Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz Sędzia NSA Anna Lech Sędzia WSA del. Grzegorz Saniewski (spr.) Protokolant Barbara Dąbrowska po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gorzowie Wielkopolskim od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 25 czerwca 2008 r. sygn. akt II SA/Go 287/08 w sprawie ze skargi małoletniego K. S. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego – matkę A. S.–S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 25 czerwca 2008 r. (sygn. akt II SA/Go 287/08) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim, po rozpatrzeniu skargi K. S., reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego – matkę S. – S., uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku pielęgnacyjnego oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Gorzowa Wielkopolskiego z dnia [...] stycznia 2008 r. nr [...] w części określającej początkowy termin przyznania zasiłku pielęgnacyjnego.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd Wojewódzki przedstawił następujący stan sprawy:

W dniu [...] stycznia 2008 r. A. S. – S. złożyła w Gorzowskim Centrum Pomocy Rodzinie i Polityki Społecznej (zwanym dalej "Centrum Pomocy Rodzinie") wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego na dziecko - małoletniego K. S. Do wniosku dołączyła orzeczenie o niepełnosprawności z dnia [...] grudnia 2007 roku.

Działający z upoważnienia Prezydenta Miasta Gorzowa Wlkp. zastępca Dyrektora Centrum Pomocy Rodzinie decyzją z dnia [...] stycznia 2008 r. przyznał zasiłek pielęgnacyjny z tytułu niepełnosprawności dla dziecka poniżej 16 roku życia na K. S. w kwocie 153 zł miesięcznie na okres od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. W uzasadnieniu wskazał, że poprzednie orzeczenie K. S. o niepełnoprawności było ważne do września 2007 r. i do tego czasu został przyznany zasiłek pielęgnacyjny zgodnie z decyzją nr [...] z dnia [...] września 2006 r. Od września 2007 roku strona nie zainteresowała się brakiem wpłat świadczenia, dopiero w dniu [...] stycznia 2008 r. złożyła wniosek o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego.

W odwołaniu strona podniosła, że pomimo obowiązku wynikającego z kodeksu postępowania administracyjnego nikt jej nie pouczył o konieczności uzyskania zaświadczenia potwierdzającego złożenie wniosku o ponowne ustalenie niepełnosprawności w związku ze zmianą przepisów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gorzowie Wielkopolskim decyzją z dnia 18 marca 2008 r. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy poniósł, że A. S. – S. w dniu [...] stycznia 2008 r. złożyła wniosek o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego dla niepełnosprawnego dziecka i do tego wniosku dołączyła orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Gorzowie Wlkp. z dnia [...] grudnia 2007 roku, z którego wynika, że K. S. został zaliczony do osób niepełnosprawnych od urodzenia do dnia [...] grudnia 2008 roku. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 23 ust.1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 992; z późn. zm.; zwana w skrócie "u.ś.r.") ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (w tym też prawa do zasiłku pielęgnacyjnego) oraz ich wypłata następuje na wniosek uprawnionego podmiotu. Natomiast reguły ustalania okresu przysługiwania prawa do świadczeń rodzinnych zostały uregulowane w art. 24 u.ś.r. W ust. 2 tego artykułu początek prawa do świadczeń rodzinnych został określony jako miesiąc, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami.

Organ zauważył, że art. 24 ust. 2 u.ś.r. wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2007 roku, sygn. akt P 28/07 (ogłoszony 30 października 2007 roku w Dz. U. Nr 200 póz. 1446) został uznany za niezgodny z art. 2 w związku z art. 69 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej w zakresie w jakim stanowi, że w wypadku wniosku o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności uzyskanym w wyniku rozpoznania przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności jej odwołania od orzeczenia powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, prawo do świadczeń rodzinnych ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.

