Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 20 września 2016 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zdzisław Kostka (spr.) Sędziowie sędzia NSA Grzegorz Czerwiński sędzia del. NSA Janina Kosowska Protokolant sekretarz sądowy Anna Dziosa-Płudowska po rozpoznaniu w dniu 20 września 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej S. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 sierpnia 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 909/14 w sprawie ze skargi S. M. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] marca 2014 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia pozwolenia na posiadanie broni palnej do celów sportowych 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od S. M. na rzecz Komendanta Głównego Policji kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 6 sierpnia 2014 r., sygnatura akt II SA/Wa 909/14, oddalił skargę S. M. na decyzję Komendanta Głównego Policji z [...] marca 2014 r., którą utrzymano w mocy decyzję [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] z [...] stycznia 2014 r. o cofnięciu skarżącemu pozwolenia na posiadanie broni palnej do celów sportowych. Wyrok Sądu pierwszej instancji zapadł w następujących istotnych okolicznościach sprawy.

[...] Komendant Wojewódzki Policji w [...] decyzją z [...] stycznia 2014 r., powołując się na art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, cofnął skrzącemu pozwolenie na posiadanie broni palnej do celów sportowych. Organ administracji przyjął, że ustały okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę do wydania skarżącemu pozwolenia na posiadanie broni palnej do celów sportowych. W szczególności ustalił, że skarżący nie posiada kwalifikacji do uprawiania sportów o charakterze strzeleckim, o których mowa w art. 10b ustawy o broni i amunicji, czyli tak zwanego patentu strzeleckiego oraz licencji na uprawianie strzelectwa sportowego. Organ administracji wskazał, że posiadanie wspomnianych kwalifikacji i licencji obok członkostwa w stowarzyszeniu o charakterze strzeleckim jest, zgodnie z art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji, uznawane za ważne przyczyny posiadania pozwolenia na broń do celów sportowych. Zaznaczył, że chodzi o licencję wydawaną przez Polski Związek Strzelectwa Sportowego (PZSS) oraz że licencja ta w sposób nie budzący wątpliwości potwierdza, że dana osoba faktycznie uprawia strzelectwo w ramach rywalizacji sportowej organizowanej przez ten związek, a nie tylko strzela z broni rekreacyjnie w ramach okazjonalnych spotkań towarzyskich oraz podczas lokalnych imprez kulturalnych. Organ administracji stwierdził też, że obecnie obowiązujące przepisy ustawy o broni i amunicji uzależniają uprawianie sportów o charakterze strzeleckim od posiadania patentu strzeleckiego i licencji zawodniczej wydanej przez Polski Związek Strzelectwa Sportowego i warunki te dotyczą wszystkich posiadaczy pozwoleń na broń palną do celów sportowych, niezależnie od tego od kiedy je posiadają. Wskazał też, że brak patentu strzeleckiego podważa zasadność posiadania przez skarżącego pozwolenia na broń sportową, zaznaczając, że bez tego patentu "z formalnego punktu widzenia (art. 10b ustawy o broni i amunicji)" nie można uprawiać sportu strzeleckiego.

Na skutek odwołania skarżącego Komendant Główny Policji decyzją z [...] marca 2014 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy wskazał, że z art. 10b ustawy o broni i amunicji wynika, iż bez patentu strzeleckiego nie można uprawiać sportów o charakterze strzeleckim. Ponadto do uprawiania takich sportów wymagana jest licencja zawodnicza wydawana przez Polski Związek Strzelectwa Sportowego, co wynika z regulaminu tego związku. Organ zaznaczył przy tym, że zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy z 25 czerwca 2010 r. o sporcie Polski Związek Strzelectwa Sportowego ma wyłączne prawo do ustanawiania i realizacji reguł sportowych, organizacyjnych i dyscyplinarnych we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez ten wiązek. Komendant Główny Policji uznał też, że wobec zmiany stanu prawnego wcześniej przyznane pozwolenia na broń należy badać przez pryzmat nowych regulacji, przy czym art. 18 ust. 4 ustawy o broni i amunicji stwarza organom Policji, działającym w ramach uznania administracyjnego, możliwość cofnięcia przyznanego wcześniej uprawnienia. W związku z tym organ odwoławczy przyjął, że skarżący powinien był przedstawić ważną licencję zawodniczą, która potwierdzałaby, że nadal zachodzą ważne przyczyny posiadania broni do celów sportowych. Nie ulega bowiem wątpliwości, jak wskazał, że w przeszłości pozwolenie na broń sportową było wydawane w celu uprawiania strzelectwa sportowego oraz że w takim celu w dniu 16 października 1995 r. pozwolenie otrzymał także skarżący. Organ administracji powołał się przy tym na złożony wówczas przez skarżącego wniosek, w którym napisał, że należy do klubu sportowego WKS [...] i zamierza uprawiać sport strzelecki. Obecnie zaś, jak ustalił organ odwoławczy, skarżący nie jest członkiem PZSS, nie posiada patentu strzeleckiego oraz licencji zawodniczej.

