drukuj    zapisz    Powrót do listy

6190 Służba Cywilna, pracownicy mianowani, nauczyciele 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Samorząd terytorialny Prawo miejscowe, Rada Miasta, *Oddalono skargę, IV SA/Wr 714/11 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2012-10-25, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Wr 714/11 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Data orzeczenia
2012-10-25 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-10-12
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Sędziowie
Alojzy Wyszkowski /przewodniczący/
Henryk Ożóg /sprawozdawca/
Lidia Serwiniowska
Symbol z opisem
6190 Służba Cywilna, pracownicy mianowani, nauczyciele
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Samorząd terytorialny
Prawo miejscowe
Sygn. powiązane
I OSK 203/13 - Wyrok NSA z 2013-05-22
I OZ 1034/11 - Postanowienie NSA z 2011-12-14
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
*Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2006 nr 97 poz 674 art. 30 ust. 6
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - tekst jednolity
Dz.U. 2005 nr 22 poz 181 par. 6
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy.
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 art. 18 ust. 2 pkt 15 i art. 101
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - t. jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alojzy Wyszkowski, Sędziowie Sędzia NSA Henryk Ożóg (spr.), Sędzia WSA Lidia Serwiniowska, Protokolant Agnieszka Figura, po rozpoznaniu w Wydziale IV na rozprawie w dniu 25 października 2012 r. sprawy ze skargi J. B. na § 8 ust. 5, § 8 ust. 6 pkt 1 i 2 uchwały Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 23 kwietnia 2009 r. nr XXXIII/1125/09 oraz pkt 10 załącznika nr 1 do tej uchwały w przedmiocie regulaminu przyznawania dodatków oraz innych składników wynagrodzenia dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach opiekuńczo-wychowawczych prowadzonych przez Miasto oddala skargę.

Uzasadnienie

Rada Miejska Wrocławia, działając na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 ze zm.); dalej ustawa o samorządzie gminnym, art. 12 pkt 11 i art. 92 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tj. Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz. 1592 ze zm.); dalej ustawa o samorządzie powiatowym w związku z art. 30 ust. 6 i 6a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.); dalej Karta Nauczyciela oraz § 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U nr 22, poz. 181 ze zm.); dalej rozporządzenia, podjęła w dniu 23 kwietnia 2009 r. uchwałę nr XXXIII/1125/09 w sprawie regulaminu przyznawania dodatków oraz innych składników wynagrodzenia dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach opiekuńczo – wychowawczych prowadzonych przez Miasto (Dz. Urz. Województwa Dolnośląskiego z 5 czerwca 2009 r., nr 102, poz. 2112).

W przepisie § 8 ust. 5 tej uchwały, Rada postanowiła, że dodatek motywacyjny dla nauczycieli przyznaje dyrektor szkoły lub placówki opiekuńczo- wychowawczej na okres nie krótszy nić 2 miesiące i nie dłuższy niż 10 miesięcy i nalicza się kwotowo w wysokości określonej w tabeli, a w ust. 6 tego przepisu, że dodatek ten przysługuje m. in. za wyróżniającą pracę (pkt 1) i za szczególne osiągnięcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze uczniów (np. udział w olimpiadach, konkursach, zawodach, festiwalach) (pkt 2). Natomiast w pkt 10 załącznika nr 1 do tej uchwały "Tabela dodatków liczonych od stawki bazowej dla nauczycieli na każdym stopniu awansu zawodowego" Rada określiła, że miesięczna stawka dodatku motywacyjnego dla nauczycieli wynosi do 75 %.

Na powyższą uchwałę J.B. (dalej skarżący), pismem z dnia 19 września 2011 r., wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

W skardze tej wniósł o stwierdzenie nieważności wyżej przytoczonych przepisów § 8 ust. 5 i ust. 6 pkt 1 i 2 uchwały oraz pkt 10 załącznika nr 1 do tej uchwały, zasądzenie od organu zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych i rozpoznanie sprawy z zachowaniem zasady szybkości.

Zaskarżonej uchwale zarzucił naruszenie art. 30 ust. 6 pkt 1 i art. 67 ust. 1 Karty Nauczyciela, art. 3 (1) § 1 kodeksu pracy oraz art. 78 § 1 tego kodeksu w związku z art. 30 ust. 6 ab inito Karty Nauczyciela, § 6, a w szczególności § 6 pkt 1 i 2 rozporządzenia.

W jej uzasadnieniu wskazał, że zaskarżona uchwała jest niezgodna z prawem. Rada Miasta podejmując tę uchwałę wykroczyła poza ramy upoważnienia zawartego w art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela. W tym kontekście nie jest ani ustaleniem wysokości stawki dodatku motywacyjnego ani określeniem warunków przyznania dodatku motywacyjnego zapis § 8 ust. 5 tej uchwały (regulaminu). Rada nie jest bowiem kompetentna ustalać zasady i tryb przyznawania wynagrodzenia (składnika wynagrodzenia). O tym kto za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną podejmuje czynności w sprawach z zakresu prawa pracy stanowi art. 3 (1) kodeksu pracy i w związku z tym Rada Miejska nie jest uprawniona do stanowienia, że dodatek motywacyjny dla nauczycieli przyznaje dyrektor szkoły lub placówki opiekuńczo- wychowawczej. Zapis § 8 ust. 5 uchwały wykracza poza ramy upoważnienia przewidzianego w art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, także w zakresie, w jakim ustanawia okres na jaki jest przyznawany dodatek motywacyjny ("na okres nie krótszy niż 2 miesiące i nie dłuższy niż 10 miesięcy"). Jeżeli chodzi o okresy w których przysługuje lub nie przysługuje wynagrodzenie (składniki wynagrodzenia), stanowią o tym przepisy Karty Nauczyciela, a w zakresie nieuregulowanym przepisy kodeksu pracy (art. 91 c ust. 1 tej Karty).

Wykracza poza upoważnienie ustawowe także dalsza treść regulaminu ("i nalicza się kwotowo w wysokości określonej w tabeli"). Według słownika języka polskiego "naliczyć" to dojść do pewnej liczby, a przepis art. 30 ust. 6 wspomnianej Karty nie obliguje Rady do stanowienia o naliczaniu dodatku motywacyjnego, ale do ustalenia wysokości stawki.

Odnośnie naruszenia § 6 rozporządzenia wskazał, że "szczegółowe warunki" określone przez Radę muszą mieścić się w ramach ogólnych warunków przyznawania dodatków, określonych przez Ministra Edukacji Narodowej, w powołanym wyżej rozporządzeniu (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 5 listopada 2009 r., sygn. akt IV SA/Wr 300/09.

W przypadku dodatku motywacyjnego granice wyznacza sześć punktów zwartych w § 6 rozporządzenia. Nie jest merytoryczną konkretyzacją żadnego z tych punktów enigmatyczny zapis § 8 ust. 6 pkt 1 regulaminu ("wyróżniająca praca "), niezależnie od tego, że wyróżniająca praca może być podstawą do wyróżnienia lub nagrody, a nie dodatku motywacyjnego.

