że wadliwe przeprowadzenie procedury konkursowej nie stanowi przesłanki do uznania aktu powierzenia stanowiska za nieważny" – tak M. Pilch w Komentarzu do ustawy o systemie oświaty. W opinii organu prowadzącego, powierzenie wywołuje zatem skutki prawne, a uchwała bądź zarządzenie w tej sprawie mogą być uchylone wyłącznie z uwzględnieniem przesłanek odwołania z tego stanowiska określonych w art. 38 ustawy o systemie oświaty – tak też, na co zwrócił uwagę, wskazał NSA w wyroku z dnia 8 listopada 2000 r., sygn. akt II SA 2070/00. Równocześnie zaznaczył, że stanowisko zbieżne z prezentowanym w odpowiedzi na skargę zostało także wyrażone w piśmiennictwie prawniczym, na poparcie przytoczył publikację pt. "Zarządzanie szkołami i placówkami publicznymi, powierzenie przez organ prowadzący funkcji dyrektora" zamieszczoną w Dzienniku z dnia 22 lipca 2013 r. wydawanym przez Związek Powiatów Polskich. Na zakończenie podał, że w wyroku z dnia 15 lutego 2006 r., sygn. akt I OSK 1373/05 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że po zakończeniu konkursu na stanowisko dyrektora szkoły, który kończy się z chwilą wyłonienia kandydata, nie ma podstaw do podjęcia czynności z zakresu administracji publicznej, lecz z zakresu prawa pracy. Mając powyższe na uwadze wniósł o oddalenie skargi, uznając ją za bezzasadną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1647 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kryterium sprawowania tej kontroli stanowi zgodność z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych). Zakres działań administracji publicznej objętych kontrolą sądów administracyjnych wyznaczony został w treści art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., zwanej dalej jako: Ppsa). Zgodnie natomiast z art. 91 ust. 1 usg uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. Ustawodawca nie wprowadził jednak definicji pojęcia "sprzeczności z prawem". Wykształciła się ona w drodze stosowania prawa. Przez sprzeczność taką przyjęło się rozumieć niezgodność z aktami prawa powszechnie obowiązującego, a więc Konstytucją, ustawami, aktami wykonawczymi, oraz powszechnie obowiązującymi aktami prawa miejscowego (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2003 r. P 9/02, OTK–A 2003, nr 9, poz. 100). Z kolei z art. 93 ust. 1 usg wynika, że organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 tej ustawy. Jednak w tym przypadku może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Natomiast według art. 94 ust. 1 usg, nie stwierdza się nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie jednego roku od dnia ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub zarządzenia w terminie określonym w art. 90 ust. 1, albo jeżeli są one aktem prawa miejscowego. Zgodnie zaś z art. 94 ust. 2 tej ustawy, jeżeli nie stwierdzono nieważności uchwały lub zarządzenia z powodu upływu terminu określonego w ust. 1, a istnieją przesłanki stwierdzenia nieważności, sąd administracyjny orzeka o ich niezgodności z prawem.

Ustalając stan sprawy Sąd stwierdził, że jest on – co do istoty – niesporny i został przedstawiony wyżej przy omawianiu stanowisk: Wojewody [...] oraz Wójta Gminy J.

Spór w przedmiotowej sprawie koncentruje się wokół dwóch zasadniczych kwestii, tj.: pierwszej – czy w okolicznościach przedmiotowej sprawy organ nadzoru wyposażony jest w kompetencje nadzorcze i przysługuje mu prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego, a tym samym – czy akt powierzenia stanowiska dyrektora szkoły podlega kontroli sądowoadministracyjnej oraz drugiej – czy w sytuacji stwierdzenia nieważności zarządzenia o powołaniu komisji konkursowej do przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora istnieją podstawy do wydania aktu powierzenia na to stanowisko, jak twierdzi organ prowadzący, a z czym nie zgadza się organ nadzoru.

W tym miejscu tylko dla przypomnienia wskazać należy, że rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewody [...] z dnia [...] (Nr [...]) stwierdzono nieważność zarządzenia Wójta Gminy J. z dnia [...] (Nr [...]) w sprawie powołania Komisji Konkursowej do przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P. Stanowisko Wojewody [...] jako prawidłowe podzielił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 14 stycznia 2014 r., oddalającym skargę Gminy J. na rozstrzygnięcie nadzorcze z dnia [...] (Nr [...]), utrzymanym w mocy wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I OSK 1119/14, oddalającym skargę kasacyjną Wójta Gminy J.

