Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 17 lutego 2021 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Robert Sawuła Sędziowie Sędzia NSA Zdzisław Kostka (spr.) Sędzia NSA Marzenna Linska-Wawrzon po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skarg kasacyjnych Wojewody [...] i Prokuratora Regionalnego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2018 r., sygn. akt II SA/Po 1169/17 w sprawie ze skargi A. B. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] września 2017 r., nr [...] w przedmiocie transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. zasądza od A. B. na rzecz Wojewody [...] 460 (czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjnego w Poznaniu wyrokiem z 5 kwietnia 2018 r., sygn. akt II SA/Po 1169/17, uwzględniając skargę A. B. uchylił decyzję Wojewody [...] z [...] września 2017 r., którą utrzymano w mocy decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w [...] z [...] sierpnia 2017 r. o odmowie dokonania transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia P. P. B., urodzonego 17 grudnia 2012 r. w B. w Wielkiej Brytanii.

Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w [...] odmówił skarżącej, matce P. P. B., transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia, powołując się na art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego (sprzeczność transkrypcji z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej) oraz fakt, że w zagranicznym akcie urodzenia jako rodzice zostały wskazane dwie kobiety. Uznał też, że w świetle art. 104 ust. 2 Prawa o aktach stanu cywilnego, stanowiącego, że transkrypcja polega na wiernym i literalnym przeniesieniu treści zagranicznego dokumentu stanu cywilnego, nie jest dopuszczalne żądane przez skarżącą pominięcie przy transkrypcji wpisu dotyczącego drugiego rodzica i przeniesienie zagranicznego aktu stanu cywilnego do rejestru stanu cywilnego z pominięciem danych dotyczących ojca.

Wojewoda [...] podzielił stanowisko organu administracji pierwszej instancji.

W skardze skarżąca zarzuciła naruszenie art. 104 ust. 2 i art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego, art. 18 i art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 72 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 8 Konwencji o prawach dziecka, art. 8 i art. 14 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 7, art. 9, art. 21 i art. 24 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Twierdziła, że transkrypcja zagranicznego aktu urodzenia, w którym jako rodziców wskazuje się dwie kobiety, nie jest sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż w polskim systemie prawnym brak legalnej definicji pojęcia rodzica. Zwracała uwagę, że wnosiła o pominięcie danych drugiego rodzica oraz że w wyniku takiej transkrypcji nie dojdzie do sprawowania władzy rodzicielskiej przez osoby tej samej płci. Twierdziła też, że zaskarżoną decyzją naruszono prawa dziecka, prawo każdego do prawnej ochrony i poszanowania życia rodzinnego i prywatnego oraz do decydowania o swym życiu osobistym. W ocenie skarżącej odmowa transkrypcji wyłącznie z powodu pozostawania rodziców w związku jednopłciowym stanowi przejaw dyskryminacji. Ponadto skarżąca twierdziła, że z art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego wynika, że transkrypcja zagranicznego dokumentu stanu cywilnego jest obowiązkowa, gdy obywatel polski ubiega się o polski dokument tożsamości lub nadanie numeru PESEL oraz że polski obywatel, który nie posiada polskiego dokumentu tożsamości, jest de facto bezpaństwowcem i nie może korzystać z praw wynikających z obywatelstwa polskiego i Unii Europejskiej.

Sąd pierwszej instancji przyjął, że stosownie do art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego transkrypcja zagranicznego dokumentu stanu cywilnego jest obligatoryjna, jeżeli obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, ubiega się o polski dokument tożsamości lub nadanie numeru PESEL. W związku z tym stwierdził, że odmowa transkrypcji aktu urodzenia P. P. B. w istocie powoduje niemożność nadania mu numeru PESEL oraz uzyskania polskiego dokumentu tożsamości, co z kolei powoduje ograniczenia dostępu do polskiego systemu oświaty i opieki zdrowotnej oraz uniemożliwia podróżowanie do innych państw. W ocenie Sądu pierwszej instancji z tego powodu wykładnia przepisów Prawa o aktach stanu cywilnego dokonana przez organy administracji jest niedopuszczalna. Zdaniem Sądu pierwszej instancji konieczna była prokonstytucyjna wykładnia przepisów Prawa o aktach stanu cywilnego, uwzględniająca ochronę praw dziecka (art. 72 ust. 1 Konstytucji), obowiązki władz publicznych wynikające z art. 68 ust. 3 i 5 Konstytucji oraz prawa zagwarantowane w art. 70 ust. 1, 2 i 4 Konstytucji, a także uwzględniająca przepisy Konwencji o prawach dziecka, stanowiącej element polskiego porządku prawnego. W opinii Sądu pierwszej instancji w wyniku prokonstytucyjnej wykładni przepisów Prawa o aktach stanu cywilnego, w szczególności art. 104 ust. 2 i 5 oraz art. 107 pkt 3, dopuszczalna jest transkrypcja zagranicznego aktu stanu cywilnego, w którym w rubrykach dotyczących matki i rodzica wskazano osoby płci żeńskiej, w ten sposób, że do rejestru stanu cywilnego, do rubryki dotyczącej matki, zostałyby przeniesione dane matki, a dane drugiego rodzica zostałyby pominięte, co polegałoby na pozostawieniu w rejestrze stanu cywilnego niewypełnionej rubryki dotyczącej ojca.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd pierwszej instancji wskazał art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i art. 135 p.p.s.a. oraz art. 104 ust. 2 i 5 i art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego.