Odnosząc się do zawartego w odwołaniu twierdzenia, że skarżący uprawia sport strzelecki organ odwoławczy stwierdził, że skoro to współzawodnictwo nie jest uprawiane w ramach PZSS, to ma ono charakter rekreacyjny i może odbywać się z użyciem broni klubowej, posiadanej na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 4 ustawy o broni i amunicji. Ponadto organ odwoławczy wskazał, że z materiału dowodowego nie wynika, aby skarżący wykazał, że uprawia on sport strzelecki poza PZSS.

Oddalając skargę Sąd pierwszej instancji wskazał, że materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowił art. 18 ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, zgodnie z którym właściwy organ Policji może cofnąć pozwolenie na broń, jeżeli ustały okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę do jego wydania. Następnie stwierdził, że skarżący otrzymał pozwolenie na broń palną sportową, w celu uprawiania strzelectwa sportowego w 1995 r. po zdaniu stosownych egzaminów przed organami Policji. Podał też, że uzyskiwanie pozwolenia na posiadanie broni sportowej zostało uregulowane w przepisach art. 10 ust. 1 i ust. 3 pkt 3 powołanej ustawy o broni i amunicji, zgodnie z którymi właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla samego siebie, porządku lub bezpieczeństwa publicznego oraz przedstawi ważną przyczynę posiadania broni, przy czym za ważną przyczynę posiadania broni do celów sportowych uważa się w szczególności udokumentowane członkostwo w stowarzyszeniu o charakterze strzeleckim, posiadanie kwalifikacji sportowych, o których mowa w art. 10b powołanej ustawy oraz licencji właściwego polskiego związku sportowego. W końcu wskazał też, że zgodnie z art. 10b powołanej ustawy, uprawianie sportów o charakterze strzeleckim wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji potwierdzonych stosownym dokumentem oraz przestrzegania zasad bezpieczeństwa obowiązujących w tych sportach.

Z tego wynika, zdaniem Sądu pierwszej instancji, że warunkiem niezbędnym do uprawiania strzelectwa sportowego jest posiadanie aktualnego patentu strzeleckiego oraz licencji PZSS, zaś skarżący nie legitymuje się ani licencją, ani patentem. Oznacza to, w ocenie Sądu pierwszej instancji, że skarżący, pomimo iż spełnia inne przesłanki konieczne do posiadania pozwolenia na broń sportową, nie legitymując się aktualną licencją uprawniającą do uczestnictwa we współzawodnictwie sportowym, przestał spełniać wymogi niezbędne do zachowania pozwolenia na broń palną sportową, o których mowa w art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy o broni i amunicji.

