Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 21 czerwca 2017 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz (spr.) Sędziowie sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski Protokolant sekretarz sądowy A.D.-P. po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej M.B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 9 czerwca 2015 r. sygn. akt II SA/Bd 424/15 w sprawie ze skargi M.B. na postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym 1. oddala skargę kasacyjną, 2. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego w całości.

Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2015 r. sygn. akt II SA/Bd 424/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę M. B. na postanowienie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...] w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym.

Sąd I instancji wskazał, że Wojewoda [...] postanowieniem z dnia [...] października 2014 r. – [...] na podstawie art. 119 § 1 w zw. z art. 20 § 1 pkt 1, art. 64a § 1 pkt 1 i art. 121 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm.) – dalej: u.p.e.a. - w związku z wnioskiem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R oraz tytułem wykonawczym nr [...] z dnia [...] czerwca 2014 r. nałożył na M. B. grzywnę w kwocie 500 zł w celu przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w ww. tytule wykonawczym, wzywając do jej uiszczenia w terminie 7 dni od dnia otrzymania postanowienia oraz wezwał zobowiązaną do wykonania obowiązku wskazanego w tytule wykonawczym w terminie 30 dni od dnia otrzymania postanowienia, informując, że w przypadku dalszego uchylania się zobowiązanej od wykonania wskazanego obowiązku, nakładane będą grzywny w tej samej lub wyższej kwocie i ustali opłatę za wydanie postanowienia w wysokości 50 zł.

Pismem z dnia 27 października 2014 r. M. B. zgłosiła zarzuty braku wymagalności obowiązku, niedopuszczalności egzekucji administracyjnej oraz niespełnienie wymogów określonych w art. 26 i 27 ww. ustawy w postępowaniu administracyjnym w administracji.

Postanowieniem Nr [...] z dnia [...] grudnia 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. na podstawie art. 34 § 1 i 2 w zw. z art. 18 u.p.e.a. i art. 124 k.p.a. uznał zarzuty za nieuzasadnione.

W zażaleniu na to postanowienie M. B. ponownie wskazała na brak wymagalności obowiązku, niedopuszczalność egzekucji oraz niespełnienie wymogów określonych w art. 27 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. postanowieniem z [...] lutego 2015 – [...], wskazując jako podstawę prawną art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 114 k.p.a. oraz art. 34 § 1 i 5 u.p.e.a., utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy.

Organ odwoławczy wskazał, że w kwestii zarzutu braku wymagalności obowiązku nie można zgodzić się z twierdzeniem strony, ponieważ ten obowiązek wynika z przepisów prawa. M. B., jako rodzic będący prawnym opiekunem J. B. urodzonej 1 grudnia 2010 r., nie dopełniła obowiązku poddania córki szczepieniom ochronnym zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b, pkt 3 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz § 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych. Co do zarzutu niedopuszczalności egzekucji administracyjnej stwierdził, że niedopełnienie obowiązku przez M. B. poddania szczepieniom ochronnym córki J. jest zagrożone karą i podlega egzekucji. Sposób egzekwowania od osób zobowiązanych wypełnienia obowiązku szczepień jako obowiązku o charakterze niepieniężnym został określony w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zgodnie z jej art. 2 § 1 pkt 10 egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki niepieniężne pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub zostają przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego, a zgodnie z art. 3 § 1, egzekucję administracyjną stosuje się także gdy obowiązki wynikają bezpośrednio z przepisów prawa i zgodnie z art. 5 § 1 pkt 2 ww. ustawy organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej są uprawnione do żądania w drodze egzekucji administracyjnej obowiązku szczepień, tj. są wierzycielami w rozumieniu art. 1a ustawy i na organach Państwowej Inspekcji Sanitarnej jako na wierzycielu ciąży prawny obowiązek podejmowania wszelkich czynności zmierzających do zastosowania przewidzianych prawem środków w celu wyegzekwowania od osoby zobowiązanej ustawowego obowiązku szczepień ochronnych. Natomiast zgodnie z art. 20 § 1 pkt 1 organem egzekucyjnym obowiązków o charakterze niepieniężnym jest Wojewoda i on podejmuje czynności zmierzające do wyegzekwowania obowiązków o tym charakterze, poczynając od postanowienia celem przymuszenia. Natomiast co do zarzutu niespełnienia przez organ wymogów określanych w art. 27 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organ podzielił stanowisko Wojewody [...] przedstawione w postanowieniu [...] z dnia [...] października 2014 r., którym organ egzekucyjny na podstawie wniosku i tytułu wykonawczego wystawionego przez wierzyciela - Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R. wszczął postępowanie egzekucyjne. Wojewoda pełniąc w postępowaniu rolę organu egzekucyjnego bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej, lecz zgodnie z art. 29 § 1, nie jest badana zasadność i wymagalność obowiązku objętego tytułem wykonawczym. W przedmiotowej sprawie organ egzekucyjny stwierdził, iż zostały spełnione przesłanki dopuszczalności wszczęcia egzekucji, jak i dopuszczalności jej prowadzenia.

