Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Grossmann Sędziowie WSA Donata Starosta (spr.) WSA Anna Jarosz Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2018 r. sprawy ze skarg M. J., F. W., K. K., M. K., K. W., M. W. na decyzję Inspektor Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2016 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki oddala skargi

Sygn. akt IV SA/Po [...]

Uzasadnienie

Decyzją Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej też jako "WWINB") z dnia 16 września 2016 r. Nr [...] uchylono decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] z dnia 20.07.2016r. znak: [...] w części w jakiej określono podstawę prawną wydanego rozstrzygnięcia tj. "na podstawie art. 51 ust. 5 ustawy z dnia 07.07.1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013. poz. 1409 ze zm. – dalej jako "p.b.") oraz art 104 ustawy z dnia 14.06.1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013r. poz. 267ze zm.) i w tym zakresie orzeczono na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14.06.1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2016r. poz. 23 ze zm.; dalej: K.p.a.) oraz art. 51 ust. 5 w zw. z art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 07.07.1994r. - Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2013r. proz. 1409 ze zm.) w związku z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20.02.2015r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015r. poz. 443), a w pozostałej części decyzję utrzymano w mocy.

W uzasadnieniu swojej decyzji WWINB wskazał, że decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] ( dalej tez jako "PINB") z dnia 20.07.2016r. nakazano E. L., A. T., J. P., M. Ś.-P., E. N., S. N., F. W., M. C., J. R., K. K., M. K., K. W., M. W. rozbiórkę ośmiu zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne na dz. nr [...] przy ul. [...], [...] w C. , gm. M..

Decyzja PINB z dnia 20.07.2016r. została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

W dniu 28.04.2014r. PINB przeprowadził kontrolę na działce nr [...] w C. w gminie M.. W jej trakcie ustalił, że na części tej działki, przynależnej do lokalu znajdującego pod adresem ul. [...] zlokalizowane są dwa zbiorniki bezodpływowe służące do odprowadzenia ścieków sanitarnych z mieszkań pod adresami ul. [...] i [...]; włazy do powyższych zbiorników zlokalizowane są w odległości 2,16 m i 3,4 m od otworów okiennych w budynku mieszkalnym oraz w odległości 2,36 i 1,5m od ogrodzenia; z dziennika budowy nr [...] wynika, że zbiorniki wykonano przed 2 grudnia 2010 r.

Ponadto ustalono, że budynek na działce nr [...] realizowany był przez inwestora – spółkę [...] Sp. z o.o. z siedzibą w P. na podstawie decyzji Starosty [...] nr [...] z dnia 12 lutego 2010 r. znak: [...], zatwierdzającej projekt budowlany i udzielający pozwolenia na budowę "trzech zespołów - osiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych dwulokalowych (łącznie 48 lokali mieszkalnych), jednego zespołu – dziesięciu budynków mieszkalnych jednorodzinnych dwulokalowych (łącznie 20 lokali mieszkalnych) i jednego zespołu – czterech budynków mieszkalnych jednorodzinnych dwulokalowych (łącznie 8 lokali mieszkalnych) oraz 76 zbiorników bezodpływowych na ścieki o V 5 m˛ na terenie działki [...] w C. w gminie M.;

Lokalizacja zbiorników została wyrysowana na projekcie zagospodarowania terenu, jednak nie zwymiarowano odległości zbiorników od budynku czy ulicy; w części opisowej projektu zawarto opis w odniesieniu do odprowadzania ścieków, że dla każdego budynku projektuje się oddzielny szczelny zbiornik bezodpływowy; lokalizacja zbiorników zgodnie z projektem zagospodarowania terenu w taki sposób, że minimalna odległość włazu zbiornika od okien wynosić będzie 5 m, a od granic i projektowanych linii ogrodzeń 2 m. W skład zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki wchodzi tabela z różnymi typami zbiorników, wśród których zaznaczono typ o średnicy (wysokości 1,2 m i długości 4,5 m oraz pojemności 5 mł).

Decyzją z dnia 26 lutego 2010 r. znak [...] Burmistrz Gminy M. zatwierdził projekt podziału działki [...] (m.in. na działkę nr [...]). PINB w dniu 29 kwietnia 2011 r. wydał zaświadczenie o przyjęciu zawiadomienia o zakończeniu budowy dwóch zespołów budynku mieszkalnych jednorodzinnych, dwulokalowych – łącznie 32 lokale mieszkalne i jednego zespołu – czterech budynków mieszkalnych jednorodzinnych, dwulokalowych – łącznie 8 lokali mieszkalnych, zlokalizowanych na działkach powstałych w wyniku podziału działki nr [...] w miejscowości [...], gmina M. – m.in. działki nr [...]. Na podstawie mapy zasadniczej – inwentaryzacji budynku z dnia 11 kwietnia 2011 r., ustalono, że na terenie działki nr [...] w C. zlokalizowanych jest 8 zbiorników bezodpływowych.