Odnosząc się do zaistniałego w sprawie sporu w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że powierzenie kandydatowi stanowiska kierowniczego w placówce oświatowej, dla której organem prowadzącym jest gmina, następuje w formie zarządzenia organu wykonawczego gminy. Tym samym akt powierzenia stanowiska ma charakter kompetencji władczej przysługującej temu organowi na podstawie przepisów prawa administracyjnego. W ocenie Sądu okoliczność, że ma on charakter personalny automatycznie nie czyni go aktem prywatnoprawnym. Nie może budzić wątpliwości, że obsada stanowiska dyrektora publicznej placówki oświatowej jest formą zarządzania tą placówką, a to niewątpliwie wchodzi w zakres administracji publicznej.

Nie można przyjąć – jak chce tego organ prowadzący – że akt powierzenia stanowiska dyrektora należy włącznie do czynności ze sfery prawa pracy, a w sprawach tego rodzaju właściwy jest wyłącznie sąd powszechny. W orzecznictwie sądowym, ale także Trybunału Konstytucyjnego, ugruntowany jest pogląd, że w tego typu sprawach mamy do czynienia z aktem prawnym o podwójnym charakterze, tj.: wywołującym skutki zarówno w sferze prawa pracy, jak również w sferze publicznoprawnej. Podwójny charakter tego aktu i wywoływanie przez niego dodatkowo skutków regulowanych prawem pracy nie oznacza, że przestaje być aktem z zakresu administracji publicznej. W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2003 r., P 9/02, OTK-A 2003, Nr 9, poz. 100, orzekając o zgodności z Konstytucją art. 91 ust. 1 zdanie 2 ustawy o samorządzie gminnym, Trybunał opowiedział się za szerokimi uprawnieniami wojewody, który po dokonaniu analizy sprawy może w ciągu 30 dni od doręczenia orzec o nieważności każdej uchwały, którą uzna za sprzeczną z prawem, tym samym może skorzystać z uprawnień określonych w art. 93 ust. 1 usg.

Jednocześnie wskazać należy, że w przytoczonym wyżej wyroku Trybunał, odnosząc się do wątpliwości dotyczących zakresu nadzoru nad działalnością samorządu gminnego w sprawie mającej charakter sprawy z zakresu prawa pracy (zmiana wynagrodzenia) stwierdził, że jeśli wola organu gminy otrzymała formę prawną aktu władczego opartego na przepisach prawa administracyjnego, to niezależnie od charakteru kształtowanych stosunków prawnych i ich skutków, akt ten podlega nadzorowi administracyjnemu. Nadzór ten służy badaniu aktów jednostek samorządu terytorialnego jako aktów administracji, w celu zapewnienia zgodności z prawem, w interesie zarówno państwa, jak i osób zainteresowanych.

Biorąc pod uwagę przedstawione wyżej argumenty należy przyjąć, że zaskarżony akt o powierzeniu stanowiska Dyrektora Szkoły w P. jest aktem o administracyjnoprawnym charakterze i podlega kontroli organów nadzoru oraz kontroli sądów administracyjnych, niezależnie od ewentualnej ochrony stosunku pracy przysługującej dyrektorowi przed sądem pracy, (por. wyroki NSA z dnia 27 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1300/12; z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt I OSK 2018/10, z dnia 9 lipca 2010 r., sygn. akt I OSK 525/10, a także wyrok WSA w Gdańsku z dnia 22 września 2011 r., sygn. akt III SA/Gd 250/11 – wszystkie przywołane w uzasadnieniu orzeczenia dostępne są na stronie internetowej Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (CBOSA). Podstawy prawne, przesłanki i kryteria sądowej kontroli w tych dwu różnych trybach są odmienne. Prowadzić to może do sytuacji, w której sąd administracyjny – badając legalność aktu powierzenia – uznaje dany akt za zgodny lub niezgodny z prawem, a sąd powszechny, orzekając stwierdza, że zachowano lub nie zachowano rygorów określonych w sferze prawa pracy (odpowiednio – cz. III p. 6 uzasadnienia wyroku P 9/02).

W przedmiotowej sprawie, ocenie Sądu nie są jednak poddane ewentualne roszczenia pracownicze dyrektora, do rozpatrzenia których właściwy jest sąd pracy, lecz działania organu prowadzącego szkołę, przewidziane w przepisach publicznoprawnych regulujących wymogi dotyczące aktu powierzenia stanowiska dyrektora, jako formy realizacji zadań publicznoprawnych – w tym przypadku gminy J. – a więc aktu o charakterze publicznoprawnym.