Sąd pierwszej instancji odniósł się też do art. 52 ustawy o broni i amunicji, zgodnie z którym zachowują ważność pozwolenia na broń i legitymacje noszące nazwę "pozwolenie na broń", wydane na podstawie dotychczasowych przepisów. W ocenie Sądu pierwszej instancji przepis ten oznacza, że ustawodawca zagwarantował osobom, które uzyskały takie pozwolenia, na podstawie przepisów uprzednio obowiązujących, prawo do legalnego posługiwania się posiadaną bronią, nabytą na podstawie tego pozwolenia. Gwarancja ta nie oznacza jednak, że osoby te nie są związane regulacjami wynikającymi z przepisów obecnie obowiązującej ustawy. Prowadziłoby to, zdaniem Sądu pierwszej instancji, do nieograniczonego w czasie stosowania ustawy, która utraciła już moc obowiązującą i byłoby sprzeczne z celem nowej ustawy, która charakteryzuje się zaostrzonymi wymaganiami do uzyskania pozwoleń na broń i której celem jest zwiększenie kontroli nad posiadaną bronią. Według Sądu pierwszej instancji, skoro zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym wymagane są stosowne dokumenty potwierdzające fakt uprawiania sportu strzeleckiego, to obowiązkowi przedstawienia tych dokumentów podlega również osoba posiadająca pozwolenie na broń, wydane na podstawie przepisów wcześniej obowiązującej ustawy. Niedopełnienie zaś tego obowiązku może powodować, że organ administracji uzna, iż ustały okoliczności uzasadniające wydanie pozwolenia na broń dla celów sportowych.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że skarżący nie przedstawił licencji PZSS, zaś licencja ta potwierdza, że jej posiadacz faktycznie uprawia strzelectwo w ramach rywalizacji sportowej, organizowanej przez ten związek, a nie tylko rekreacyjnie strzela z broni sportowej.

W ocenie Sądu pierwszej instancji uzasadnia to wydane przez organy Policji, na podstawie art. 18 ust. 4 ustawy o broni i amunicji, decyzje.

W skardze kasacyjnej skarżący zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

- art. 1 i art. 3 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 151 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w zw. z art. 18 ust. 4 ustawy o broni i amunicji poprzez oddalenie skargi, podczas gdy obowiązkiem Sądu pierwszej instancji było stwierdzenie naruszenia wskazanego przepisu poprzez cofnięcie pozwolenia na broń palną do celów sportowych pomimo tego, że skarżący przedstawił i udokumentował istnienie ważnej przyczyny posiadania broni sportowej,

- art. 1 i art. 3 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 151 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7 Konstytucji RP oraz art. 6 k.p.a. poprzez oddalenie skargi, podczas gdy obowiązkiem Sądu pierwszej instancji było stwierdzenie naruszenia wskazanych przepisów przez uznanie, że dla wydania pozwolenia na broń do celów sportowych skarżący spełniać powinien inne jeszcze kryteria, niż określone w art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji,

- art. 1 i art. 3 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 151 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w zw. z art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji poprzez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu polegające na przyjęciu, iż katalog wymienionych w nim przesłanek stanowi zbiór wyłącznych wytycznych co do prowadzonego postępowania w przedmiocie pozwolenia na broń sportową, przez co nie zostały wzięte pod uwagę inne okoliczności,

- art. 1 i art. 3 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 151 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w zw. z art. 10 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 3 i w zw. z art. 15 ust. 1 pkt 1-5 ustawy o broni i amunicji poprzez uznanie, że skarżący nie spełnia kryteriów uzasadniających dalsze posiadanie pozwolenia na broń palną do celów sportowych,

- art. 1 i art. 3 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz art. 151 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w zw. z art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji poprzez błędne przyjęcie, co w rozumieniu ustawy o broni i amunicji jest ważną przyczyną posiadania pozwolenia na broń palną do celów sportowych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący stwierdził, że po jego stronie nadal istnieje ważna przyczyna posiadania pozwolenia na broń palną do celów sportowych, gdyż należy do klubu sportowego o charakterze strzeleckim – Klubu Strzeleckiego [...] "G." w P., w ramach którego aktywnie uprawia strzelectwo sportowe, co zostało udokumentowane. Zdaniem skarżącego, posiadanie licencji Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego, czy patentu strzeleckiego są jedynie przykładowym wyliczeniem ustawowych powodów ubiegania się o wydanie i dalszego posiadania pozwolenia na broń sportową. W jego ocenie, ustawodawca w art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji poprzez określenie "w szczególności" nie wprowadził katalogu zamkniętego, co oznacza, że mogą istnieć inne – jak w tej sprawie – przypadki, które uzasadniają wydanie pozwolenia na broń palną do celów sportowych. Dodał, że przyjęcie konstrukcji, w której przynależność do Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego stanowi obligatoryjny wymóg otrzymania pozwolenia na broń sportową, stawiałoby ten związek w roli monopolisty i faktycznego decydenta w postępowaniu w przedmiocie wydania takiego pozwolenia.