Z kolei w § 8 ust. 6 pkt 2 regulaminu Rada wprowadziła ograniczenie w postaci kwalifikowanego warunku szczególnych osiągnięć, co narusza warunek ogólny określony w § 6 pkt 1 i 2 rozporządzenia, który nie wprowadza tak zawężonej i kwalifikowanej postaci osiągnięć.

Natomiast w zakresie zarzutu naruszenia art. 30 ust. 6 ab inito Karty Nauczyciela w związku z art. 78 § 1 kodeksu pracy skarżący podniósł, że w zaskarżonym regulaminie – w pkt 10 załącznika nr 1 do uchwały- Rada nie wykonała ciążącego na niej obowiązku ustalenia wysokości stawek dodatku motywacyjnego dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego. Ustaleniem wysokości stawki dodatku motywacyjnego w rozumieniu art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela nie jest ustalenie górnej granicy (do 75 % stawki kwoty bazowej). Regulacja wysokości stawki dodatku motywacyjnego jest pozorna, i realnie wysokość stawki nie została przez Radę właściwie ustalona, co w konfrontacji z ustaleniami wysokości stawek w pkt 4-6 załącznika, jest wyraźnie widoczne.

Nadto z przepisu art. 78 § 1 kodeksu pracy w związku z art. 30 ust. 6 ab inito Karty wynika, że ustalając wysokość wynagrodzenia (stawki dodatku motywacyjnego) Rada powinna uwzględniać i zachować odrębność poszczególnych stopni awansu zawodowego nauczycieli, czego nie uczyniła, a nie kreować postanowienia w rodzaju erga omnes "na każdym stopniu awansu zawodowego".

Zarzucił również, że § 8 ust. 5 regulaminu w części ustanawiającej okres przyznania dodatku "od 2 miesięcy do 10 miesięcy" narusza art. 67 ust. 1 Karty Nauczyciela, ponieważ dodatek motywacyjny jest składnikiem wynagrodzenia nauczyciela w czasie urlopu wypoczynkowego, a praktyczna aplikacja powyższego przepisu regulaminu w placówkach oświatowych jest taka, że w okresie urlopu wypoczynkowego dodatek motywacyjny nauczycielowi nie przysługuje i nie jest wypłacany. Okres 10 miesięcy korelowany jest z okresem od 1 września do 30 czerwca, tak więc w roku kalendarzowym wyłączone z prawa do dodatku motywacyjnego pozostają 2 miesiące.

Zaskarżony przepis regulaminu w praktyce prowadzi do naruszenia uprawnienia nauczyciela, które wyraża się tym, że: dodatek motywacyjny – jako wynagrodzenie za pracę w rozumieniu art. 85 § 1 kodeksu pracy - konsekwentnie nie jest przyznawany i wypłacany nauczycielowi w okresie urlopu wypoczynkowego (w placówkach feryjnych w lipcu i w sierpniu), co stanowi także naruszenie art. 67 ust. 1 Karty Nauczyciela oraz w tym że: może mieć miejsce wyłączenie jednego (lub dwóch lub do 10 miesięcy) w przyznaniu dodatku motywacyjnego, mimo spełnienia przez nauczyciela ogólnych ustawowych warunków materialnoprawnych przyznania dodatku (czego przykładem jest pozbawienie wszystkich lub niektórych nauczycieli Gimnazjum nr [...] dodatku motywacyjnego, poza wyjątkiem, którym była Dyrektor tego Gimnazjum).

Tego rodzaju naruszenia wystąpiły w stosunku do skarżącego i innych nauczycieli w wyniku zastosowania zaskarżonej regulacji przez powyższe Gimnazjum.

W odpowiedzi na skargę Rada Miejska wniosła o jej oddalenie podnosząc, że zgodnie z art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela ustawodawca przyznał jej upoważnienie do określenia w drodze regulaminu m. in., wysokości stawek dodatku motywacyjnego dla nauczycieli i ustalenia szczegółowych warunków przyznawania tego dodatku. Dodatek motywacyjny jest jednym z elementów wynagrodzenia nauczycieli. Zgodnie ze swoją nazwą ma on zachęcać nauczycieli do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zwiększenia zaangażowania w pracy oraz dbałości o wysoki jej poziom. Ogólne warunki przyznawania dodatku motywacyjnego określone zostały w § 6 rozporządzenia. Natomiast Rada realizując przysługującą jej kompetencję ustaliła wysokość oraz szczegółowe warunki przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego. Zapisy § 8 ust. 6 pkt 1 i 2 zaskarżonej uchwały stanowiące, że dodatek motywacyjny przysługuje za wyróżniającą pracę i za szczególne osiągnięcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze uczniów (np. udział w olimpiadach, konkursach, zawodach, festiwalach) nie są wbrew twierdzeniom skarżącego sprzeczne z przepisem § 6 rozporządzenia. Ze względu na wielość zadań realizowanych przez szkoły, jak również ze względu na różny poziom organizowanych olimpiad, konkursów, zawodów – tylko szczególne osiągnięcia z tego tytułu są przesłanką uprawniającą do dodatku motywacyjnego. Organ prowadzący w § 8 ust. 5 zaskarżonej uchwały nie określał, kto za pracodawcę podejmie czynności z zakresu prawa pracy lecz faktycznie określał czas na jaki dodatek motywacyjny może być przyznany (od 2 do 10 miesięcy). Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w wyroku WSA we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2004 r., sygn. akt IV SA/Wr 274/05 dodatek motywacyjny ma charakter okresowy i przysługuje na czas na który został przyznany. Zatem po upływie okresu, na który przyznano dodatek motywacyjny, obowiązkiem osoby dokonującej czynności z zakresu prawa pracy będzie zweryfikowanie, czy dany nauczyciel nadal spełnia przesłanki uprawniające do dodatku motywacyjnego, i w przypadku ustaleń pozytywnych – przyznanie dodatku na dalszy okres.

Przyznanie dodatku polega na jego udzieleniu, a więc wyrażeniu zgody na jego naliczenie i wypłacenie. Czas na jaki dodatek motywacyjny jest przyznawany powinien być stosunkowo krótki, ponieważ tylko wówczas dyrektor szkoły ma możliwość, właściwie promować bieżące zaangażowanie w pracę nauczyciela. Ponadto dodatek motywacyjny, o ile zostanie przyznany, stanowi dopiero cześć wynagrodzenia nauczyciela i przysługuje temu nauczycielowi razem z wynagrodzeniem zasadniczym.

W zaskarżonej uchwale wysokość dodatku motywacyjnego została określona procentowo, co jest dopuszczalne i właściwe. Z uwagi na powyższe argumenty stwierdzić należy, że nie doszło do przekroczenia delegacji ustawowej przy uchwalaniu tego aktu prawa miejscowego. Ponadto zauważyć trzeba, iż zaskarżona uchwała, w ramach sprawowanego nadzoru na podstawie kryterium zgodności z prawem, była oceniana przez Wojewodę, i w zakresie podniesionym w skardze, nie stwierdzono naruszenia prawa.

