Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 14 lipca 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział I w składzie następującym: Przewodnicząca: sędzia WSA Ewa Cisowska - Sakrajda Sędziowie: sędzia WSA Tomasz Adamczyk sędzia WSA Paweł Kowalski (spr.) Protokolant: asystent sędziego Adrian Król po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lipca 2010 roku sprawy ze skargi J.L. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej określającej zobowiązanie w podatku od towarów i usług za okres od stycznia do grudnia 2004 roku oddala skargę.

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. z dnia [...] r. w sprawie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji wymienionego organu pierwszej instancji z dnia 10 grudnia 2009 r. w przedmiocie określenia J. L. zobowiązań podatkowych z tytułu podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2004 r.

W uzasadnieniu skarżonego postanowienia Dyrektor Izby Skarbowej podał, że od wskazanej powyżej decyzji podatkowej, w dniu 30 grudnia 2009 r. zostało wniesione odwołanie, które do wydania przedmiotowego postanowienia nie zostało rozpatrzone.

Organ pierwszej instancji stwierdził, że w powyższej sytuacji uzasadnione jest nadanie decyzji rygory natychmiastowej wykonalności, na podstawie art. 239b § 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. z 2005 r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 ze zm.), powoływanej dalej w skrócie "O.p." Stosownie do przywołanego przepisu decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące. Stosownie natomiast do art. 70 § 1 w/w ustawy zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W oparciu o przywołane przepisy organ podatkowy stwierdził, że zobowiązania podatkowe za miesiące od stycznia do listopada 2004 r. ulegną przedawnieniu z końcem 2009 r., czyli okres do upływu terminu przedawnienia jest krótszy niż 3 miesiące.

Ponadto Naczelnik Urzędu Skarbowego wskazał, że suma zaległości za miesiące od stycznia do grudnia 2004 r. i odsetek za zwłokę, wynosi 190.366,40 zł i ocenił, że zachodzi znaczne prawdopodobieństwo, że decyzja nie zostanie wykonana.

W zażaleniu na powyższe postanowienie podatnik zarzucił naruszenie art. 239b § 1 pkt 4 w związku z art. 239b § 2 O.p., wskazując że nie zostało uprawdopodobnione, że zobowiązanie wynikające z decyzji nie zostanie wykonane. Zdaniem wnoszącego zażalenie samo powołanie się na wysokość należności wynikających z decyzji nie jest argumentem wystarczającym dowodem na uprawdopodobnienie, że zobowiązanie nie zostanie wykonane.

Dyrektor Izby Skarbowej nie uwzględnił zażalenia. Ocenił, że organ pierwszej instancji, stosownie do art. 239 § 2 O.p. w sposób dostateczny uprawdopodobnił, że decyzja określająca zobowiązania nie zostanie wykonana.

Wskazał, że z zeznania podatkowego PIT-36 za 2008 r. wynika, że podatnik uzyskał dochód ze stosunku pracy i innych źródeł, w wysokości 51.575,64 zł, zaś jego małżonka osiągnęła, w tym samym okresie, dochód w wysokości 19.017,25 zł. Powyższe oznacza, że dochód małżonków wyniósł łącznie 70.592, 89 zł, tj. 5.882,74 zł miesięcznie. Ponadto podatnik poniósł stratę z działalności gospodarczej za 2008 r., w wysokości 29.894,81 zł.

Organ odwoławczy stwierdził, że powyższe okoliczności czynią prawdopodobnym ocenę, że decyzja określająca zobowiązania za poszczególne miesiące 2004 r. nie zostanie wykonana. Podkreślił, że do dnia rozpatrzenia zażalenia podatnik nie wykonał nawet częściowo przedmiotowej decyzji.

W skardze na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej podatnik zarzucił naruszenie art. 239b § 1 pkt 4 w związku z § 2 O.p. polegające na nieuprawdopodobnieniu, że zobowiązanie wynikające z decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego określającej zobowiązania podatkowe z tytułu podatku od towarów i usług, nie zostanie wykonane.