Akt powołania na stanowisko dyrektora placówki oświatowej mieści się w zakresie kompetencji władczej organu jednostki samorządu terytorialnego, związanej z wykonywaniem publicznoprawnych zadań w zakresie oświaty, (nie oznacza to jednak, że organ prowadzący ma pełną swobodę w tym względzie). Niemniej jednak personalny charakter prawny zarządzenia organu prowadzącego o powołaniu na stanowisko kierownicze, a takim jest powierzenie stanowiska dyrektora, w żaden sposób nie odbiera temu aktowi publicznoprawnego charakteru, a tym samym nie wyłącza możliwości kontrolowania tego rodzaju aktów w trybie nadzoru, zaś jego wykonywanie – w tego typu sprawach – nie może być postrzegane w kategoriach ograniczania konstytucyjnie chronionej samodzielności organu.

Zarządzenie burmistrza, wójta o powierzeniu stanowiska dyrektora placówki oświatowej podlega ocenie organu nadzoru nie tylko w płaszczyźnie formalnej, ale także merytorycznej. Zakres oceny jego legalności każdorazowo wymaga zbadania prawidłowości podstaw faktycznych i prawnych do jego podjęcia.

Mając to na względzie Sąd orzekający przyjął, że powierzenie stanowiska dyrektora szkoły w trybie art. 36a ust. 1 i ust. 2 oraz ust. 13 ustawy o systemie oświaty jest sprawą z zakresu administracji publicznej, co daje podstawę do uznania właściwości sądu administracyjnego do kontroli tego typu aktów.

Na marginesie wskazać należy, że skoro postępowanie konkursowe ma charakter publicznoprawny, to także wszelkie rozstrzygnięcia w związku z jego przebiegiem powinny podlegać kontroli sądów administracyjnych. Tym samym tut. Sąd był uprawniony do rozpoznania przedmiotowej skargi. Powyższe czyni, że zarzuty dotyczące kognicji sądów administracyjnych sformułowane w odpowiedzi na skargę ostać się nie mogły.

Przechodząc z kolei do oceny legalności zaskarżonego aktu powierzenia, na wstępie wskazać należy, że zgodnie z art. 36a ust. 1 powołanej ustawy stanowisko dyrektora szkoły powierza organ prowadzący szkołę lub placówkę, czyli stosownie do jej art. 5c pkt 2 – organ wykonawczy gminy, a w przedmiotowej sprawie – Wójt Gminy J. Jak wynika ponadto z art. 36a ust. 2 uoso, kandydata na stanowisko dyrektora szkoły wyłania się w drodze konkursu, przy czym kandydatowi nie można odmówić powierzenia stanowiska dyrektora. Tym samym konkurs stanowi, co do zasady, obligatoryjną procedurę rekrutacyjną. Jedyny wyjątek w tej mierze przewiduje art. 36a ust. 4 tej ustawy, zgodnie z którym powierzenie stanowiska dyrektora z pominięciem konkursu jest możliwe wtedy, gdy nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata. Jednocześnie, ustawodawca wskazuje w art. 36a ust. 5 powołanej ustawy, że do czasu powierzenia stanowiska dyrektora organ prowadzący może powierzyć pełnienie obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły, nie dłużej jednak niż na okres 10 miesięcy – co jednak w przedmiotowej sprawie nie wystąpiło.

Podsumowując powyższy wywód podkreślenia wymaga, że powierzenie stanowiska dyrektora placówki oświatowej następuje zgodnie z art. 36a ust. 13 powołanej ustawy, co do zasady, na okres 5 lat, a jedynie w uzasadnionych przypadkach możliwe jest powierzenie tego stanowiska na krótszy okres, nie krótszy jednak niż 1 rok szkolny.

W realiach przedmiotowej sprawy – jak słusznie wskazał organ nadzoru – do powierzenia stanowiska dyrektora placówki oświatowej doszło w wyniku przeprowadzenia konkursu przez komisję, której skład był niezgodny ze składem komisji konkursowej określonym przez ustawodawcę.

Niewypełnienie obligatoryjnego wymogu powołania prawidłowego składu komisji konkursowej bezspornie skutkowało tym, że komisja taka prawnie nie funkcjonowała, a zatem nie mogła prowadzić procedury konkursowej. Toteż nie może budzić wątpliwości, że nieważność Zarządzenia Wójta Gminy J. o powołaniu Komisji Konkursowej do przeprowadzenia konkursu na stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P. nastąpiła ze skutkiem ex tunc – to jest z mocą wsteczną, od daty jego wydania. Zarządzenie to jest zatem nieważne od chwili jego podjęcia, a tym samym prawnie bezskuteczne.