W piśmie z dnia 26 kwietnia 2012 r. pełnomocnik skarżącego przedstawił dodatkową argumentację prawną i faktyczną. Zarzucił, iż w przedstawionych Sądowi administracyjnemu aktach brak jest zasięgniętej przez organ opinii z dnia 25 czerwca 2011 r., sporządzonej przez dr P. S., w której opiniujący zgadza się z zarzutem, że warunkiem przyznawania dodatku motywacyjnego "nie będzie określenie długości okresu, na który można taki dodatek przyznawać", i dalej, że "dochodzi do ograniczenia, a nawet wyłączenia prawa do dodatku motywacyjnego w warunkach materialnych podstaw jego uzyskania. Takie działanie organu zdaniem pełnomocnika skarżącego, wydaje się kolidować z zasadą demokratycznego państwa prawa, której wyrazem jest konstytucyjna zasada działania na podstawie i w jego granicach, wyrażona w art. 7 Konstytucji".

Pełnomocnik podkreślił, że dodatek motywacyjny jest składnikiem wynagrodzenia nauczyciela, stosownie do treści art. 67 ust. 1 Karty Nauczyciela w związku z § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz. U. nr 71, poz. 737 ze zm; dalej rozporządzenia w sprawie urlopów nauczycieli). W wyniku określenia w zaskarżonej uchwale ram czasowych przyznawania dodatku "na okres nie krótszy niż 2 miesiące i nie dłuższy niż 10 miesięcy", a okres ten jest odnoszony do okresu zająć dydaktycznych w roku szkolnym (od 1 września do 30 czerwca), w rzeczywistości dochodzi do pozbawienia tego uprawnienia płacowego w okresie ferii letnich (lipiec- sierpień). Pełnomocnik przytoczył treść rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Wielkopolskiego z dnia 6 września 2010 r. , w którym stwierdzono, że "określenie okresów w jakich przysługują bądź nie przysługują dodatki do wynagrodzenia, a także na jaki okres jest przyznawany, stanowi wykroczenie poza granice umocowania przysługującego radzie na podstawie ustawy".

Zdaniem pełnomocnika wysokość dodatku motywacyjnego nie powinna zależeć od zajmowanego stanowiska (funkcji dyrektora, wicedyrektora), a takie uzależnienie wysokości dodatku motywacyjnego od zajmowanego stanowiska – tj. różnicowanie dodatku dla nauczycieli i nauczycieli pełniących funkcję dyrektora (wicedyrektora) szkoły – narusza art. 30 ust. 2 Karty Nauczyciela, w myśl którego wysokość tego dodatku nie zależy od zajmowanego stanowiska. Tego rodzaju różnicowanie narusza także zasadę równości nauczycieli (art. 32 Konstytucji).

Ponadto nie jest kompetencją Rady Miasta normowanie, kto nauczycielowi przyznaje dodatek motywacyjny i w tym zakresie organ ten nie ma prawotwórczej legitymacji, a postanowienie takie (§ 8 ust. 5 uchwały) narusza art. 3 kodeksu pracy. Składnik wynagrodzenia przyznaje pracodawca. Nie stanowi ustalenia wysokości stawki dodatku motywacyjnego zapis w uchwale do 75 % . Stawka to według słownika języka polskiego (opr. Elżbieta Sobol, PWN 2005) – ustalona jednostka według której oblicza się wysokość zarobków, opłat itp. Nieustalenie stawki na poziomie uchwały spowodowało przekazanie kompetencji innym podmiotom. Doszło do przekazania kompetencji na rzecz dyrektora Wydziału Edukacji, który określał "limit środków na dodatki dla nauczycieli" (zob. pismo Dyrektora Wydziału Edukacji z dnia 12 sierpnia 2009 r. do dyrektorów szkół, którzy dokonywali podziału puli wg własnego uznania). Dyrektor Wydziału Edukacji ustalił, że "dodatek motywacyjny dla nauczycieli od 1 września 2009 r. wynosi 100 zł/etat, oraz zróżnicował wysokość dodatku w zależności od funkcji (np. dla wicedyrektorów – 300 zł/etat, dla nauczycieli w oddziale integracyjnym 150 zł/etat, dla nauczyciela, któremu powierzono funkcje kierownicze 300 zł/etat). Kolejnym pismem z dnia 18 grudnia 2009 r. Dyrektor wspomnianego Wydziału określał limity środków na dodatki motywacyjne od 1 stycznia 2010 r. odpowiednio na kwoty 200, 250, 400, 400 zł na etat.

Zdaniem pełnomocnika, z pisma Państwowej Inspekcji Pracy z dnia 17 września 2009 r. wynika, że "decyzję o wysokości przyznanych dodatków motywacyjnych podejmuje dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę liczbę przyznawanych dodatków i wysokość środków, którymi dysponuje" oraz że "wysokość dodatku zależy od liczby nauczycieli zatrudnionych w danym roku szkolnym oraz od wysokości ustalonego limitu na 1 etat".

Rada Miejska w piśmie z dnia 10 maja 2012 r. podniosła, że w zaskarżonej uchwale, wbrew twierdzeniom skarżącego, uwzględniono uzgodnienia zawarte w protokole z dnia 12 listopada 2007 r. dotyczące m. in. dodatku motywacyjnego. W załączniku nr 1 do tej uchwały zawierającym tabelę stawek tego dodatku, określono, że dodatek ten wynosi do 75 % stawki kwoty bazowej, przez którą należy, rozumieć w myśl § 2 pkt 6 uchwały najniższą minimalną stawkę wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela stażysty, która w 2008 r. wyniosła 948 zł. Była ta kwota bazowa do wyliczenia dodatku motywacyjnego dla nauczycieli. Z pism kierowanych do szkół i placówek z dnia 17 marca 2008 r. i z wysokości środków finansowych przekazywanych jednostkom, wynika, że uzgodnienia ze ZZ i zapisy tej uchwały były realizowane w praktyce. W piśmie tym Rada wniosła o odroczenie rozprawy, wyznaczonej na dzień 14 maja 2012 r.

Następnie pismem z dnia 18 czerwca 2012 r., mającym na celu ustosunkowanie się do zarzutów zawartych w piśmie skarżącego z dnia 26 kwietnia 2012 r., Rada ta wskazała, że skoro nie uwzględniła wezwania skarżącego do usunięcia naruszenia interesu prawnego zaskarżoną uchwałą (obejmującą regulamin wynagradzania nauczycieli) to tym samym nie uwzględniła opinii prawnej, na którą powołuje się skarżący w powyższym piśmie.

