Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Teresa Kobylecka (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Renata Detka, Sędzia WSA Beata Ziomek, Protokolant Starszy sekretarz sądowy Katarzyna Tuz-Stando, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 24 lipca 2014r. sprawy ze skargi H. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie czasowego odebrania zwierząt oddala skargę.

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2014r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., po rozpatrzeniu odwołania H. D. od decyzji Wójta Gminy M. z dnia 26 lutego 2014r. orzekającej o czasowym odebraniu H. D. trzech psów utrzymywanych na posesji w C. przy ul. Z. (działka nr [...] ) i przekazaniu ich Schronisku dla Zwierząt [...] , prowadzonemu przez J. D. Przedsiębiorstwo Handlowo- Usługowe w [...],oraz nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał następujący stan faktyczny i prawny sprawy:

Komendant Komisariatu Policji w S. dnia 8 stycznia 2014r. powiadomił Wójta Gminy M., że pod nadzorem Prokuratury Rejonowej w K. prowadzi dochodzenie w sprawie nieumyślnego narażenia w okresie od wiosny 2013r. do 6 stycznia 2014r. w C. określonych osób na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu poprzez niewłaściwe zabezpieczenie trzech psów, stanowiących własność H. D.. Dnia 22 stycznia 2014r. lekarz weterynarii, który dnia 3 stycznia 2014r. odbył oględziny na działce [...] , stanowiącej własność T. D., syna H. D., zawiadomił organ o braku wykonania przez właściciela bud i kojca dla psów. Wniósł o odebranie psów z działki T. D. w związku z brakiem warunków utrzymania zwierząt. Dnia 14 stycznia 2014r. zostało wszczęte postępowanie w sprawie czasowego odebrania trzech psów, znajdujących się na działce [...] , obręb C., będących własnością H. D., o czym został on powiadomiony.

W dniu 11 grudnia 2013r. skarżący oświadczył na piśmie, że psy są regularnie karmione i posiadają aktualne szczepienia. Jednocześnie zobowiązał się do poprawy warunków ich bytowania w terminie do 31 grudnia 2013r., tj. wybudowania kojców w ilości 3 sztuk oraz wstawienie bud w ilości 3 sztuk. Z protokołu oględzin nieruchomości, sporządzonego w dniu 7 stycznia 2014r. wynika, że na nieruchomości nie stwierdzono ani bud, ani kojców, do których wykonania zobowiązał się właściciel zwierząt. Schronienia psów były wykonane z odpadów - wraków kabin samochodowych, desek, płyt eternitowych, cerat itp. Protokół z kolejnych oględzin, przeprowadzonych z udziałem H. D. w dniu 23 stycznia 2014r. potwierdza, że tego obowiązku nie wykonał. W trakcie tych oględzin ustalono, że na przedmiotowej działce znajdują się trzy psy, z czego dwa są uwiązane na łańcuchach, a trzeci biega wolno po posesji. Psy na łańcuchach są uwiązane przy prowizorycznych schronieniach wykonanych z odpadów. Ponadto ustalono, że psy są agresywne, gdy ktokolwiek zbliża się do nieruchomości. Sama nieruchomość jest ogrodzona i zamknięta. W protokole z oględzin, którego podpisania odmówił H. D., odnotowano również, że nie poprawił on warunków bytowania psów. Dopiero w treści odwołania H. D. wskazał, że przygotował nowe budy, które ma zamiar zamontować na działce.

Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2013r. poz. 856 j.t.) każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania. W myśl 6 ust. 1 a i ust. 2 pkt. 10 ustawy zabrania się znęcania nad zwierzętami, przez które należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1, 1a - 1c oraz ust. 2 ustawy zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazane schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub laboratoryjne, lub gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub ogrodowi zoologicznemu lub schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych. Decyzja podejmowana jest z urzędu po uzyskaniu informacji od Policji, straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt. Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu. Stosownie do dyspozycji art. 7 ust. 4 ustawy w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, kosztami transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierzęcia obciąża się jego dotychczasowego właściciela lub opiekuna.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. podzieliło stanowisko organu I instancji, że w sprawie zachodzą przesłanki ustawy o ochronie zwierząt, które przemawiają za odebraniem H. D. psów, utrzymywanych w niewłaściwych warunkach bytowych, tj. przetrzymywanych na uwięzi bez zapewnienia im właściwego schronienia oraz wyposażenia bud w kojce (niezbędne wobec agresywnego zachowania psów oraz stwierdzonych ataków agresji na ludzi).

