drukuj    zapisz    Powrót do listy

6135 Odpady, Odpady, Inspektor Ochrony Środowiska, Oddalono skargę, VIII SA/Wa 1022/15 - Wyrok WSA w Warszawie z 2016-05-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VIII SA/Wa 1022/15 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2016-05-24 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-11-18
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Iwona Szymanowicz-Nowak /przewodniczący sprawozdawca/
Justyna Mazur
Renata Nawrot
Symbol z opisem
6135 Odpady
Hasła tematyczne
Odpady
Sygn. powiązane
II OSK 2247/16 - Wyrok NSA z 2018-09-12
Skarżony organ
Inspektor Ochrony Środowiska
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2013 poz 686 art. 12 ust. 1 pkt 1 i ust. 2
Ustwa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska - tekst jednolity
Dz.U. 2013 poz 21 art. 41 ust. 1
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach
Dz.U. 2013 poz 686 art. 5 a ust. 7
Ustwa z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Szymanowicz - Nowak (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Renata Nawrot, Sędzia WSA Justyna Mazur, Protokolant Starszy referent Dominika Jeromin, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 maja 2016 r. w Radomiu sprawy ze skargi [...] Spółki Akcyjnej z siedzibą w R. na zarządzenie pokontrolne [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia [...] czerwca 2015 r. nr [...] w przedmiocie zaprzestania przetwarzania odpadów oddala skargę.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi jest zarządzenie pokontrolne [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (dalej: [...]WIOŚ, organ) z dnia [...] czerwca 2015 r. numer [...], wydane na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2013 r. poz. 686, z późn. zm., zwana dalej: ustawą o IOŚ) oraz ustaleń kontroli przeprowadzonej w dniach: od 18 do 27 maja 2015 r. w [...] S.A. z siedzibą w miejscowości [...], ul. [...], gmina [...] (dalej: skarżąca, Spółka [...], strona), udokumentowanej protokołem kontroli Nr [...]. Organ zarządził zaprzestanie przetwarzania odpadów w zakładzie w miejscowości [...], ul. [...] gmina [...] bez wymaganego zezwolenia na przetwarzanie odpadów w procesie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne, ustalając bezzwłoczny termin realizacji do czasu uzyskania zezwolenia na prowadzenie tej działalności. Jednocześnie organ wyznaczył termin przesłania pisemnej informacji o zakresie podjętych działań służących wyeliminowaniu wskazanych w zarządzeniu naruszeń do dnia [...] lipca 2015 r.

Stan sprawy przedstawia się w sposób następujący:

W piśmie z dnia [...] kwietnia 2015 r. (data wpływu do organu [...] maja 2015 r.) Spółka [...] zwróciła się do [...]WIOŚ o wydanie zaświadczenia w zakresie spełnienia przez obiekty budowlane i urządzenia techniczne przeznaczone do planowanej działalności gospodarczej, położone w zakładzie w [...], wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska w związku z zamiarem rozszerzenia prowadzonej działalności gospodarczej o nowe miejsce wykonywania działalności.

W okresie od dnia [...] do [...] czerwca 2015 r. inspektor Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (WIOŚ) przeprowadził w przedsiębiorstwie skarżącej pozaplanową kontrolę kompleksową, która obejmowała wszystkie oddziaływania na środowisko (kontrola kompleksowa). W trakcie kontroli stwierdzono, że skarżąca prowadzi działalność obejmującą skup, sprzedaż oraz przetwarzanie sprzętu i odpadów pochodzenia wojskowego oraz telekomunikacyjnego. W zakładzie w [...] skarżąca prowadzi wyłącznie przetwarzanie w procesie rozbierania sprzętu telekomunikacyjnego; w wyniku procesu przetwarzania wytwarzane są odpady inne niż niebezpieczne w ilości poniżej 5000 Mg rocznie. Inspektor WIOŚ stwierdził brak regulacji przez Spółkę [...] stanu formalno-prawnego dotyczącego prowadzenia działalności w zakresie przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne w zakładzie

