Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 19 lutego 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Walentyna Długaszewska Sędziowie WSA Marzenna Kosewska WSA Mirella Ławniczak (spr.) Protokolant: st. sekr. sąd. Janusz Maciaszek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 lutego 2014 roku przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu H. M. sprawy ze skargi M. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] maja 2013r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnienia do wykonywania badań technicznych oddala skargę

Starosta [...], decyzją z dnia [...] marca 2013 roku nr [...], adresowana do M. R., na podstawie art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym, cofnął diagnoście uprawienia do badań technicznych pojazdów.

W uzasadnieniu decyzji wyjaśniono, że prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] października 2012 roku M. R. został uznany winnym tego, że jako uprawniony diagnosta w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wystawił zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu oraz dokument identyfikacyjny pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy za granicą, w których poświadczył nieprawdę, co do tego, że pojazd spełnia wymagania techniczne określone w art. 66 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Mając powyższe na uwadze organ stwierdził, że zaistniała przesłanka z art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, która uzasadnia cofnięcie uprawnień diagnosty.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzją z dnia [...] maja 2013 roku nr [...], utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

Organ odwoławczy podzielił w całości ustalenie faktyczne oraz ocenę prawną Starosty [...].

Odnosząc się do zarzutów strony organ odwoławczy wyjaśnił, że prawomocny wyrok sądu karnego jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 76 §1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Stąd wyrok Sądu Rejonowego w [...] stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Odwołujący się nie udowodnił, aby ustalenia Sądu były niezgodne ze stanem rzeczywistym.

Wskazując na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 marca 2012 roku sygn. akt II GPS 2/11 Samorządowe Kolegium Odwoławcze wyjaśniło, że sposób ujawnienia naruszenia prawa określonego w art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym nie ma znaczenia dla oceny możliwości zastosowania sankcji przewidzianej w tym przepisie. Cofnięcie uprawnień może nastąpić nie tylko wówczas, gdy nieprawidłowości w pracy diagnosty zostaną ujawnione w toku kontroli, ale również gdy w innej sytuacji wyjdzie na jaw nierzetelność diagnosty.

Organ odwoławczy wyjaśnił również, że diagnosta niezależnie od odpowiedzialności karnej ponosi także odpowiedzialność administracyjnoprawną. Stąd nie ma znaczenia dla sprawy administracyjnej okoliczność, że Sąd orzekł środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu uprawnionego diagnosty i jednocześnie uznał, że ten środek został wykonany w całości, gdyż na poczet orzeczonego środka karnego zaliczył okres stosowania środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w wykonywaniu zawodu. Stwierdzenie uchybień określonych w prawie administracyjnym skutkuje zastosowaniem przewidzianej w tym prawie sankcji. Sąd karny nie zastępuje organu administracji publicznej w realizacji obowiązków wynikających z norm prawa administracyjnego.

M. R., reprezentowany przez pełnomocnika w osobie radcy prawnego, skorzystał z prawa skargi do sądu administracyjnego.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i umorzenie postępowania.

Zaskarżonej decyzji zarzucono:

- naruszenie art. 7 i art. 77 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego w związku z art. 83 ust. 3 ustawy – Prawo o ruchu drogowym poprzez brak wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy oraz brak wszechstronnego rozpatrzenia całego materiału dowodowego, a w szczególności brak wszechstronnego rozpatrzenia przesłanek stanowiących podstawę wydania decyzji,

- naruszenie art. 84 ust. 3 ustawy – Prawo o ruchu drogowym poprzez błędną, rozszerzająca interpretację, której skutkiem jest uznanie, że Starosta miał podstawy do wydania decyzji o cofnięciu uprawnień diagnosty w warunkach niniejszej sprawy mimo, że Starosta nie stwierdził w wyniku kontroli przeprowadzenia badania technicznego niezgodnie z przepisami prawa.

W uzasadnieniu skargi wyjaśniono, że Starosta nie poczynił w sprawie żadnych własnych ustaleń, lecz poprzestał na informacjach zawartych we wniosku Prokuratora. W ocenie Skarżącego Kodeks postępowania administracyjnego nakłada na Starostę obowiązek zebrania własnego materiału dowodowego. Starosta nie jest związany wyrokiem skazującym wydanym w postępowaniu karnym, ani też nie jest związany ustaleniami Sądu. W ocenie Skarżącego dowód zebrany w postępowaniu sądowym nie staje się automatycznie dowodem zebranym w postępowaniu administracyjnym.