Odnosząc się do twierdzenia H. D., że psy mają odpowiednie szczepienia, oraz że były odpowiednio karmione organ odwoławczy stwierdził, że informacji tych organ I instancji w toku postępowania nie zweryfikował, jednak pozostają one bez rozstrzygającego wpływu na wynik sprawy, gdyż wydanie decyzji o czasowym odebraniu zwierząt uzasadnia utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, przez co należy rozumieć także brak zapewnienia im odpowiedniego schronienia, tj. bud, zabezpieczających zwierzęta przed złymi warunkami atmosferycznymi (chłodem, deszczem czy upałem) oraz kojców (umożliwiających zwierzętom bezpieczny wybieg bez konieczności przetrzymywania ich na łańcuchu). Prowizoryczne schronienia, jakie miały psy, wykonane z odpadów, bez kojców, nie stanowiły o zapewnieniu przez właściciela należytych warunków bytowania psom, nawet jeśli, jak twierdzi odwołujący, psy były szczepione i regularnie karmione.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że konieczność wybudowania psom bud wraz z kojcami jest tym ważniejsza, że jak wykazało postępowanie organu I instancji psy H. D. to psy duże, zachowujące się agresywnie. Wielokrotnie uciekały z posesji, zagrażając bezpieczeństwu ludzi.

Wskazana przez H. D. okoliczność, że na terenie gminy są psy, które znajdują się w jeszcze gorszych warunkach, bądź takie które nie mają bud oraz kojców, nie zwalnia go od obowiązku zapewnienia psom, stanowiącym jego własność, odpowiednich warunków nie tylko w zakresie szczepień i dostępu do karmy, ale również i możliwości schronienia oraz właściwego zabezpieczenia, tak by nie stanowiły one zagrożenia dla innych ludzi. Brak zapewnienia psom należytych warunków bytowania, jaki w ocenie organów obu instancji miał miejsce w rozpatrywanym przypadku, daje organom podstawy do uznania, że warunki jakie stworzył psom H. D. były niewłaściwe w rozumieniu ustawy z 1997r. o ochronie zwierząt i zaistniały przesłanki do orzeczenia o przymusowym czasowym odebraniu zwierząt.

Odnosząc się do argumentu H. D., że psy mają już przygotowane budy, które będą zamontowane na działce, Kolegium wskazało, że przyczyną czasowego zatrzymania zwierząt był nie tylko brak bud, ale i kojców.

Mając powyższe na uwadze, Kolegium Odwoławcze stwierdziło, że w sprawie zaistniały określone w/w ustawą przesłanki przemawiające za odebraniem zwierząt H. D. Odnośnie kosztów związanych z transportem, utrzymaniem i koniecznym leczeniem weterynaryjnym, Kolegium stwierdziło, że kwestia ta będzie przedmiotem osobnego rozstrzygnięcia organu I instancji, w odrębnym postępowaniu. Niniejsza decyzja rozstrzyga jedynie kwestię czasowego odebrania psów. Wprawdzie w uzasadnieniu decyzji organ I instancji wskazał na koszty, ale o tych kosztach nie rozstrzygał.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach z dnia 9 kwietnia 2014r wniósł H. D., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w której zarzucił naruszenie:

- art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt przez bezzasadne przyjęcie, że skarżący dopuścił się znęcania nad zwierzętami,

- art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt poprzez wadliwą interpretację sprzeczną z ratio legis tego przepisu,

- art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt w zw. z art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a. przez niepodjęcie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów, jakimi zostaje obciążona strona postępowania w związku z czasowym odebraniem psów,

- art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. poprzez niewywiązanie się przez organ odwoławczy z obowiązku zebrania w sposób wyczerpujący materiału dowodowego i rozpatrzenia go,

- art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 12 k.p.a. przez niezawarcie w uzasadnieniu decyzji wszystkich wymaganych prawem elementów,

- art. 7 k.p.a. poprzez naruszenie zasady proporcjonalności - wadliwe wyważenie słusznego interesu strony oraz interesu społecznego.