w [...]. Skarżąca w dniu [...] października 2013 r. zawarła umowę na okres do [...] października 2016 r. z [...] z o.o. z siedzibą w [...] (dalej: [...]), której przedmiotem jest: świadczenie usług magazynowych na rzecz tej firmy, magazynowanie zakupionych od nich nadwyżek sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego, wykonywanie usług transportowych dla towarów przechowywanych w magazynie zakładu, inwentaryzacja dostarczonego sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego oraz jego dekompozycja.

Jak wynika z protokołu kontroli, dekompozycja to przetwarzanie w procesie rozbierania sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego dostarczonego przez [...]. Czynności te przeprowadzane są w hali, w której nie występują stacjonarne urządzenia techniczne połączone technologicznie i odbywają się ręcznie przy użyciu narzędzi ręcznych w ciągu stanowisk zlokalizowanych w hali zakładu. Proces obejmuje wytwarzanie odpadów innych niż niebezpieczne (pożądanych metali i tworzyw sztucznych) w procesie przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne (sprzętu

i wyposażenia telekomunikacyjnego). Pomieszczenia hal, w których prowadzona jest działalność w [...], wyposażono w urządzenia ważące masę odpadów, magazyny, pojemniki do magazynowania odpadów oraz wydzielone miejsce na hali do magazynowania części do ponownego użycia i odpadów.

Organ ponadto ustalił, że skarżąca posiada 3 decyzje Starosty [...]: z dnia [...] czerwca 2010 r., zezwalającą na zbieranie wyszczególnionych odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne, określające jako miejsce prowadzenia działalności miejscowość [...], ul. [...], z dnia [...] lipca 2012 r., zezwalającą na prowadzenie przez Spółkę [...] działalności w zakresie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne w zakładzie w miejscowości [...] oraz z dnia [...] lipca 2011 r. zezwalającą stronie na prowadzenie działalności w zakresie transportu odpadów na terytorium kraju.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, inspektor WIOŚ sporządził protokół, który w dniu [...] czerwca 2015 r. został podpisany przez kierownika kontrolowanej jednostki, prezesa zarządu M. W., która była pouczona, że ma prawo odmówić podpisania protokołu i złożyć w terminie 7 dni swoje stanowisko na piśmie. Prezes Spółki [...] nie skorzystała z tej możliwości i podpisała protokół bez uwag i zastrzeżeń co do jego treści.

W związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości w zakresie przestrzegania wymagań ochrony środowiska, organ zaskarżonym zarządzeniem pokontrolnym zarządził ich usunięcie. Uzasadniając wydane zarządzenie, [...]WIOŚ wskazał, że spółka prowadzi działalność w zakresie przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne w procesie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne w zakładzie w [...], gmina [...], bez wymaganego zezwolenia. Wskazał na przepis art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 ze zm., zwana dalej: ustawą o odpadach).

Pismem z dnia [...] lipca 2015 r. (data wpływu do organu 16 lipca 2015 r.) prezes zarządu Spółki [...] wezwał [...]WIOŚ do usunięcia naruszenia prawa w zakresie zarządzenia pokontrolnego z dnia [...] czerwca 2015 r., które uznał za bezzasadnie skierowane do skarżącej. W uzasadnieniu wezwania podniosła, że Spółka [...] nie prowadzi w miejscowości [...] takiej działalności, która obejmuje przetwarzanie odpadów. Tego rodzaju działalność prowadzona jest w drugim zakładzie, położonym

w [...] i posiadającym wymagane pozwolenie. Podstaw do wniosku, jaki wyciągnął organ, nie dał protokół z kontroli, przeprowadzonej w dniach: [...]-[...] maja 2015 r.

w związku z wnioskiem Spółki [...] o wydanie zaświadczenia służącego uzyskaniu koncesji na obrót towarami o przeznaczeniu policyjnym i wojskowym, a nie w wyniku dostrzeżonych nieprawidłowości w działalności skarżącej.