Decyzja nie została wydana w wyniku kontroli, lecz w następstwie uzyskania informacji o wyroku, mocą którego Skarżący został uznany za winnego poświadczenia nieprawdy.

Autor skargi wskazał również na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 października 2009 roku sygn. akt II GSK 87/2009, w uzasadnieniu którego stwierdzono, że przepis art. 84 ust. 3 ustawy – Prawo o ruchu drogowym jest przepisem o charakterze sankcyjnym i musi być stosowany ściśle. Stwierdzenie uchybień w wykonywaniu obowiązków diagnosty powinno wynikać z czynności o charakterze kontrolnym.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o oddalenie skargi i podtrzymało stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu wydanej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważyła, co następuje:

Skarga nie ma uzasadnionych podstaw.

Zgodnie z załączonym do akt administracyjnych wyciągiem z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...].X.2012, o sygn. [...], M. R. został w uznany winnym popełnienia czynu polegającego na tym, że w okresie od 07 marca 2008 roku do dnia 19 marca 2008 roku działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc uprawnionym diagnostą poświadczył nieprawdę w dokumentach sporządzonych na podstawie §16 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia 2003 roku w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzenia badań technicznych pojazdów oraz wzorców dokumentów stosowanych przy tych badaniach, wystawiając zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu marki Peugeot 406 3.0 oraz dokumentu identyfikacyjnego pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy za granicą, gdzie poświadczył nieprawdę co do tego, że pojazd spełnia wymagania techniczne z art. 66 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, które to dokumenty zostały następnie wykorzystane, przedłożone urzędnikom Starostwa Powiatowego, do podstępnego wprowadzenia w błąd i wyłudzenia poświadczenia nieprawdy w postaci zarejestrowania pojazdu i wydania dowodu rejestracyjnego z ważnymi badaniami technicznymi pojazdu.

Okoliczności (fakty) potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu karnego należy uznać za udowodnione w postępowaniu administracyjnym. Ustalenia co do faktów zawarte w sentencji prawomocnego wyroku sądu nie są przedmiotem postępowania dowodowego w sprawie. Ustalenia te są wiążące dla organu administracji publicznej i nie podlegają weryfikacji w odróżnieniu od innych faktów w postępowaniu administracyjnym (porównaj wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2007 r., sygn. akt II GSK 58/07, LEX nr 339679).

W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie Samorządowe Kolegium Odwoławcze, w oparciu o przedłożony wyrok, prawidłowo przyjęło zakres koniecznego postępowania wyjaśniającego. Wyrok skazujący jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 76 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 2013, poz. 267). Natomiast strona postępowania potwierdziła prawomocne skazanie za opisany w wyroku czyn i jednocześnie nie przedstawiła żadnych dowodów podważających te ustalenia.

Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2012, poz. 270 ze zm. – dalej p.p.s.a.) stanowi, że ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd administracyjny.

Pod pojęciem "ustalenia prawomocnego wyroku" w rozumieniu art. 11 p.p.s.a. rozumieć należy ustalenia wynikające z sentencji wyroku karnego, dotyczące osoby sprawcy, strony podmiotowej i przedmiotowej przestępstwa, miejsca i czasu jego popełnienia. Sąd administracyjny pozbawiony jest możliwości dokonywania jakichkolwiek ustaleń odnoszących się do sfery faktów dowodowych istotnych dla stwierdzenia popełnienia przestępstwa (porównaj wyrok NSA z dnia 30 kwietnia 2013 roku, sygn. akt I FSK 914/12, Lex nr 1336111).

Przepis art. 11 p.p.s.a. ma zastosowanie nie tylko w sytuacjach opisanych w art. 106 § 3 p.p.s.a., czyli w przypadkach dokonywania ustaleń w drodze uzupełniającego dowodu z dokumentu. Wprowadzenie regulacji zawartej w art. 11 p.p.s.a. należy rozumieć w ten sposób, że znajduje ona zastosowanie także do oceny prawidłowości ustaleń faktycznych organu administracji publicznej. W konsekwencji art. 11 p.p.s.a. nakazuje sądowi administracyjnemu akceptację ustaleń faktycznych organu administracji publicznej, które są zgodne z ustaleniami wyroku skazującego (porównaj wyrok NSA z dnia 30 kwietnia 2013 roku, sygn. akt I FSK 914/12, Lex nr 1336111).