Decyzją z dnia 14 sierpnia 2014 r. PINB na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 7 p.b. nakazał inwestorowi [...] Sp. z o.o.: 1) usunięcie dwóch zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne z działki nr [...] obsługujące budynek przy ul. [...]; 2) wykonanie jednego zbiornika na ścieki sanitarne na tej działce służący obsłudze budynku przy ul. [...], zlokalizowany zgodnie z zatwierdzonym projektem budowlanym – w odległości 5 m od okien pomieszczeń służących na stały pobyt ludzi i w odległości 3 m od granicy działki.

WWINB decyzją z dnia 12 listopada 2014 r. ([...] uchylił tę decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, wskazując organowi m.in. na potrzebę rozważenia, który podmiot powinien być adresatem obowiązków nakładanych na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 p.b.

Następnie na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 p.b., PINB wydał w dniu 29.01.2015r. decyzję znak: [...], nakazującą E. L., A. T., J. P., M. Ś.-P., E. N., S. N., F. W., M. C., J. R., K. K., M. K., K. W., M. W. sporządzenie i przedstawienie w inspektoracie projektu budowlanego zamiennego zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne na dz. nr [...] przy ul. [...], [...] w C. , w terminie 1 miesiąca od daty doręczenia decyzji.

WWINB decyzją z dnia 02.04.2015r. znak: [...], uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej terminu wykonania nałożonych obowiązków oraz w części w jakiej określono podstawę prawną wydanego rozstrzygnięcia oraz nakazał wykonanie nałożonych obowiązków w terminie do dnia 12.06.2015"., w pozostałej części decyzję utrzymał w mocy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 02.12.2015r. sygn. II SA/Po [...], oddalił skargę na ww. decyzję WWINB.

PINB w dniu 08.06.2016r. zawiadomił strony o możliwości zapoznania się z aktami sprawy i wypowiedzenia co do ich treści. Następnie na podstawie art. 51 ust. 5 p.b., PINB wydał wymieniona na wstępie decyzję.

Od decyzji odwołanie złożyli E. L., A. T., M. Ś., E. N., S. N., M. C., K. K., M. K., M. W. i F. W..

WWINB postanowieniem z dnia 15.09.2016r. stwierdził uchybienie terminu do wniesienia odwołania od PINB z dnia 20.07.2016r., przez M. K., K. K., M. W. oraz F. W..

Natomiast odwołania E. L., A. T., M. Ś.- P., E. N., S. N., M. C., zostały złożone w terminie. Skarżący podkreślili, iż PINB błędnie ustalił zobowiązanego i wg. nich to inwestor winien być zobowiązanym do naprawienia własnych błędów.

Organ II instancji, po rozpatrzeniu odwołań w oparciu o akta sprawy wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 20.02.2015r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015r. poz. 443) - "do spraw wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy decyzją ostateczną stosuje się przepisy dotychczasowe".

Wszczęcie postępowania przez PINB w niniejszej sprawie nastąpiło w dniu 18.06.2014r., zatem analizie podlegają dotychczas obowiązujące przepisy, tj. sprzed 28.06.2015r.

WWINB podkreślił, że kwestia ustalenia czy budowa przedmiotowego budynku wraz z ośmioma zbiornikami bezodpływowymi na ścieki sanitarne na dz. nr [...] przy ul. [...], [...] w C. , gm. M. (zamiast projektowanymi czterema zbiornikami), stanowi istotne odstępstwo od projektu budowlanego oraz kto winien być zobowiązanym, została rozstrzygnięta w poprzedniej decyzji PINB jak i decyzji WWINB. Ocenę prawidłowości tych rozstrzygnięć dokonał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (dalej: WSA) w wyroku z dnia 02.12.2015r. sygn. II SA/Po 503/15.