Podkreśliła, że dodatek motywacyjny przyznawany na okres od 2 miesięcy do 10 miesięcy nie pozbawia nauczyciela uprawnienia do tego dodatku, bowiem w przypadku spełnienia przesłanek uprawniających do jego otrzymania powinien być on przyznany na nowy okres. Przyznanie tego dodatku należy do kompetencji pracodawcy, niemniej w przekonaniu strony skarżącej jest on zobowiązany do stosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracy nauczycieli i wyników ich pracy oraz przestrzegania zasady równego traktowania oraz zakazu dyskryminacji.

Dyrektor Wydziału Edukacji, wbrew twierdzeniu strony skarżącej, nie przejął kompetencji przewidzianych dla innych organów, lecz wyłącznie poinformował dyrektorów szkół i placówek o ogólnej puli środków finansowych będących w posiadaniu organu prowadzącego, która wynikała z matematycznych wyliczeń opartych na zapisach przedmiotowej uchwały.

Na rozprawie w dniu 28 czerwca 2012 r. skarżący podniósł, że w sytuacji rzeczywistego braku ustalenia wysokości stawek problem ten został rozwiązany w praktyce w ten sposób, że na poziomie Wydziału Edukacji Urzędu Miasta określono pulę środków czyli pewną limitację kwotową na etat, ale ten mechanizm nie dotyczył nauczycieli dyrektorów, ponieważ został zastosowany do wszystkich pozostałych nauczycieli. W efekcie na poziomie dyrektora szkoły doszło do ustalenia wysokości stawek. Rada Miasta uzależniła dodatek od funkcji w pkt 8,9,10 tabeli stanowiącej załącznik nr 1 do uchwały. Zdaniem skarżącego uchwała powinna rozstrzygać o konkretnych stawkach. Kompetencja do określenia szczegółowych warunków nie została w sposób właściwy wypełniona, bowiem poza nawias usunięto osiągnięcia, które nie są szczególnymi, ale są osiągnięciami, o których mowa w warunkach ogólnych. Takie ujęcie osiągnięć nauczyciela może eliminować nauczycieli zajmujących się młodzieżą w placówkach specjalnych, w których trudno o takie osiągnięcia, które są wręcz niemożliwe. Nie wiadomo w ogóle co należy rozumieć pod pojęciem wyróżniająca praca, kto miałby to ustalać i na jaki okres. Bardziej przystaje to do nagradzania aniżeli do motywowania. Urlop wypoczynkowy nie wyklucza przysługiwania dodatku motywacyjnego. W kwestii tego dodatku wygrał spór w sądzie pracy z Dyrektorem Gimnazjum zatrudniającym go.

W dniu 5 lipca 2012 r. skarżący złożył w Sądzie wyrok Sądu Rejonowego dla W. – Ś. z dnia [...] 2011 r., sygn. akt [...] zasądzający w pkt I sentencji od strony pozwanej Gimnazjum nr [...] na rzecz powoda (skarżącego) kwotę 709,28 zł brutto tytułem wynagrodzenia wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 2 sierpnia 2009 r. do dnia zapłaty, a w pkt II tej sentencji dalej idące powództwo oddalono.

Rada Miejska ustosunkowując się do twierdzeń skarżącego zgłoszonych na rozprawie dnia 28 czerwca 2012 r., pismem z dnia 23 lipca 2012 r. podniosła, że błędne jest stanowisko, że na poziomie Wydziału Edukacji ustalono pulę środków, czyli pewną limitowaną kwotę na etat, ponieważ to wyłącznie zaskarżona uchwała określiła wysokość kwot dodatków dla nauczycieli. Bardzo konkretnie określono ich wysokość w uzasadnieniu do tej uchwały, której projekt, a w tym wysokość dodatków, konsultowany był ze związkami zawodowymi. Zatem wysokości stawek dodatków określone w uchwale stanowiły podstawę dla roboczych wyliczeń dokonanych przez powyższy Wydział, określonych w pismach kierowanych do szkół. W ocenie Rady takie postępowanie tego Wydziału ma charakter informacyjny i było prawidłowe. Ustosunkowując się do kolejnego zarzutu skarżącego dotyczącego eliminowania osiągnięć nauczycieli zajmujących się młodzieżą w placówkach specjalnych i nie przyznawania tym nauczycielom dodatku motywacyjnego Rada wskazała, że w praktyce takie sytuacje nie miały miejsca i to nawet teoretycznie. Dyrektorzy szkół specjalnych znają wychowanków oraz trudności nauczycieli w codziennym, edukowaniu i wychowywaniu tych uczniów – zatem są w stanie również ocenić osiągnięcia, w tym szczególne, które często są odmienne od osiągnięć uczniów i nauczycieli szkól publicznych.

Wyrok Sądu Rejonowego dla W. – Ś. z dnia [...] 2011 r., sygn. akt [...], wydany w sprawie o zapłatę wynagrodzenia, nie ma żadnego związku z niniejszą sprawa, ponieważ spór wytoczony przed sądem pracy dotyczył kwestii czy do wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy winny być wliczone dodatki: funkcyjny, motywacyjny i za warunki pracy. Zatem zapisy zaskarżonej uchwały nie miały znaczenia dla sprawy toczącej się przed sądem pracy.

Pełnomocnik skarżącego pismem z dnia 9 października 2012 r. wskazał, że przedkłada pismo Dyrektora Gimnazjum nr [...] z dnia 7 września 2012 r. stanowiące odpowiedź na zgłoszony przez Związek Zawodowy problem niewypłacania z góry we wrześniu 2012 r. dodatków motywacyjnych nauczycielom oraz pismo Wydziału Edukacji z dnia 14 sierpnia 2012 r. z określonym limitem środków na dodatki motywacyjne od 1 września 2012 r.

W powyższym piśmie z dnia 9 października 2012 stwierdzono, że szkoła na bazie wyżej wymienionych limitów ustala ogólną liczbę kwot dodatków motywacyjnych jako iloczyn ilości aktualnej liczby etatów nauczycielskich w szkole - w tym wypadku 11 i 4/18 oraz kwoty 200 zł i dopiero ta kwota podlega dystrybucji.

W istocie o wysokości dodatku motywacyjnego decyduje dyrektor w oparciu o przeliczniki kadrowe oraz limity środków, bo żaden regulamin wysokości stawek nie ustala.

Z załączonego pisma Dyrektora Gimnazjum nr [...] z dnia 7 września 2012 r. wynika nadto, że przyznano nauczycielom dodatek motywacyjny na okres od 1 września 2012 do 31 stycznia 2013 r., a wyrównanie kwot nastąpi w terminach płatności przez ZOJM. Ustalona kwota 200 zł na etat nie jest równoznaczna z ustaleniem świadczenia poszczególnym nauczycielom.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

W świetle przepisów art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd administracyjny sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Z przepisu art. 3 § 2 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej: p.p.s.a.) wynika, że sądy administracyjne powołane zostały do kontroli m. in. aktów prawa miejscowego jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 5 p.p.s.a. stwierdza nieważność tej uchwały w całości lub w części, albo stwierdza że została ona wydana z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie jej nieważności (art. 147 p.p.s.a.).

W niniejszej sprawie skarga została wniesiona w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.