Skargi kasacyjne od wyroku Sądu pierwszej instancji wnieśli Prokurator Prokuratury Regionalnej w [...] i Wojewoda [...].

Prokurator Prokuratury Regionalnej w [...], zaskarżając wyrok Sądu pierwszej instancji w całości, zarzucił naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w zw. z art. 104 ust. 2 i 5 i art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego przez błędną wykładnię oraz art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego przez niewłaściwe zastosowanie.

W ocenie Prokuratora Sąd pierwszej instancji dokonał niedopuszczalnej wykładni systemowej i aksjologicznej art. 104 ust. 2 i 5 i art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego. Wskazał, że w dotychczasowym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych uznawano, że transkrypcja zagranicznego aktu urodzenia, w którym jako rodzice są wpisane osoby tej samej płci, jest niedopuszczalna. Zdaniem Prokuratora transkrypcja aktu urodzenia P. P. B. jest niedopuszczalna z uwagi na sprzeczność z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej wyrażonymi w prawie rodzinnym, w szczególności z zasadą, że rodzicami dziecka są osoby różnej płci. Prokurator zakwestionował też uznany przez Sąd pierwszej instancji za dopuszczalny w rozpoznawanej sprawie sposób transkrypcji polegający na przeniesieniu do rejestru stanu cywilnego danych matki i pominięcia danych drugiego rodzica.

We wnioskach skargi kasacyjnej Prokurator zażądał uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania albo uchylenia zaskarżonego wyroku i oddalenia skargi. Ponadto Prokurator zrzekł się rozprawy.

Wojewoda [...], zaskarżając wyrok Sądu pierwszej instancji w całości, zarzucił naruszenie:

- art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego przez błędną wykładnię i przyjęcie, że transkrypcja zagranicznego dokumentu stanu cywilnego jest obligatoryjna, jeżeli obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, ubiega się o polski dokument tożsamości lub nadanie numeru PESEL, podczas gdy przepis ten powinien być wykładany w ten sposób, że transkrypcja jest obligatoryjna, jeżeli obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, posiada akt stanu cywilnego potwierdzający zdarzenia wcześniejsze sporządzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i żąda dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego lub ubiega się o polski dokument tożsamości lub nadanie numeru PESEL,

- art. 104 ust. 2 Prawa o aktach stanu cywilnego w zw. z art. 8 i art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz w zw. z art. 3 Konwencji o prawach dziecka przez błędną wykładnię i przyjęcie, że transkrypcja zagranicznego aktu urodzenia w rozpoznawanej sprawie mogłaby polegać na przeniesieniu do rejestru stanu cywilnego jedynie danych matki i pozostawieniu w polskim akcie urodzenia niewypełnionej rubryki przeznaczonej na dane ojca,

- art. 107 pkt 3 w zw. z art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego przez niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że powołany przepis nie ma zastosowania w rozpoznawanej sprawie z uwagi na obligatoryjną transkrypcję, mimo że przesłanki obligatoryjnej transkrypcji w rozpoznawanej sprawie nie zostały spełnione,

- art. 107 pkt 3 w zw. z art. 104 ust. 2 Prawa o aktach stanu cywilnego w zw. z art. 619 i art. 62 k.r. i o. oraz w zw. z art. 18 i art. 72 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że transkrypcja zagranicznego aktu urodzenia, w którym jako rodziców wpisano dwie kobiety, z pominięciem danych jednego z rodziców nie narusza, z uwagi na konstytucyjną ochronę praw dziecka, porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej,

