Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Joanna Zabłocka (spr.), Sędzia WSA - Dorota Mydłowska, Sędzia WSA - Michał Sowiński, Protokolant - st. sekr. sąd. Marcin Kwiatkowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2014 r. sprawy ze skargi J. M. na postanowienie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej z dnia ...listopada 2013 r. nr ... w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów; 1. uchyla zaskarżone postanowienie; 2. zasądza od Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej na rzecz J. M. kwotę ... złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przez J. M. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą ... jest postanowienie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (Prezes UKE) z dnia ... listopada 2013 r., którym Prezes UKE utrzymała w mocy postanowienie własne z dnia ... marca 2013 r., którym uznała za nieuzasadnione zarzuty zgłoszone przez J.M.w postępowaniu egzekucyjnym.

Postanowienie Prezes UKE z dnia ... marca 2013 r. zostało wydane w oparciu o art.34§1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.jed.Dz.U. z 2012 r.,poz.1051, dalej: u.pe.a.) i stanowi stanowisko wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym.

Jak wynika z uzasadnienia postanowienia z dnia ... marca 2013 r. Prezes UKE wystawiła dnia ... grudnia 2012 r. w stosunku do wierzyciela J. M. tytuły wykonawcze o numerach: ...

W trakcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w L. na podstawie ww. tytułów wykonawczych J. M. zgłosił zarzuty. Zarzutami objęte zostały tytuły wykonawcze: ...

J. M. zarzucił naruszenie przez wierzyciela art. 33 pkt 3 u.p.e.a., § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie rocznych opłat za prawo do dysponowania częstotliwością w związku z art.185 ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz naruszenie art.27§1 pkt 3 u.p.e.a. i art.6,7,8, 9 k.p.a.

Prezes UKE stwierdziła, że zgodnie z §4 rozporządzenia w sprawie opłat w przypadku dysponowania kanałem radiowym na tym samym obszarze przez więcej niż jeden podmiot posiadający prawo do dysponowania częstotliwością lub jej wykorzystywania, każdy z tych podmiotów wnosi opłatę w wysokości 50 % opłaty, w pozostałych przypadkach wymagane jest wnoszenie opłaty w wysokości 100% zgodnie z tabelą nr zawartą w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

Stwierdziła, że treść pism kierowanych do strony z Urzędu Komunikacji Elektronicznej zawierających informację o wysokości rocznych opłat za prawo do dysponowania częstotliwościami nie miała żadnego wpływu na zakres obowiązków zobowiązanego, tj. wysokość opłat, które był zobowiązany uiszczać. Zobowiązanie powstało z mocy prawa.

Wyjaśniła, że pomimo, iż w warunkach wykorzystania częstotliwości pozwolenia radiowego nr ... przysługującego zobowiązanemu znalazł się zapis o współużytkowaniu częstotliwości, to zobowiązany był jedynym podmiotem wykorzystującym częstotliwość, a więc zobowiązany był płacić 100% opłaty. Tak więc zarzut odnoszący się do określenia egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią pozwolenia radiowego jest nieuzasadniony. Prezes UKE wyjaśniła również, że wydaje dwojakiego rodzaju pozwolenia radiowe zawierające w swej treści odniesienie się do kwestii współużytkowania. Pierwszą grupę stanowią pozwolenia radiowe, w których treści wymieniono obok adresata pozwolenia, również inne podmioty które współużytkowały dane prawo na mocy wydanych im pozwoleń. Drugą grupę stanowią pozwolenia, w których treści pojawia się zapis o współużytkowaniu jednak nie wskazuje się innego podmiotu współużytkującego daną częstotliwość. W przypadku drugiej grupy o wysokości rocznych opłat decyduje stan faktyczny objęty hipotezą §4 rozporządzenia w sprawie opłat.

W postanowieniu z dnia ... listopada 2013 r., wydanym na skutek rozpoznania wniosku strony o ponowne rozpatrzenie sprawy, Prezes UKE utrzymując w mocy postanowienie własne z dnia ... marca 2013 r. wyjaśniła dodatkowo, że pisma kierowane z UKE do strony informujące o wysokości opłat rocznych za prawo do dysponowania częstotliwością nie stanowią dokumentów urzędowych, a więc nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art.76 k.p.a. Wyjaśniła, że obowiązujące przepisy prawa nie przewidują podstawy prawej do wydawania przez Prezesa UKE aktów administracyjnych ustalających wysokość tych zobowiązań.