Zaskarżona uchwała została podjęta na podstawie art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, w myśl którego organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu: 1) wysokość stawek dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegółowe warunki przyznawania tych dodatków, z zastrzeżeniem art. 33 i 34, 2) szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, z zastrzeżeniem art. 33 i 34, 3) wysokość i warunki wypłacania składników wynagrodzenia, o których mowa w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostały one określone w ustawie lub odrębnych przepisach – w taki sposób aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników, o których mowa w ust. 1, odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, o których mowa w ust. 3. Stosownie do ust. 6a tego przepisu, który również został powołany w podstawach prawnych zaskarżonej uchwały, regulamin ten podlega uzgodnieniu ze związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli.

W podstawach prawnych tej uchwały powołano również § 6 rozporządzenia, zgodnie z którym do ogólnych warunków przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego należą: 1) osiągnięcia w realizowanym procesie dydaktycznym, 2) osiągnięcia wychowawczo- opiekuńcze, 3) wprowadzanie innowacji pedagogicznych, skutkujących efektami w procesie kształcenia i wychowania, 4) zaangażowanie w realizację czynności i zajęć, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela, 5) szczególnie efektywne wypełnienie zadań i obowiązków związanych z powierzonym stanowiskiem, 6) realizowanie w szkole zadań edukacyjnych, wynikających z przyjętych przez organ prowadzący priorytetów w realizowanej lokalnej polityce oświatowej.

Wbrew wywodom skargi, a także wywodom pisma procesowego skarżącego z dnia 26 kwietnia 2012 r., omawiana uchwała, w zaskarżonej części, nie wykracza poza upoważnienie ustawowe z art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela. Przepis ten nie rozstrzyga kwestii jaki podmiot jest uprawniony przyznawać dodatki, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, toteż postanowienie uchwały (§ 8 ust. 5), że dodatek motywacyjny dla nauczycieli przyznaje dyrektor szkoły lub placówki opiekuńczo – wychowawczej nie jest niezgodne z tym upoważnieniem. Trudno byłoby nawet przyjąć, że osobą przyznającą tego rodzaju dodatki byłaby inna osoba niż podmiot kierujący szkołą i z tej racji dobrze zorientowany, który nauczyciel, na jaki okres i w jakiej wysokości może dodatek mieć przyznany. Zatem przepis § 8 ust. 5 zaskarżonej uchwały nie pozostaje również w sprzeczności z przepisem art. 3 (1) § 1 kodeksu pracy, zgodnie z którym, za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba. Szkoła jest dla zatrudnionych w niej nauczycieli, pracodawcą będącym jednostką organizacyjną, a jej dyrektor jest osobą zarządzającą, o której mowa w tym przepisie. W myśl bowiem art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.), dalej ustawa o systemie oświaty, dyrektor szkoły lub placówki kieruje działalnością tej szkoły lub placówki i reprezentuje ją na zewnątrz, a ponadto, co istotne w niniejszej sprawie, w myśl ust. 3 tego przepisu, jest on kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników nie będących nauczycielami. Dyrektor w szczególności decyduje w sprawach: zatrudnienia i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki, przyznawania nagród oraz wymierzania kar porządkowych nauczycielom i innym pracownikom szkoły lub placówki i występowania z wnioskami, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły lub placówki, w sprawach odznaczeń, nagród, i innych wyróżnień dla nauczycieli oraz pozostałych pracowników szkoły lub placówki.

Przyznanie dodatku motywacyjnego dla nauczycieli przez dyrektora szkoły lub placówki opiekuńczo – wychowawczej oznacza, stosownie do art. 3 (1) § kodeksu pracy, realizację czynności z zakresu prawa pracy, polegających na ocenie czy konkretny nauczyciel spełnia przesłanki (szczegółowe warunki) uprawniające do przyznania prawa do tego dodatku, określone w uchwale podejmowanej przez właściwy organ. Uchwała ta jest aktem prawa miejscowego, ma charakter generalny i abstrakcyjny i tym samym obejmuje wszystkich nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez ten organ. Przyznanie zaś dodatku skutkuje nabyciem prawa do tego składnika wynagrodzenia przez konkretnego nauczyciela. Dyrektor, realizując zatem czynności z zakresu prawa pracy, przyznaje wspomniany dodatek, na podstawie przepisów uchwały podjętej przez organ prowadzący szkołę, która określa wysokość stawki tego dodatku i okres, na który może on zostać przyznany. Potwierdza to wyrok WSA w Olsztynie z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II SA/Ol 777/09 (LEX nr 569871), z którego wynika, że wszystkich czynności z zakresu prawa pracy w szkole dokonuje dyrektor tej szkoły. W wyroku tym stwierdzono bowiem nieważność postanowień uchwały obejmującej regulamin wynagradzania nauczycieli stanowiących, m. in., że nauczycielom uzupełniającym etat w innej szkole dodatek motywacyjny przyznaje dyrektor szkoły macierzystej w uzgodnieniu z dyrektorem szkoły, w której uzupełnia etat, ponieważ postanowienia te godzą w ustawowe kompetencje dyrektora placówki, w której pracuje dany dyrektor. Powyższe nie oznacza zatem, iż w niniejszej sprawie nastąpiło przeniesienie na dyrektora szkoły ustawowych kompetencji przyznanych organowi prowadzącemu szkołę do ustalenia wysokości stawek dodatku i szczegółowych warunków jego przyznania, o których mowa w art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela.

W myśl art. 30 ust. 1 Karty Nauczyciela wynagrodzenie nauczycieli, z zastrzeżeniem art. 32, składa się z: 1) wynagrodzenia zasadniczego, dodatków: za wysługę lat, motywacyjnego, funkcyjnego oraz za warunki pracy, 3) wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw, 4) nagród i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, z wyłączeniem świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i dodatków socjalnych określonych w art. 54.

Trzeba nadto zgodzić się z odpowiadającą na skargę, że dodatek motywacyjny, jako jeden z elementów wynagrodzenia, wymienionych w art. 30 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela, ma zachęcać nauczycieli do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, zwiększenia zaangażowania w pracy oraz dbałości o wysoki jej poziom. Ma on motywować nauczyciela i z tego względu może być przyznany na okres wskazany w § 8 ust. 2 uchwały, czyli nie krótszy niż 2 miesiące i nie dłuższy niż 10 miesięcy. Tak również wypowiada się orzecznictwo sądowoadministracyjne (por. np., powołany wyżej, wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2004 r., sygn. akt IV SA/Wr 274/05), które stwierdza, że dodatek motywacyjny ma charter okresowy i przysługuje w czasie na jaki został przyznany. Zresztą ani przepisy Karty Nauczyciela czy też uchwały nie stoją na przeszkodzie przyznania tego dodatku na dalszy okres, jeśli tylko warunki do jego przyznania zostaną spełnione.

