Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 marca 2014 r. o sygn. akt II SAB/Wa 594/13 w sprawie ze skargi E.N. na bezczynność P. w przedmiocie dostępu do informacji publicznej objętej wnioskiem z dnia [...] lipca 2013 r. 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od P. na rzecz E.N. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Pismem z dnia [...] lipca 2013 r. pełnomocnik E.N. zwrócił się do P. z wezwaniem do podjęcia negocjacji w przedmiocie ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez Spółkę z nieruchomości składającej się z działki o numerze ewidencyjnym [...] położonej w P., dla której Sąd Rejonowy w Krakowie prowadzi księgę wieczystą o numerze [...] oraz ustanowienia na tej nieruchomości służebności przesyłu, za wynagrodzeniem.

Jednocześnie w tym piśmie został zawarty wniosek w trybie przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) o przesłanie kserokopii wszelkich decyzji administracyjnych oraz innych dokumentów, stanowiących podstawę lokalizacji i budowy linii elektroenergetycznych, posadowionych na nieruchomości należącej do E.N., a będących własnością Spółki. Pełnomocnik wnioskodawczyni zwrócił się o udostępnienie żądanych dokumentów w terminie 30 dni, pod rygorem skierowania skargi do sądu administracyjnego, podkreślając jednocześnie, że Spółka, jako przedsiębiorstwo przesyłowe, jest zobowiązana do stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Następnie pismem z dnia 27 sierpnia 2013 r. pełnomocnik wnioskodawczyni skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę, w której zarzucił Spółce P. bezczynność polegającą na:

1. nieudostępnieniu informacji publicznej na wniosek z dnia [...] lipca 2013 r. w terminie wskazanym w art. 13 ust.1 ustawy o dostępie do informacji publicznej przy jednoczesnym,

2. niewydaniu rozstrzygnięcia w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej lub umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy, o której mowa w pkt 1.

Pełnomocnik skarżącej wniósł o stwierdzenie bezczynności Spółki oraz zobowiązanie do udzielenia informacji w żądanym zakresie i w żądanej formie oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając skargę, pełnomocnik wskazał, że Spółka, jako podmiot wykonujący zadania publiczne w postaci dystrybuowania energii elektrycznej, podlega obowiązkom wynikającym z przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej z mocy art. 4 ust. 1 pkt 5 tej ustawy. Wobec powyższego, żądanie udostępnienia decyzji stanowiących podstawę lokalizacji i budowy linii energetycznych dotyczy "sprawy publicznej" i nakłada na przedsiębiorstwo obowiązek udzielenia informacji dotyczącej tej sprawy.

Jednocześnie pełnomocnik skarżącej wskazał, że niniejsza skarga jest dopuszczalna w świetle przepisów ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012 r. poz. 270, z późń. zm.), albowiem po pierwsze złożenie skargi na bezczynność nie jest obwarowane terminem do jej wniesienia, ponieważ tak długo, jak trwa stan bezczynności, możliwe jest jej skuteczne wniesienie. Po drugie, skarga na bezczynność w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej nie musi być poprzedzona wniesieniem środków zaskarżenia przewidzianych w procedurze administracyjnej. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) ma bowiem zastosowanie do spraw z zakresu informacji publicznej jedynie w przypadku podjęcia decyzji o odmowie jej udostępnienia. Udostępnienie zaś następuje w drodze czynności materialno-technicznej, od której nie są przewidziane żadne środki zaskarżenia, zarówno w ustawie o dostępie do informacji publicznej, jak i w k.p.a.

Uzasadniając faktyczne motywy skargi, pełnomocnik wskazał, że od momentu złożenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej do chwili wniesienia skargi nie otrzymał żądanych we wniosku dokumentów. Skarga jest zatem zasadna.

W odpowiedzi na skargę pełnomocnik Spółki P. wniósł o jej odrzucenie, alternatywnie o jej oddalenie lub umorzenie postępowania.

Argumentując powyższe stanowisko, pełnomocnik wskazał, że Spółka nie udzieliła odpowiedzi na wniosek pełnomocnika skarżącej z dnia [...] lipca 2013 r. albowiem nie wykazał on prawidłowego umocowania do występowania w jej imieniu. Ciąg pełnomocnictw załączony do wniosku zawierał braki zarówno w kwestii daty udzielenia przez K. pełnomocnictwa radcy prawnemu Ł.B. do reprezentowania E.N., jak również nie został załączony odpis z KRS dotyczący K., zatem nie można było stwierdzić kto jest osobą uprawnioną do reprezentacji tej Spółki.

