Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Tomasz Kolanowski, Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 13 października 2017 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. H. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 13 stycznia 2017 r. sygn. akt I SA/Lu 723/16 w sprawie ze skargi M. H. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 14 czerwca 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego oddala skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem z 13 stycznia 2017 r., sygn. akt I SA/Lu 723/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę M.H. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w L. z 14 czerwca 2016 r. w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego.

Stan sprawy sąd administracyjny pierwszej instancji przedstawił następująco:

Pismem z 23 listopada 2015 r. Skarżąca wystąpiła do organu egzekucyjnego o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego wobec Skarżącej, gdyż w jej ocenie nastąpiło przedawnienie dochodzonych zobowiązań.

Postanowieniem z 17 grudnia 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego.

W zażaleniu na powyższe postanowienie Skarżąca zarzuciła naruszenie art. 70 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm., dalej: Ordynacja podatkowa) poprzez przyjęcie, że zastosowany środek egzekucyjny, w wyniku którego egzekwowano jedno zobowiązanie podatkowe, przerywa bieg terminu przedawnienia wszystkich dochodzonych zobowiązań podatkowych. W ocenie Skarżącej, pobranie w dniu 29 maja 2013 r. kwoty 49,90 zł na poczet zaległego podatku od towarów i usług za grudzień 2003 r. (co wynika z pokwitowania odbioru pieniędzy), przerwało bieg terminu przedawnienia jedynie należności dochodzonej na podstawie tytułu wykonawczego nr [...]. W tych okolicznościach postępowanie prowadzone co do egzekucji zaległości z innych, wymienionych w zażaleniu tytułów wykonawczych, powinno zostać umorzone z uwagi na przedawnienie.

Postanowieniem z 14 czerwca 2016 r. Dyrektora Izby Skarbowej w L. odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego.

Na powyższe rozstrzygnięcie organu odwoławczego zobowiązania wniosła skargę, w której nie precyzując zarzutów wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Oddalając skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej: P.p.s.a.), WSA w Lublinie zaaprobował stanowisko organu odwoławczego, że zastosowanie środka egzekucyjnego w postaci egzekucji z pieniędzy, w wyniku czego zaliczono część odebranych pieniędzy na koszty egzekucyjne w egzekucji prowadzonej na podstawie różnych tytułów wykonawczych, stosownie do art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej, przerwało bieg terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych dochodzonych na podstawie wszystkich tych tytułów. W związku z tym w dniu orzekania przez obydwa organy nie były przedawnione zobowiązania podatkowe wymienione we wniosku Skarżącej o umorzenie postępowania egzekucyjnego.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Skarżąca zarzuciła "mające wpływ na treść wyroku naruszenie art. 145 part. 1 pkt 1 a P.p.s.a. w zw. z art. 70 ust. 4 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 1a pkt 12a tiret 1 i art.68 i art. 115 par. 1 u.p.e.a. poprzez wyrażenie błędnego poglądu prawnego, że egzekucja z pieniędzy na podstawie pokwitowania odbioru pieniędzy, w którym wskazano tylko jeden administracyjny tytuł wykonawczy, będący podstawą czynności, jest prawnie skuteczne dla przerwania biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych, objętych także innymi administracyjnymi tytułami wykonawczymi, biorącymi udział w podziale kwoty uzyskanej z egzekucji".

Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i zasądzenie na jej rzecz od organu zwrotu kosztów postępowania w sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna jest w stopniu oczywistym pozbawiona usprawiedliwionych podstaw, dlatego podlega oddaleniu.