WSA w swoim rozstrzygnięciu podkreślił, iż "Oceniając prawidłowość rozstrzygnięcia organów w zakresie nałożenia na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego na adresatów obowiązku nakazu przedstawienia projektu budowlanego zamiennego dla inwestycji szczegółowo opisanej w decyzjach organów obydwu instancji (przybliżonych w części historycznej uzasadnienia), należy zaznaczyć, że pomiędzy stronami nie jest sporny sam fakt dokonania zmiany lokalizacji zbiorników bezodpływowych i ich liczby (zamiast 4 zrealizowano 8), co stanowi istotne odstępstwo od zatwierdzonego projektu budowlanego oraz odstępstwo w zakresie objętym projektem zagospodarowania działki - w rozumieniu art. 36a ust. 1 w zw. z ust. 5 Prawa budowlanego. Ponadto sama lokalizacja tych zbiorników narusza przepisy w zakresie odległości od okien pomieszczeń służących na stały pobyt ludzi, jak również odległości tych zbiorników od granicy działki, o których mowa w § 36 ust. 2 rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015r., poz. 1422).

Oceniając prawidłowość zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, wydanych w przedmiocie nałożenia na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 p.b. obowiązku obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych Sąd stwierdził, że skoro miało miejsce istotne odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę, to zachodziły podstawy do wydania tego rodzaju decyzji (...).

Sporną kwestią było w ocenie Sądu natomiast to, czy prawidło został określony adresat obowiązku wskazanego w decyzji wydanej na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego. (...). Wobec tego kryterium wyboru spośród trzech wymienionych w art. 52 p.b. podmiotów jest posiadanie tytułu prawnego umożliwiającego wykonanie decyzji o nakazie wykonania zaleceń legalizacyjnych lub nakazu rozbiórki. W przeciwnym bowiem razie decyzja taka byłaby obarczona wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 5 p.b.. Zatem w sytuacji, gdy inwestor utracił już prawo do dysponowania obiektem i nieruchomością nałożenie na niego obowiązku doprowadzenia inwestycji do stanu zgodnego z prawem mogłoby okazać się niewykonalne. W takim przypadku inwestor nie miałby żadnych własnych praw do zabudowy nieruchomości i w konsekwencji do jej usunięcia nieprawidłowości lub ostatecznie do przywrócenia stanu poprzedniego, włącznie z rozbiórką obiektu na cudzej nieruchomości, a zarazem właściciel nie byłby związany do wykonania decyzji, o których mowa w art. 52 p.b.. Innymi słowy, w ocenie Sądu decyzje, o których mowa w art. 51 p.b., mogą być skierowane do inwestora, który nie jest właścicielem nieruchomości, o ile w dacie orzekania w tym przedmiocie posiada takie uprawnienie do władania obiektem budowlanym, które pozwoliłyby mu na wykonanie danego obowiązku, w innym bowiem przypadku możliwość jego wykonania byłaby iluzoryczna.

Zdaniem WSA w Poznaniu budowa przedmiotowego budynku wraz z ośmioma zbiornikami bezodpływowymi na ścieki sanitarne, stanowi istotne odstępstwo od projektu budowlanego, natomiast zobowiązanymi w postępowaniu prowadzonym z art. 51 p.b., w niniejszym przypadku winni być obecni właściciele obiektu.

WWINB w sprawie toczącej się już po uprawomocnieniu wyroku Sądu z 2.12.2015 sygn. II SA/Po 503/15 wskazał, że zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 3 p.b., organ nadzoru budowlanego w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę, nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz - w razie potrzeby - wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem. Projekt budowlany zamienny nie może sankcjonować istotnych odstępstw sprzecznych z przepisami prawa, w tym z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, którego treścią organ nadzoru budowlanego w postępowaniu naprawczym jest związany tak samo jak organ administracji architektoniczno-budowlanej podczas wydawania pozwolenia na budowę. Uwzględnienia zatem dotychczas wykonanych robót budowlanych nie można rozumieć w inny sposób, jak tylko w ten, że te, które przepisów nie naruszają powinny zostać ujęte bez zmian w projekcie budowlanym zamiennym, zaś pozostałe winny zostać jednocześnie objęte rozwiązaniem mającym doprowadzić je do stanu zgodnego z prawem, czyli projekt budowlany zamienny powinien je ujmować w takim kształcie, jaki ma być efektem doprowadzenia ich do stanu zgodnego z prawem.

Natomiast w myśl art. 51 ust. 5 p.b. "w przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, właściwy organ wydaje decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego".

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy z uwagi na fakt, iż zobowiązani nie przedłożyli projektu budowlanego zamiennego, w ocenie WWINB organ powiatowy prawidłowo nakazał dokonanie rozbiórki części obiektu, tj. "rozbiórkę ośmiu zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne na dz. nr [...] przy ul. [...], [...], [...] w C. , gm. M.". Jak wskazał to WSA w wyroku z dnia 02.12.2015r. sygn. II SA/Po 503/15, "sama lokalizacja tych zbiorników narusza przepisy w zakresie odległości od okien pomieszczeń służących na stały pobyt łudzi, jak również odległości tych zbiorników od granicy działki, o których mowa w § 36 ust. 2 rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ".

