Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zbigniew Czarnik sędzia NSA Gabriela Jyż (spr.) sędzia del. WSA Stefan Kowalczyk Protokolant Anna Sobińska po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2017 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 27 października 2015 r. sygn. akt VI SAB/Wa 56/15 w sprawie ze skargi N. S.A. w W. na bezczynność Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w przedmiocie bezczynności organu w zakresie rozpoznania wniosku o stwierdzenie zwrotu nadpłaty za prawo do dysponowania częstotliwością oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. wyrokiem z dnia 27 października 2015 r. w sprawie ze skargi N. S.A. w W. na bezczynność Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w przedmiocie stwierdzenia i zwrotu nadpłaty z tytułu rocznej opłaty za prawo do dysponowania częstotliwościami: zobowiązał Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej do rozpoznania wniosku N. S.A. w W. z dnia 31 grudnia 2014 r. o stwierdzenie i zwrot nadpłaty z tytułu rocznej opłaty należnej za 2009 r. za prawo do dysponowania częstotliwościami, w terminie 60 dni od dnia otrzymania prawomocnego wyroku wraz z aktami administracyjnymi sprawy (pkt 1); stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa (pkt 2); zasądził koszty postępowania (pkt 3).

Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:

spółka wnioskiem z 31 grudnia 2014 r., wystąpiła do Prezesa UKE o stwierdzenie i zwrot nadpłaty w wysokości 2.066.145,92 zł, z tytułu opłaty rocznej należnej za 2009 r. za prawo do dysponowania częstotliwościami na podstawie szeregu wskazanych we wniosku pozwoleń radiowych.

Prezes UKE, pismem z 8 stycznia 2015 r. wezwał Stronę, na podstawie art. 64 § 2 K.p.a., do usunięcia braków formalnych wniosku, poprzez sprecyzowanie zawartego w nim żądania i określenie m.in. z jakiego tytułu powstała nadpłata (jakiego pozwolenia radiowego dotyczy), którego okresu rozliczeniowego w 2009 r. dotyczył wniosek.

W odpowiedzi na to wezwanie, pismem z 19 stycznia 2015 r. Spółka ponownie wymieniła pozwolenia radiowe oraz wpłaty, z tytułu których powstała nadpłata i oświadczyła, że z uwagi na fakt, iż opłaty za częstotliwości były wpłacane łącznie, nie jest w stanie określić jaka kwota nadpłaty dotyczy poszczególnych częstotliwości, a także że kwota nadpłaty dotyczy opłat rocznych.

Pismem z 18 marca 2015 r., Prezes UKE zawiadomił Stronę o pozostawieniu bez rozpoznania wniosku o stwierdzenie nadpłaty z uwagi na nieuzupełnienie braków formalnych tego wniosku.

W związku z tym, Spółka pismem z 2 kwietnia 2015 r. wezwała Prezesa UKE do usunięcia naruszenia prawa polegającego na bezczynności w rozpoznaniu wniosku o stwierdzenie nadpłaty.

Uwzględniając skargę Sąd I instancji stwierdził, że organ nie załatwił sprawy w terminie pozostawiając wniosek spółki o stwierdzenie nadpłaty bez rozpoznania na podstawie art. 64 § 2 K.p.a. Wskazał, że Prezes UKE, powołał się na treść art. 63 § 2 K.p.a. i na tej podstawie uznał, że Spółka nie sprecyzowała w dostateczny sposób żądania zawartego we wniosku o stwierdzenie nadpłaty co nie pozwalało na jego ocenę z punktu widzenia przepisów regulujących stwierdzenie nadpłaty. W ocenie Sądu I instancji skarżąca zawarła żądanie w złożonym wniosku o stwierdzenie nadpłaty w sposób odpowiadający wymogom powołanego art. 63 § 2 K.p.a. Sąd zauważył, że zgodnie z art. 185 ust. 1 z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 243 ze zm.) podmiot, który uzyskał prawo do dysponowania częstotliwością w rezerwacji częstotliwości, uiszcza roczne opłaty za prawo do dysponowania częstotliwością. We wniosku z 31 grudnia 2014 r., Spółka zwróciła się o stwierdzenie i zwrot nadpłaty z tytułu opłaty rocznej należnej za 2009 r. za prawo do dysponowania częstotliwościami radiowymi na podstawie szeregu pozwoleń radiowych, wskazując konkretną kwotę nadpłaty oraz wymieniając pozwolenia radiowe w związku, z którymi doszło w jej ocenie do nadpłaty rocznych opłat za dysponowanie częstotliwościami radiowymi. Tak sformułowany wniosek, zdaniem Sądu I instancji, w dostatecznym stopniu precyzowało wolę strony, jak również pozwalał na ustalenie przedmiotu postępowania w konkretnej, indywidulanej sprawie Spółki, należącej do właściwości Prezesa UKE. Sąd w tym zakresie wskazał również, że przepisy Ordynacji podatkowej regulujące kwestie nadpłaty podatku, mające w związku z art. 188 Prawa telekomunikacyjnego, zastosowanie w sprawie, nie zawierają szczególnej regulacji dotyczącej żądania stwierdzenia nadpłaty – art. 75 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej. Wskazanie we wniosku szereg pozwoleń radiowych stanowiących podstawę należnych opłat rocznych odpowiadało w ocenie Sądu wymogom z art. 75 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej.

