Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA – Joanna Kube Sędzia WSA – Ewa Pisula – Dąbrowska Sędzia WSA – Iwona Dąbrowska (sprawozdawca) Protokolant – specjalista Marek Kozłowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2015 r. sprawy ze skargi B. M. na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia w drodze wyjątku – oddala skargę –

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...], Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. utrzymał w mocy wcześniejszą decyzję z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] o odmowie przyznania B. M. renty z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

Wnioskiem z dnia 31 marca 2015 r., B. M. wystąpiła do Prezesa ZUS w trybie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r, o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu niezdolności do pracy w drodze wyjątku (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.) o przyznanie jej w drodze wyjątku świadczenia, odpowiadającego rencie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Strona podała, że nie udało jej się wykazać spełnienia przesłanek do uzyskania renty w trybie ustawowym ze względu na stwierdzenie przez lekarza orzecznika ZUS powstania całkowitej niezdolności do pracy po upływie 10 lat, od ustania ostatniego zatrudnienia, pomimo posiadania przez nią okresów składkowych i nieskładkowych.

Organ analizując sprawę pod kątem przesłanek o których mowa w art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustalił, że z dokumentacji znajdującej się w aktach rentowych wynika, że na przestrzeni 55 lat życia B. M. udokumentowała 24 lata, 3 miesiące i 18 dni łącznych okresów ubezpieczenia. Jednakże zarówno w 10-leciu przypadającym przed dniem powstania niezdolności do pracy, jak i w 10-leciu przypadającym przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy w trybie zwykłym - zamiast 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych, wymaganych do przyznania świadczenia w trybie zwykłym - nie udokumentowano żadnego z tych okresów. Ponadto z dniem 31 października 2002 r. strona zaprzestała zatrudnienia i do powstania całkowitej niezdolności do pracy w dniu [...] listopada 2014 r., tj. przez ponad 12 lat nie wykonywała zatrudnienia ani innej działalności, popartej opłacaniem składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Prezes ZUS uznał, że w sprawie nie zostały wykazane szczególne okoliczności uniemożliwiające przezwyciężenie przeszkód w wykonywaniu zatrudnienia, bowiem w wymienionej przerwie wobec B. M., nie orzeczono całkowitej niezdolności do pracy. Również wykazany dochód przypadający na jednego członka rodziny (1130,45 zł brutto wyższy od najniższego świadczenia emerytalnego z FUS) nie wskazuje, aby strona pozostawała bez niezbędnych środków utrzymania.

Mając na uwadze powyższe Prezes ZUS decyzją z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] na podstawie art. 83 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.

o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił B. M. przyznania świadczenia.

Strona skierowała do Prezesa ZUS wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Brak ubezpieczenia wyjaśniała sytuacją na rynku pracy, wskazując na 6-letnią rejestrację w charakterze bezrobotnej. Domagała się też uznania za okoliczność szczególną swego stanu zdrowia, który w takim stopniu utrudniał jej aktywność zawodową, że w świetle warunków rynku pracy nie byłą w stanie jej podejmować. Kwestionowała także ustalenia organu, że posiadane przez nią środki wystarczają na jej utrzymanie, ponieważ osoba w jej stanie zdrowia potrzebuje znacznie wyższych kwot na zaspokojenie swych potrzeb i kontynuowanie leczenia, a organ winien odnosić fakt posiadanych przez nią środków do kryterium jej potrzeb i wydatków, nie zaś do kwoty świadczeń z FUS.

Ponownie analizując sprawę organ nie stwierdził istnienia przesłanek umożliwiających pozytywne jej załatwienie. Wskazał, że z akt sprawy nie wynikają szczególne okoliczności, na skutek których wnioskodawczyni nie nabyła uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym. Organ podobnie jak w poprzedniej decyzji zauważył, że w 10-leciu przypadającym przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy, zamiast 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych - wymaganych do przyznania świadczenia w trybie zwykłym – strona nie udowodniła żadnego z tych okresów. Tymczasem przyznanie świadczenia w drodze wyjątku jest możliwe tylko wtedy, gdy do wymaganego okresu ubezpieczenia brakuje niewielki okres, który dodatkowo muszą usprawiedliwiać szczególne okoliczności