Dopiero bezpośrednie pełnomocnictwo udzielone przez skarżącą Ł.B., załączone do skargi z dnia 4 października 2013 r., pozwoliło spółce na przyjęcie, iż wniosek został w istocie skierowany przez osobę do tego umocowaną i od tego momentu powinien liczyć się termin do jego rozpoznania. Powyższe prowadzi, zdaniem pełnomocnika Spółki, do wniosku, że skarga została złożona przedwcześnie, i jako taka powinna zostać odrzucona.

Spółka podjęła wszak działania w celu odnalezienia żądanych przez wnioskodawców informacji, w wyniku których ustalono, że wniosek dotyczy najprawdopodobniej linii elektroenergetycznej 30 kV relacji RS Trzebinia – PT Rudawa. Jednocześnie pełnomocnik Spółki podniósł, że ogólnikowość i nieprecyzyjność wniosku spowodowała utrudnienia w prawidłowym ustaleniu jego treści, co również powinno przemawiać za oddaleniem skargi.

Tym niemniej Spółka przy piśmie z dnia 18 października 2013 r. przesłała pełnomocnikowi skarżącej odnalezione w wyniku podjętych działań, posiadane przez siebie dokumenty dotyczące przedmiotowych urządzeń, zaznaczając przy tym, że jest to dokumentacja szczątkowa z uwagi na upływ czasu, jaki minął od wybudowania linii elektroenergetycznej, a także brak obowiązku archiwizowania dokumentacji z okresu budowy linii, jak również przekształcenia własnościowe i organizacyjne po stronie Spółki, które mogły wpłynąć na stan posiadanej dokumentacji. Ostatnia okoliczność przemawia, zdaniem pełnomocnika, za umorzeniem postępowania, albowiem Spółka przekazała wnioskodawcom żądane przez nich dokumenty w takim zakresie, w jakim sama jest w posiadaniu. Zaś zgodnie z treścią art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, obowiązane do udostępniania informacji publicznej są podmioty, o których mowa w ust. 1 i 2, będące w posiadaniu takich informacji. Zatem nie można czynić zarzutu spółce, iż nie przekazała określonych informacji w sytuacji, gdy sama ich nie posiadała.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, wyrokiem z dnia 14 marca 2014 r. o sygn. akt II SAB/Wa 594/13, umorzył postępowanie w sprawie, stwierdzając zarazem, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa oraz zasądzając koszty sądowe.

Jak wskazał w uzasadnieniu wyroku, w rozpatrywanej sprawie poza sporem jest okoliczność, że Spółka nie rozpoznała wniosku skarżącej o przesłanie posiadanych kserokopii decyzji, stanowiących podstawę lokalizacji i budowy linii elektroenergetycznych przebiegających przez działkę stanowiącą własność skarżącej, w sposób wyżej wskazany do dnia wniesienia skargi na jej bezczynność. Dopiero przy piśmie z 18 października 2013 r., przesłanym skarżącej, załączyła "dokumenty dotyczące powstania i rozpoczęcia eksploatacji linii elektroenergetycznych 30 kV relacji RS (Rozdzielnia Sieciowa) Trzebinia – PT (Posterunek Trakcyjny) Rudawa". Zdaniem P. z ustaleń firmy wynika, że przez działkę o nr [...] przebiega ww. linia energetyczna. Linia ta jest środkiem trwałym na stanie P. P.. wskazała również, że początkowo nie była w posiadaniu wnioskowanej informacji, ale poszukiwania pozwoliły na odnalezienie szczątkowej dokumentacji z okresu powstania i oddania do eksploatacji przedmiotowej linii elektroenergetycznej, które przesłała stronie skarżącej wskazanym wyżej pismem z dnia 18 października 2013 r.

Oznacza to, zdaniem WSA, że w dacie rozpoznawania niniejszej sprawy przez Sąd Spółka nie pozostawała już w bezczynności, skoro udostępniła żądane informacje w takim zakresie, w jakim była w ich posiadaniu. Stąd też postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie o bezczynność stało się bezprzedmiotowe i Sąd pierwszej instancji uznał się za zobowiązany do jego umorzenia na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Biorąc pod uwagę całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy, a zwłaszcza wskazanie przez Spółkę na brak prawidłowego umocowania do działania przez pełnomocnika skarżącej oraz poszukiwanie żądanych informacji z uwagi na długi upływ czasu od posadowienia wskazanych wyżej słupów, Sąd pierwszej instancji uznał, że nie można zarzucić Spółce bezczynności z rażącym naruszeniem prawa.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła P. zaskarżając go w całości.