Pismem z dnia [...] lipca 2015 r. znak: [...],[...]WIOŚ podtrzymał swoje stanowisko, zawarte w zarządzeniu pokontrolnym z dnia [...] czerwca 2015 r., uznając, że ma ono podstawę w ustaleniach kontroli, z którymi zgodziła się prezes zarządu Spółki [...], podpisując protokół bez zastrzeżeń. Organ powołał się na zapisy protokołu kontroli zawarte na stronach: 1, 3, 4 i 6, z których wyraźnie wynika, że organ nieprawidłowości stwierdził w zakładzie w [...] i przedstawił stan formalno-prawny gospodarki odpadami w obu zakładach. Natomiast skarżąca miała świadomość konieczności uregulowania stanu prawnego działalności prowadzonej na terenie zakładu w [...] przez uzyskanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów w tym zakładzie.

Pismem z dnia [...]września 2015 r. (data wpływu do organu [...]września 2015 r.) skarżąca wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na przedmiotowe zarządzenie pokontrolne, wnosząc o jego uchylenie oraz o zasądzenie od organu administracji kosztów postępowania. Zaskarżonemu zarządzeniu protokolarnemu zarzuciła naruszenie następujących przepisów prawa:

1) naruszenie art. 77 § 1 oraz art. 80 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm., zwana dalej: k.p.a.) przez błędne ustalenie stanu faktycznego, polegającego na przyjęciu, że w należącym do skarżącej zakładzie w [...] jest prowadzona działalność wymagająca zezwolenia na przetwarzanie odpadów

w procesie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne;

2) art. 5a ust. 3 i ust. 7 oraz art. 9 ustawy o IOŚ w związku z art. 79a ustawy

z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 672 ze zm., zwana dalej: ustawą o swobodzie działalności gospodarczej) przez:

a) bezpodstawne wszczęcie postępowania kontrolnego w warunkach, gdy skarżąca wystąpiła jedynie na podstawie art. 217 § 1 k.p.a. o wydanie jej zaświadczenia w zakresie spełnienia przez obiekty budowlane i urządzenia techniczne przeznaczone do planowej działalności gospodarczej, położone

w zakładzie w [...], wymagań określonych w przepisach

o ochronie środowiska, w tym wymagań odnoszących się do działalności

w zakresie wytwarzania i obrotu bronią i amunicją, a zamiast oczekiwanego zaświadczenia organ przeprowadził kontrolę, która wykraczała poza zakres okoliczności objętych wnioskowanym zaświadczeniem;

b) przeprowadzenie postępowania kontrolnego nie tylko w sposób wykraczający poza plan kontroli, bez związku z jakimkolwiek zdarzeniem uzasadniającym taką kontrolę, ale niejako na własny wniosek kontrolowanego, którym miało być złożenie wniosku o wydanie zaświadczenia, a także z przekroczeniem zakresu wnioskowanego zaświadczenia, które miało dotyczyć nie prowadzonej działalności, ale spełnienia przez obiekty i urządzenia techniczne, przeznaczone do planowanej działalności gospodarczej

w [...], wymagań określonych w przepisach o ochronie środowiska;

3) art. 217 § 1 k.p.a. przez zaniechanie wydania zaświadczenia, a w jego miejsce bezpodstawne zastosowanie wobec skarżącej dolegliwych skutków w postaci przeprowadzenia kontroli oraz będącej jej wynikiem rozprawy administracyjnej, zmierzającej do ustalenia kary administracyjnej, a także wystosowania zaskarżonego zarządzenia pokontrolnego, wykraczającego poza zakres stanu, jaki miał być przedmiotem zaświadczenia;