Nieważność ex tunc (łac. "od wtedy"), to nieważność czynności prawnej od momentu jej dokonania, wskutek czego nie wywołuje ona żadnych skutków, a te, które powstały, muszą zostać unieważnione. Tym samym zarządzenie, którego nieważność stwierdził organ nadzoru w trybie art. 91 ust. 1 usg, nie wywołuje, gdyż nie może, żadnych skutków prawnych z niego wynikających. Toteż w przedmiotowej sprawie konsekwencją prawomocnego rozstrzygnięcia nadzorczego wydanego przez organ nadzoru w stosunku do zarządzenia w sprawie powołania komisji konkursowej, jest uchylenie wszelkich prawnych skutków, które powstały w okresie od wejścia w życie zarządzenia do chwili stwierdzenia jego nieważności. Powołanie w podstawie prawnej zaskarżonego aktu powierzenia, art. 36a ust. 1 i ust. 2 oraz ust. 13 ustawy o systemie oświaty nie odpowiada rzeczywistości, co czyni go de facto aktem bez podstawy prawnej.

W ocenie Sądu analiza norm zawartych w poszczególnych jednostkach redakcyjnych art. 36a ustawy o systemie oświaty jednoznacznie wskazuje, że ustawodawca wprowadził trojaki tryb powierzania przez organ prowadzący szkołę, stanowiska dyrektora. Zasadą wyrażoną w jego ust. 3 jest, że kandydata na stanowisko dyrektora szkoły wyłania się w drodze konkursu. Jeżeli do konkursu nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata, wówczas zgodnie z ust. 4 art. 36a organ prowadzący (wójt) powierza to stanowisko ustalonemu przez siebie kandydatowi, po spełnieniu wymogów wynikających z tego przepisu. Wreszcie organ prowadzący szkołę (wójt) może bez przeprowadzenia konkursu w sytuacji określonej w ust. 9 art. 36a ustawy, przedłużyć powierzenie stanowiska dyrektora na kolejne okresy wymienione w ust. 8 osobie, która już takie stanowisko piastuje.

Tymczasem w realiach przedmiotowej sprawy – mając na uwadze chronologię zdarzeń (szczegółowo przytoczoną powyżej) – nie może budzić wątpliwości, że w sprawie nie doszło do wyłonienia kandydata na stanowisko dyrektora w drodze konkursu, skoro skutecznie wyeliminowano z obrotu prawnego zarządzenie Wójta Gminy J. o powołaniu komisji konkursowej do przeprowadzenia konkursu na stanowisko Dyrektora Szkoły Podstawowej nr [...] w P., stwierdzając jego nieważność rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia [...].

Jak wskazano wyżej, zgodnie z art. 36 a ust. 3 (zdanie pierwsze) ustawy o systemie oświaty, kandydata na stanowisko dyrektora szkoły lub placówki wyłania się w drodze konkursu. Wobec tego warunkiem powierzenia stanowiska dyrektora takiej placówki jest wyłonienie przez komisję konkursową kandydata na to stanowisko (art. 36a ust. 1 i 3 ustawy o systemie oświaty).

Odwołując się zatem do treści powołanych wyżej przepisów, należy stwierdzić, że tylko wówczas, gdy zostanie prawidłowo przeprowadzony konkurs na stanowisko dyrektora placówki oświatowej, to można stanowisko to powierzyć wyłonionemu w jego toku kandydatowi. Stanowisko zbieżne z prezentowanym wyraził WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 21 stycznia 2010 r., sygn. akt IV SA/Gl 510/09.

Nie spełnia przesłanek określonych w art. 36a ust. 2 (zdanie pierwsze) ustawy o systemie oświaty kandydat, który nie został wyłoniony w drodze prawidłowo zarządzonego i przeprowadzonego konkursu. Brak de facto komisji konkursowej, skutkuje brakiem podstaw do przeprowadzenia konkursu. Wada taka, w dalszej konsekwencji, prowadzi do wadliwego wyboru kandydata, dokonanego wbrew przepisom prawa. Wyłoniony przez nieprawidłowo powołaną komisję kandydat, nie może być uznany za kandydata wybranego w drodze prawidłowo przeprowadzonego konkursu, a co za tym idzie nie ma podstaw do przyjęcia, że na podstawie art. 36a ust. 1 i 3 ustawy o systemie oświaty, może być wobec niego podjęta czynność powierzenia mu stanowiska dyrektora oraz nawiązania z nim stosunku pracy na tym stanowisku.

W wyniku przeprowadzenia kontroli zgodności z prawem zaskarżonego aktu, należało podzielić zaprezentowane w skardze stanowisko, że akt ten został wydany z naruszeniem prawa, albowiem dyrektor szkoły nie został wyłoniony w wyniku prawidłowo przeprowadzonego postępowania konkursowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, że skarga, jako uzasadniona, podlegała uwzględnieniu na podstawie art. 147 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 94 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym.



Powered by SoftProdukt