Jak stanowi art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Kwalifikowane wymogi formalne skargi kasacyjnej unormowane w art. 174 - art. 176 P.p.s.a, wiążą się z tym, że ten środek zaskarżenia nie tylko inicjuje postępowanie przed sądem administracyjnym drugiej instancji, ale także wyznacza jego merytoryczny zakres. Naczelny Sąd Administracyjny związany jest granicami skargi kasacyjnej i nie może zastępować strony w wyrażaniu, precyzowaniu, czy też uzasadnianiu jej zarzutów. Zarzuty, jak i ich uzasadnienie, powinny być ujęte ściśle i zrozumiale, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę wymóg sporządzenia skargi kasacyjnej przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 175 P.p.s.a.). Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 1.03.2017 r. (II FSK 3133/16), “w przypadku skargi kasacyjnej – będącej kwalifikowanym środkiem zaskarżenia – czytelność sformułowanego w niej komunikatu jest o tyle istotna, że ustawa wiąże powstanie określonych skutków procesowych nie tylko z samym faktem wniesienia tego pisma (jak w przypadku skargi czy zażalenia), ale także z jego treścią. Określenie podstaw zaskarżenia, wymienionych w art. 174 P.p.s.a., sprecyzowanie zarzutów skargi kasacyjnej oraz ich uzasadnienie w drodze racjonalnej argumentacji prawniczej, determinuje bowiem zakres zaskarżenia w postępowaniu kasacyjnym, co w konsekwencji wpływa na zakres kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego".

Powyższe uwagi są konieczne, gdyż sposób sformułowania rozpoznawanej skargi kasacyjnej wyraźnie odbiega od uregulowanego w przepisach ustawy oraz ugruntowanego w praktyce sądowoadministracyjnej wzorca, uniemożliwiając Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu merytoryczne odniesienie się do podniesionych w niej zarzutów.

Abstrahując od wadliwego zatytułowania wniesionego środka zaskarżenia jako skargi (zamiast prawidłowego – skarga kasacyjna), zauważyć należy, że jego autor w ogóle nie sprecyzował, na której podstawie kasacyjnej (z wymienionych w art. 174 P.p.s.a.) opiera skargę kasacyjną. Powołany powyżej przepis wyraźnie stanowi, iż kwestionowanie orzeczenia sądu administracyjnego pierwszej instancji w ramach postępowania kasacyjnego może zasadzać się na zarzucie naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, lub też na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Tymczasem autor wniesionego w niniejszej sprawie środka zaskarżenia, powołał jedynie nieczytelną zbitkę przepisów, z których części – art. 145 par. 1 pkt 1a P.p.s.a. oraz art. 70 ust. 4 Ordynacji podatkowej – nie sposób odszukać w tekstach powołanych ustaw. Skuteczne podważanie kontroli legalności dokonanej przez sąd administracyjny pierwszej instancji wymagało precyzyjnego określenia zarzutów, przypisania ich do właściwej podstawy kasacyjnej i poparcia stosowną argumentacją prawną. W przypadku oparcia skargi kasacyjnej o podstawę wymienioną w art. 174 pkt 2) P.p.s.a., kasator powinien wykazać, że przy wydaniu orzeczenia sądu administracyjnego pierwszej instancji doszło do naruszenia przepisów postępowania oraz uargumentować, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Podkreślić raz jeszcze należy, że obowiązek powołania przez autora skargi kasacyjnej skonkretyzowanej podstawy zaskarżenia związany jest z ograniczoną kognicją Naczelnego Sądu Administracyjnego, który dokonuje kontroli rozstrzygnięcia pierwszoinstancyjnego wyłącznie przez pryzmat sformułowanych w skardze kasacyjnej zarzutów (za wyjątkiem przypadku nieważności postępowania, który w rozpoznawanej sprawie jednak nie zachodzi). W tej sytuacji uznać należy, że jedyny zarzut skargi kasacyjnej – częściowo powołujący nieistniejące przepisy, nieprecyzyjny i nieprzyporządkowany do jakiejkolwiek podstawy kasacyjnej - obarczony był istotną wadą konstrukcyjną, wykluczającą możliwość poddania go pod merytoryczne rozpoznanie.

W związku z powyższym, Naczelny Sąd Administracyjny – działając na podstawie art. 184 P.p.s.a. – oddalił skargę kasacyjną.