Ponadto w okresie od [...] listopada 2002 r. do [...] listopada 2014 r., tj. do powstania całkowitej niezdolności do pracy B. M. nie wykonywała zatrudnienia lub innej działalności objętej ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Niespełnienie warunków do świadczenia na zasadach ogólnych nie było następstwem zdarzeń o charakterze szczególnym, bowiem wobec wnioskodawczyni w wyżej wymienionym okresie nie była orzeczona przez lekarza orzecznika ZUS całkowita niezdolność do pracy. Zatem nie istniały przeciwwskazania, ze względu na jej stan zdrowia, które uniemożliwiałyby kontynuowanie zatrudnienia, w celu zapewnienia w przyszłości uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym. Organ podał, że Komisja lekarska ZUS orzeczeniem, z dnia [...] marca 2015 r. ustaliła, iż strona jest całkowicie niezdolna do pracy od [...] listopada 2014 r. do [...] marca 2016 r. Prezes ZUS przyjął, że podnoszona we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy sama trudna sytuacja panująca na rynku pracy, jak również długotrwały stan bezrobocia bez wykazanej aktywności zmierzającej do zmiany tej sytuacji nie ma charakteru okoliczności szczególnej, o której mowa w art. 83 ustawy. Potwierdza to ugruntowane orzecznictwo sądów administracyjnych. Formalna rejestracja w urzędzie pracy świadczy tylko o spełnieniu przez daną osobę przesłanek do przyznania statusu bezrobotnego. Organ podkreślił, że w wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono, iż w latach 2002-2014 stopa bezrobocia w miejscu zamieszkania wnioskodawczyni wynosiła od 4,8% do 10,8% i była niższa od stopy bezrobocia w skali kraju wynoszącej od 9,5% do 19%. Ponadto miesięczny dochód 2 osobowej rodziny wnioskodawczyni składa się

z wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia jej męża w kwocie 2.260,90 zł brutto. Na jedną osobę w rodzinie przypada zatem kwota 1.130,45 zł brutto, co nie pozwala na uznanie, że strona pozostaje bez niezbędnych środków utrzymania, to jest świadczenia na poziomie kwoty najniższej emerytury, która od 1 marca 2015 r. wynosi 880,45 zł. Organ stwierdził, że jakkolwiek wykazany dochód może nie zaspokajać wszystkich potrzeb życiowych strony, jednakże trudno uznać, iż nie pozwala na zaspokojenie potrzeb niezbędnych, podstawowych. Obecna niemożność podjęcia przez nią zatrudnienia ze względu na orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy nie stanowi wystarczającego uzasadnienia do przyznania świadczenia w drodze wyjątku.

W związku z powyższym, po ponownym przeanalizowaniu wszystkich okoliczności sprawy pod kątem przesłanek wynikających z art. 83 ustawy Prezes ZUS wydał powołaną na wstępie decyzję z dnia [...] lipca 2015 r.

Na powyższą decyzję B. M. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie domagając się jej uchylenia.

Wydanemu rozstrzygnięciu zarzuciła:

1. naruszenie art. 83 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez błędną wykładnię, skutkującą przyjęciem, że w przypadku skarżącej nie zachodzą szczególne okoliczności, powodujące nie spełnienie ustawowych warunków do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

2. błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na stwierdzeniu, że skarżąca posiada niezbędne środki utrzymania na podstawie zestawienia dochodów członków rodziny, nie pozostających z nią we wspólnym gospodarstwie domowym, a mieszkających na stałe za granicą, a ponadto bez uwzględnienia dodatkowych niezbędnych środków utrzymania związanych z przechodzoną chorobą nowotworową,

3. naruszenie art. 7,9 k.p.a., polegające na nieprzeprowadzeniu z urzędu wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy lub wezwania strony do przedłożenia dodatkowych dowodów, skutkujące oddaleniem wniosku z tym uzasadnieniem, że wnioskodawczyni nie wykazała aktywności zmierzającej do znalezienia pracy w trakcie zarejestrowania jako osoba bezrobotna, podczas, gdy Urząd Pracy odmówił jej wydania kopii akt bezrobotnego potwierdzającej brak przedstawienia jej jakiejkolwiek oferty pracy,

4. naruszenie art. 8 k.p.a., polegające na przeprowadzeniu postępowania w sposób wybiórczy, ze skupieniem się w uzasadnieniu na elementach stanu faktycznego korzystnych dla organu, z całkowitym pominięciem okoliczności wynikających

z akt sprawy, a dotyczących w szczególności stanu zdrowia skarżącej w okresie zarejestrowania jako osoba bezrobotna oraz w późniejszym okresie, co wpływało w sposób zasadniczy na jej atrakcyjność na rynku pracy, jak również bardzo krótkiego okresu brakującego do spełnienia warunków nabycia prawa do renty

w trybie zwykłym,

5. naruszenie art. 10 k.p.a., polegające na jego niezastosowaniu zarówno

w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, jak i przy ponownym rozpatrzeniu sprawy,