Ponadto pisma te kierowane były przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego nie mogą więc stanowić uzasadnienia dla podniesienia przeciwko Prezesowi UKE w toczącym się postępowaniu egzekucyjnym zarzutu naruszenia podstawowych zasad postępowania administracyjnego, wyrażonych m. in. w przepisach: art. 9 - 12 k.p.a.

J. M. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na postanowienie Prezes UKE z dnia ... grudnia 2013 r., zarzucając naruszenie przepisów procedury administracyjnej poprzez niewłaściwe zastosowanie lub niezastosowanie przepisów postępowania: art. 7, 8, 10, 11, 12, 76, 77 § 1, 78, 80, 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy oraz naruszenie prawa materialnego tj. art. § 4 "Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie rocznych opłat za prawo do dysponowania częstotliwością w związku art. 185 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U.2004.171.1800 ze zm.) poprzez "całkowicie arbitralne i bezpodstawne" uznanie, że opłata za prawo do dysponowania częstotliwością na podstawie pozwolenia radiowego nr ... za okres od 2008 r. do 2012 r. winna wynosić 100% opłaty i to pomimo, że z w/w pozwolenia jednoznacznie wynika, iż skarżący jest jedynie współużytkownikiem kanału zatem prawidłowa jest wysokość opłaty ustalona przez Prezesa UKE w wysokości 50 % opłaty.

W uzasadnieniu skargi wskazał między innymi, że z treści samego pozwolenia wynikało jednoznacznie, iż podmiot którego dotyczy pozwolenie radiowe jedynie współużytkuje kanał radiowy, a nie jest jego wyłącznym użytkownikiem. Skarżący do czasu wszczęcia niniejszego postępowania nie posiadał żadnej wiedzy, o tym że jest on wyłącznym użytkownikiem

Nie zgodził się ze stanowiskiem organu, iż pisma wysyłane permanentnie do skarżącego a dotyczące wysokości opłaty rocznej w poszczególnych latach nie miały charteru wiążącego i nie mogły stanowić uzasadnienia dla stawianych organowi zarzutów wymienionych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Stwierdził, że w kontekście wywodów organu zawartych w uzasadnień zaskarżonego postanowienia powstaje wrażenie, że organ może całkowicie dowolnie i bezkarnie wprowadzać w błąd obywatela kierując do niego rok rocznie kolejne pisma, by po pięciu latach bez jakiekolwiek uzasadnienia arbitralnie stwierdzić, że opłata była naliczana w nieprawidłowej wysokości.

Stwierdził, że nie ma żądanych podstaw prawnych, aby miał on ponosić odpowiedzialność za niezgodne z obowiązującym prawem postępowanie UKE. Stwierdził również, że nie wie dlaczego informacje otrzymywane z UKE nie mają charakteru wiążącego, a organ ten "co i rusz zmienia zadanie" przerzucając za taki stan faktyczny odpowiedzialność na skarżącego, co stanowi niczym nie uprawnione nadużycie prawa i całkowicie podważa zaufanie jakim winien się cieszyć organ administracji publicznej.

Zarzucił, że Prezes UKE obecnie pomija całkowicie treść wydanego przecież przez siebie pozwolenia radiowego, z którego treści jednoznacznie wynika, iż podmiot którego dotyczy pozwolenie radiowe jedynie współużytkuje kanał radiowy a nie jest jego wyłącznym użytkownikiem. Przypomniał, że szczegółowe warunki wykorzystywania częstotliwości oraz rodzaj i cechy identyfikacyjne urządzeń objętych pozwoleniem ustalone zostały w załączniku do pozwolenia, stanowiącym jego integralną część.

W odpowiedzi na skargę Prezes UKE wniosła o jej oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację. Wyjaśniła dodatkowo, że pomimo iż w warunkach wykorzystania częstotliwości Pozwolenia radiowego znajdował się zapis o współużytkowaniu częstotliwości, to skarżący był jedynym podmiotem użytkującym tę częstotliwość, a wiedzę o tym mógł uzyskać korzystając ze strony elektronicznej Urzędu Komunikacji Elektronicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.) sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem.W tym zakresie mieści się ocena, czy zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu i czy postępowanie prowadzące do jego wydania nie jest obciążone wadami uzasadniającymi wyeliminowanie tego rozstrzygnięcia z obrotu prawnego (ewentualnie stwierdzenia jego wydania z naruszeniem prawa, v: art.145§1 p.p.s.a.).