- art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego w zw. z art. 68 ust. 3 i 5, art. 70 ust. 1, 2 i 3 i art. 72 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 3 Konwencji o prawach dziecka oraz art. 1138 k.p.c. przez niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że odmowa transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia, w którym jako rodziców wpisano dwie kobiety, z uwagi na konstytucyjną ochronę praw dziecka, narusza prawa dziecka, gdyż powoduje niemożność nadania numeru PESEL oraz uzyskania dowodu tożsamości i następnie powoduje ograniczenie dostępu do polskiego systemu oświaty i opieki zdrowotnej oraz uniemożliwia podróżowanie do innych pastw, podczas gdy zagraniczne dokumenty urzędowe mają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi i odmowa transkrypcji nie ogranicza praw dziecka,

- art. 25 ust. 1 w zw. z art. 104 i art. 108 Prawa o aktach stanu cywilnego przez niewłaściwe zastosowanie polegające na nakazaniu rozważenia zastosowania przez organy administracji przypisku zawierającego informację o innych aktach stanu cywilnego dotyczących tej samej osoby do spraw uregulowanych w rozdziale 7 Prawa o aktach stanu cywilnego, mimo że stosuje się go jedynie w sprawach uregulowanych w rozdziale 3 tej ustawy.

We wnioskach skargi kasacyjnej Wojewoda [...] wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Ponadto zażądano zwrotu kosztów postępowania oraz zrzeczono się rozprawy.

Skarżąca w odpowiedzi na skargi kasacyjne wniosła o ich oddalenie, zażądała przeprowadzenia rozprawy oraz zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Rozpoznając skargi kasacyjne Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Naczelny Sąd Administracyjny uchwałą z 2 grudnia 2019 r., sygn. akt II OPS 1/19, rozstrzygając zagadnienie prawne przedstawione na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.) w sprawie o sygn. akt II OSK 1330/17, uznał, że art. 104 ust. 5 i art. 107 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. 2014 r. poz. 1741, ze zm.) w związku z art. 7 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. z 2015 r. poz. 1792) nie dopuszcza transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci.

Podejmując wskazaną uchwałą NSA, poza sentencją, sformułował następujące poglądy prawne, które mają także istotne znaczenie w rozpoznawanej sprawie.

NSA przyjął, że obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości dokonania transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia tak, aby rubryka przeznaczona na wpisanie danych ojca pozostała niewypełniona. Uznał też, że wpisanie w polskim akcie stanu cywilnego zamiast ojca dziecka, "rodzica", który nie jest mężczyzną, byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego.

Odnośnie do wykładni art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego NSA przyjął, że wymienia on trzy przypadki, gdy transkrypcja zagranicznego aktu stanu cywilnego jest obligatoryjna. Po pierwsze, gdy obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, posiada akt stanu cywilnego potwierdzający zdarzenia wcześniejsze, sporządzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i żąda dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego, po drugie, gdy obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, ubiega się o polski dokument tożsamości, po trzecie, gdy obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, ubiega się o nadanie numeru PESEL.

NSA uznał, że obligatoryjność transkrypcji nie wyłącza stosowania przesłanek jej odmowy wymienionych w art. 107 Prawa o aktach stanu cywilnego. W ocenie NSA obligatoryjność transkrypcji stwarza podwyższony standard dowodowy w postępowaniach wymienionych w art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego oraz nie wpływa na zasadę wywodzoną z art. 1138 k.p.c. i potwierdzoną uchwałą SN z 20 listopada 2012 r., sygn. akt III CZP 58/12, że zagraniczne dokumenty urzędowe mają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi, a akt stanu cywilnego sporządzony za granicą stanowi wyłączny dowód zdarzeń w nim stwierdzonych także wtedy, gdy nie został wpisany do polskich ksiąg stanu cywilnego.