W skardze wniesionej na powyższe postanowienie M. B., domagając się uchylenia postanowienia i umorzenia postępowania egzekucyjnego, ponownie stwierdziła, że nałożony obowiązek jest niewykonalny i niewykonalność ma charakter trwały. Wywodziła, że obowiązek szczepień nie oznacza automatycznie możliwości stosowania przymusu. Brak przepisów o karach w ustawach i rozporządzeniach jednoznacznie wskazuje na intencję ustawodawcy, którą było usunięcie karania za brak szczepień. Niedopuszczalne jest uzupełnienie prawa poprzez wykorzystanie przepisów ogólnych z innych ustaw (w tym przypadku z art. 5 § 1 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, na który organ się powołuje). Nadto w sekcji G tytułu wykonawczego nie wskazano środka egzekucyjnego w egzekucji należności pieniężnych, choć wierzyciel jest zobowiązany wskazać środek egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Sąd, odnosząc się do podniesionych w skardze zarzutów wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r., poz. 257 ze zm.), osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w tej ustawie do: poddawania się obowiązkowym szczepieniom ochronnym w ramach Narodowego Programu Szczepień Ochronnych. Natomiast po myśli art. 5 ust. 2 ww. ustawy - w przypadku osoby nieposiadającej pełnej zdolności do czynności prawnych odpowiedzialność za wypełnienie powyższego obowiązku ponosi osoba, która sprawuje prawną pieczę nad osobą małoletnią. Przez "obowiązkowe szczepienia ochronne" rozumie się szczepienia ochronne przeciwko chorobom zakaźnym określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, wydanym na podstawie art. 17 ust. 10 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Aktualnie kwestie takie reguluje nadal rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1086) - nazywane dalej jako rozporządzenie, które zawiera wykaz chorób wskazanych obowiązkiem szczepień ochronnych oraz m.in. wiek i grupy osób objętych obowiązkiem szczepień i sposób prowadzenia szczepienia oraz szczegółowe zasady dotyczące prowadzenia dokumentacji i sprawozdawczości ze szczepień z podaniem form, rodzajów, wzorów, terminów i sposobu obiegu dokumentów.

Zgodnie z art. 17 ust. 11 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu (...) Główny Inspektor Sanitarny ogłasza w formie komunikatu, w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia, Program Szczepień Ochronnych na dany rok, ze szczegółowymi wskazaniami dotyczącymi stosowania poszczególnych szczepionek, wynikającymi z aktualnej sytuacji epidemiologicznej, przepisów wydanych na podstawie art. 17 ust. 10 i art. 19 ust. 10 tej ustawy oraz zaleceń, w terminie do dnia 31 października roku poprzedzającego realizację tego programu.

Kierując się powyższymi rozważaniami Sąd stwierdził, że obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym określonym w rozporządzeniu wynika wprost z ustawy, zatem z mocy prawa, dlatego nie wymaga konkretyzacji w postaci decyzji administracyjnej jak to przewidziano w art. 33 omawianej ustawy w przypadku stwierdzenia albo podejrzenia choroby zakaźnej.