Strona skarżąca wniosła o uchylenie postanowień organów podatkowych obu instancji, nadających w/w decyzji rygor natychmiastowej wykonalności i zasądzenie od strony przeciwnej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi podatnik podniósł, że aby uprawdopodobnić, że decyzja nie zostanie wykonana, organ powinien był przeprowadzić postępowanie wyjaśniające dotyczące jego sytuacji majątkowej. Odwołanie się wyłącznie do wysokości zaległości i odsetek za zwłokę, nie stanowi w ocenie strony skarżącej wystarczającego argumentu, by stwierdzić, że zobowiązanie prawdopodobnie nie zostanie wykonane.

Skarżący zarzucił, że organy nie sprawdziły jaki majątek posiada podatnik, czy jest to majątek wystarczający do uregulowania należności lub ich zabezpieczenia. Stwierdził, że uzupełnienie, przez organ odwoławczy postępowania w zakresie ustalenia wysokości dochodów podatnika i jego małżonki za 2008 r., jest niewystarczające, ponieważ niewyjaśniona pozostaje sytuacja majątkową strony w latach wcześniejszych i w roku 2009 r.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o oddalenie skargi podtrzymując stanowisko i argumenty zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Wskazał, że dochody podatnika w latach 2001-2007 były zbliżone do minimum socjalnego, co wykluczało możliwość zgromadzenia oszczędności, które pozwalałyby wykonać decyzję podatkową.

W dniu 14 lipca 2010 r. na rozprawie pełnomocnik skarżącego oświadczył, że od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. z dnia [...] r. zostało wniesione odwołanie, w następstwie którego organ drugiej instancji uchylił wymienioną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia Naczelnikowi Urzędu Skarbowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie. W ocenie Sądu w sprawie nie doszło bowiem do naruszenia przepisów prawa procesowego mogącego mieć istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności dotyczy to art. 239b § 1 pkt 4 i § 2 O.p.

Stosownie do tych przepisów decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące, a organ podatkowy uprawdopodobni, że zobowiązanie wynikające z decyzji nie zostanie wykonane. Z powołanych przepisów wynika, że nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji nieostatecznej, zostało pozostawione ocenie i uznaniu organu podatkowego, na co wskazuje zwrot "może być nadany", zaś nadanie decyzji tego rygoru wymaga łącznego spełnienia dwu przesłanek, a mianowicie stwierdzenia, iż okres po upływie którego nastąpi przedawnienie zobowiązania, jest krótszy niż trzy miesiące, oraz uprawdopodobnienia, że zobowiązanie nie zostanie wykonane przed upływem tego terminu.

W rozpoznawanej sprawie jest niesporne, iż zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia do listopada 2004 r., określone decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. z dnia [...] r. przedawnią się z końcem roku 2009 r. Powyższe wynika z art. 70 § 1 O.p., zgodnie z którym zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Z powyższego wynika, że istnieje uzasadniona obawa, iż przed upływem terminu przedawnienia przedmiotowych zobowiązań. Podkreślić należy, iż wydanie decyzji określającej zobowiązanie podatkowe jak również wniesienie od niej odwołania nie przerywa ani nie zawiesza biegu terminu przedawnienia zobowiązania, którego dotyczy taka decyzja. Ponadto do czasu, gdy decyzja podatkowa nie stanie się ostateczna, lub gdy zostanie wniesione odwołanie, do czasu gdy organ drugiej instancji nie wyda własnej decyzji, na podatniku nie ciąży obowiązek wykonania – uregulowania określonego decyzją zobowiązania podatkowego (art. 239a O.p.). Równocześnie organ podatkowy nie może wystawić tytułu wykonawczego na podstawie którego mógłby prowadzić egzekucję.