WWINB wyjaśnił skarżącym, iż z uwagi na zakończenie robót budowlanych przy przedmiotowym obiekcie, wydanie nakazu zaniechania dalszych robót budowlanych nie znajduje podstaw. Brak także podstaw do wydania nakazu doprowadzenia obiektu do stanu poprzedniego. W przypadku nowo zrealizowanego obiektu (jak w tym przypadku), stanem poprzednim byłaby pusta działka.

Zdaniem organu II instancji na obecnym etapie postępowania nie ma także możliwości, wydania nakazu doprowadzenia zbiorników do stanu zgodnego z dokumentacją, tym bardziej iż wskazania zawarte w projekcie dotyczyły czterech a nie ośmiu zrealizowanych zbiorników oraz zalecały zachowanie odległości 5,0 m od okien i 2,0 m od granicy działki, a po dokonaniu podziału pierwotnej działki zalecenia te nie są do wykonania, z uwagi na kształt i umiejscowienie tak budynku jak i zbiorników. Ponadto przyszła inwestycja polegająca na potencjalnym wykonaniu kanalizacji dla tego obszaru nie może mieć wpływu na ocenę wydanego rozstrzygnięcia.

Brak wskazania w podstawie prawnej ust. 7 art. 51 ust. 1 p.b. nie ma istotnego wpływu na wynik sprawy, dlatego WWINB skorzystał z kompetencji reformacyjnych i orzekł na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 K.p.a., doprecyzowując podstawę prawną rozstrzygnięcia.

Skargę na decyzję WWINB z dnia 16 września 2016 r. złożyli M. Ś.- P. i J. P. (sygn. akt IV SA/Po 992/16), E. N., S. N., F. W., K. K., M. K., K. W. i M. W., M. C., J. R.- C. (sygn. akt IV SA/Po 993/16).

W skargach wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji zarzucając im naruszenie:

1) art. 51 ust. 5 w zw. z art. 36a ust. 1 p.b. poprzez błędne przyjęcie, że wykonanie 8 sztuk zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne na dz. nr [...] stanowi istotne odstępstwo od zatwierdzonego projektu budowlanego;

2) naruszenie art. 9 p.b. poprzez zaniechanie zwrócenia się do Ministra właściwego w zakresie budownictwa o wyrażenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych.

W odpowiedzi na skargę, WWINB wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2017 r. sygn. akt IV SA/Po [...] Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił skargi E. N. i S. N., M. C. i J. R.. Postanowieniem z dnia 28 marca 2017 r. sygn. akt IV SA/Po [...] Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu połączył do wspólnego rozpoznania sprawy IV SA/Po [...] oraz IV SA/Po [...] i postanowił prowadzić je dalej pod sygn. akt IV SA/Po [...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skargi nie zasługiwały na uwzględnienie.

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone między innymi w art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1066 z późn. zm.) oraz w art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2017 r., po. 1369 - dalej; w skrócie: "p.p.s.a."), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Jednocześnie, zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd obowiązany jest zatem dokonać oceny zgodności z prawem zaskarżonej decyzji także wtedy, gdy dany zarzut nie został podniesiony w skardze.

Rozpatrując zarzuty skargi należy w pierwszej kolejności podkreślić, iż kwestia czy wykonanie 8 sztuk zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne na dz. nr [...] stanowi istotne odstępstwo od zatwierdzonego projektu budowlanego była już rozpatrywana przez tutejszy Sąd. Prawomocnym wyrokiem z dnia 02.12.2015 r. sygn. II SA/Po 503/15 zostało przesądzone, że budowa ośmiu zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne, stanowi istotne odstępstwo od projektu budowlanego, natomiast zobowiązanymi w postępowaniu prowadzonym z art. 51 p.b., w niniejszym przypadku winni być obecni właściciele obiektu. Biorąc pod uwagę treść art. 153 p.p.s.a. zarówno organy administracji, jak i skład orzekający w niniejszej sprawie związane są wyżej wymienionymi wytycznymi.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w przypadku wykonania robót w sposób istotnie odbiegający od zatwierdzonego projektu budowlanego organ nadzoru:

1) nakazuje zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego albo

2) nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania, albo

3) w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę - nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz - w razie potrzeby - wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian.