4) art. 80 k.p.a. przez poczynienie wniosków, które nie odpowiadają ustaleniom, dowodom i stanowisku strony w taki sposób, który nie pozwala na stwierdzenie, że udowodniona została okoliczność prowadzenia przez skarżącą w zakładzie

w [...] działalności, która wymaga zezwolenia, w szczególności dokonanie nieznajdujących potwierdzenia w stanie faktycznym ustaleń, że Spółka [...] prowadzi przetwarzanie odpadów w procesie odzysku odpadów innych niż niebezpieczne;

5) art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o IOŚ przez jego zastosowanie, polegające na wydaniu przedmiotowego zarządzenia pokontrolnego w sytuacji, kiedy nie zachodziła podstawa do przeprowadzenia kontroli, a także dokonywania jakichkolwiek ustaleń i zarządzeń co do prowadzonej działalności.

Ponadto skarżąca podniosła naruszenie prawa materialnego, tj. przepisu art. 41 ust. 1 ustawy o odpadach przez jego bezpodstawne zastosowanie, wyrażające się stwierdzeniem przez organ, że skarżąca w zakładzie w [...] prowadzi działalność w zakresie zbierania i przetwarzania odpadów, które to działalności wymagałyby uzyskania odpowiedniego zezwolenia, czego następstwem jest wydanie zarządzenia pokontrolnego oraz przeprowadzenie rozprawy administracyjnej w celu wymierzenia kary za przetwarzanie odpadów.

W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła, że proces kontroli nie był niezbędny do wydania zaświadczenia, a sama kontrola wykraczała znacząco poza jego zakres. Zaświadczenie miało dotyczyć jedynie oceny obiektów budowlanych i urządzeń technicznych pod kątem ich zgodności z wymogami środowiska, podczas gdy kontrola objęła prowadzoną przez spółkę działalność miała charakter kompleksowy. Tym samym, zakres postępowania, a przede wszystkim sam fakt jego przeprowadzenia, wykracza poza postępowanie zainicjowane wnioskiem o wydanie zaświadczenia, zaś postępowanie kontrolne było niedopuszczalne. Skarżąca podniosła, że dekompozycja sprzętu nie stanowi przetwarzania odpadów. Nabywane od [...] elementy sprzętu nie mają charakteru odpadów, nabywane są nie jako odpad, ale jako pełnowartościowy towar. W zakładzie w [...] Spółka [...] nie prowadzi działalności, której następstwem miałoby być przetwarzanie odpadów; odbywa się tam tylko magazynowanie towaru nabywanego od spółki [...], który nie ma statusu odpadów, tylko jako towar jest odsprzedawany. Powyższy mechanizm działania obrazuje umowa zawarta między skarżącą a [...] z dnia [...] października 2013 r., w której zbywany przedmiot określono jako: "nadwyżki sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego". W ocenie skarżącej, w tej sprawie mamy do czynienia najwyżej z ponownym użyciem sprzętu należącego do [...] w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 18 ustawy o odpadach. Poza tym, w momencie podejmowania przez [...] decyzji, że określone elementy sprzętu podlegają sprzedaży dla skarżącej, sprzęt ten stanowi cały czas własność [...], rozpatrywaną jako przekazane do zmagazynowania zasoby tego podmiotu, co także nie pozwala na przyjęcie, że mamy do czynienia z przetwarzaniem przez Spółkę odpadów. Wobec tego stan faktyczny ustalony przez organ kontroli i w konsekwencji wniosek o prowadzeniu działalności bez wymaganego zezwolenia są bezpodstawne. Ustalenia organu kontroli pozostają w sprzeczności z definicją odpadu wynikającą z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o odpadach. Sprzęt ten nie ma charakteru odpadu, a kwalifikacja dokonana przez organ kontroli pomija treść umowy łączącej skarżącą z [...].