Ustawowy obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym ma ścisły związek z zapobieganiem szerzenia się chorób zakaźnych u osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Profilaktyka przed chorobami epidemicznymi jest konstytucyjnym obowiązkiem władz publicznych (art. 68 ust. 4 Konstytucji RP). W ramach realizacji tego obowiązku państwo opracowuje Narodowy Program Szczepień Ochronnych, który rokrocznie jest modyfikowany stosownie do aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Zaniechanie poddania się obowiązkowemu szczepieniu, rodzi odpowiedzialność karnoadministracyjną przewidzianą art. 115 § 1 kodeksu wykroczeń. Tej samej odpowiedzialności podlega też ten, kto sprawując pieczę nad osobą małoletnią lub bezradną, nie poddaje jej określonemu (art. 115 § 2 kodeksu wykroczeń).

Sąd stwierdził, że przestrzeganie ustawowego obowiązku poddania się przymusowym szczepieniom ochronnym przeciw chorobom zakaźnym – jak to wielokrotnie wskazywano np. w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego (m.in. z 6.04.2011 r. – II OSK 32/11, z 1.08.2013 r. – II OSK 745.12) zabezpieczone zostało przymusem administracyjnym. Przepis art. 1 u.p.e.a. wskazuje jej zakres przedmiotowy stanowiąc, że ustawa określa:

1) sposób postępowania wierzycieli w przypadkach uchylania się zobowiązanych od wykonania ciążących na nich obowiązków, o których mowa w art. 2;

2) prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania lub zabezpieczenia wykonania obowiązków, o których mowa w art. 2;

3) sposób i zakres udzielania pomocy obcemu państwu lub korzystania z jego pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych.

Do powyższych uregulowań nawiązuje przepis art. 3 § 1, dopuszczający możliwość stosowania egzekucji administracyjnej do obowiązków określonych w art. 2, wówczas, gdy wynikają one z decyzji lub postanowień właściwych organów, albo - w zakresie administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego - bezpośrednio z przepisu prawa, chyba że przepis szczególny zastrzega dla tych obowiązków tryb egzekucji sądowej. Wskazany przepis art. 2 znajduje zastosowanie, w niniejszej sprawie, skoro w § 1 pkt 10 egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego.

Powyższe wywody prowadzą do wniosku – wbrew błędnym twierdzeniom skarżącej, iż wynikający z przepisów obowiązującego prawa obowiązek poddania małoletniego dziecka szczepieniu ochronnemu jest bezpośrednio wymagalny a jego niedokonanie rodzi obowiązek wszczęcia postępowania egzekucyjnego, co też w niniejszej sprawie nastąpiło. Postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte zasadnie i prawidłowo, tj. z poszanowaniem przepisów ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Przepisy tej ustawy w art. 33 § 1 w pkt 1-10 określają podstawy zgłoszenia zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, a w art. 34 § 1 stanowi się, że wskazane w nim zarzuty rozpoznaje organ egzekucyjny (w niniejszej sprawie Wojewoda [...]) po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów. Ostateczne więc rozstrzygnięcie zarzutów należeć będzie do Wojewody [...], ale dopiero po uzyskaniu stanowiska o którym mówią przepisy.

W wynikającym z przedłożonych akt stanie faktycznym i w przedstawionym stanie prawnym nie dopatrując się wystąpienia przesłanek wskazanych w przywołanych wyżej przepisach art. 145 § ust. 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, wobec braku naruszenia prawa Sąd stosownie do art. 151 ww. ustawy skargę oddalił.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła M. B., zarzucając:

1. Naruszenie przepisów postępowania, których uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) naruszenie art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7, 77 § 1 oraz 80 i 107 § 3 w zw. z art. 124 § 2 k.p.a., polegające na braku dostrzeżenia przez Sąd I instancji, że obowiązek, którego wykonania domaga się organ nie jest jeszcze wymagalny, a także nie odniesienia się do faktu, iż organ nie podał jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich dowodach się oparł oraz jakie dowody odrzucił i dlaczego;

b) naruszenie art. 29 § 1 u.p.e.a. poprzez niezbadanie dopuszczalności egzekucji administracyjnej tytułu wykonawczego wystawionego przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w dniu [...] czerwca 2014 r. oraz art. 29 § 2 w zw. z art. 29 § 1 u.p.e.a. poprzez nie wydanie postanowienia o nie przystąpieniu do egzekucji, mimo że tytuł wykonawczy z dnia [...] czerwca 2014 r. nie podlegał egzekucji administracyjnej;