Na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 w zw. z art. 135 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skarżący wniósł o stwierdzenie nieważności decyzji organu odwoławczego oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.

W uzasadnieniu skarżący zarzucił, że podstawą decyzji SKO stała się wadliwa interpretacja art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt. Przejawami niewłaściwych warunków bytowych w ocenie SKO są: przetrzymywanie psów na uwięzi, niezapewnienie im właściwego schronienia oraz niewyposażenie bud w kojce. Taka wykładnia jako dowolna i mało precyzyjna jest wadliwa.

W ocenie skarżącego, ustawodawca wyraźnie łączy niewłaściwe warunki bytowania z zadawaniem albo świadomym dopuszczaniem do zadawania zwierzętom bólu lub cierpień. Egzemplifikacją takiego stanu faktycznego jest "utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji" (art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt). Utrzymywanie zwierząt w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji jako wyraz niewłaściwych warunków bytowania stanowi przejaw znęcania się nad zwierzętami, tj. zadawania albo świadomego dopuszczania do zadawania im bólu lub cierpień. Poprzez egzemplifikację stanów rzeczy wypełniających pojęcie "niewłaściwych warunków bytowych" ustawodawca wskazuje kierunek interpretacji art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt i nakazuje wiązać różne inne stany faktyczne z przesłanką zadawania albo świadomego dopuszczania do zadawania zwierzętom bólu lub cierpień. Interpretacja art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt, przyjęta przez SKO oddziela przesłankę niewłaściwych warunków bytowania od definicji znęcania się - zadawania albo świadomego dopuszczania do zadawania zwierzętom bólu lub cierpień.

Skarżący wskazał, że każdy z przejawów wadliwie rozumianego przez SKO znęcania się jest wątpliwy:

przetrzymywanie psów na uwięzi - nie może być samo w sobie uznane za wyraz niewłaściwych warunków bytowania; zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt "zabrania się trzymania się zwierząt domowych na uwięzi w sposób stały dłużej niż 12 godzin w ciągu doby lub powodujący u nich uszkodzenie ciała lub cierpienie oraz niezapewniający możliwości niezbędnego ruchu. Długość uwięzi nie może być krótsza niż 3 m"; organy orzekające w niniejszej sprawie nie wzięły pod uwagę faktu, iż właściciel psów bywa na nieruchomości codziennie, często nawet dwukrotnie, i w związku z tym psy są spuszczane z łańcuchów; ponadto z uzasadnienia decyzji SKO nie wynika, jaka była długość łańcuchów ani też czy psy miały możliwość niezbędnego ruchu;

niezapewnienie psom właściwego schronienia - organ II instancji nie wskazuje w uzasadnieniu, dlaczego budy nie stanowiły właściwego schronienia, i jak to pojęcie "właściwego schronienia" ma być rozumiane;

niewyposażenia bud w kojce - organ nie wskazał, z jakich przepisów prawa wynikać ma taki obowiązek. Zgodnie z 9 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt "Kto utrzymuje zwierzę domowe, ma obowiązek zapewnić mu pomieszczenie chroniące je przed zimnem, upałami i opadami atmosferycznymi, z dostępem do światła dziennego, umożliwiające swobodną zmianę pozycji ciała, odpowiednią karmę i stały dostęp do wody". Wszystkie te warunki zostały spełnione przez właściciela. Jeśli zdaniem organu było inaczej, to powinien on dać temu wyraz w uzasadnieniu decyzji.

Należy podnieść, że zgodnie z art. 4 pkt 15 ustawy o ochronie zwierząt "właściwe warunki bytowania" to zapewnienie zwierzęciu możliwości egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy, płci i wieku.