W ocenie NSA podejmującego uchwałę praktyczne problemy pojawiające się na gruncie art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego nie leżą w postępowaniu dotyczącym transkrypcji zagranicznego aktu stanu cywilnego, ale w postępowaniach w sprawach, które wymienia ten przepis. Jednakże prawidłowa wykładnia art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego nie może prowadzić do uzależnienia uzyskania przez obywatela polskiego dowodu tożsamości albo numeru PESEL od dokonania przez organ transkrypcji, która nie jest możliwa tylko z tego powodu, że w zagranicznym akcie urodzenia dziecka podano zamiast danych ojca dane kobiety, która pozostaje w nieznanym polskiemu prawu związku partnerskim z matką dziecka będącą obywatelką polską. Zdaniem NSA podejmującego uchwałę, w sprawie o wydanie dokumentu tożsamości rzeczą organu administracji i sądu administracyjnego będzie ocena, czy w konkretnej sprawie uzasadniony jest warunek transkrypcji dla wydania dokumentu tożsamości i czy nie narusza on Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Konwencji o prawach dziecka oraz prawa Unii Europejskiej. Ponadto w ocenie tego Sądu dopiero na etapie odmowy wydania dokumentu tożsamości można rozważać naruszenie prawa obywatela UE do swobodnego przemieszczania się i rozważać celowość oceny zgodności przepisów krajowych, na podstawie których odmówiono wydania dokumentu tożsamości, z prawem Unii Europejskiej oraz z dotychczasowym orzecznictwem TSUE, w którym wyrażony został pogląd, że brak w ustawodawstwie krajowym przepisów przewidujących możliwość zarejestrowania związku partnerskiego nie wyłącza obowiązku uznania określonych skutków zawarcia takiego związku w innym państwie, którego ustawodawstwo takie związki dopuszcza.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie postanowieniem z 9 grudnia 2020 r., sygn. akt III SA/Kr 1217/19, wydanym w sprawie ze skargi Rzecznika Praw Obywatelskich na decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w [...] z [...] kwietnia 2019 r. o odmowie "przeniesienia do rejestru stanu cywilnego w drodze transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia", w którym jako rodziców dziecka wpisano dwie kobiety, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przedstawił Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne, czy art. 21 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 2 lit. a Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zw. z art. 7, art. 21 ust. 1 i art. 24 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej należy rozumieć w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu by organy państwa członkowskiego, którego obywatelstwo posiada małoletni, odmówiły mu transkrypcji jego aktu urodzenia wydanego przez inne państwo członkowskie, niezbędnej do uzyskania dokumentu tożsamości państwa członkowskiego, którego obywatelstwo posiada, z tego powodu, że prawo krajowe tego państwa nie przewiduje rodzicielstwa par jednopłciowych, a w akcie tym jako rodziców wskazano osoby tej samej płci. Uzasadniając wskazane postanowienie m.in. stwierdzono, że właściwe organy administracji ostatecznie odmówiły wydania dziecku, którego zagraniczny akt urodzenia miał być transkrybowany, polskiego dowodu osobistego powołując się na to, że według polskiego prawa rodzicami mogą być jedynie kobieta i mężczyzna oraz na to, że uchwała NSA z 2 grudnia 2019 r., sygn. akt II OPS 1/19, nie wskazuje na obowiązek wydania dowodu osobistego, lecz na to, że wniosek o jego wydanie powinien być rozpatrzony.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznający skargi kasacyjne podziela stanowisko zajęte w uchwale NSA z 2 grudnia 2019 r., sygn. akt II OPS 1/19. Co prawda, jak wynika z uzasadnienia postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 9 grudnia 2020 r., sygn. akt III SA/Kr 1217/19, w praktyce działania organów administracji właściwych do wydania polskiego dokumentu tożsamości nie jest realizowane założenie NSA podejmującego powołaną uchwałę, według którego to w sprawie dotyczącej wydania polskiego dokumentu tożsamości powinno się ocenić, czy odmowa transkrypcji zagranicznego aktu stanu cywilnego nie narusza m.in. takich praw, jak prawo polskiego obywatela do posiadania polskiego dokumentu tożsamości. Jednakże przedstawione w powołanym postanowieniu stanowisko organów administracji dotyczące oceny poglądów prawnych mających wynikać z uchwały NSA wydaje się nietrafne. NSA w powołanej uchwale wyraźnie stwierdził bowiem, że "prawidłowa wykładnia art. 104 ust. 5 [Prawa o aktach stanu cywilnego] (...) nie może prowadzić do uzależnienia uzyskania przez obywatela polskiego dowodu tożsamości albo numeru PESEL od dokonania przez organ transkrypcji, która nie jest możliwa tylko z tego powodu, że w zagranicznym akcie urodzenia dziecka podano zamiast danych ojca dane kobiety, która pozostaje w nieznanym polskiemu prawu związku partnerskim z matką dziecka będącą obywatelką polską". Ponadto w rozpoznawanej sprawie nie twierdzi się, aby ostatecznie odmówiono P. B. wydania polskiego dokumentu tożsamości. Skarżąca w ogóle nie twierdziła, aby o taki dokument się ubiegała, zaś na rozprawie przed Sądem pierwszej instancji jej pełnomocnik wręcz stwierdził, że "decyzje organów (...) uniemożliwiają uzyskanie (...) w przyszłości dokumentów tożsamości, jak również numeru PESEL".