c) naruszenie art. 119 § 1 u.p.e.a. poprzez niestwierdzenie braku wymagalnego obowiązku do spełnienia w dniu wydania postanowienia;

d) naruszenie art. 156 § 1 pkt 5 k.p.a. poprzez nieuwzględnienie faktu, że postanowienie wydane w dniu [...] czerwca 2014 r. przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R. dotknięte było wadą nieważności w postaci niewykonalności;

e) naruszenie art. 27 u.p.e.a. poprzez nie odniesienie się do faktu, iż organ nie spełnił wymogów określonych w tym przepisie, a także poprzez niestwierdzenie, że tytuł wykonawczy niedokładnie określał podlegający egzekucji obowiązek. Naruszenie powyższego artykułu poprzez nieuwzględnienie faktu, iż organ nie określił poprawnie obowiązku zarówno w tytule wykonawczym jaki i w postanowieniu o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia powołując się na tytuł wykonawczy, który rzekomo zawiera określenie obowiązku;

f) naruszenie przepisów art. 6, 7, 8, 9 k.p.a. oraz art. 141 § 4 p.p.s.a. poprzez prowadzenie postępowania w sposób nie budzący zaufania do organów władzy publicznej, niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy w sposób rzetelny i dokładny oraz brak odniesienia się do szeregu argumentów podanych przez stronę;

g) naruszenie art. 10 § 1 oraz art. 81 k.p.a. poprzez nieuwzględnienie faktów, że Wojewoda [...] wydający postanowienie w dniu [...] października 2014 r. nie powiadomił skarżącej o możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów, materiałów i przedstawionych stanowisk oraz o możliwości zgłoszenia żądań i wniosków;

h) naruszenie art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7, 77 § 1 oraz 80 i art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 124 § 2 k.p.a. w zw. z art. 121 u.p.e.a. w zw. z art. 7 § 2 u.p.e.a., polegające na braku dostrzeżenia przez Sąd I instancji, że brak jest w uzasadnieniu skarżonych decyzji wskazania motywów, którymi kierował się organ, w szczególności brak jest analizy możliwości finansowych skarżącej, ani analizy, czy zastosowany środek jest niezbędny do realizacji przez skarżącą zobowiązania, przez co nie jest możliwe dokonanie kontroli racjonalności zastosowania grzywny, ani okoliczności, którymi się kierował ustalając wysokość grzywny celu przymuszenia.

2. Naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

a) art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, poprzez błędną wykładnię i nietrafne przyjęcie, że obowiązek poddania dziecka szczepieniu jest wymagalny, podczas gdy warunkiem wymagalności jest poddanie dziecka badaniu kwalifikacyjnemu;

b) art. 93 § 1 w zw. z art. 97 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego poprzez niezastosowanie, mimo że skarżąca decyzję o poddaniu swojego dziecka szczepieniu podejmuje wspólnie i łącznie z drugim rodzicem;

c) art. 32 i 34 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, art. 15 Kodeksu etyki lekarskiej oraz art. 5 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Godności Istoty Ludzkiej Wobec Zastosowań Biologii i Medycyny poprzez nieuwzględnienie, iż w przypadku dziecka skarżącej mogą wystąpić niepożądane odczyny poszczepienne oraz nieuwzględnienie, iż w chwili obecnej historia medyczna J. B., córki skarżącej uniemożliwia przeprowadzenie zabiegów medycznych związanych realizacją obowiązku szczepień ochronny w sposób legalny.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji, celem ponownego rozpoznania, po przeprowadzeniu rozprawy oraz o zasądzenie od organu zwrotu kosztów postępowania.

Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od skarżącej kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Przystępując do oceny zarzutów skargi kasacyjnej należy zaznaczyć, że w rozpoznawanej sprawie kontroli Sądu I instancji zostało poddane postanowienie w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym. W związku z tym, że skarżąca zgłosiła zarzuty na podstawie art. 33 § 1 pkt 2, 6 i 10 u.p.e.a. zgodnie z art. 34 § 1 u.p.e.a. organ egzekucyjny może przejść do ich rozpoznania po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów. Stanowisko wierzyciela wyrażane jest w formie postanowienia, na które przysługuje zażalenie (art. 34 § 2 u.p.e.a.). Stosownie do § 4 art. 34 u.p.e.a. postanowienie organu egzekucyjnego winno być poprzedzone ostatecznym postanowieniem wierzyciela.