Zgodnie z art.134§1 p.p.s.a. Sąd nie jest związany zarzutami skargi. Sąd rozpoznając skargę korzysta ze wszystkich dowodów zebranych w toku postępowania administracyjnego, gdyż rozpoznaje sprawę na podstawie akt sprawy (art. 133 § 1 p.p.s.a.).

Dokonując oceny zaskarżonego postanowienia w granicach kompetencji przysługujących na podstawie ww. ustaw sądowi administracyjnemu, Sąd stwierdził, że postanowienie narusza prawo w stopniu uzasadniającym jego uchylenie.

Stan faktyczny sprawy wynikający z postanowień Prezes UKE oraz z akt sprawy jest taki, że Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej decyzją z dnia ... września 2006 r. zatytułowaną " Pozwolenie radiowe nr ..." udzieliła ... pozwolenia radiowego na używanie radiowych urządzeń nadawczych lub nadawczo odbiorczych pracujących w służbie radiokomunikacyjnej ruchomej lądowej typu dyspozytorskiego. Warunki wykorzystania częstotliwości zostały określone w załączniku stanowiącym integralną część decyzji, co wynika wprost z jej treści. W załączniku w punkcie 1, rubryce 6 zatytułowanej "Użytkowanie kanału" wpisano " współużytkowany".

Decyzja jest decyzją ostateczną, prawidłowość jej zapisów nie podlega kontroli w tym postępowaniu.

Kolejnymi pismami z dnia: 5 stycznia 2007r., 22 stycznia 2008 r., 12 stycznia 2009 r. i 12 stycznia 2010r. podpisanymi przez Dyrektora Delegatury Urzędu Komunikacji Elektronicznej w Krakowie J. M. był informowany, że na podstawie art. 185 ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie rocznych opłat za prawo do dysponowania częstotliwością, należna od strony opłata roczna za prawo do dysponowania częstotliwością na podstawie pozwolenia radiowego nr ... wynosi w poszczególnych kwartałach ... zł, razem rocznie ... zł. W każdym z pism określana była nie tylko wysokość opłat kwartalnych i rocznych za wskazany rok, ale również termin płatności każdej z rat kwartalnych.

Pismem z dnia 16 listopada 2010 r. strona została poinformowana, że od 1 stycznia 2011 r. UKE przestaje wysyłać pisma informujące o wysokości należnych opłat, a na stronie internetowej UKE zostanie umieszczona informacja o wysokości opłat.

Jest okolicznością niekwestionowaną w sprawie, że skarżący uiszczał opłaty w wysokościach i terminach określonych w ww. pismach Delegatury UKE w Krakowie.

Pismem z dnia ... lipca 2012 r. podpisanym, jak poprzednie przez Dyrektora Delegatury UKE w Krakowie, J. M. został poinformowany, że po zbadaniu stanu faktycznego sprawy ustalono, że pomimo istnienia w pozwoleniu radiowym zapisu o współużytkowaniu kanału, na terenie objętym pozwoleniem nie było innego użytkownika kanału, a więc współużytkowanie nie istniało. W piśmie stwierdzono ponadto, że po przeanalizowaniu w UKE zapisu §4 rozporządzenia w sprawie opłat i dokonaniu jego wykładni językowej uznano, że pobranie opłaty w wysokości 50% jest możliwe tylko w przypadku dysponowania kanałem radiowym na danym obszarze przez więcej niż jeden podmiot posiadający prawo do dysponowania częstotliwością lub jej wykorzystywania.

Podsumowując organ stwierdził, że J. M. zobowiązany był w okresie lat 2007 – 2012 uiszczać opłaty w wysokości ... zł, a nie ... zł. rocznie, co powoduje konieczność wniesienia brakujących opłat za lata 2007 - 2012.

W odpowiedzi na to pismo J. M. skierował do UKE Delegatury w Krakowie pismo, w którym nie zgodził się z "korektą opłaty" za 5 lat i stwierdził, że jest skłonny do przyjęcia decyzji o wyłącznym prawie do korzystania z częstotliwości i związanym z tym ponoszeniem opłaty w wysokości 100 %, ale po wcześniejszym wydaniu decyzji.