6. naruszenie art. 77 k.p.a., polegające na zaniechaniu wyczerpującego zebrania

i rozpatrzenia całego materiału dowodowego sprawy, wyrażające się min. w nie zwróceniu się do Powiatowego Urzędu Pracy w B. o nadesłanie dokumentacji związanej z aktywnością skarżącej w poszukiwaniu pracy

i skupienie się na pobieżnej ocenie danych statystycznych, dotyczących ogólnego poziomu bezrobocia na lokalnym rynku pracy,

7. naruszenie art. 75 § 1 oraz art. 80 k.p.a., poprzez zaniechanie przez Prezesa ZUS zebrania i w sposób wyczerpujący rozpatrzenia materiału dowodowego

w sprawie, co w konsekwencji skutkowało ustaleniem, iż brak było szczególnych okoliczności, wskutek których skarżąca nie podejmowała pracy ani innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym;

Strona wniosła o dopuszczenie dowodu z wyliczonych w skardze dokumentów.

Skarżąca podniosła że decyzja I instancji podpisaną przez Z-cę Dyrektora ZUS Oddział w B., z upoważnienia Prezesa ZUS (wątpliwość budzi samo upoważnienie, skoro na dzień wydania decyzji stanowisko Prezesa ZUS nie było obsadzone, a jego obowiązki były pełnione przez "p.o.") są lakoniczne. Osoba ją wydająca nie wzięła pod uwagę okoliczności wpływających na niemożliwość podjęcia przez wnioskodawczynię zatrudnienia, wskazanych i udokumentowanych we wniosku. Ograniczyła się jedynie do przytoczenia liczby udokumentowanych okresów ubezpieczenia oraz okresu przerwy, które to okoliczności nie stanowią przedmiotu rozstrzygnięcia w sprawie o świadczenie w drodze wyjątku, tylko o świadczenie w trybie zwykłym i są bezsporne w niniejszej sprawie. Za mający kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia uznana została okoliczność, że przez ponad 12 lat wnioskodawczyni nie wykonywała zatrudnienia, ani żadnej innej działalności popartej opłacaniem składek. A skoro w tym okresie nie orzeczono całkowitej niezdolności do pracy, to nie istniały przeszkody w podjęciu zatrudnienia i objęciu ubezpieczeniem.

Zdaniem skarżącej, organ odwoławczy nadal nie przeprowadził dowodu z wnioskowanej dokumentacji z PUP oraz nie odniósł się w żaden sposób do przedstawionej przez stronę dokumentacji medycznej, z całego okresu aktywności zawodowej, potwierdzającej częściową niezdolność do pracy, wobec zakazu prawy w warunkach szkodliwych. Ponadto, analizując okresy podlegania przez skarżącą ubezpieczeniu, organ nie wziął pod uwagę zgromadzonych przez skarżącą okresów składkowych i nieskładkowych, przypadających przed utratą zatrudnienia i skupił się jedynie na ostatnich 10 latach, zarzucając, że zamiast wymaganych 5- ciu lat, nie wykazała ona żadnego okresu ubezpieczenia.

Odnosząc się natomiast do posiadanych przez nią środków utrzymania zarzuciła, że organ nie wziął pod uwagę, iż stan jej zdrowia, wynikający z choroby [...] i związanych z nią niezbędnych kosztów leczenia oraz diety, powoduje, że przypadająca na nią część wynagrodzenia netto męża, pochłania je w całości, powodując, że skarżąca pozbawiona jest niezbędnych środków na pokrycie pozostałych kosztów utrzymania.

Skarżąca podniosła również, że organ nie ustosunkował się w żaden sposób do wpływu jej schorzeń na możliwości zarobkowania, a także ich wpływu na występujące przerwy w zarobkowaniu. Przedstawiona dokumentacja medyczna wskazuje na istotne problemy na tle zdrowotnym, nabyte w związku z wykonywaną pracą. Schorzenie to związane jest z układem oddechowym, co szczególnie uniemożliwia utrzymywanie aktywności życiowej, a tym bardziej zawodowej. Nie zostało wzięte pod uwagę, iż do okresu, który winien być zaliczony, w ramach nabywania prawa do świadczeń

z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, należy uwzględnić udokumentowany przez skarżącą okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia. Gdyby okres ten został uwzględniony przez organy, wtedy czas brakujący do uzyskania świadczenia byłby naprawdę nieznaczny.