W odpowiedzi na skargę [...]WIOŚ wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do zarzutów skargi organ wskazał, że inspektor WIOŚ przeprowadził pozaplanową kontrolę kompleksową w przedsiębiorstwie skarżącej ze względu na jej wniosek

o wydanie zaświadczenia. Zakres tej kontroli obejmował wszystkie oddziaływania na środowisko, aby organ mógł się zapoznać z informacjami niezbędnymi do wydania zaświadczenia o określonym stanie rzeczy. W toku kontroli stwierdzono, że w zakładzie w [...] skarżąca prowadzi wyłącznie przetwarzanie sprzętu telekomunikacyjnego, w wyniku czego wytwarzane są odpady inne niż niebezpieczne. Przetwarzanie w procesie rozbierania (dekompozycja) sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego, dostarczonego przez spółkę [...] na podstawie obowiązującej umowy, prowadzone jest w hali zakładu i odbywa się ręcznie przy użyciu narzędzi ręcznych w ciągu stanowisk tam zlokalizowanych. Proces obejmuje wytwarzanie odpadów innych niż niebezpieczne (pożądanych metali i tworzyw sztucznych) w procesie przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne (sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego). Ten fakt potwierdza prowadzona w zakładzie ewidencja odpadów oraz przekazane do marszałka województwa zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów oraz sposobach gospodarowania nimi w 2014 r. (załącznik nr 6 do protokołu kontroli). Poza tym Spółka [...] pismem z dnia [...] sierpnia 2014 r. złożyła wniosek o wydanie zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów na terenie zakładu w [...], który został przez organ właściwy pozostawiony bez rozpoznania z uwagi na brak formalny wniosku. Prezes Spółki [...] była obecna podczas kontroli, zapoznała się z treścią protokołu i nie zgłosiła żadnych zastrzeżeń przed jego podpisaniem. Zaskarżone zarządzenie zostało wydane w oparciu o protokół kontroli i nie nakłada na kontrolowaną jednostkę żadnych dodatkowych obowiązków poza tymi, które powinna realizować z mocy prawa lub posiadanych decyzji administracyjnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Sąd rozpoznał skargę na zarządzenie pokontrolne [...]WIOŚ z dnia [...] czerwca 2015 r. z racji sprawowania wymiaru sprawiedliwości, polegającego na kontrolowaniu działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (art.1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. 2014, poz. 1647).

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą, zarządzenie pokontrolne, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o IOŚ, nie jest decyzją administracyjną, tylko innym aktem z zakresu administracji publicznej, na który przysługuje skarga do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., po wyczerpaniu trybu przewidzianego w art. 52 § 3 p.p.s.a. i w terminie określonym w art. 53 § 2 p.p.s.a. (tak: NSA w wyroku z dnia 2 czerwca 2009 r., II GSK 1009/08, ONSAiWSA 2010/5/86, WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 10 grudnia 2013 r., II SA/Bd 1044/13, LEX nr 1432707, WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 17 listopada 2010 r., II SA/Sz 789/10, LEX nr 754945). Zgodnie z przepisem art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.

W piśmiennictwie utrwalony jest pogląd, że przepis art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. dotyczy aktów i czynności, które: a) nie mają charakteru decyzji lub postanowienia, te bowiem są zaskarżane na podstawie art. 3 § 2 pkt 1-3 p.p.s.a., b) są podejmowane

w sprawach indywidualnych, ponieważ akty o charakterze ogólnym zostały wymienione w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a., c) mają charakter publicznoprawny, ponieważ tylko w tym zakresie działalność administracji publicznej została poddana kontroli sądów administracyjnych, d) dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisu prawa (por. J.P. Tarno: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2004, s. 22).