Dodatek ten nie jest obligatoryjnym, stałym, niezmiennym składnikiem wynagrodzenia. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym zostało wyrażone zapatrywanie, że dodatek motywacyjny jest dodatkiem fakultatywnym, odnoszącym się, w myśl art. 30 ust. 2 Karty Nauczyciela, do jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć, nie zaś dodatkiem związanym z powierzonym stanowiskiem lub sprawowaną funkcją (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 26 sierpnia 2008 r. sygn. akt II SA/Ol 365/08). Właśnie wspomniana jakość świadczonej pracy i wykonywanie dodatkowych zadań lub zajęć podlega ocenie przy spełnieniu szczegółowych warunków, o których mowa w art. 30 ust. 6 pkt 1 tej ustawy, uzasadniających przyznanie prawa do tego dodatku i ustalenie okresu na jaki ma on zostać przyznany.

W świetle powyższego przyznanie omawianego dodatku na okres wskazany w § 8 ust. 5 uchwały, wbrew zarzutom skarżącego, nie pozbawia nauczycieli prawa do tego składnika wynagrodzenia w okresie urlopu, skoro jak już wyżej stwierdzono, dodatek ten może zostać przyznany na dalszy okres, w tym okres obejmujący ten urlop, co słusznie podkreśliła Rada Miejska w piśmie z dnia 18 czerwca 2012 r. Ponadto, jak już wyżej wskazano, zaskarżony przepis § 8 ust. 5 uchwały nie zawiera postanowień ograniczających możliwość przyznania dodatku motywacyjnego w okresie lipca i sierpnia, czyli w okresie ferii letnich, o których mowa w art. 64 ust. 1 Karty Nauczyciela.

Wynagrodzenie nauczycieli za urlop wypoczynkowy uregulowane zostało w przepisach rangi ustawy, tj. w art. 67 ust. 1 tej Karty, z którego wynika, że za czas tego urlopu przysługuje nauczycielowi wynagrodzenie, jakie by otrzymał gdyby w tym czasie pracował, a także w przepisach wykonawczych do tej ustawy, czyli w § 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie urlopów nauczycieli, w myśl którego w wynagrodzeniu za urlop wypoczynkowy nauczyciela, z zastrzeżeniem ust. 2, uwzględnia się dodatki: za wysługę lat, motywacyjny, funkcyjny. Powołany w tej kwestii przez skarżącego wyrok Sądu Rejonowego dla W. – Ś. z dnia [...] 2011 r., sygn. akt [...], który wydany został w sprawie o zapłatę wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy poprzez wliczenie do niego dodatków: funkcyjnego, motywacyjnego i za warunki pracy, nie ma znaczenia w niniejszej sprawie sądowoadministracyjnej, ponieważ spór przed sądem pracy dotyczył konkretnego roszczenia dochodzonego przez skarżącego tj. wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy. Ponadto z uzasadnienia tego wyroku (str. 7) wynika, że pozwany (Gimnazjum nr 8) miał obowiązek, na podstawie powyższych przepisów, wypłacić powodowi (skarżącemu) przez cały urlop wypoczynkowy, tj. za miesiąc lipiec i sierpień, wynagrodzenie w takiej wysokości i z uwzględnieniem takich dodatków, jakie powód otrzymywał przed tym urlopem, tj. z uwzględnieniem również dodatku motywacyjnego.

W § 8 ust. 5 zaskarżonej uchwały Rada postanowiła, że dodatek motywacyjny nalicza się kwotowo w wysokości określonej w tabeli, stanowiącej załącznik nr 1 do tej uchwały, z którego pkt 10 wynika, że dodatek ten dla nauczycieli, liczony jest od stawki bazowej dla nauczycieli na każdym stopniu awansu zawodowego i wynosi do 75 %. tej stawki.

Jeżeli zaś chodzi o wysokość stawki dodatku motywacyjnego, to w orzecznictwie sądowym przyjęto, że organ prowadzący szkołę może w różny sposób określić wysokość stawki dodatku motywacyjnego, może to być np. wysokość kwotowa, procent wynagrodzenia zasadniczego, przedział określający dodatek w wysokości "od-do", czy też uzależnienie przyznania dodatku od poszczególnych okoliczności związanych z uzyskaniem do niego prawa. Niemniej jednaj zawsze musi to być stawka dodatku jasno określona (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 18 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Ol 209/08, LEX nr 424627, wyrok WSA w Gorzowie wielkopolskim z dnia 19 sierpnia 2009 r., sygn. akt II SA/Go 439/09). Jeżeli zatem zaskarżona uchwała uczyniła to procentowo, "do 75% stawki bazowej", jak w pkt 10 w załączniku nr 1, to takiemu określeniu tej wysokości nie można zarzucić naruszenia prawa. Wysokość stawki dodatku motywacyjnego została więc określona w przedziale mieszczącym się do "75% stawki bazowej" i nie zmienia tego fakt, że uchwała nie określa dolnej granicy – wysokości stawki tj. przedziału w stawkach "od - do".

Ustalenie zatem tylko górnej granicy procentowej wysokości stawki dodatku motywacyjno spełnia zatem wymóg określenia wysokości stawki tego dodatku, o której mowa w art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela.

W orzecznictwie przyjęto również, że normy zawarte, w wydanym na podstawie art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, regulaminie, jako normy prawa miejscowego powinny być na tyle szczegółowe, aby stanowiły wystarczającą podstawę do ustalenia przez dyrektora szkoły wynagrodzenia dla konkretnego nauczyciela, a jednocześnie tak sformułowane , by znajdowały zastosowanie we wszystkich placówkach oświatowych prowadzonych przez gminę, przy uwzględnieniu ich specyfiki (wyrok NSA z dnia 17 grudnia 2011 r., sygn. akt II SA/Ka 3149/01, LEX nr 133864, wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt II SA/Go 726/08, LEX nr 511545).

Także wskazanie, że dodatki liczone będą kwotowo od stawki bazowej nauczycieli na każdym stopniu awansu zawodowego nie może budzić sprzeciwu wobec uzależnienia wysokości dodatku od stawki bazowej, przez którą należy rozumieć, zgodnie z postanowieniem § 2 pkt 6 zaskarżonej uchwały, najniższą minimalną stawkę wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela stażysty.

Nie można zgodzić się ze skarżącym, iż stawki dodatku motywacyjnego powinny uwzględniać poszczególne stopnie awansu zawodowego nauczycieli, tzn. powinny być zróżnicowane w zależności od posiadanego stopnia awansu zawodowego. Przeczy temu treść art. 30 ust. 2 Karty nauczyciela, z którego jednoznacznie wynika, że jedynie wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela uzależniona jest od stopnia awansu zawodowego oraz ponadto od wymiaru zajęć obowiązkowych. Istotne przy tym jest, że z przepisu tego wynika również, że wysokość poszczególnych dodatków zależy odpowiednio od: okresu zatrudnienia (dodatek za wysługę lat), jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć (dodatek motywacyjny), powierzonego stanowiska lub sprawowanej funkcji (dodatek funkcyjny) oraz trudnych lub uciążliwych warunków pracy (dodatek za trudne lub uciążliwe warunki pracy). Ponadto art. 30 ust. 3 tej Karty stanowi o średnim wynagrodzeniu nauczycieli, którego wysokość jest zróżnicowana w zależności od posiadanego stopnia awansu zawodowego, gdyż wynika z niego, że wynosi ono dla nauczyciela stażysty 100%, nauczyciela kontraktowego 111 %, nauczyciela mianowanego 144 %, nauczyciela dyplomowanego 184 % - kwoty bazowej, określanej dla nauczycieli corocznie w ustawie budżetowej.