Artykuł 51 ust. 1 pkt 3 p.b. znajduje zastosowanie do robót budowlanych prowadzonych w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę także w przypadku, gdy roboty te zostały zakończone jeszcze przed wszczęciem postępowania naprawczego (postępowania prowadzonego w oparciu o art. 50 i 51 p.b.).

Z art. 51 ust. 7 wynika, że przepisy "ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3" stosuje się odpowiednio również wówczas, gdy roboty budowlane, o których mowa w art. 50 ust. 1, zostały już wykonane, z czego można wnioskować, że w związku z tym nie zostało wydane postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych. W takim przypadku nie ma też zastosowania zastrzeżenie z art. 51 ust. 1, że decyzja musi być wydana przed upływem 2 miesięcy od dnia wydania postanowienia, wydania decyzji na podstawie tego przepisu nie poprzedza bowiem postanowienie wstrzymujące prowadzenie robót budowlanych (zob. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 3 lipca 2008 r., II SA/Po 617/07, LEX nr 510198; wyrok NSA z dnia 26 stycznia 2011 r., II OSK 165/10, LEX nr 952971).

Sąd wskazuje, że postanowieniem z dnia 29.01.2015 r. znak: [...] PINB [...] nakazał Skarżącym na podstawie art. 51 ust 1 pkt 3 sporządzenie i przedstawienie w inspektoracie, projektu budowlanego zamiennego zbiorników bezodpływowych na ścieki sanitarne na dz. nr [...] przy ul. [...], [...], [...] w C. , w terminie 1 miesiąca od daty doręczenia decyzji. WWINB decyzją z dnia 02.04.2015 r. uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej terminu wykonania nałożonych obowiązków oraz w części w jakiej określono podstawę prawną wydanego rozstrzygnięcia oraz nakazał wykonanie nałożonych obowiązków w terminie do dnia 12.06.2015"., w pozostałej części decyzję utrzymał w mocy. Zobowiązani nie przedłożyli w wymaganym terminie właściwie sporządzonego projektu budowlanego zamiennego.

W związku z powyższym zastosowanie w sprawie znajdował przepis art. 51 ust. 5 Prawa budowlanego, który przewiduje, że w przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

Ustalenie istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego bądź innych warunków pozwolenia na budowę stanowi podstawę do wydania decyzji w trybie art. 51 ust. 1 pkt 3. Termin wykonania danych obowiązków określa organ w decyzji. Termin ten ma charakter dyscyplinujący. Jego niedotrzymanie skutkuje konsekwencjami z art. 51 ust. 5. W toku postępowania organ ocenia, czy doszło do istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę. W przypadku ustaleń pozytywnych organ określa, na czym owo odstąpienie polegało.

Nakaz rozbiórki obiektu budowlanego jest najdalej idącą, najbardziej dolegliwą sankcją za naruszenie przepisów szeroko pojętego Prawa budowlanego i w związku z tym należy stosować ją jako ostateczność. Dlatego też stosując przepis art. 51 ust. 5 w związku z art. 51 ust. 1 pkt 3 p.b. należy wcześniej rozważyć wszystkie inne możliwości przewidziane przez prawo, aby nakaz rozbiórki był ostatecznością i to tylko w takim zakresie, jaki jest niezbędny do przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Celem nadrzędnym nakazu rozbiórki obiektu budowlanego jest bowiem przywrócenie stanu zgodnego z prawem, a nie karanie inwestora za to, że naruszył przepisy prawa. Dopiero ustalenie, że przywrócenie obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem jest niemożliwe, uprawnia organ do orzeczenia nakazu rozbiórki. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 9 p.b. Sąd wskazuje, że nie jest dopuszczalne w niniejszej sprawie wyrażenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno - budowlanych po wykonaniu robót budowlanych zrealizowanych w warunkach samowoli budowlanej. Co prawda, w orzecznictwie NSA przeważa pogląd, że odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy Prawo budowlane może zostać udzielone także w stosunku do obiektów budowlanych już zrealizowanych, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu tego postępowania, a więc doprowadzenia obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem. Jednak w przedmiotowym postepowaniu udzielenie zgody na odstępstwo w ramach art. 9 p.b. prowadziłoby do legalizacji robót budowlanych wykonanych niezgodnie z przepisami prawa, bowiem nie ma możliwości doprowadzenia wykonanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem. Sama lokalizacja tych zbiorników narusza przepisy w zakresie odległości od okien pomieszczeń służących na stały pobyt ludzi, jak również odległości tych zbiorników od granicy działki, o których mowa w § 36 ust. 2 rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia skargi, co skutkuje jej oddaleniem, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 151 p.p.s.a.