W skardze kasacyjnej zarzucono wyrokowi naruszenie art. 149 § 1 i art. 151 p.p.s.a. w związku z art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz art. 21 ustawy o dostępie do informacji publicznej, poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 149 § 1 p.p.s.a. i niezastosowanie art. 151 p.p.s.a., w związku z pominięciem mającej istotny wpływ na wynik sprawi okoliczności, iż organ (P.) udostępniając 18 października 2013 r. wnioskowaną informację publiczną nie pozostawał w zwłoce, a więc udostępnił informację publiczną skarżącej w terminie określonym w art. 13 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, tym samym WSA dokonać miał błędnej wykładni przepisu art. 13 ust. 1 u.d.i.p. uznając, że organ naruszył termin określony w tym przepisie.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazano, że radca prawny Ł.B. nie wykazał do dnia 4 października 2013 r. prawidłowego umocowania do działania w jej imieniu E.N.. Wcześniejsze bowiem dokumenty nie pozwalały ustalić jednoznacznie jego umocowania w sprawie. Skoro zaś od daty 4 października 2013 r. wniosek skarżącego został prawidłowo złożony, a Spółka udzieliła informacji 18 października 2013 r., to uznać należy, że do bezczynności nie doszło, gdyż organ zmieścił się w 14-dniowym terminie, a zatem skarga powinna podlegać oddaleniu.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną E.N. reprezentowana przez pełnomocnika – wniosła o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Sprawa niniejsza dotyczy w istocie zagadnienia, czy radca prawny Ł.B. działający w imieniu E.N. był prawidłowo umocowany w sprawie dopiero od 4 października 2013 r., czy też już w momencie wnoszenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej z dnia 9 lipca 2013 r. Przedmiotem sporu jest zatem data, od której Spółka była zobowiązana do udostępnienia żądanej informacji publicznej.

Na wstępie należy zaznaczyć, że postępowanie w sprawie udostępnienia informacji publicznej – w przeciwieństwie do postępowania odmownego w tym przedmiocie – nie jest postępowaniem administracyjnym toczącym się w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Kwestię pełnomocnictw i pełnomocników regulują w postępowaniu o udostępnienie informacji publicznej przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej jako "k.c.").

Stosownie do art. 95 § 1 k.c., z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. W myśl art. 96 k.c., umocowanie do działania w cudzym imieniu może opierać się na ustawie (przedstawicielstwo ustawowe) albo na oświadczeniu reprezentowanego (pełnomocnictwo). Jak stanowi art. 101 k.c., pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (§1). Umocowanie wygasa ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika, chyba że w pełnomocnictwie inaczej zastrzeżono z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą pełnomocnictwa (§ 2).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zauważył w uzasadnieniu wyroku, że Spółka wskazywała, iż w okolicznościach niniejszej sprawy brak było prawidłowego umocowania do działania przez pełnomocnika skarżącej w jej imieniu. Warto jednak zaznaczyć, że brak daty pełnomocnictwa nie jest zasadniczo jego wadą istotną (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2006 r., III SZ 1/06, OSNP z 2007 r. nr 9-10, poz. 148; postanowienie NSA z 25 sierpnia 2010 r., II OSK 1486/10). Żaden przepis nie ustanawia wymogu, aby pełnomocnictwo było zaopatrzone w datę. Naturalnie, mogą powstać wątpliwości, czy dane pełnomocnictwo zachowuje swoją aktualność, jednak te powinny być wyjaśnione przez podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej w drodze korespondencji z wnioskodawczynią oraz jej pełnomocnikiem. Brak jednak w aktach niniejszej sprawy dowodu, aby Spółka podjęła jakiekolwiek działania w celu wyjaśnienia rzeczonych wątpliwości.

Nieprzekonujące są także argumenty za tym, że o braku umocowania pełnomocnika wnioskodawczyni świadczy nie załączenie do wniosku odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego dotyczącego K., pozwalającego zweryfikować osoby uprawnione do reprezentacji tej Spółki. Krajowy Rejestr Sądowy – w myśl art. 8 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 1203 ze zm.) – jest jawny, a każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w Rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji. Każdy ma prawo otrzymać, również drogą elektroniczną, poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z Rejestru. Rejestr ten jest dostępny także w Internecie (https://ems.ms.gov.pl/krs/danepodmiotu) i zawiera dane pozwalające zweryfikować to, kto jest uprawniony do reprezentacji danego podmiotu.

Mając to na uwadze, należy stwierdzić, że termin na udostępnienie informacji publicznej, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), liczony był w sprawie przez Sąd pierwszej instancji prawidłowo, tj. od dnia wniesienia wniosku. Złożone bowiem pełnomocnictwo nie było wadliwe w stopniu istotnym, a wszelkie związane z nim wątpliwości powinna była wyjaśnić Spółka np. w drodze korespondencji.

W związku z powyższym, na podstawie art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 204 pkt 2 tej ustawy.