Skarżąca podniosła, że orzecznictwo sądów administracyjnych nie jest jednoznaczne w podobnych sprawach i choć stwierdza, że przepis art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie uzależnia przyznania świadczenia w drodze wyjątku od długości stażu ubezpieczeniowego, to ważne są powody niespełnienia przez ubezpieczonego wymogów do uzyskania świadczenia na zasadach ogólnych. Sądy w wyrokach podkreślają, że nie tylko całkowita niezdolność do pracy osoby zainteresowanej będzie szczególną okolicznością, jako że jest stanem udaremniającym i wykluczającym jej aktywność zawodową, lecz także częściowa niezdolność do pracy, poprzez to, że ogranicza i utrudnia możliwość zatrudnienia, może być - przy uwzględnieniu wszelkich aspektów stanu faktycznego sprawy - kwalifikowana w kategoriach szczególnych okoliczności w rozumieniu art. 83 ust. 1 ww. ustawy. Ponadto skarżąca wskazała, że jakkolwiek co do zasady sytuacja panująca na rynku pracy nie jest okolicznością szczególną w rozumieniu art. 83 ust. 1 ww. ustawy, tym niemniej w wyjątkowych przypadkach możliwe jest rozważenie takiej ewentualności. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, gdy chodzi o osobę w zaawansowanym wieku i mającą ponadto problemy zdrowotne. Jej konkurencyjność na rynku pracy jest z natury dużo mniejsza niż osób młodych i zdrowych.

Skarżąca uważa ponadto, że Prezesa ZUS powinien uwzględnić okres udokumentowanego ubezpieczenia wnioskodawcy, zwłaszcza w sytuacji, która ma miejsce w niniejszej sprawie, tj. kiedy "brakujący" do wymiaru niezbędnego do uzyskania świadczenia w trybie zwykłym okres wynosi zaledwie kilka miesięcy.

Zdaniem B. M. dla oceny jej sytuacji niezbędne jest wzięcie pod uwagę jej aktualnego stanu zdrowia, związanego z koniecznością leczenia choroby [...], w tym kosztami ponoszonymi w związku z [...], zwiększonymi potrzebami żywieniowymi, dotyczącymi zaleconej diety, jak również koniecznością zapewnienia zewnętrznej, płatnej opieki wnukom, bowiem stan jej zdrowia uniemożliwia sprawowanie nad nimi dalszej opieki.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Organ zaznaczył, że argumenty podniesione w skardze stanowi powtórzenie tych podniesionych we wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy - a zatem zostały one już wzięte pod uwagę przy opracowaniu i wydaniu decyzji ostatecznej z dnia [...] lipca 2015 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej: "p.p.s.a.", sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności (§ 2).

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów Sąd stwierdził, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawę materialnoprawną zaskarżonej decyzji stanowił art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z jego treścią, ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków wymaganych w ustawie do uzyskania prawa do emerytury lub renty, nie mogą - ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek - podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania, Prezes ZUS może przyznać w drodze wyjątku świadczenia w wysokości nieprzekraczającej odpowiednich świadczeń przewidzianych w ustawie.

Podkreślenia wymaga, że na tle kompleksowej regulacji ustawowej określającej zasady nabywania prawa do świadczeń typu ubezpieczeniowego, a więc finansowanych i pozostających w związku z funduszem gromadzonym na ten cel ze składek ubezpieczeniowych przyszłych świadczeniobiorców, jest to regulacja szczególna, pozwalająca na uzyskanie świadczenia - odpowiadającego świadczeniu ubezpieczeniowemu - przez osoby, które nie spełniają warunków do jego uzyskania w zwykłym trybie. Świadczenia z ww. przepisu nie mają charakteru roszczeniowego, są bowiem finansowane z budżetu państwa (art. 84 ww. ustawy), a nie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zaś ustawa pozostawia ich przyznanie uznaniu Prezesa ZUS. Przepis ten posługuje się bowiem sformułowaniem "Prezes Zakładu może przyznać..." je w drodze wyjątku, co wskazuje na uznaniowy charakter decyzji podejmowanej w tym trybie. Jednak pozostawienie tego uprawnienia uznaniowej decyzji Prezesa ZUS nie oznacza, że ma on całkowitą swobodę w tym względzie. Z treści art. 83 ust. 1 ww. ustawy wynikają trzy przesłanki warunkujące ubezpieczonemu bądź też pozostałym po nim członkom rodziny przyznanie świadczenia w drodze wyjątku. Po pierwsze, niespełnienie wymagań dających prawo do emerytury lub renty w trybie zwykłym musi być spowodowane szczególnymi okolicznościami; po drugie, ubiegający się o to świadczenie nie może podjąć pracy lub innej działalności zarobkowej, objętej ubezpieczeniem społecznym z powodu całkowitej niezdolności do pracy lub wieku; po trzecie, osoba ta nie ma niezbędnych środków utrzymania.