Biorąc pod uwagę obowiązujące terminy procesowe, jest wysoce prawdopodobne, że uruchomienie postępowania odwoławczego spowoduje, że zobowiązania podatkowe za miesiące od stycznia do listopada 2004 r., ulegną przedawnieniu zanim Dyrektor Izby Skarbowej wyda decyzję ostateczną. Decyzja określającą skarżącemu zobowiązania w podatku od towarów i usług za wskazane okresy rozliczeniowe oraz postanowienie o nadaniu rygoru natychmiastowej wykonalności zostały doręczone w dniu 10 grudnia 2009 r. Termin do wniesienia odwołania wynosi 14 dni od dnia doręczania decyzji (art. 223 § 2 O.p.). Organ pierwszej instancji, do którego wnosi się odwołanie, ma 14 dni by ustosunkować się do zarzutów zawartych w odwołaniu i poinformować o tym stronę oraz przekazać odwołanie wraz z aktami sprawy, organowi drugiej instancji. Stosownie zaś do art. 139 § 3 O.p. załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy - nie później niż w ciągu 3 miesięcy.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że jest wysoce prawdopodobne, że przedawnienie zobowiązań podatkowych, o których mowa powyżej nastąpiłoby zanim odwołanie wraz z aktami sprawy zostałoby przekazane do organu drugiej instancji.

Niezależnie od powyższego Dyrektor Izby Skarbowej trafnie i przekonująco wskazał, że niewykonanie decyzji jest prawdopodobne, ponieważ łączna wysokość zobowiązań określonych decyzją przekracza 190 tyś. zł, podczas gdy dochody skarżącego (ze stosunku pracy) i jego żony za 2008 r. wyniosły 70.592 zł. Równocześnie skarżący poniósł w 2008 r. stratę z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, w wysokości 29.894 zł.

Odnosząc się w tym miejscu do zarzutu skargi, iż organy podatkowe nie zbadały sytuacji majątkowej skarżącego, należy wyjaśnić, że nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności wymaga uprawdopodobnienia, nie zaś udowodnienia, że zobowiązanie nie zostanie wykonane. Organ ma zatem przedstawić argumenty, które uzasadniają istnienie niebezpieczeństwa, że zobowiązanie nie zostanie wykonane. Obowiązek ów nie jest równoznaczny z wykazaniem, że potencjalna egzekucja zaległości z majątku podatnika byłaby nieskuteczna, bowiem majątek dłużnika jest niewystarczający. W przeciwieństwie do postępowania w przedmiocie ustalenia odpowiedzialności osób trzecich za zobowiązania podatnika (art. 107 i nast. O.p.) organ podatkowy nie ma zatem obowiązku ustalania wartości majątku podatnika. Wystarczy jeśli wskaże okoliczności, które obiektywnie świadczą, o tym że zobowiązania podatkowe nie zostaną wykonane.

W ocenie Sądu, taką okolicznością jest relacja dochodów skarżącego i wysokości należności podatkowych. W sytuacji, gdy dochody te są wyraźnie niższe od określonych decyzją zobowiązań podatkowych, to niewątpliwie zachodzi obawa, że zobowiązania podatkowe nie zostaną wykonane. Podkreślić należy, że zarówno w zażaleniu jak i w skardze strona skarżąca nie przedstawiła kontrargumentów poprzez wskazanie składników majątku bądź oszczędności, które stanowiłyby swego rodzaju zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych i podważały ocenę organów, iż groźba niewykonania zobowiązań jest realna.

W tym kontekście dodać należy, iż w aktach sprawy znajduje się pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. z dnia 16 lutego 2010 r., skierowane do organu odwoławczego, z którego wynika, że wobec podatnika jest prowadzona egzekucja z rachunku bankowego, jednakże ów środek egzekucyjny okazał się nieskuteczny. Okoliczność ta potwierdza ocenę organów podatkowych, iż niewykonanie decyzji podatkowej jest prawdopodobne, a w konsekwencji nadanie tej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności było w pełni uzasadnione.

Z powyższych względów Sąd na podstawie art.151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 153, poz. 1270 ze zm.) oddalił skargę.

t.n.