W ocenie Sądu I instancji przepisy Ordynacji podatkowej, regulujące kwestię rozliczania wpłaconego podatku, jak i rozliczania nadpłaty podatku, czy też przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 lutego 2005 r. w sprawie rocznych opłat za prawo do dysponowania częstotliwością, regulujące sposób zapłaty tych opłat, na które powoływał się organ, nie precyzują sposobu sformułowania żądania stwierdzenia nadpłaty spornych opłat. Wyznaczają natomiast zakres ustaleń faktycznych jakie Prezes UKE powinien poczynić rozpatrując wniosek Spółki, opierając się zarówno na posiadanym materiale dowodowym, jak i w razie potrzeby występując do strony o uzupełnienie wymaganych informacji. Uzupełnienie tych informacji nie mieściło się, w ocenie Sądu, w trybie art. 64 § 2 K.p.a. uzupełnienia braków żądania, w związku z art. 63 § 2 K.p.a. Tym samym organ nie miał podstaw do pozostawienia spornego wniosku skarżącej bez rozpoznania.

Reasumując, Sąd I instancji stwierdził, że organ dokonując częściowej merytorycznej analizy wniosku strony, bezzasadnie przyjął, że Spółka nie zawarła w nim dostatecznie sprecyzowanego żądania. Pozostawiając w związku z tym sporny wniosek bez rozpoznania, Prezes UKE pozostał w bezczynności wynikającej z treści art. 36 i 37 K.p.a. Wobec tego, że pozostawienie wniosku bez rozpoznania, wynikało z błędnego przekonania organu o brakach wniosku, nieuzupełnionych pomimo wezwania o ich uzupełnienie, Sąd stwierdził, że bezczynność organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa.

W podstawie prawnej wyroku Sąd I instancji podał art. 149 § 1 i art. 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.).

Skargą kasacyjną Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej zaskarżył w całości wyrok Sądu I instancji, zarzucając mu naruszenie:

I. przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, art. 149 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 63 § 2 i art. 64 § 2 k.p.a., art. 188 i art. 206 ust. 1 ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz art. 72 § 1 pkt 1, art. 73 § 1 pkt 1 i art. 75 § 1 i 2 pkt 1 lit. c) Ordynacji podatkowej, poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu, że Prezes UKE dopuścił się bezczynności poprzez pozostawienie wniosku o stwierdzenie nadpłaty bez rozpoznania, w sytuacji gdy Netia – wbrew wezwaniu organu – nie określiła w dostateczny sposób swego żądania, a co za tym idzie nie uzupełniała braku formalnego przedmiotowego wniosku;

II. prawa materialnego, art. 185 ust. 3 Prawa telekomunikacyjnego oraz art. 72 § 1 pkt 1, art. 73 § 1 pkt 1, art. 75 § 1 – 4 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 188 Prawa telekomunikacyjnego poprzez ich błędną wykładnię, a w konsekwencji przyjęcie przez Sąd I instancji za dopuszczalną w niniejszej sprawie możliwość uiszczenia jednej rocznej opłaty za prawo do wykorzystywania częstotliwości na podstawie "szeregu pozwoleń radiowych", a także przyjęcie braku istnienia szczególnych regulacji prawnych dotyczących żądania stwierdzenia nadpłaty – gdy w świetle ww. przepisów – uzasadniony jest pogląd przeciwny.

Podnosząc te zarzuty skarżący kasacyjnie organ wniósł o uchylenie w całości wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie znajduje usprawiedliwionych podstaw.

Stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej biorąc z urzędu pod uwagę przyczyny nieważności postępowania sądowoadministracyjnego określone w art. 183 § 2 p.p.s.a. W rozpoznawanej sprawie nie wystąpiły okoliczności skutkujące nieważnością postępowania, zatem spełnione zostały warunki do rozpoznania skargi kasacyjnej.

Zgodnie z treścią art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na naruszeniu prawa materialnego, które może polegać na błędnej wykładni lub niewłaściwym zastosowaniu albo na naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Skarga kasacyjna Prezesa UKE oparta została na obu podstawach kasacyjnych z art. 174 p.p.s.a. W takiej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny w pierwszej kolejności odnosi się do zarzutów podnoszących naruszenia prawa procesowego, a dopiero w dalszej do naruszeń prawa materialnego. Zachowanie takiej kolejności rozpoznania zarzutów kasacyjnych wynika z tego, że ocena prawidłowości stosowania prawa materialnego może być dokonana tylko po stwierdzeniu, że w postępowaniu nie doszło do naruszenia przepisów procesowych, zatem stan faktyczny sprawy między stronami nie jest sporny albo nie został skutecznie zakwestionowany w postępowaniu kasacyjnym.