Z treści art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o IOŚ wynika jednoznacznie, że zarządzenie pokontrolne jest odrębną od decyzji administracyjnej prawną formą działania inspektora ochrony środowiska. Wydawanemu przez tego inspektora zarządzeniu pokontrolnemu, mimo że nie jest decyzją administracyjną, nie można odmówić charakteru aktu administracji publicznej, o jakim mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., ponieważ ma ono bez wątpienia charakter władczy i rozstrzyga indywidualną sprawę konkretnego podmiotu. Zarządzenie to wpływa na prawa i obowiązki kontrolowanego, ponieważ niewykonanie tego zarządzenia lub niezgodne z prawdą poinformowanie o jego wykonaniu zagrożone jest odpowiedzialnością karną (art. 31 a ust. 1 ww. ustawy). Skoro przepisy ustawy o IOŚ uprawniają wskazany w nich organ do wydawania zarządzeń pokontrolnych na podstawie wyników dokonanych kontroli,

a jednocześnie nie przewidują środka zaskarżenia tych zarządzeń do organu wyższego stopnia, to zarządzenie pokontrolne, stwierdzające istnienie po stronie kontrolowanego określonego obowiązku, a więc będące działaniem władczym w indywidualnej sprawie, podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. (por. postanowienie NSA z dnia 6 lutego 2008 r., II OSK 107/08, LEX nr 1043228, postanowienie NSA z dnia 28 lutego 2008 r. II OSK 216/08, LEX nr 533652).

Skarżąca dopełniła warunku formalnego, warunkującego dopuszczalność skargi, ponieważ w dniu [...] lipca 2015 r. (nadanie przesyłki na poczcie) wezwała organ

w terminie czternastu dni od dnia doręczenia zarządzenia pokontrolnego (co nastąpiło w dniu [...] czerwca 2015 r.) do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 p.p.s.a.). Organ przesłał skarżącej odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w dniu [...] sierpnia 2015 r. Trzydziestodniowy termin do wniesienia przez skarżącą skargi do sądu administracyjnego został zatem zachowany (art. 53 § 2 p.p.s.a.), albowiem strona wniosła skargę w dniu [...] września 2015 r. (oświadczenie organu zawarte w odpowiedzi na skargę).

Sąd administracyjny jako tzw. "sąd prawa" bada zarządzenie pokontrolne pod względem legalności czyli zgodności z prawem. Powoduje to konieczność stwierdzenia przez sąd, czy organ dysponował wystarczającymi ustaleniami, które pozwalały mu na wydanie zarządzenia, czy naruszenia zostały stwierdzone w prawidłowy sposób, czy są dostatecznie określone i wyjaśnione. Sąd zobowiązany jest zatem ustalić, czy istniały podstawy do wydania zarządzenia o takiej, a nie innej treści.

W ocenie Sądu orzekającego w tej sprawie, kontrola legalności zaskarżonego zarządzenia pokontrolnego [...]WIOŚ z dnia [...] czerwca 2015 r. doprowadziła do wniosku, że zostało ono wydane zgodnie z prawem, stąd zarzuty skargi nie zasługują na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że zarządzenie pokontrolne wydane

w trybie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o IOŚ jest aktem kontroli zewnętrznej. Jego specyfika polega bowiem na tym, że jest wydawane na podstawie ustaleń faktycznych uzyskanych podczas specjalistycznej kontroli dokonywanej przez właściwego miejscowo inspektora [...]IOŚ. W terminie ustalonym w zarządzeniu pokontrolnym kontrolowany podmiot ma obowiązek poinformować organ ochrony środowiska

o zakresie podjętych i zrealizowanych działań służących wyeliminowaniu wskazanych naruszeń (art. 12 ust. 2 ww. ustawy). Zalecenia zawarte z zarządzeniu pokontrolnym stanowią więc konsekwencję stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości. Prowadzona kontrola ma bowiem na celu ustalenie, czy w kontrolowanej jednostce przestrzegane są zasady i przepisy ochrony środowiska, które należą do dziedziny objętej kompetencją organów ochrony środowiska.