Również coroczna wysokość minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli realizujących tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin uzależniona jest od posiadanego stopnia awansu zawodowego, co wynika z treści art. 30 ust. 5 Karty Nauczyciela, który stanowi, że Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy oraz po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, określa w drodze rozporządzenia wysokość tych minimalnych stawek, uwzględniając właśnie stopnie awansu zawodowego i inne wskazane w tym przepisie okoliczności.

Natomiast w przepisie art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela, stanowiącym podstawę prawną zaskarżonej uchwały, ustawodawca nie użył zwrotu "uwzględniając stopnie awansu zawodowego", tak jak to uczynił w treści powyższego art. 30 ust. 5 tej Karty, czy też w treści art. 30 ust. 7b lub też zwrotu z art. 30 ust. 2 - "uzależniona jest od stopnia awansu zawodowego ". W przepisie tym bowiem ustawodawca postanowił, że organ prowadzący szkołę uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia (a nie stopnie awansu zawodowego), określa dla nauczycieli poszczególnych stopniu awansu zawodowego, w drodze regulaminu (...).

Zwrot "dla nauczycieli poszczególnych stopniu awansu zawodowego" zawiera również np. art. 30 ust 7 Karty Nauczyciela, stanowiący upoważnienia dla wskazanych w nim organów, do określenia w drodze rozporządzenia, dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej wysokości stawek dodatków, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i innych kwestii wskazanych w tym przepisie. W rozporządzeniu, wydanym na podstawie tego przepisu, czyli w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2009 r. w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej (Dz. U nr 60, poz. 494) również nie ustalono wysokości stawek dodatku motywacyjnego w zależności od posiadanego stopnia awansu zawodowego, gdyż z treści § 2 ust. 3 tego aktu wynika, że dodatek ten przyznaje się w wysokości nie wyższej niż 50% otrzymywanego przez nauczyciela wynagrodzenia zasadniczego.

W świetle powyższego jedynie wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli uzależniona jest od posiadanego stopnia awansu zawodowego, natomiast wysokość dodatku motywacyjnego uzależniona jest od jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć (art. 30 ust. 2 Karty Nauczyciela).

Niesłuszny jest również zarzut skarżącego, że w niniejszej sprawie doszło do przekazania kompetencji w zakresie ustalenia wysokości stawek dodatku motywacyjnego na rzecz Wydziału Edukacji Urzędu Miasta, ponieważ z pisma Rady Miasta z dnia 18 czerwca 2012 r. wynika, że Dyrektor tego Wydziału, poinformował wyłącznie dyrektorów szkół i placówek o ogólnej puli środków finansowych będących w posiadaniu organu prowadzącego szkoły, która wynikała z matematycznych wyliczeń opartych na zapisach podjętej uchwały. Ponadto Rada Miejska ustosunkowując się do twierdzeń skarżącego, zgłoszonych na rozprawie w dniu 28 czerwca 2012 r., że wspomniany Wydział ustalił pewien limit środków na dodatki motywacyjne tylko w odniesieniu do nauczycieli nie pełniących funkcji dyrektora szkoły, pismem z dnia 23 lipca 2012 r. wskazała, że to wyłącznie zaskarżona uchwała określa wysokość stawek tych dodatków dla nauczycieli, które zostały skonkretyzowane w uzasadnieniu projektu do tej uchwały. W piśmie tym wskazano, że wysokości stawek dodatków, określone w uchwale, stanowiły dopiero podstawę dla roboczych wyliczeń dokonanych przez powyższy Wydział, określonych w pismach kierowanych do szkół, mających charakter informacyjny. Istotne znaczenie ma tutaj art. 5a ust. 3 ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którym środki niezbędne na realizację zadań oświatowych, o których mowa w ust. 2 i 2 b, w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz utrzymanie szkół i placówek, zagwarantowane są w dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Zwrócić w tym miejscu należy również uwagę, że z treści art. 30 ust. 8 Karty Nauczyciela wynika, że środki pieniężne na średnie wynagrodzenia nauczycieli, o których mowa, w ust. 3, wraz z pochodnymi od tych wynagrodzeń zagwarantowane są przez państwo w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, a z treści ust. 10 tego przepisu wynika że organy prowadzące szkoły będące jednostkami terytorialnymi mogą zwiększyć środki na wynagrodzenia nauczycieli, w tym podwyższać stawki minimalne, ustalone na podstawie ust. 5 pkt 1. Podwyższenie tych stawek następuje w trybie określonym w ust. 6 (ust. 10 a). Zwiększenie środków na poszczególne składniki wynagrodzenia dla nauczycieli ponad poziom określony w ust. 3 (średnie wynagrodzenie nauczycieli), może odbywać się wyłącznie z dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego (ust. 10b). Zatem informacja Dyrektora Wydziału Edukacji o ogólnej puli środków finansowych posiadanych przez organ prowadzący, czy obliczonej kwocie dodatku na etat, mieści się w granicach określonych przez art. 30 ust. 8, 10, 10 a i 10 b Karty Nauczyciela, zwłaszcza że z treści art. 30 ust. 6 tej ustawy wynika, iż wysokości stawek dodatków powinny być określone w taki sposób aby średnie wynagrodzenia nauczycieli, składające się ze składników, o których mowa w ust. 1 (wynagrodzenie zasadnicze, dodatki, w tym dodatek motywacyjny i inne składniki), odpowiadały na obszarze działania danej jednostki samorządu terytorialnego co najmniej średnim wynagrodzeniom nauczycieli, o których mowa w art. 30 ust. 3 Karty Nauczyciela.

Sąd przy tym nie podziela stanowiska skarżącego, wyrażonego na rozprawie w dniu 28 czerwca 2012 r. iż wysokość stawek dodatku motywacyjnego przewidziana w pkt 8, 9, 10 załącznika nr 1 do uchwały, została uzależniona od sprawowanej funkcji. Punkty te stanowią, że dodatek wynosi dla dyrektora 150%, wicedyrektora do 80%, i dla nauczyciela do 75%. Nawet jeżeli Rada określiła różne stawki tego dodatku dla dyrektora, wicedyrektora i pozostałych nauczycieli, to jest on przyznawany z uwzględnieniem spełnienia szczegółowych warunków uprawniających do przyznania tego dodatku, wymienionych dla dyrektora w § 8 ust. 3 i ust. 4, a dla nauczycieli w ust. 6 tego przepisu. Odmienne uregulowanie szczegółowych warunków przyznawania dodatku motywacyjnego dla nauczycieli i dyrektorów szkół nie stanowi w ocenie Sądu naruszenia prawa, skoro zakres obowiązków tych osób i ich odpowiedzialność są zróżnicowane. Nie uszło przy tym uwadze Sądu, że z tytułu sprawowanej funkcji lub powierzonego stanowiska Karta Nauczyciela w art. 30 ust. 2 i w ust. 5 pkt 3 przewiduje odrębny dodatek, tj. dodatek funkcyjny, a wykaz funkcji i stanowisk uprawniających do tego dodatku określa § 5 rozporządzenia.