Następnie, ... października 2012 r. wystawione zostało upomnienie dot. należności za lata 2007 – 2012 r. wraz z odsetkami, które zostało stronie doręczone.

Dnia ... grudnia 2012 r. Prezes UKE wystawiła tytuły wykonawcze za lata 2007 – 2012, wskazując w nich jako rodzaj należności "należności za pozwolenie radiowe", jako podstawę prawną należności (rubryka 30 tytułu wykonawczego) " orzeczenie z dnia ...09.2006, nr ...".

Tytuły wykonawcze zostały przesłane do Urzędu Skarbowego w L. w celu prowadzenia egzekucji.

W stosunku do należności za 2007 r. nie prowadzono egzekucji, ponieważ uległy one przedawnieniu.

J. M. wniósł zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym, które organ egzekucyjny – Naczelnik Urzędu Skarbowego w L., przesłał na podstawie art.34§1 u.p.e.a. do Urzędu Komunikacji Elektronicznej jako do wierzyciela, w celu zajęcia stanowiska w sprawie zarzutów. Prezes UKE wyraziła stanowisko w wymienionych na wstępie uzasadnienia postanowieniach, uznając, że zarzuty są nieuzasadnione.

Wojewódzki Sąd Administracyjny dokonując kontroli zaskarżonego postanowienia, stwierdził, że zostało one wydane z naruszeniem prawa, które uzasadniało jego uchylenie.

Za uzasadniony Sąd uznał zarzut naruszenia przez wierzyciela art.33 pkt 3 u.p.e.a., to jest określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z decyzją będącą podstawą prowadzenia egzekucji.

Jako podstawę prawą należności, o czym była mowa wyżej, Prezes UKE wskazała (rubryka 30 tytułu wykonawczego) " orzeczenie z dnia ...09.2006, nr ...".

W ocenie Sąd takie wskazanie podstawy prowadzenia egzekucji jest prawidłowe.

Art.185 ust.1 ustawy z dnia16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 171, poz.1800 ze zm.) stanowi, że podmiot, który uzyskał prawo do dysponowania częstotliwością w rezerwacji częstotliwości, uiszcza roczne opłaty za prawo do dysponowania częstotliwością. Przepisy ustawy nie przewidują określenia wysokości opłat w drodze decyzji administracyjnej, obowiązek ich zapłaty powstaje w związku z uzyskaniem prawa do dysponowania częstotliwością. Art.185 ust.3 tej ustawy stanowi, że podmiot nieposiadający rezerwacji częstotliwości, który uzyskał prawo do wykorzystywania częstotliwości w pozwoleniu uiszcza roczną opłatę, o której mowa w ust.1

Na podstawie art.185 ust.11 ww. ustawy Rada Ministrów została upoważniona do określenia wysokości opłat, o których mowa w art.185 ust. 1, oraz terminów i sposobu ich uiszczania, mając na uwadze kwoty określone w ust. 5, warunki wykorzystywania częstotliwości, oraz koszty prowadzenia gospodarki częstotliwościami, a także potrzebę zagwarantowania optymalnego wykorzystania zasobów częstotliwości. Rada Ministrów korzystając z ww. delegacji ustawowej wydała rozporządzenie z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie rocznych opłat za prawo do dysponowania częstotliwością (Dz.U. Nr 24, poz.196 ze zm.) i w §2 ust.1 przyjęła, że do ustalenia wysokości opłaty w poszczególnych służbach radiokomunikacyjnych przyjmuje się warunki wykorzystywania częstotliwości oraz dane dotyczące lokalizacji stacji nadawczych lub nadawczo-odbiorczych lub dane dotyczące obszaru, na którym mogą być wykorzystywane częstotliwości, określone w decyzji przyznającej prawo do dysponowania częstotliwością lub jej wykorzystywania. Z kolei §4 rozporządzenia stanowi, że w przypadku dysponowania kanałem radiowym na tym samym obszarze przez więcej niż jeden podmiot posiadający prawo do dysponowania częstotliwością lub jej wykorzystywania, każdy z tych podmiotów wnosi opłatę w wysokości 50 % opłaty.

W myśl powołanych przepisów podmiot, który uzyskał pozwolenie radiowe ma obowiązek sam ustalić wysokość należnych opłat ale, co wymaga podkreślenia, na podstawie decyzji i warunków w niej ustanowionych. Decyzja "Pozwolenie radiowe" nie określa wysokości należnych opłat, ale określa warunki stanowiące podstawę do ich samodzielnego ustalenia przez podmiot korzystający z Pozwolenia radiowego.