Uwzględniając powyższe NSA rozpoznający skargi kasacyjne uznaje, że wskazana w postanowieniu Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 9 grudnia 2020 r., sygn. akt III SA/Kr 1217/19, okoliczność w niniejszej sprawie nie przesądza o tym, aby konieczne było zweryfikowanie stanowiska zajętego w uchwale NSA z 2 grudnia 2019 r., sygn. akt II OPS 1/19. NSA jednakże nie wyklucza, że w innej sprawie dotyczącej transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia, w której doszłoby już do ostatecznej i prawomocnej odmowy wydania polskiego dokumentu tożsamości polskiemu obywatelowi tylko z tego powodu, że odmówiono mu transkrypcji jego zagranicznego aktu urodzenia wyłącznie dlatego, że miałoby dojść do przeniesienia do rejestru stanu cywilnego aktu urodzenia ujawniającego rodziców tej samej płci, konieczne byłoby ponowne rozważenie zagadnienia prawnego, takiego, jakie występowało w sprawie, w której podjęto uchwałę z 2 grudnia 2019 r. Zauważyć należy, że ponowne rozważenie zagadnienia prawnego rozstrzygniętego w uchwale NSA jest możliwe po spełnieniu warunków, o których mowa w art. 269 § 1 p.p.s.a.

Wskazane wyżej różnice występujące pomiędzy rozpoznawaną sprawą, a sprawą, w której Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie podjął postanowienie z 9 grudnia 2020 r., powodują, że postanowienie to w ocenie NSA nie stanowi podstawy do zawieszenia postępowania kasacyjnego na podstawie art. 125 § 1 pkt 1 p.p.s.a.

Podzielenie przez NSA rozpoznającego skargi kasacyjne stanowiska zajętego w uchwale NSA z 2 grudnia 2019 r., sygn. akt II OPS 1/19, oznacza, że podstawy kasacyjne przytoczone w rozpoznawanych skargach kasacyjnych są zasadne za wyjątkiem podstaw kasacyjnych, w których kwestionuje się przyjęty przez Sąd pierwszej instancji sposób wykładni art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego w zakresie przypadków, w których transkrypcja zagranicznego dokumentu stanu cywilnego jest obligatoryjna. Zasadnicze znaczenie w rozpoznawanej sprawie ma stanowisko NSA wyrażone w powołanej uchwale sprowadzające się do dwóch twierdzeń. Po pierwsze, obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości dokonania transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia tak, aby rubryka przeznaczona na wpisanie danych ojca pozostała niewypełniona. Po drugie, wpisanie w polskim akcie stanu cywilnego zamiast ojca dziecka, "rodzica", który nie jest mężczyzną, jest sprzeczne z podstawowymi zasadami polskiego porządku prawnego. W świetle tych stwierdzeń nie tylko obie skargi kasacyjne są zasadne, ale także można przyjąć, że istota sprawy przed Sądem pierwszej instancji została dostatecznie wyjaśniona w tym sensie, że istniały podstawy do oddalenia skargi, gdyż zaskarżona decyzja nie naruszała prawa.

W tym stanie rzeczy NSA na podstawie art. 188 oraz art. 151 p.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok i oddalił skargę.

Wobec uwzględnienia skargi kasacyjnej Wojewody [...] i uchylenia wyroku Sądu pierwszej instancji uwzględniającego skargę, NSA na podstawie art. 203 pkt 2 oraz art. 205 § 2 p.p.s.a. zasądził zwrot kosztów postępowania kasacyjnego poniesionych przez organ administracji.

Skargi kasacyjne zostały rozpoznane na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów na podstawie art. 15zzs4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 1842 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. W ocenie NSA rozpoznanie sprawy było konieczne, gdyż postępowanie sądowe trwa już ponad 3 lata. Ograniczenia związane z epidemią COVID-19 są nadal utrzymywane. Przeprowadzanie w tych okolicznościach rozpraw zwiększyłoby zagrożenie dla osób biorących w nich udział. Jednocześnie ze względów technicznych nie można przeprowadzić wszystkich rozpraw na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. W tej szczególnej sytuacji rozpoznanie skarg kasacyjnych na posiedzeniu niejawnym było w ocenie NSA rozsądnym kompromisem pomiędzy prawem stron do jawnego rozpoznania sprawy, a prawem do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 45 Konstytucji RP) oraz zasadą proporcjonalności, z której wynika możliwość ograniczenia konstytucyjnych praw z uwagi na konieczność ochrony zdrowia.