Ustalenia faktyczne stanowiące podstawę wydania zaskarżonej decyzji zostały przyjęte z poszanowaniem przepisów dotyczących prowadzenia postępowania wyjaśniającego oraz przepisów normujących ustalenie stanu faktycznego sprawy. W konsekwencji ustalenia faktyczne stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego rozstrzygnięcia Sąd przyjmuje jako własne.

Sąd nie stwierdził naruszenia prawa materialnego poprzez błędną wykładnię, czy też niewłaściwe zastosowanie.

Badanie techniczne pojazdów wykonuje zatrudniony w stacji kontroli pojazdów uprawniony diagnosta. Starosta wydaje uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli osoba ubiegająca się o jego wydanie posiada wymagane wykształcenie techniczne i praktykę, odbyła wymagane szkolenie oraz zdała z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny. Starosta także cofa diagnoście uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 83 ust. 6, stwierdzono wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami – art. 84 ust. 1 ust. 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. 2012, poz.1137 ze zm.).

Organy prawidłowo przyjęły, że sposób ujawnienia dopuszczenia się przez diagnostę deliktu prawa administracyjnego określonego w art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym jest okolicznością indyferentną z punktu widzenia możliwości zastosowania sankcji w postaci cofnięcia diagnoście uprawnień do przeprowadzania badań technicznych pojazdów.

Sąd orzekający w niniejszej sprawie uznaje, że brak jest normatywnych przesłanek do przyjęcia stanowiska, że kontrola przeprowadzona w oparciu o art. 83b ust. 2 pkt 1 (uprzednio 83 ust. 6) ustawy – Prawo o ruchu drogowym jest elementem nadzoru nad uprawnionymi diagnostami. Uprawnienia nadzorcze nad diagnostami to nadanie uprawnień do wykonywania badań technicznych oraz cofnięcie nadanych uprawnień (porównaj uchwała NSA z dnia 12 marca 2012 roku sygn. akt II GPS 2/11).

Przy realizacji uprawnień nadzorczych wobec diagnosty M. R. organy prawidłowo uwzględniły, że kontrola przeprowadzona w oparciu o art. 83b ust. 2 pkt 1 (uprzednio 83 ust. 6) ustawy – Prawo o ruchu drogowym nie jest elementem nadzoru nad uprawnionymi diagnostami, lecz elementem nadzoru nad przedsiębiorcami prowadzącymi stacje kontroli pojazdów, a więc przedsiębiorcami, którzy zatrudniają uprawnionych diagnostów.

Stąd "wynik przeprowadzonej kontroli" w rozumieniu art. 84 ust. ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym jest jedynie informacją o stanie faktycznym, który w świetle prawa materialnego obliguje do uregulowania sytuacji poprzez podjęcie decyzji o cofnięciu uprawnień. Przesłanka opisana ustawowo, jako "wynik przeprowadzonej kontroli" jest jedynie okolicznością uzasadniającą wszczęcie postępowania z urzędu. Jednak postępowanie administracyjne z urzędu wszczyna się również wówczas, gdy z takim żądaniem wystąpi podmiot na prawach strony, czy też w wyniku skargi powszechnej wniesionej przez osobę trzecią.

W okolicznościach kontrolowanej sprawy postępowanie zostało wszczęte na wniosek Prokuratora, czyli z urzędu w trybie art. 182 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego.

W ocenie Sądu organy prawidłowo przyjęły, że stwierdzenie uchybień o charakterze poświadczenia nieprawdy w zaświadczeniu o przeprowadzonym badaniu technicznym oraz w dokumencie identyfikacyjnym pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy za granicą obligowało do wydania rozstrzygnięcia o cofnięciu uprawnień do przeprowadzania badań technicznych pojazdów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze zgodnie z prawem wskazało, że sąd karny nie zastępuje organu w realizacji materialnego prawa administracyjnego. Stąd okoliczności, że sąd karny skorzystał z możności orzeczenia wobec sprawcy przestępstwa środka karnego w postaci zakazu wykonywania określonego zawodu nie dopuszcza miarkowania sankcji ustawowo określonej prawem administracyjnym w oparciu o treść zasady wyrażonej w art. 7 ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego. Organy prawidłowo przyjęły, że w okolicznościach kontrolowanej sprawy niedopuszczalne było odstąpienie od wydania rozstrzygnięcia o cofnięciu uprawnień do przeprowadzania badań technicznych pojazdów, czy też umorzenie postępowania administracyjnego.

Z powyższych względów, Sąd uznał, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa, a skarga, stosownie do art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2012, poz. 270 ze zm.), podlega oddaleniu jako nieuzasadniona.