Ponadto skarżący zarzucił, że organ odwoławczy nie dostrzegł w decyzji organu I instancji wady w postaci braku rozstrzygnięcia w kwestii kosztów związanych z czasowym odebraniem skarżącemu psów. Z przepisu zawartego w art. 7 ust. 5 ustawy wynika, że do należności z tytułu kosztów, o jakich mowa w ust. 4 stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W orzecznictwie sądów administracyjnych podnosi się, że "ustalenie rzeczonych należności związanych z dalszym utrzymaniem, leczeniem, czy transportem zwierzęcia już po wydaniu decyzji o jego odebraniu właścicielowi wymykałoby się bowiem spod kontroli zarówno organu II instancji, jak i sądu administracyjnego. Dlatego też zasadny jest wniosek, że decyzja w przedmiocie czasowego odebrania zwierząt, w tym wypadku psów, z której nie wynika w jakiej wysokości należnościami została obciążona strona, dotknięta jest wadą związaną z jej niewykonalnością" (wyroki WSA w Łodzi z dnia 6 maja 2010r., II SA Łd 990/09 oraz z 25 listopada 2011r., II SA/Łd 1000/11, CBOSA; wyrok WSA w Gliwicach z dnia 18 listopada 2004r. II SA/Ka 2417/02, LEX nr 523947).

Organ odwoławczy nie wywiązał się z obowiązku zebrania w sposób wyczerpujący materiału dowodowego i rozpatrzenia go, przez co naruszył art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. Organ odwoławczy nie udowodnił, że skarżący zadawał albo świadomie dopuszczał do zadawania psom bólu lub cierpień. Wątek ten jest nieobecny w uzasadnieniu decyzji, zapewne z powodu wadliwej interpretacji art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt. Organy nie ustaliły, czy przetrzymywanie psów na uwięzi jest bezprawne dlatego, że łańcuchy są krótsze niż 3m. Nie wzięły też pod uwagę wyjaśnień skarżącego dotyczących: szczepień psów, karmienia ich, jego starań o zapewnienie psom godnych warunków życia, znaczenia jego częstych wizyt na nieruchomości.

Stwierdzone w toku oględzin fakty, że dwa psy uwiązane są na łańcuchach przy prowizorycznych budach wykonanych z odpadów, a trzeci pies biega wolno po nieruchomości, nie mogą stanowić podstawy do zastosowania art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt. Należy podnieść, że zgodnie z art. 10a ust. 3 ustawy o ochronie zwierząt "zabrania się puszczania psów bez możliwości ich kontroli i bez oznakowania umożliwiającego identyfikację właściciela lub opiekuna", jednak zakaz ten - jak stanowi art. 10 ust. 4 - nie dotyczy terenu prywatnego, jeżeli teren ten jest ogrodzony w sposób uniemożliwiający psu wyjście. Organ I instancji ustalił właśnie, że nieruchomość jest niezamieszkała, ogrodzona i zamknięta. Z kolei stwierdzenie, że psy są agresywne, gdy ktokolwiek zbliża się do posesji, o niczym nie świadczy. Stwierdzenie, że psy są spokojne, gdy ktokolwiek zbliża się do posesji, mogłoby wprawić każdego właściciela w stan troski o swoje bezpieczeństwo. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje na znęcanie się skarżącego nad jego psami.

Skarżący wskazał na wyroki WSA w Łodzi z dnia 6 maja 2010r., II SA/Łd 990/09 i z dnia 25 listopada 2011r., II SA/Łd 1000/11, CBOSA: "wydanie decyzji o czasowym odebraniu zwierzęcia w oparciu o art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt nakłada na organ administracji publicznej obowiązek jednoznacznego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, a więc ustalenia, że zwierzę jest faktycznie utrzymywane w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym w stanie rażącego niechlujstwa, czy też w pomieszczeniach albo klatkach, które uniemożliwiają mu zachowanie naturalnej pozycji i poparcia ustaleń w tym przedmiocie rzeczowym materiałem dowodowym. W toku każdego postępowania administracyjnego, w tym także prowadzonego w oparciu o przepisy ustawy o ochronie zwierząt, organ administracyjny zobligowany jest przestrzegać ściśle określonych w przepisach ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000r. nr 98, poz. 1071 ze zm.) zasad procedowania. Mianowicie, jego obowiązkiem jest podjęcie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, z uwzględnieniem interesu społecznego i słusznego interesu obywateli (art. 7 § 1). Organ administracji publicznej jest bowiem zobligowany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy, dopuszczając jako dowód wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem, a więc w szczególności dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych, czy też oględziny (art. 77 § 1, art. 75 § 1). Dopiero na podstawie kompletnego materiału dowodowego organ ocenia, czy dana okoliczność została udowodniona".