Przyznanie przedmiotowego świadczenia ustawa uzależnia od łącznego (kumulatywnego) spełnienia wszystkich trzech wymienionych przesłanek. Brak choćby jednej z nich wyklucza tę możliwość

W ocenie Sądu, w stanie faktycznym niniejszej sprawy, w oparciu o zebrany w sprawie materiał dowodowy, Prezes ZUS prawidłowo wywiódł, iż nie została spełniona przesłanka niezbędna do przyznania świadczenia w drodze wyjątku, określona w art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż wobec skarżącej nie wykazano szczególnych okoliczności uniemożliwiających przezwyciężenie przeszkód w wykonywaniu zatrudnienia w latach 2002 – 2014.,

a ponadto w tym okresie strona nie legitymowała się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy.

Niemożność podjęcia pracy lub działalności objętej ubezpieczeniem społecznym omawiany przepis łączy z całkowitą niezdolnością do pracy, bądź wiekiem.

W przypadku skarżącej bezspornym jest, że w latach 2002- 2014 nie orzeczono wobec niej całkowitej niezdolności do pracy. W aktach administracyjnych znajduje się bowiem orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia [...] marca 2015 r., nr [...] w którym stwierdzono, że skarżąca do dnia [...] marca 2016 r., jest całkowicie niezdolna do pracy, a datą powstania całkowitej niezdolności jest [...] listopada 2014 r.

Należy w tym miejscu podkreślić, iż Prezes ZUS orzekając w przedmiocie przyznania świadczenia w drodze wyjątku, nie może dokonywać swobodnej oceny zdolności wnioskodawcy do podjęcia zatrudnienia, lecz jest związany orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS. W stanie faktycznym niniejszej sprawy ustalenia dokonane przez Komisję Lekarską ZUS w orzeczeniu z dnia [...] marca 2015 r. były zatem wiążące dla Prezesa ZUS.

Także Sąd w ramach kontroli decyzji Prezesa ZUS nie ma uprawnień do określenia stanu zdrowia osoby wnioskującej o przyznanie świadczenia w drodze wyjątku, czy też nakazywania wydania orzeczenia o stanie zdrowia określonej treści. Rola sądu administracyjnego sprowadza się jedynie do oceny zgodności z prawem wydanych w sprawie decyzji administracyjnych. To zaś wyłącznie strona skarżąca może w każdym czasie, w sytuacji pogarszającego się stanu zdrowia, wnioskować do ZUS o ponowne przeprowadzenie badań, w celu ewentualnego stwierdzenia całkowitej niezdolności do pracy.

W tym kontekście bez wpływu na ocenę niniejszej sprawy pozostaje złączona do skargi dokumentacja medyczna skarżącej.

Odnosząc się do argumentacji podniesionej w skardze podkreślić raz jeszcze należy, że Prezes ZUS, wydając decyzję w przedmiocie świadczeń w drodze wyjątku, jest w pierwszej kolejności związany treścią przepisu art. 83 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z przepisu tego wynika jednoznacznie, że możliwość przyznania świadczenia w drodze wyjątku organ może rozważać jedynie w stosunku do osób, które są całkowicie niezdolne do pracy. Ocena zaś istnienia, stopnia i daty powstania całkowitej niezdolności do pracy nie może być dokonana w sposób dowolny, lecz w ramach badania orzeczniczego, przeprowadzona przez uprawnionego lekarza zgodnie z powołanymi wyżej przepisami ustawy. Jak wskazano wcześniej w przedmiotowej sprawie orzeczenie lekarskie o powstaniu całkowitej niezdolności do pracy zapadło dopiero w dniu [...] listopada 2014 r., czyli po 12 latach od zaprzestania zatrudnienia. W tej sytuacji subiektywna ocena skarżącej, iż w jej konkretnym przypadku, tak długą przerwę w zatrudnieniu wywołały okoliczności szczególne to jest wiek i stan zdrowia po przebytych chorobach wpływający na utratę jej atrakcyjności dla potencjalnych pracodawców, nie mogła skutkować uznaniem przez organ, iż spełnia ona przesłankę całkowitej niezdolności do pracy.