Skarga kasacyjna Prezesa UKE nie ma usprawiedliwionych podstaw, dlatego nie mogła prowadzić do uchylenia skarżonego wyroku.

W ocenie NSA nietrafny jest zarzut kasacyjny podnoszący naruszenie przepisów postępowania. W ramach tego zarzutu Prezes UKE twierdzi, że wyrok Sądu I instancji narusza art. 149 § 1 p.p.s.a. w związku z art. 63 § 2 i art. 64 § 2 k.p.a. oraz art. 188 i art. 206 ust. 1 Prawa telekomunikacyjnego i art. 72 § 1 pkt 1, art. 73 § 1 pkt 1 i art. 75 § 1 i § 2 pkt 1 lit. c) Ordynacji podatkowej, gdyż niewłaściwie stosuje wskazane przepisy i przez to w sposób nieuprawniony przyjmuje, że Prezes UKE dopuścił się bezczynności pozostawiając wniosek Spółki bez rozpatrzenia. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego tak sformułowany zarzut jest nietrafny. Zgodzić należy się ze stanowiskiem Sądu I instancji, że Spółka występując z wnioskiem o zwrot nadpłaty w opłacie rocznej za dysponowanie częstotliwościami radiowymi za 2009 rok wskazała wszystkie konieczne elementy, by organ prowadził postępowanie, którego skutkiem powinno być merytoryczne odniesienie się do zgłoszonego żądania. Przyjęcie przez Prezesa UKE założenia, że wniosek Spółki powinien spełniać szereg wymogów, których Spółka nie wypełniła i przez to nie dała podstaw do prowadzenia postępowania jest założeniem wadliwym. Sąd I instancji trafnie w tym zakresie przyjął, że stawianie takiego założenia byłoby możliwe tylko przy wskazaniu konkretnych przepisów prawa, które jednoznacznie określają wymogi formalne takiego wniosku. Obowiązujące prawo nie zna takich przepisów, zatem Prezes UKE nie mógł w tym zakresie domagać się spełnienia przez wnioskującą Spółkę wymogów, których nie można wyprowadzić z przepisów prawa. Skoro ustawa nie wiąże skuteczności wniosku o zwrot nadpłaconej opłaty rocznej z tytułu przyznania prawa do dysponowania częstotliwościami ze szczególnym rodzajem wymogów formalnych, to przyjąć należy za Sądem I instancji, że wniosek Spółki spełniał wystarczające warunki do wszczęcia postępowania w sprawie takiej nadpłaty. Naczelny Sąd Administracyjny uznaje, że wszelkie wątpliwości podnoszone przez Prezesa UKE, co do zakresu takiej nadpłaty i źródeł jej pochodzenia nie są kwestiami formalnymi wniosku, ale merytorycznym kontekstem sprawy, a to oznacza, że powinny być rozstrzygane w postępowaniu. W tym zakresie NSA potwierdza stanowisko Sądu I instancji i nie uznaje argumentacji skargi kasacyjnej, skierowanej pod adresem formalizacji wniosku o zwrot nadpłaty. Naczelny Sąd Administracyjny zwraca uwagę, że do takiego zwrotu przepisy Ordynacji podatkowej mają tylko odpowiednie zastosowanie, ale i na gruncie Ordynacji podatkowej wniosek zwrotowy nie jest szczególnie sformalizowany. Z tego też powodu formalizacja wniosku w Prawie telekomunikacyjnym nie może być szersza niż ma to miejsce w Ordynacji podatkowej. W konsekwencji należało uznać, że zarzut kasacyjny kwestionujący tak określone stanowisko jest merytorycznie niezasadny.

Zupełnie niezrozumiały i tym samym nieusprawiedliwiony jest zarzut podnoszący naruszenie prawa materialnego. Niezrozumiały w tym znaczeniu, że nie bardzo wiadomo jaki jest związek podnoszonych w skardze kasacyjnej naruszeń prawa materialnego z istotą sprawy rozpoznawanej przez Sąd I instancji. NSA podkreśla, że WSA w W. zajmował się sprawą bezczynności Prezesa UKE. W takiej sprawie nie miały i mieć nie mogły zastosowania przepisy materialne, bo przecież skoro organ był bezczynny to tym samym nie rozstrzygnął sprawy. Wniosek taki jest logiczną konsekwencją charakteru sprawy zawisłej przed Sądem I instancji. Dziwić może fakt, że organ nie zauważa tej oczywistej konsekwencji. Z tego więc powodu Naczelny Sąd Administracyjny nie odnosi się merytorycznie do wskazanych w zarzucie naruszeń, bo istota kontrolowanego postępowania nie ma nic wspólnego z podnoszonymi naruszeniami.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny w oparciu o art. 184 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.