Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie Przewodniczący: sędzia NSA Maria Czapska – Górnikiewicz po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. G. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2007 r. sygn. akt VII SA/Wa 574/07 w zakresie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 lipca 2007 r. sygn. akt VII SA/Wa 574/07 w sprawie ze skargi J. G. na decyzję Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 13 listopada 2007 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił J. G. przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 lipca 2007 r. oddalającego skargę J. G.

We wniosku o przywrócenie terminu złożonym wraz ze skargą kasacyjną z dnia 6 listopada 2007 r. ustanowiony na podstawie postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 2007 r. pełnomocnik skarżącego – adw. M. L. wskazał, że wiadomość o wyznaczeniu go na pełnomocnika J. G. otrzymał od Okręgowej Rady Adwokackiej w W. w dniu 10 października 2007 r. Wyznaczony z urzędu adwokat wskazał, że niezwłocznie skontaktował się ze skarżącym celem ustalenia przedmiotu sprawy.

W uzasadnieniu skarżonego postanowienia Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że wniesiony wraz ze skargą kasacyjną wniosek nie uprawdopodabniał przyczyn, dla których przywrócenie terminu byłoby zasadne. W ocenie Sądu I instancji istotnym był fakt, iż pełnomocnik uzyskał pełnomocnictwo dnia 22 października 2007 r. a skarga złożona została w dniu 6 listopada 2007 r. Skoro bowiem od dnia udzielenia pełnomocnictwa do działania w sprawie upłynął siedmiodniowy termin wskazany w art. 87 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. dalej zwanej p.p.s.a., to przesłanek uprawdopodabniających brak winy w przekroczeniu terminu pełnomocnik strony skarżącej nie wykazał.

Wobec powyższego na mocy art. 86 § 1 p.p.s.a. Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał na brak podstaw do przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.

W zażaleniu na powyższe postanowienie występujący w imieniu J. G. – adw. M. L. zarzucił mu naruszenie art. 177 § 1 p.p.s.a. Podniósł, że okres jaki minął od uzyskania pisemnego pełnomocnictwa w sprawie był niezbędny do zgromadzenia potrzebnej dokumentacji i sporządzenia skargi kasacyjnej. Podkreślił również, iż skarżący nie posiadał telefonu, co uniemożliwiało szybki z nim kontakt. Wskazał także, iż przyjęte przez Sąd pierwszoinstancyjny stanowisko powoduje zasadnicze uprzywilejowanie sytuacji prawnej pełnomocników ustanowionych w drodze wyboru, którzy na sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej dysponują terminem 30 – dniowym.

Mając na uwadze powyższe autor zażalenia wniósł o uchylenie skarżonego postanowienia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie jest zasadne.

Zgodzić należy się ze stanowiskiem, iż oczekiwanie na ustanowienie pomocy prawnej z urzędu na podstawie orzeczenia sądowego przyznającego prawo pomocy może stanowić uzasadnienie dla przywrócenia terminu do złożenia skargi kasacyjnej. Może to jednocześnie mieć miejsce jedynie w przypadkach, kiedy strona działała w tym zakresie bez nieuzasadnionej zwłoki.

W przedmiotowej sprawie, jak wynika z treści wniosku o przywrócenie terminu, adw. M. L. otrzymał wiadomość o ustanowieniu go pełnomocnikiem w dniu 10 października 2007 r. Trzeba mieć na uwadze, iż w sytuacji braku możliwości kontaktu telefonicznego ze skarżącym pozostawał kontakt korespondencyjny, co w sposób oczywisty wydłuża czas załatwienia jakiejkolwiek sprawy. Okoliczności wskazane przez pełnomocnika nie pozwalają stwierdzić, iż działał on z jakąkolwiek opieszałością w związku ze sporządzeniem i wniesieniem skargi kasacyjnej w sprawie.

Powyższa okoliczność prowadzi do wniosku, iż prawidłowe ustalenie przesłanek uprawdopodabniających brak winy w uchybieniu terminu, nie może odbywać się w sposób identyczny co do wszelkich pism procesowych, bez uwzględniania charakteru tego pisma. Trzeba mieć bowiem na względzie, że ustawodawca przewidując 30-dniowy termin do wniesienia skargi kasacyjnej brał pod uwagę stopień złożoności tego środka zaskarżenia, na co wskazują także pozostałe wymogi ustawowe, jakie musi spełniać tego typu pismo (art. 175 p.p.s.a.).

W kontekście omawianej sprawy komentarza wymaga również przepis art. 87 § 1 p.p.s.a. Zgodnie z tą regulacją pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Należy wskazać, że ustanie przyczyny uchybienia terminu do złożenia skargi kasacyjnej w sytuacji ustanowienia pełnomocnika z urzędu w postępowaniu międzyinstancyjnym nie może być interpretowana jako chwila podpisania pełnomocnictwa. W takich bowiem przypadkach, zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, (np. postanowienie z dnia 12 maja 2006 r. sygn. I OZ 616/06) przyjmuje się, iż przyczyna uchybienia może ustać także w dniu ustanowienia dla strony skarżącej pełnomocnika przez Okręgową Radę Adwokacką. Zawsze natomiast, w takich jak w zaistniałej na gruncie niniejszej sprawy sytuacji, za początek ustania przyczyn uchybienia terminowi należy rozumieć przede wszystkim dzień, w którym pełnomocnik miał rzeczywistą możliwość złożenia skargi po zapoznaniu się z aktami sprawy, jednak nie później niż dzień upływu 30 dni od zawiadomienia go o wyznaczeniu do występowania w sprawie.

Nie bez znaczenia dla oceny staranności działania pełnomocnika strony stanowi też fakt, iż w piśmie Sądu do Okręgowej Rady Adwokackiej o stanie sprawy ograniczono się do wskazania, iż wyrokiem z dnia 26 lipca 2007 r. oddalono skargę J. G., a nie zawarto informacji, iż doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem skarżącemu nastąpiło w dniu 8 sierpnia 2007 r.

Zważywszy, iż wskazane wyżej kryteria ustalania początku biegu terminu, wymagają uwzględnienia wszelkich okoliczności przedmiotowej sprawy, nie można stwierdzić by takiej dogłębnej analizy dokonał Sąd pierwszej instancji. Ustalenia te są kluczowe dla oceny przesłanek przywrócenia terminu w opisanej sytuacji. Należy zatem ponownie zbadać, kiedy pełnomocnik strony skarżącej miał możliwość sporządzenia skargi kasacyjnej.

Zważywszy na powyższe okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji niniejszego postanowienia na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a.