Nie budzi wątpliwości, że w obrocie prawnym znajduje się decyzja ostateczna, w której ustalono, że J. M. jest współużytkownikiem kanału częstotliwości. Wobec takiego brzmienia decyzji określenie w tytule wykonawczym, że skarżący zobowiązany jest uiszczać opłatę w wysokości 100% (a do tego sprowadza się ustalenie kwot objętych egzekucją) jest określeniem egzekwowanego obowiązku niezgodnie z decyzją.

Za nieuzasadnione należy uznać stanowisko organu, iż skarżący pomimo określonego brzmienia decyzji o udzieleniu pozwolenia radiowego powinien ustalić w internecie, czy jest współużytkownikiem kanału radiowego i od tego ustalenia uzależnić wysokość ponoszonej opłaty, nawet wbrew brzmieniu decyzji.

Nie jest argumentem przemawiającym za tym, że postępowanie Prezes UKE w tej sprawie jest zgodne z przepisami prawa, zawarta w uzasadnieniu postanowienia z dnia ... marca 2013 r. informacja, że Prezes UKE wydaje dwojakiego rodzaju pozwolenia radiowe zawierające w swej treści odniesienie się do kwestii współużytkowania. Pierwszą grupę stanowią pozwolenia radiowe, w których treści wymieniono obok adresata pozwolenia, również inne podmioty które współużytkowały dane prawo na mocy wydanych im pozwoleń; drugą grupę stanowią pozwolenia, w których treści pojawia się zapis o współużytkowaniu jednak nie wskazuje się innego podmiotu współużytkującego daną częstotliwość. W przypadku drugiej grupy o wysokości rocznych opłat decyduje stan faktyczny objęty hipotezą §4 rozporządzenia w sprawie opłat.

Takie formułowanie decyzji rodzi pytanie jaki był cel określenia w decyzji faktu współużytkowania oraz wskazuje na konieczność przeanalizowania przez organ orzekający treści wydawanych decyzji administracyjnych i umocowania w przepisach ustawy wszystkich ich postanowień. Jest to jednak postulat w stosunku do decyzji, które będą wydawane, natomiast decyzje które zostały wydane i mają przymiot decyzji ostatecznych należy stosować tak jak zostały napisane.

Niezależnie od przedstawionego wyżej stanowiska, w stanie faktycznym rozpoznanej sprawy Sąd nie może pominąć kwestii postępowania Prezesa UKE, które w konsekwencji doprowadziło do wystawienia tytułów wykonawczych i wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko skarżącemu. Otóż, jak wyżej zostało opisane, mamy do czynienia z sytuacją, w której organ administracji państwowej wydaje decyzję, w której określa, że strona jest współużytkownikiem przyznanego jej kanału częstotliwości. Następnie organ ten informuje stronę w kolejnych pismach o wysokości opłat, które strona w związku z uzyskaniem decyzji o przyznaniu częstotliwości radiowej zobowiązana jest ponosić. Po czterech latach przysyłania takich informacji organ zmienia zdanie i informuje stronę, że pomimo zapisu w decyzji – pozwoleniu radiowym o współużytkowaniu powinna ponosić 100% opłat, poczynając od pierwszego roku korzystania z pozwolenia radiowego.

W ocenie Sądu w składzie rozpoznającym sprawę, w opisanym wyżej stanie faktycznym, prowadzenie przeciwko stronie postępowania egzekucyjnego jest nie do pogodzenia z wynikającą z art. 2 Konstytucji RP zasadą, że Polska jest demokratycznym państwem prawa. W państwie prawa strona nie może ponosić negatywnych konsekwencji błędów popełnianych przez organy administracji. I nie ma tu znaczenia, że pisma informujące o wysokości opłat były podpisywane przez Dyrektora Delegatury UKE w Krakowie, a nie przez Prezes UKE oraz że nie są decyzjami administracyjnymi.

Na koniec Sąd po raz kolejny podkreśla, że uiszczanie przez skarżącego opłat w wysokości 50% opłaty znajduje uzasadnienie w decyzji o udzieleniu pozwolenia radiowego.

Z wyżej wyłożonych przyczyn Sąd na podstawie art.145§1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. uchylił zaskarżone postanowienie. O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art.200 p.p.s.a.