Jak wynika z analizy protokołu kontroli, stanowiącego w tej sprawie podstawę do wydania zarządzenia pokontrolnego, prezes zarządu Spółki [...] była obecna podczas przedmiotowej kontroli, pomimo pouczenia jej o prawie odmowy podpisania protokołu

i przedstawienia na piśmie własnego stanowiska, podpisała protokół bez żadnych uwag. Ponadto wyniki i ustalenia kontroli zostały omówione z kierownictwem kontrolowanej jednostki. Na stronie 6 protokołu kontrolujący przedstawił stan formalno-prawny dotyczący gospodarki odpadami w zakładzie w miejscowości Kopana, natomiast odnośnie zakładu w [...] wskazano, że nie posiada on zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne, natomiast w tym zakresie postępowanie o wydanie zezwolenia na zbieranie

i przetwarzanie odpadów jest w toku. W protokole kontroli wskazano jednoznacznie, że w zakładzie w [...] Spółka [...] prowadzi przetwarzanie sprzętu telekomunikacyjnego, a w wyniku tego procesu przetwarzania wytwarzane są odpady inne niż niebezpieczne (strona 3 protokołu). Na stronie 4 zawarto w protokole opis prowadzonej w zakładzie w [...] dekompozycji sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego dostarczonego przez [...]. Organ ustalił, że skarżąca prowadzi rozbieranie na części uszkodzonego, nienadającego się do ponownego użytku sprzętu elektronicznego, zakupionego od firmy [...], czyli przetwarzanie odpadów. W tym procesie skarżąca odzyskuje elementy sprzętu elektronicznego (metale i tworzywa sztuczne), które są odpadami i przekazuje te odpady innym odbiorcom na podstawie kart przekazania odpadu.

Na etapie kontroli strona mogła negować zasadność jej wyników. Natomiast zaakceptowanie treści protokołu przez prezesa zarządu Spółki [...] przez jego podpisanie bez żadnych uwag stanowi, w ocenie Sądu, jego przyjęcie w takiej formie,

a więc potwierdzenie przetwarzania odpadów w zakładzie w [...]. Skarżąca miała już wcześniej świadomość konieczności posiadania zezwolenia na przetwarzanie odpadów w tym zakładzie, bowiem taki wniosek złożyła do Urzędu Marszałkowskiego Województwa [...] pismem z dnia [...] sierpnia 2014 r., jednak z uwagi na braki formalne organ właściwy pozostawił wniosek bez rozpoznania. W art. 41 ust. 1 ustawy o odpadach ustawodawca zdecydowanie wypowiedział się, że prowadzenie zbierania odpadów i prowadzenie przetwarzania odpadów wymaga zezwolenia. Jak wynika z oświadczenia prezesa zarządu Spółki [...], złożonego na rozprawie sądowej w dniu [...] maja 2016 r., otrzymała już od właściwego organu pozwolenie na przetwarzanie odpadów w zakładzie w [...] (k.102 akt sądowych).

Wobec stwierdzenia w trakcie kontroli faktu przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne w zakładzie w [...], braku przez skarżącą odpowiedniego zezwolenia na prowadzenie tego rodzaju działalności, organ kontroli prawidłowo wydał w tym zakresie zarządzenie pokontrolne na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o IOŚ. W ocenie Sądu, zarządzenie pokontrolne jest zgodne z ustaleniami poczynionymi

w trakcie kontroli w zakresie nieprawidłowości. W zarządzeniu pokontrolnym organ wskazał związek pomiędzy ustaleniami poczynionymi w trakcie kontroli

a sformułowanym zarządzeniem, powołując się na art. 41 ust. 1 ustawy o odpadach.

Sąd uznał, że zaskarżone zarządzenie pokontrolne nie narusza art. 12 ust. 1

i ust. 2 ustawy o IOŚ, albowiem zalecenie zawarte w zarządzeniu pokontrolnym stanowi konsekwencję stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości. Przez odpady rozumie się każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany (art. 3 punkt 6 ustawy o odpadach). Natomiast przetwarzanie to procesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzające odzysk lub unieszkodliwianie (art. 3 pkt 21 ustawy

o odpadach). Z kolei przez pojęcie odzysku rozumie się jakikolwiek proces, którego głównym wynikiem, jest to, aby odpady służyły użytecznemu zastosowaniu przez zastąpienie innych materiałów, które w przeciwnym przypadku zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji, lub w wyniku którego odpady są przygotowywane do spełnienia takiej funkcji w danym zakładzie lub ogólnie w gospodarce (art. 3 pkt 14 ustawy

o odpadach).