Zaniechanie przez organ podjęcia czynności procesowych, zmierzających do zebrania pełnego materiału dowodowego, zwłaszcza gdy strona powołuje się na określone i ważkie dla niej okoliczności, jest uchybieniem przepisom postępowania administracyjnego, skutkującym wadliwością decyzji (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 lutego 2008r., VII SA/Wa 1780/07, Lex nr 508430).

Obowiązek prawidłowego ustalenia stanu faktycznego jest szczególnie istotny w sprawie, w której przedmiotem rozstrzygnięcia organu administracji publicznej jest nałożenie na stronę danego postępowania administracyjnego określonej przepisami kary pieniężnej lub zobowiązanie jej do wykonania innego rodzaju obowiązku, a więc w sytuacji podjęcia działań o charakterze represyjnym. Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 14 listopada 2007r.; I OSK 1519/06 (Lex nr 417727), organ ma obowiązek przeprowadzić postępowanie w taki sposób, aby nie pozostawiać żadnych wątpliwości co do podjętego rozstrzygnięcia. Materiał dowodowy w takim przypadku powinien być kompletny.

W motywach zaskarżonej decyzji wbrew dyspozycji art. 107 § 3 k.p.a. organ odwoławczy nie wskazał dowodów, na których się oparł, ani nie wyjaśnił, dlaczego wyjaśnieniom skarżącego złożonym w odwołaniu od decyzji odmówił mocy dowodowej i braku wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.

Wymienione wady decyzji nie mogą prowadzić do uznania, że organy administracji orzekające w sprawie prawidłowo wyważyły słuszny interes strony oraz interes społeczny, czym naruszyły art. 7 k.p.a. - zasadę proporcjonalności.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując argumentację wskazaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) zadaniem sądu administracyjnego jest sprawowanie kontroli zaskarżonych aktów i czynności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem obowiązującym w dniu ich wydania, nie zaś ocena ich pod względem słuszności i celowości, bądź zasad współżycia społecznego.

Przedmiotem kontroli sądu w sprawie niniejszej jest decyzja w przedmiocie czasowego odebrania skarżącemu trzech psów i przekazaniu ich do określonego schroniska dla zwierząt oraz nadaniu decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności,

W wyniku dokonanej oceny należy stwierdzić, że wbrew zarzutom skargi kwestionowana decyzja nie budzi zastrzeżeń z punktu widzenia jej legalności.

W ocenie Sądu, organ odwoławczy miał podstawy do utrzymania w mocy decyzji Wójta Gminy M.. W toku postępowania administracyjnego organ I instancji zebrał materiał dowodowy konieczny dla ustalenia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz dokonał prawidłowej subsumcji. Właściwie zostały zinterpretowane i zastosowane przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt (dalej zwanej ustawą).

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego H. D. zarzucił w pierwszym rzędzie naruszenie przepisów postępowania - art. 7 k.p.a. w zw. z art. 77 § 1 k.p.a. poprzez niewywiązanie się przez organ odwoławczy z obowiązku zebrania w sposób wyczerpujący materiału dowodowego i rozpatrzenia go, art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 12 k.p.a. przez niezawarcie w uzasadnieniu decyzji wszystkich wymaganych prawem elementów, art. 7 k.p.a. poprzez naruszenie zasady proporcjonalności - wadliwe wyważenie słusznego interesu strony oraz interesu społecznego.