Skarżący nie zgodził się również ze stwierdzeniem organów Policji, zgodnie z którym za cofnięciem pozwolenia na broń miałby przemawiać interes społeczny. Zdaniem skarżącego, jest to blankietowe, niezdefiniowane ustawowo stwierdzenie, które w tej sprawie nie wiadomo z czego wynika.

W oparciu o tak przytoczone podstawy kasacyjne wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną organ wniósł o jej oddalenie i o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych.

Rozpoznając skargę kasacyjną Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna nie jest zasadna, gdyż zaskarżony wyrok mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.

NSA nie podziela argumentacji organów administracji oraz Sądu pierwszej instancji, że fakt, iż osoba, która otrzymała pozwolenie na broń sportową przed wejściem w życie art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. z 2012 r., poz. 576 ze zm.) w obecnym brzmieniu - co miało miejsce, jak wynika z ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U. nr 38, poz. 195 ze zm.), w dniu 10 marca 2011 r. - nie spełnia warunków określonych w tym przepisie, a więc m.in. nie posiada patentu strzeleckiego i licencji zawodniczej wydanej przez PZSS, jest sam w sobie podstawą do uznania, że ustały okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę do wydania tego pozwolenia. Zgodnie z art. 18 ust. 4 ustawy o broni i amunicji właściwy organ Policji może cofnąć pozwolenie na broń, jeżeli ustały okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę do jego wydania. Konieczne jest więc zbadanie, jakie okoliczności były podstawą wydania pozwolenia na broń sportową i jeżeli było to, tak jak w rozpoznawanej sprawie, uprawianie sportu strzeleckiego niezbędne jest zbadanie, czy te okoliczności ustały, a więc, czy posiadacz pozwolenia na broń sportową zaprzestał uprawiania sportu o charakterze strzeleckim. Fakt, że obecnie nie posiada on licencji zawodniczej może być okolicznością faktyczną potwierdzającą to, że nie uprawia tego rodzaju sportów. Nie może to jednak być okoliczność przesądzająca. Z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. nr 127 poz. 857 ze zm.) wynika, że każdy polski związek sportowy, a więc także PZSS, ma wyłączne prawo do organizowania i prowadzenia współzawodnictwa sportowego o tytuł Mistrza Polski oraz o Puchar Polski. Oznacza to, że PZSS nie ma wyłączności na organizowanie i prowadzenie współzawodnictwa sportowego na innym, niższym szczeblu. Nie można więc wykluczyć, że posiadacz broni uprawia sporty o charakterze strzeleckim organizowane poza PZSS. Nie można tego wykluczyć nawet mimo art. 10b ustawy o broni i amunicji, z którego wynika, że uprawianie sportów o charakterze strzeleckim wymaga posiadania kwalifikacji potwierdzonych dokumentem, który wydaje polski związek sportowy, czyli PZSS, gdyż organy Policji, w szczególności organ pierwszej instancji, przyznają, że wyklucza on możliwość uprawiania sportów o charakterze strzeleckim przez osoby nieposiadające patentu, jedynie "formalnie". Zaznaczyć też należy, że w art. 2 ust. 1 ustawy o sporcie stanowi się, że sportem są wszelkie formy aktywności fizycznej, które przez uczestnictwo doraźne lub zorganizowane wpływają na wypracowanie lub poprawienie kondycji fizycznej i psychicznej, rozwój stosunków społecznych lub osiągnięcie wyników sportowych na wszelkich poziomach. Podkreślić więc należy, że sportem nie jest tylko współzawodnictwo zorganizowane, ale też doraźne i na wszelkich poziomach, a nie tylko na poziomie krajowym (Mistrzostwa Polski i Puchar Polski). Nie są więc przekonujące argumenty organów administracji i Sądu pierwszej instancji, w których podkreśla się konieczność wykazania współzawodnictwa w zawodach organizowanych przez PZSS i przeciwstawia się tego rodzaju zawody "rekreacyjnemu" uprawianiu strzelectwa.