Powyższe uwagi są niezbędne wobec sformułowania w skardze kasacyjnej zarzutów, które nie odnoszą się do zaskarżonego w niniejszej sprawie postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela, lecz do rozstrzygnięcia organu egzekucyjnego i w związku z tym nie dotyczą aktu, którego dotyczy zaskarżony wyrok. Zarzuty sformułowane w pkt 1 lit. b, c, g, h oraz częściowo lit. e skargi kasacyjnej, jako dotyczące organu egzekucyjnego, a nie postanowienia wydanego przez wierzyciela nie dotyczą przedmiotowo kontrolowanego postanowienia i w związku z tym, jako wykraczające poza granice sprawy, nie mogły zostać uznane za zasadne.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów skargi kasacyjnej w pierwszej kolejności należy stwierdzić, że niezasadne są zarzuty dotyczące niewymagalności obowiązku szczepienia ochronnego. Zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi wykonanie obowiązkowego szczepienia ochronnego jest poprzedzone lekarskim badaniem kwalifikacyjnym w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. Stosownie zaś do ust. 3 art. 17 omawianej ustawy obowiązkowego szczepienia ochronnego nie można przeprowadzić, jeżeli między lekarskim badaniem kwalifikacyjnym przeprowadzonym w celu wykluczenia przeciwwskazań do szczepienia a tym szczepieniem upłynęło 24 godziny od daty i godziny wskazanej w zaświadczeniu, wydanym zgodnie z ust. 4 przez lekarza, który przeprowadził badanie kwalifikacyjne. Z niniejszych przepisów wynika, że lekarskie badanie kwalifikacyjne jest immanentnym elementem procedury wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. W związku z tym niepoddanie dziecka lekarskiemu badaniu kwalifikacyjnemu nie skutkuje brakiem wykonalności obowiązku szczepienia ochronnego. Obowiązek poddania się szczepieniu ochronnemu obejmuje również obowiązek poddania się lekarskiemu badaniu kwalifikacyjnemu, bez którego niemożliwe jest wykonanie szczepienia. Wobec tego niezasadne są zarzuty sformułowane w pkt 1 lit. a, d oraz w pkt 2 lit. a skargi kasacyjnej.

Skarżąca, jak wynika z uzasadnienia skargi kasacyjnej, kwestionuje również uprawnienia Państwowej Inspekcji Sanitarnej do wystawienia tytułu wykonawczego. Ustosunkowując się do tego zarzutu trzeba mieć na uwadze, że stosownie do art. 2 § 1 pkt 10 u.p.e.a., egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie szczególnego przepisu. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, którymi są Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny i Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, są organami rządowej administracji zespolonej, pierwszy w województwie, drugi w powiecie (art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263). Zgodnie z art. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej do zadań organów inspekcji sanitarnej należy realizacja zadań z zakresu zdrowia publicznego. Zadania z zakresu zdrowia publicznego Państwowa Inspekcja Sanitarna wykonuje poprzez prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych (art. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej). W ramach tej działalności jednym z zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jak wynika z art. 5 pkt 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jest ustalanie zakresów i terminów szczepień ochronnych oraz sprawowanie nadzoru w tym zakresie. Wobec tego, organy inspekcji sanitarnej, które sprawują z mocy ustawy nadzór nad realizacją ustawowego obowiązku szczepień ochronnych są nie tylko uprawnione, ale również obowiązane do jego egzekwowania.

Uwzględniając powyższe, należy stwierdzi, że Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w R. jest organem uprawnionym do wystawienia tytułu wykonawczego dotyczącego ustawowego obowiązku szczepień ochronnych. Jest to bowiem organ powołany do czuwania nad wykonaniem obowiązku szczepień ochronnych, który wynika bezpośrednio z przepisów prawa (art. 5 § 1 pkt 2 u.p.e.a.).