Sąd nie podziela tych zarzutów. Stwierdzić należy, że w postępowaniu administracyjnym przeprowadzona została dwukrotnie (7 stycznia 2014r., 23 stycznia 2014r.) wizja lokalna na posesji w C. przy ul. Z. (działka nr [...] ) przez organ orzekający z udziałem skarżącego – właściciela przebywających na tej nieruchomości trzech psów. Oględzin dokonał także lekarz weterynarii (3 stycznia 2014r.), który po stwierdzeniu braku warunków utrzymania psów zawnioskował ich odebranie. Wyniki tych oględzin wskazują, że trzy psy, przetrzymywane na działce niezamieszkałej, ogrodzonej nie miały bud, a dwa z nich uwiązane były na łańcuchach przy prowizorycznych schronieniach wykonanych z odpadów, trzeci pies (bez zębów) biegał wolno po posesji. Schronienia psów były wykonane z odpadów – wraków kabin samochodowych, desek, płyt eternitowych, cerat. Załączone do akt sprawy zdjęcia z wizji, wykonanej w zimie (śnieg) potwierdzają, że na nieruchomości nie ma bud dla psów, są natomiast różne niezabezpieczone odpady. Te ustalenia faktyczne zostały przedstawione i omówione przez organ w uzasadnieniu decyzji.

Należy zauważyć, że fakt braku właściwych pomieszczeń dla psów przyznał także skarżący, skoro w toku postępowania zobowiązał się do wybudowania 3 bud dla psów, a także 3 sztuk kojców "dla polepszenia warunków ich bytowania", określając termin wykonania do 31 grudnia 2013r.. W dniu 7 stycznia 2014r. oraz 23 stycznia 2014r. pracownicy organu (przy udziale funkcjonariuszy Komisariatu Policji w S.) nie stwierdzili umieszczenia na działce bud, ani kojców. Skarżący w odwołaniu od decyzji organu I instancji z dnia 9 marca 2014r. podał, że "ma przygotowane nowe budy, które w tym tygodniu będą zamontowane na działce". Nie wykonał tego jednak do czasu faktycznego odebrania psów, co miało miejsce dnia 2 kwietnia 2014r. (protokół z dnia 2 kwietnia 2014r., znak OSGR.6140.1.5.1.2014).

Mając powyższe na uwadze nie można uznać za zasadny zarzut dotyczący naruszenia przez organ przepisów art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 3 w zw. art. 12 k.p.a..

Należy natomiast podzielić zawarte w uzasadnieniu decyzji stanowisko organu, że wyniki oględzin wskazują na utrzymywanie psów w stanie niechlujstwa (art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy o ochronie zwierząt), co stanowi formę znęcania się nad zwierzętami (art. 6 ust. 2 ustawy). W związku z tym nie jest uzasadniony zarzut skargi naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt przez bezzasadne przyjęcie, że skarżący dopuścił się znęcania nad zwierzętami oraz art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt poprzez wadliwą interpretację sprzeczną z ratio legis tego przepisu.

Zastosowany przez organ przepis art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt stanowi, że zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane właścicielowi na podstawie decyzji i przekazane m.in. schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe. Decyzja taka, podejmowana jest z urzędu po uzyskaniu informacji m.in. Policji, lekarza weterynarii, co miało miejsce w sprawie niniejszej. Przepis art. 6 ust. 2 pkt 10 ustawy, który w ocenie organu ma w sprawie niniejszej zastosowanie, zabrania znęcania się nad zwierzętami w rozumieniu zadawania albo świadomego dopuszczania do zadawania bólu lub cierpienia, w szczególności poprzez utrzymywanie ich w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa (..). Niewłaściwe warunki bytowania, to nie tylko wskazane w tym przepisie przykłady, ale również brak zapewnienia zwierzętom właściwego schronienia przed chłodem, upałem, deszczem, śniegiem, przetrzymywanie ich na terenie, na którym narażone są na uszkodzenia ciała. Należy bowiem mieć świadomość, że zwierzę jest istotą żyjąca, zdolną do odczuwania cierpienia, a człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę, co wynika także z art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie zwierząt. Każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania (art. 5 ustawy), przez co należy rozumieć traktowanie uwzględniające potrzeby zwierzęcia i zapewnienie mu opieki i ochrony, w myśl art. 4 pkt 1 ustawy (por. wyrok NSA z dnia 23 stycznia 2013r., sygn. akt II OSK 1743/11, LEX 1361605, wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 2 sierpnia 2007r., sygn.. akt II SA/Go 202/07, LEX 523945 - wyrok NSA z dnia 16 lutego 2009r., sygn.. akt II OSK 261/08).