Skarżąca powołała w skardze i uprzednio we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy liczne fragmenty orzeczeń sądów administracyjnych wydanych w sprawach dotyczących przyznania świadczenia w drodze wyjątku. Orzeczenia te jednak zapadły w odmiennych stanach faktycznych, z tego względu poglądy zaprezentowane w ww. orzeczeniach, dotyczące wykładni pojęcia "szczególnych okoliczności" z uwagi na bezrobocie, problemy zdrowotne, wiek i chorobę i zaistnienia odrębnej przesłanki określonej w ww. przepisie, warunkującej przyznanie świadczenia w drodze wyjątku, nie mogą mieć znaczenia dla oceny niniejszej sprawy.

Reasumując, brak spełnienia przez skarżącą powyżej wskazanych przesłanek, wyłącza - w myśl wcześniejszych wywodów w przedmiocie kumulatywnego charakteru przesłanek z art. 83 ust. 1 ustawy- możliwość przyznania jej świadczenia w drodze wyjątku (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 listopada 2007 r., sygn. akt I OSK 711/07, publ. https://orzeczenia.nsa.gov.pl). Okoliczność ta przesądza również o treści rozstrzygnięcia, bez potrzeby ustosunkowywania się do pozostałych przesłanek wymienionych w ww. przepisie.

Zaznaczyć również należy, mając na względzie argumentację skargi, że sama trudna sytuacja materialna skarżącej spowodowana zwiększonymi wydatkami na życie po przebyciu choroby nowotworowej nie jest wystarczającą przesłanką do przyznania świadczenia z art. 83 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Jak słusznie podniósł Prezes ZUS w latach 2002-2014 stopa bezrobocia w miejscu zamieszkania skarżącej wynosiła od 4,8% do 10,8% i była niższa od stopy bezrobocia w skali kraju wynoszącej od 9,5% do 19%. Ponadto miesięczny dochód 2 osobowej rodziny skarżącej składa się z wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia jej męża w kwocie 2.260,90 zł brutto. Na jedną osobę w rodzinie przypada kwota 1130,45 zł brutto. Zauważyć jednak należy, że jest to kwota wyższa niż najniższe świadczenie emerytalne, które od 1 marca 2015 r. wynosi 880,45 zł.

Dlatego zgodzić należy się z Prezesem ZUS, że jakkolwiek wykazany dochód może nie zaspokajać wszystkich potrzeb życiowych skarżącej, trudno jednakże uznać, iż nie pozwala na zaspokojenie jej potrzeb niezbędnych, podstawowych.

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że zaskarżona decyzja oraz utrzymana nią w mocy decyzja Prezesa ZUS z dnia [...] maja 2015 r. odmawiająca przyznania skarżącej świadczenia w drodze wyjątku, nie naruszają prawa.

Na marginesie odnieść również należy się do zarzutu strony, iż decyzję organu I instancji podpisał Z-ca Dyrektora ZUS Odział w B. z upoważnienia Prezesa ZUS w sytuacji, gdyż stanowisko Prezesa ZUS było nie obsadzone, a jego obowiązki były pełnione przez p.o. Kwestie upoważnienia reguluje przepis art. 268 a ustawy o emeryturach lub rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który stanowi, iż organ administracji publicznej może upoważniać, w formie pisemnej, pracowników obsługujących ten organ do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń. Wbrew zarzutom skarżącego fakt nieobsadzenia stanowiska Prezesa ZUS nie znosi samego organu i nie wpływa na ważność upoważnienia do czasu, gdy nie zostanie ono uchylone lub zmienione przez piastuna organu. Dopiero zniesienie organu administracyjnego powoduje utratę mocy udzielonego upoważnienia (M. Stahl, Samorząd terytorialny w orzecznictwie sądowym. Rozbieżności i wątpliwości, ZNSA 2006, nr 6, s. 19; por. też wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 maja 2006 r., I SA/Wa 496/06, LEX nr 227699:

W tym stanie rzeczy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.