Przyjęta przez organy administracji i zaakceptowana przez Sąd pierwszej instancji wykładnia nie uwzględnia też tego, że ustawodawca zmieniając kryteria przyznawania pozwoleń na broń, w tym broń sportową, zarówno wówczas, gdy uchwalał w dniu 21 maja 1999 r. ustawę o broni i amunicji, jak i wtedy, gdy już pod rządami tej ustawy istotnie zmieniał te kryteria ustawą z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, nie wprowadził żadnego trybu dostosowawczego, który miałby na celu wymuszenie na posiadaczach pozwoleń na broń, uzyskanych na dotychczasowych warunkach, dostosowanie się do nowych wymogów, tylko stanowił, że dotychczasowe uprawnienia zachowują moc (art. 52 ustawy o broni i amunicji oraz art. 4 o zmianie ustawy o broni i amunicji oraz ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym). W związku z tym przyjęta przez organy administracji i zaakceptowana przez Sąd pierwszej instancji wykładnia prawa jawi się, jako nieprzewidziana przez ustawodawcę próba dostosowania pozwoleń na broń palną sportową, wydanych na podstawie dotychczasowych przepisów, co trzeba przyznać, mniej precyzyjnych niż obecnie, do zmienionych warunków przyznawania takich pozwoleń. W ocenie NSA, wykładnia taka, jako pozostająca w sprzeczności z dającym się odczytać z przepisów przejściowych zamiarem ustawodawcy bezwarunkowego zachowania dotychczasowych uprawnień, jest niedopuszczalna.

Niemniej, jak już wskazano, wyrok Sądu pierwszej instancji odpowiada prawu. W ocenie NSA, co wynika z już przedstawionych wywodów, możliwe jest cofnięcie pozwolenia na broń sportową, jeżeli ustały okoliczności faktyczne, które stanowiły podstawę do wydania tego pozwolenia. W rozpoznawanej sprawie ustalono, że w przypadku skarżącego tymi okolicznościami było nie tylko przynależność do stowarzyszenia o charakterze strzeleckim, ale też uprawianie sportów strzeleckich. Taki cel nie został wprost określony w decyzji o wydaniu skarżącemu pozwolenia na broń sportową z dnia [...] listopada 1995 r., ale sam skarżący we wniosku o wydanie tego pozwolenia podał, że zamierza uprawiać sport strzelecki. Zatem, organy Policji były uprawnione do cofnięcia skarżącemu pozwolenia na broń palną sportową w razie ustalenia, że nie uprawia on sportów strzeleckich.

Mając to na uwadze należy zauważyć, że organ drugiej instancji ustalił - niezależnie od zasadniczego, błędnego w ocenie NSA, powodu cofnięcia skarżącemu pozwolenia na broń sportową - że skarżący nie wykazał, aby nadal uprawiał sporty o charakterze strzeleckim. Ustalenie to jest trafne, gdyż wbrew temu, co skarżący podnosi w skardze kasacyjnej, skarżący nie wykazał uprawiania jakichkolwiek sportów strzeleckich, w tym także organizowanych poza PZSS. Istotne jest przy tym także to, że - jak wynika z akt administracyjnych – w stosunku do skarżącego toczyły się już postępowania w sprawie cofnięcia mu pozwolenia na broń palną sportową, w trakcie których skarżący przedstawiał dowody (dyplomy z 2002 r. i 2005 r. oraz komunikaty klasyfikacyjne z 2008 r.), z których wynikało, że bierze udział w zawodach sportowych o charakterze strzeleckim. W obecnym zaś postępowaniu nie przedłożył żadnego dowodu na to, że bierze udział w jakichkolwiek zawodach o charakterze strzeleckim. Zatem, decyzja administracyjna o cofnięciu mu pozwolenia na broń palną sportową jest zasadna.

Mając powyższe na uwadze NSA na mocy art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (jednolity tekst ustawy - Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) skargę kasacyjną oddalił.

Wobec oddalenia skargi kasacyjnej od wyroku, którym oddalono skargę, NSA na mocy art. 204 pkt 2 p.p.s.a. zasądził od skarżącego na rzecz organu administracji zwrot kosztów postępowania kasacyjnego.