Ustawowa definicja rażącego zaniedbania przykładowo wskazuje, na czym to zaniedbanie może polegać, m.in. na utrzymywaniu zwierząt w niewłaściwym pomieszczeniu i nadmiernej ciasnocie. W sprawie niniejszej stwierdzono natomiast, że psy nie mają zapewnionego właściwego schronienia przed chłodem, deszczem, upałem, przebywają na terenie, na którym narażone są na uszkodzenie ciała. Nie postawiono zatem zarzutu głodzenia zwierząt, czy też niewłaściwego ich karmienia, a także braku szczepień; nie chodziło również o fakt przetrzymywania psów na uwięzi, ten fakt został jedynie stwierdzony podczas oględzin. Podstawę przymusowego odebrania zwierząt stanowiła bowiem okoliczność ich niewłaściwego przetrzymywania, która, wbrew zarzutom skargi została w sposób wyczerpujący wykazana w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Agresywność psów skarżącego także nie była sama w sobie okolicznością powodującą ich czasowe odebranie skarżącemu; taka przesłanka nie jest przewidziana w ustawie. Stwierdzone agresywne zachowanie, potwierdzone przez funkcjonariuszy Policji (składane przez mieszkańców skargi) było jedynie przyczyną zainteresowania się właściwych organów warunkami, w jakich przebywają te zwierzęta.

Zobowiązanie się skarżącego do wybudowania 3 bud dla psów, a także 3 sztuk kojców dla polepszenia warunków bytowania świadczy o tym, że skarżący miał pełną świadomość faktu przebywania zwierząt w niewłaściwych warunkach, bez zabezpieczenia przed złymi warunkami atmosferycznymi (brak bud), na terenie z różnymi odpadami stwarzającymi dla nich zagrożenie. Takiego bowiem schronienia nie spełniały prowizoryczne schronienia wykonane z odpadów, narażające zwierzęta na uszkodzenia ciała. Wyposażenie bud w kojce nie jest wymogiem ustawowym, jednak jak słusznie zauważył organ odwoławczy, umożliwiłoby to zwierzętom bezpieczny wybieg bez konieczności przetrzymywania na uwięzi.

Zauważyć należy, że odebranie psów ma charakter tymczasowy, wobec czego skarżący może, po usunięciu stwierdzonych w toku postępowania administracyjnego uchybień i spełnieniu wymagań właściwego przetrzymywania zwierząt psy odzyskać.

Nie jest także zasadny zarzut naruszenia art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt w zw. z art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a. - przez niepodjęcie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów, jakimi zostaje obciążona strona postępowania w związku z czasowym odebraniem psów. Sąd w tym względzie nie podziela stanowiska wyrażonego przez skarżącego, powołującego się na wskazane w skardze wyroki sądów administracyjnych.

W ocenie Sądu orzekającego, decyzja o czasowym odebraniu zwierząt nie musi zawierać rozstrzygnięcia ustalającego wysokość kosztów transportu, utrzymania i koniecznego leczenia zwierząt. Brak orzeczenia w tym zakresie w decyzji o czasowym odebraniu zwierząt nie stanowi o niewykonalności decyzji, podjętej w oparciu o art. 7 ust. 1 lub 3 ustawy, która podlega natychmiastowemu wykonaniu (art. 7 ust. 2), a w przypadku określonym w art. 7 ust. 3 ustawy, jest wydawana już po odebraniu zwierząt. Zgodnie z ustawą dotychczasowy właściciel lub opiekun jest zobowiązany do ponoszenia tych kosztów (art. 7 ust. 4). W ocenie Sądu, określenie w decyzji o odebraniu zwierząt konkretnej wysokości kosztów utrzymania i koniecznego ich leczenia będzie z reguły niemożliwe (por. wyroki: WSA w Białymstoku z dnia 29 kwietnia 2014r., sygn. akt II SA/Bk 62/14; WSA w Szczecinie z dnia 6 listopada 2013r., sygn. akt II SA/Sz 965/13; WSA w Poznaniu z dnia 27 czerwca 2012r., sygn. akt II SA/Po 254/12; WSA w Olsztynie z dnia 21 listopada 2013r.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że skarga nie może być uwzględniona i na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w wyroku.