W § 8 ust. 6 pkt 1 i pkt 2 Rada postanowiła, że dodatek motywacyjny przysługuje za wyróżniającą pracę, a także za szczególne osiągnięcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze uczniów (np. udział uczniów w olimpiadach, konkursach, zawodach, festiwalach). To te okoliczności, a także wskazane w dalszych punktach ust. 6 § 8 uchwały, decydują o okresie i wysokości dodatku motywacyjnego.

Skarżący zarzucił również, że powyższe postanowienia § 8 ust. 6 pkt 1 i 2 uchwały są bardzo ogóle, mało precyzyjne do oceny pracy nauczyciela pod względem spełnienia szczegółowych warunków wskazanych w tych punktach. Jednakże technika legislacyjna nie jest wolna od stosowania zwrotów niedookreślonych, toteż nie można odmówić lokalnemu uchwałodawcy prawa do posługiwania się podobnymi wyrażeniami. Należy tu nadmienić, iż w ocenie Sądu całość uregulowania § 8 ust. 6 uchwały, stanowi realizację upoważnienia z art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela, zwłaszcza w części dotyczącej szczegółowych warunków przyznawania tych dodatków, a więc przesłanek jakie należy spełnić, aby uzyskać prawo do dodatku motywacyjnego. Określając te szczegółowe warunki Rada powinna kierować się wskazaniami zawartymi w treści, przytoczonego już wyżej, art. 30 ust. 2 Karty Nauczyciela, z którego wynika, że dodatek motywacyjny związany jest z jakością świadczonej pracy i wykonywaniem dodatkowych zadań lub zajęć, a ponadto ogólnymi warunkami przyznawania tego dodatku, sformułowanymi w treści powołanego wyżej § 6 rozporządzenia.

Nie można tym samym zgodzić się z zarzutem skarżącego, iż tych szczegółowych warunków nie spełnia postanowienie zawarte w § 8 ust 6 pkt 1 uchwały obejmujące wyróżniającą pracę nauczyciela, ponieważ nie każda praca uzasadnia przyznanie prawa do dodatku motywacyjnego, lecz jedynie praca wykonywana w sposób zasługujący na wyróżnienie, co podlega ocenie podmiotu uprawnionego do przyznania dodatku. Również postanowienie pkt 2 ust. 6 § 8 uchwały dotyczące szczególnych osiągnięć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych uczniów (np. udział uczniów w olimpiadach, konkursach, zawodach, festiwalach) określa szczegółowe warunki przyznania omawianego dodatku, precyzując, iż są to osiągnięcia o charakterze szczególnym np. udział uczniów w olimpiadach, konkursach, zawodach, festiwalach. Wymieniając przykładowe osiągnięcia przepis ten uszczegółowia zatem funkcje dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze. Wskazać w tym miejscu trzeba, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 28 stycznia 2010 r., sygn. akt I OSK 1518/09, LEX nr 595178 stwierdził, że zwrot z pkt 1 § 6 rozporządzenia "osiągnięcia w realizowanym procesie dydaktycznym" należy rozumieć bardzo szeroko, ponieważ przepis ten nie precyzuje czym są te osiągnięcia. Natomiast wyrażenie uchwały "a w szczególności" jedynie uszczegółowia funkcje dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze i nie powoduje jeszcze większego rozszerzenia uprawnień do uzyskania dodatku motywacyjnego

Postanowienia zawarte w § 8 ust. 6 pkt 2 uchwały nie niweczą możliwości przyznania dodatku motywacyjnego nauczycielom zatrudnionym w placówkach specjalnych, ponieważ praca tych nauczycieli, jak i osiągnięcia ich wychowanków, podlegają ocenie dyrektorów tych szkół. Potwierdza to pismo Rady Miejskiej z dnia 23 lipca 2012 r. w którym wskazano, że dyrektorzy szkół specjalnych znają wychowanków oraz trudności nauczycieli w codziennym edukowaniu i wychowywaniu tych uczniów i są w stanie również ocenić osiągnięcia, w tym szczególne, które są często odmienne od osiągnięć uczniów i nauczycieli szkół publicznych. Istotne jest również, że w piśmie tym wyjaśniono, że w praktyce nie miała miejsca sytuacja, aby nauczycielom szkół specjalnych nie przyznano dodatków motywacyjnych.

Mając na uwadze powyższe wywody stwierdzić należy, iż Rada Miejska w § 8 ust. 6 uchwały określiła szczegółowe warunki przyznawania prawa do dodatku motywacyjnego.

Oceniając zasadność zarzutów podniesionych przez skarżącego zważyć nadto należy, iż przy dokonaniu kontroli legalności zaskarżonego aktu Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 134 § 1 p.p.s.a., rozstrzyga w granicach danej sprawy. Granice te wyznaczone były przedmiotem zaskarżenia, który stanowi uchwała Rady Miejskiej z dnia 23 kwietnia 2009 r. Oznacza to, że w niniejszej sprawie Sąd nie mógł się odnieść do treści uchwał innych rad miejskich lub gmin, regulujących zasady wynagradzania nauczycieli, jak również dokonać kontroli wykonywania przez wojewodę swoich uprawnień nadzorczych w stosunku do innych aktów niż będący przedmiotem zaskarżenia.

Sąd w składzie orzekającym w niniejszej uznaje, że skoro w art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela uchwałodawca otrzymał upoważnienie do określenia szczegółowych warunków przyznawania dodatków, rolą Sadu było zbadać, czy takie szczegółowe warunki zostały sprecyzowane. W tej zaś kwestii Sąd stwierdza, że warunki te zostały sprecyzowane, nie tylko w pierwszych kwestionowanych punktach § 8 ust. 6 pkt 1 i 2 uchwały ale i pozostałych.

Reasumując tylko istotne naruszenie prawa skutkować może, w myśl art. 147 § 1 p.p.s.a., uchyleniem uchwały organu stanowiącego gminy. Takiego jednak naruszenia brak w przypadku zaskarżonej uchwały.

Z tych względów Sąd, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.

Sąd nie orzekł w przedmiocie wniosku strony skarżącej o zwrot kosztów postępowania, ponieważ w myśl art. 200 p.p.s.a., zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw przysługuje skarżącemu od organu jedynie w razie uwzględnienia skargi przez sąd I instancji, co nie miało miejsca w rozpoznawanej sprawie.



Powered by SoftProdukt