Nieusprawiedliwiony jest zarzut naruszenia art. 27 u.p.e.a. (sformułowany w pkt 1 lit. e skargi kasacyjnej). W tytule wykonawczym został określony obowiązek podlegający egzekucji, tj. obowiązek poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Brak wskazania w sekcji G tytułu wykonawczego środka egzekucyjnego nie stanowi w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego uchybienia dyskwalifikującego tytuł wykonawczy, ponieważ grzywna w celu przymuszenia jest w istocie jedynym środkiem egzekucyjnym jaki mógł zostać zastosowany w przypadku niepoddania dziecka obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu.

Bezzasadny jest zarzut wskazany w pkt 1 lit. f skargi kasacyjnej. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny, który występuje jako wierzyciel, zajął stanowisko w przedmiocie zarzutów zgłoszonych przez skarżącego w postępowaniu egzekucyjnym, wyjaśniając wszystkie okoliczności dotyczące podniesionych zarzutów. Wobec tego brak jest podstaw do uznania, że doszło do naruszenia art. 6, 7, 8 i 9 k.p.a.

Niezasadny jest zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania. Przepis ten wskazuje na obligatoryjne elementy uzasadnienia wyroku i nie służy do kwestionowania merytorycznej treści uzasadnienia wyroku. Zarzut naruszenia tego przepisu może być skuteczny tylko wtedy, gdy uzasadnienie wyroku sporządzone jest w sposób uniemożliwiający kontrolę instancyjną, w szczególności, gdy nie zawiera któregoś z elementów konstrukcyjnych wymienionych w omawianym przepisie. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala na uznanie, że zawiera ono wszystkie niezbędne elementy, o jakich mowa w art. 141 § 4 p.p.s.a. Poprzez zarzut naruszenia wskazanego przepisu nie można kwestionować ustaleń faktycznych, tym bardziej, że sąd administracyjny nie ustala stanu faktycznego, lecz dokonuje kontroli tych ustaleń przeprowadzonych przez organy administracji publicznej w toku postępowania administracyjnego. Dlatego w drodze zarzutu naruszenia 141 § 4 p.p.s.a. nie można kwestionować dokonanej przez wojewódzki sąd administracyjny oceny postępowania organów administracji publicznej w zakresie przeprowadzonych przez nie ustaleń stanu faktycznego. Z faktu, że skarżąca nie zgadza się z oceną Sądu nie można wywodzić nieprawidłowości uzasadnienia.

Nie jest zasadny sformułowany w pkt 2 lit. b skargi kasacyjnej zarzut naruszenia art. 93 § 1 w związku z art. 97 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zgodnie z art. 93 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Każde z nich obowiązane i uprawnione jest do jej wykonywania (art. 97 § 1 k.r.i.o.). Zatem w zakresie sprawowania władzy rodzicielskiej każde z rodziców obowiązane jest do wykonania przez dziecko obowiązku publicznoprawnego. Wobec tego wystawienie tytułu wykonawczego odrębnie przeciwko każdemu z rodziców jest dopuszczalne w sytuacji, w której - tak jak w rozpoznawanej sprawie - oboje rodzice nie są skłonni do wykonania publicznoprawnego obowiązku poddania dziecka szczepieniu ochronnemu. Nie stoi temu na przeszkodzie przepis art. 97 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie. Należy bowiem mieć na względzie, że każdy z ustawowych przedstawicieli małoletniego obowiązany jest do czuwania nad wykonaniem obowiązku szczepienia przez dziecko.

Zarzut zawarty w pkt 2 lit. c skargi kasacyjnej wskazuje na naruszenie art. 32 i 34 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz art. 15 Kodeksu etyki lekarskiej, które nie miały zastosowania w sprawie, gdyż dotyczą kwestii wykraczających poza granice zgłoszonych zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej. Natomiast Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Godności Istoty Ludzkiej Wobec Zastosowania Biologii i Medycyny nie została ratyfikowana przez Rzeczpospolitą Polską i zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie stanowi źródła prawa, w związku z czym nie można uznać za zasadny zarzut naruszenia art. 5 niniejszej Konwencji.

Mając powyższe na względzie, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.

Uwzględniając sytuację finansową skarżącej, na którą wskazała w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, na podstawie art. 206 p.p.s.a., odstąpiono od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego w całości.