Analizując umowę z dnia [...] października 2013 r., zawartą między skarżącą

a spółką [...], oraz treść protokołu kontroli Nr [...]należy zauważyć, że owa nadwyżka sprzętu i wyposażenia telekomunikacyjnego, o której mowa w § 1 pkt 2 umowy, to nie jest pełnowartościowy towar, tylko odpad w rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy o odpadach. Tę nadwyżkę sprzętu (odpad) [...] wyzbywa się przez sprzedaż Spółce [...], która w dalszym procesie dekompozycji (rozbierania na części) odzyskuje elementy (metale i tworzywa sztuczne), będące przedmiotem dalszego obrotu na podstawie kart przekazania odpadu.

Niezasadne są więc zarzuty skargi dotyczące naruszenia art. 41 ust. 1 ustawy

o odpadach oraz art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o IOŚ.

Sąd nie podziela również zarzutów skarżącej dotyczącej naruszenia art. 5a ust. 3 i ust. 7 oraz art. 9 ustawy o IOŚ w związku z art. 79a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, akceptując w pełni stanowisko organu w tym zakresie. [...]WIOŚ zasadnie wskazał, że organ kontrolny nie prowadzi wyłącznie kontroli planowych. W tym przypadku przedmiotową kontrolę pozaplanową przeprowadził w ramach ustalenia stanu faktycznego w zakładzie w [...], czy spełnia on wymagania określone

w przepisach ochrony środowiska na skutek wniosku skarżącej o wydanie zaświadczenia w trybie art. 217 k.p.a. Zakres tej kontroli obejmował wszystkie oddziaływania na środowisko (kontrola kompleksowa), a rodzaj kontroli określono jako: "inna".

Stanowisko organu w powyższym zakresie ma umocowanie w art. 5a ust. 7 ustawy o IOŚ, który mówi o pozaplanowych kontrolach przeprowadzanych przez organ. Zawarte w tym przepisie określenie: "w szczególności" nie zawęża tego rodzaju kontroli tylko do przyczyn w nim wskazanych (zbadanie skarg i wniosków o interwencje, wystąpienie poważnych awarii, stwierdzenie naruszeń wymogów określonych

w pozwoleniach zintegrowanych oraz w stosownych przypadkach przed udzieleniem lub zmianą pozwolenia zintegrowanego). Jeśli chodzi o przepis art. 79a ustawy

o swobodzie działalności gospodarczej, dotyczący m.in. zakresu kontroli, to należy pamiętać, że zgodnie z art. 84c ustawy o swobodzie gospodarczej, skarżąca mogła wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organ kontroli czynności

z naruszeniem tego przepisu, czego nie uczyniła, lecz w pełni zaakceptowała ustalenia kontroli.

Zarzut naruszenia art. 217 k.p.a. nie dotyczy zaskarżonego zarządzenia pokontrolnego. Natomiast zarzuty naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, tj. art. 77 § 1 oraz 80 k.p.a. są o tyle bezzasadne, że

w postępowaniu, w wyniku którego organ kontroli wydaje zarządzenie pokontrolne, nie stosuje się przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, ponieważ ustawodawca nie odsyła do tych przepisów w ustawie o IOŚ (tak: wyrok NSA z dnia 18 stycznia 2011 r., II OSK 2036/09, wyrok NSA z dnia 15 lutego 2011 r., II OSK 281/10, wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2012 r., II OSK 723/12, wszystkie publ. cbois).

Mając powyższe wywody na uwadze Sąd, działając na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt