Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Anna Stec Sędzia NSA Andrzej Kisielewicz Sędzia NSA Andrzej Kuba (spr.) Protokolant Beata Kołosowska po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej M. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 19 lutego 2014 r. sygn. akt III SA/Po 1222/13 w sprawie ze skargi M. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnień diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 19 lutego 2014 roku oddalił skargę M. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnienia do wykonywania badań technicznych.

Sąd I instancji orzekał w następującym stanie faktycznym i prawnym:

Starosta P., decyzją z dnia [...] marca 2013 roku adresowaną do M. R., na podstawie art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym, cofnął diagnoście uprawienia do badań technicznych pojazdów.

W uzasadnieniu organ wskazał, że prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z dnia 16 października 2012 roku M. R. został uznany winnym tego, że jako uprawniony diagnosta w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wystawił zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdów oraz dokumenty identyfikacyjne pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy za granicą, w których poświadczył nieprawdę, co do tego, że pojazdy spełnia wymagania techniczne określone w art. 66 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P., po ponownym rozpoznaniu sprawy, decyzją z dnia [...] maja 2013 roku, utrzymało w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wyjaśnił, że prawomocny wyrok sądu karnego jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 76 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Stąd wyrok Sądu Rejonowego w P. stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Odwołujący się nie udowodnił, aby ustalenia Sądu były niezgodne ze stanem rzeczywistym.

Organ II instancji wyjaśnił również, że diagnosta niezależnie od odpowiedzialności karnej ponosi także odpowiedzialność administracyjnoprawną. Stąd nie ma znaczenia dla sprawy administracyjnej okoliczność, że Sąd orzekł środek karny w postaci zakazu wykonywania zawodu uprawnionego diagnosty i jednocześnie uznał, że ten środek został wykonany w całości, gdyż na poczet orzeczonego środka karnego zaliczył okres stosowania środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w wykonywaniu zawodu. Stwierdzenie uchybień określonych w prawie administracyjnym skutkuje zastosowaniem przewidzianej w tym prawie sankcji. Sąd karny nie zastępuje organu administracji publicznej w realizacji obowiązków wynikających z norm prawa administracyjnego.

Oddalając skargę na powyższa decyzję Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, że zgodnie z załączonym do akt administracyjnych wyciągiem z prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w P. z dnia 16.X.2012, o sygn. [...], M. R. został w uznany winnym popełnienia czynu polegającego na tym, że w okresie od 7 marca 2008 roku do dnia 19 marca 2008 roku działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, będąc uprawnionym diagnostą poświadczył nieprawdę w dokumentach sporządzonych na podstawie § 16 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 grudnia 2003 roku w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzenia badań technicznych pojazdów oraz wzorców dokumentów stosowanych przy tych badaniach, wystawiając zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu marki Peugeot 406 3.0 oraz dokumentu identyfikacyjnego pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy za granicą, gdzie poświadczył nieprawdę co do tego, że pojazdy spełniały wymagania techniczne z art. 66 ustawy – Prawo o ruchu drogowym, które to dokumenty zostały następnie wykorzystane, przedłożone urzędnikom Starostwa Powiatowego, do podstępnego wprowadzenia w błąd i wyłudzenia poświadczenia nieprawdy w postaci zarejestrowania pojazdu i wydania dowodu rejestracyjnego z ważnymi badaniami technicznymi pojazdów.

W ocenie Sądu I instancji w oparciu o przedłożony wyrok, prawidłowo przyjęło zakres koniecznego postępowania wyjaśniającego. Wyrok skazujący jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 76 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 2013, poz. 267). Natomiast strona postępowania potwierdziła prawomocne skazanie za opisane w wyroku czyny i jednocześnie nie przedstawiła żadnych dowodów podważających te ustalenia.

Natomiast zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2012, poz. 270 ze zm. – dalej p.p.s.a.) ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd administracyjny.

W ocenie Sądu I instancji badanie techniczne pojazdów wykonuje zatrudniony w stacji kontroli pojazdów uprawniony diagnosta. Starosta wydaje uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli osoba ubiegająca się o jego wydanie posiada wymagane wykształcenie techniczne i praktykę, odbyła wymagane szkolenie oraz zdała z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny. Starosta także cofa diagnoście uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli, o której mowa w art. 83 ust. 6, stwierdzono wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami – art. 84 ust. 1 ust. 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. 2012, poz.1137 ze zm.).

Przy realizacji uprawnień nadzorczych wobec diagnosty M. R. organy prawidłowo uwzględniły, że kontrola przeprowadzona w oparciu o art. 83b ust. 2 pkt 1 (uprzednio 83 ust. 6) ustawy – Prawo o ruchu drogowym nie jest elementem nadzoru nad uprawnionymi diagnostami, lecz elementem nadzoru nad przedsiębiorcami prowadzącymi stacje kontroli pojazdów, a więc przedsiębiorcami, którzy zatrudniają uprawnionych diagnostów.

W ocenie Sądu stwierdzenie uchybień o charakterze poświadczenia nieprawdy w zaświadczeniach o przeprowadzonym badaniu technicznym oraz w dokumentach identyfikacyjnych pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy za granicą obligowało do wydania rozstrzygnięcia o cofnięciu uprawnień do przeprowadzania badań technicznych pojazdów.

W skardze kasacyjnej M. R. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, tj. art. 84 ust. 3 ustawy prawo o ruchu drogowym polegające na uznaniu, że organy prawidłowo przyjęły, że sposób ujawnienia dopuszczenia się przez diagnostę deliktu prawa administracyjnego określonego w art. 84 ust. 3 pkt. 2 ustawy prawo o ruchu drogowym jest okolicznością indyferentną z punktu widzenia możliwości zastosowania sankcji w postaci cofnięcia diagnoście uprawnień do przeprowadzania badań technicznych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej skarżący przedstawił obszerną argumentację na uzasadnienie podniesionych zarzutów.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W skardze kasacyjnej nie sformułowano zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania, a zatem stan faktyczny sprawy nie jest przedmiotem sporu. Autor skargi kasacyjnej sformułował jedynie zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 84 ust. 3 Prawa o ruchu drogowym poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że organy prawidłowo przyjęły, że sposób ujawnienia dopuszczenia się przez diagnostę deliktu prawa administracyjnego określonego w art. 84 ust. 3 pkt. 2 ustawy prawo o ruchu drogowym jest okolicznością indyferentną z punktu widzenia możliwości zastosowania sankcji w postaci cofnięcia diagnoście uprawnień do przeprowadzania badań technicznych.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd pierwszej instancji przyjął prawidłową wykładnię art. 84 ust.3 pkt 2 Prawa o ruchu drogowym oraz zaakceptował jego właściwe zastosowanie przez organy administracji w rozpatrywanej sprawie.

Błędna wykładnia oznacza mylne zrozumienie przepisu. Z kolei niewłaściwe zastosowanie to tzw. błąd w subsumcji, czyli błędne przyjęcie, że stan faktyczny ustalony w sprawie odpowiada stanowi hipotetycznemu przewidzianemu w normie prawnej.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym, podziela przy tym wyrażany już w orzecznictwie pogląd, że uzasadnienie zarzutu naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię wymaga wywodu prawnego na temat naruszonego przepisu ze wskazaniem dlaczego dokonana w zaskarżonym wyroku jego interpretacja jest błędna i jak prawidłowo przepis ten przepis rozumieć.

Mając powyższe na względzie Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że skarga kasacyjna nie mogła zostać uwzględniona. Podstawy, na których ją oparto nie usprawiedliwiają bowiem wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku.

W skardze kasacyjnej sformułowano zarzut naruszenia art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym – przez błędną jego wykładnię. Zgodnie z tym przepisem Starosta cofa diagnoście uprawnienie do wykonywania badań technicznych, jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli /.../ stwierdzono: 1) przeprowadzenie przez diagnostę badania technicznego niezgodnie z określonym zakresem i sposobem wykonania; 2) wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego Sądowi I instancji nie można skutecznie zarzucić, że dokonana przez niego wykładnia art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym jest błędna. Skoro zgodnie z literalnym brzemieniem przepisu uprawniony organ "cofa" diagnoście uprawnienie do wykonywania badań technicznych w razie stwierdzenia okoliczności określonych w pkt 1 i 2 przepisu – to oczywiste jest, że żadne inne okoliczności nie mogą być brane pod uwagę. W razie ustalenia zaś, że okoliczności te zaistniały, organ nie ma swobody w podjęciu decyzji, lecz jest zobligowany do cofnięcia uprawnień (por. wyrok NSA z 5 lutego 2013 r., II GSK 2175/11).

Interpretacja art. 84 ust. 3 ustawy – Prawo o ruchu drogowym była przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów NSA z dnia 12 marca 2012 r., sygn. akt II GPS 2/11 publ: ONSAiWSA 2012 nr.3 poz. 37. Zgodnie z treścią tej uchwały sposób ujawnienia dopuszczenia się przez diagnostę naruszenia określonego w art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym nie ma znaczenia dla oceny możliwości zastosowania sankcji przewidzianej w tym przepisie. W konsekwencji powyższego zarzut błędnej wykładni ww. przepisu nie może być uznany za skuteczny.

Wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku nie zasługuje na uwzględnienie także przy założeniu, że zarzucając błędną wykładnię art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym – poprzez cofnięcie uprawnień w przypadku braku przesłanek określonych przepisem – w istocie autor skargi kasacyjnej zmierzał do podważenia prawidłowości jego zastosowania. Jak już wskazano niewłaściwe zastosowanie przepisu to dokonanie wadliwej subsumcji przepisu do ustalonego stanu faktycznego. Stan faktyczny sprawy – przyjęty przez Sąd I instancji nie jest kwestionowany. Jest on bezsporny. Zwalczanie ustaleń faktycznych odbywa się w ramach drugiej podstawy kasacyjnej, określonej art. 174 pkt 2 p.p.s.a., to znaczy przez zarzut naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Bezsprzecznie zaś takiej podstawy skargi kasacyjnej nie wskazano. Tak więc brak sformułowanego zarzutu naruszenia przepisów postępowania powoduje, że dla oceny prawidłowego zastosowania prawa materialnego miarodajny jest stan faktyczny, który był podstawą wydania zaskarżonego wyroku. Ocena zasadności zarzutu naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwe jego zastosowanie (czy niezastosowanie) może być bowiem dokonana wyłącznie na podstawie ustalonego w sprawie stanu faktycznego, nie zaś na podstawie stanu faktycznego, który skarżący uznaje za prawidłowy (por.: B. Dauter i in.: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. Lex 2011, teza 12 i powołane tam przeczenia NSA).

W konsekwencji powyższego w rozpoznawanej sprawie wiąże ustalenie, że skarżący dopuścił się czynu, o którym mowa w art. 84 ust. 3 pkt 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym. Celem tego przepisu jest odsunięcie od czynności diagnostycznych nierzetelnych diagnostów. Trafnie Sąd I instancji przyjął, iż dokonane przez organ czynności kontrolne i ich wynik prowadzą do wniosku, iż skarżący w trakcie wykonywania swoich obowiązków jako diagnosta dokonał wpisu do dowodu rejestracyjnego niezgodnie ze stanem faktycznym. A zatem diagnosta co do zasady powinien ponosić odpowiedzialność administracyjnoprawną w postaci cofnięcia uprawnień diagnosty, ponieważ są to dwie niezależne od siebie i nie konkurujące ze sobą sankcje.

W tym stanie faktycznym prawidłowość zastosowania art. 84 ust. 3 pkt 2 powoływanej ustawy nie ulega kwestii.

Z tych wszystkich względów skarga kasacyjna podlegała oddaleniu. Wobec powyższego Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 184 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.