Organ podkreślił, że art. 24 ust. 2 u.ś.r. w zakresie świadczeń uzależnionych od niepełnosprawności dotyczy przypadku złożenia wniosku o przyznanie świadczenia po raz pierwszy, nie dotyczy natomiast przypadku kontynuacji świadczenia, gdyż ten przypadek został uregulowany w art. 24 ust. 3a i 3b. Zgodnie z tym przepisem w przypadku utraty ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, jeżeli osoba niepełnosprawna uzyska ponownie orzeczenie o niepełnosprawności lub odpowiednio o stopniu niepełnosprawności stanowiące kontynuację poprzedniego orzeczenia, prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności ustala się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia, nie wcześniej jednak niż od miesiąca w którym osoba złożyła wniosek o kontynuację świadczenia rodzinnego. W tym przypadku osoba do wniosku o świadczenie rodzinne uzależnione od niepełnosprawności dołącza zaświadczenie właściwej instytucji potwierdzające złożenie wniosku o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.

Organ podkreślił, że w dniu [...] lipca 2007 roku matka małoletniego złożyła w Centrum Pomocy Rodzinie wniosek o przyznanie zasiłku rodzinnego i dodatku do tego zasiłku z tytułu rehabilitacji i kształcenia niepełnosprawnego dziecka i w oparciu o ten wniosek na mocy decyzji z dnia [...] września 2007 r. stronie przyznano prawo do zasiłku rodzinnego na okres od 1 września 2007r. do 31 sierpnia 2008r. oraz prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rehabilitacji i kształcenia niepełnosprawnego dziecka na okres od 1 września 2007r. do 2 sierpnia 2008r. Decyzja ta nie była przez stronę skarżona, a strona aż do dnia [...].VIII 2008r. nie wykazała zainteresowania przyznaniem świadczeń przewidzianych w ustawie o świadczeniach rodzinnych i wniosek do Powiatowego Zespołu Orzekania o Niepełnosprawności w Gorzowie Wlkp. złożyła [...] sierpnia 2007 r.

W skardze do Sądu I Instancji działająca w imieniu małoletniego K. S. A. S.-S. podała, że jej syn ma przyznany status niepełnosprawności od dnia [...] października 2007 r. do dnia [...] grudnia 2008 r. Poprzednie świadczenie dotyczące zasiłku pielęgnacyjnego przysługiwało mu od 2004 roku do [...] września 2007 roku. Organ l instancji nie chce jej wypłacić świadczenia od dnia [...] października 2007 r. i tłumaczy to zmianą przepisów, o czym jej nie informował i nie pouczał przy wypełnianiu dokumentów potrzebnych do kontynuacji świadczenia.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wskazanym na wstępie wyrokiem z dnia 25 czerwca 2008 r. uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] marca 2008 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Gorzowa Wielkopolskiego z dnia [...] stycznia 2008 r. w części określającej początkowy termin przyznania zasiłku pielęgnacyjnego.

Sąd stwierdził, iż organy zarówno I jak i II instancji naruszyły zasady ogólne wyrażone ustawie w kodeksie postępowania administracyjnego (zwanym w skrócie "k.p.a.") tj. zasadę prawdy obiektywnej (art. 7 k.p.a.) i zasadę udzielania informacji (art. 9 k.p.a.). Odnosząc się do obowiązku organów wyjaśnienia i ustalenia dokładnego stanu faktycznego sprawy Sąd stwierdził, iż z akt administracyjnych przedłożonych Sądowi wynika, że:

1) po raz pierwszy małoletni K. S. urodzony w dniu [...] listopada 2003 r., został zaliczony do osób niepełnosprawnych na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności z dnia [...] września 2004 roku Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (zwanego dalej PZOoN), na okres od urodzenia do dnia [...] września 2005 r.; decyzją Centrum Pomocz Rodzinie z dnia [...] września 2004 r. otrzymał zasiłek pielęgnacyjne na okres od dnia [...] września 2004 r. do dnia [...] września 2005 r.;

2) PZOoN w dniu [...] września 2005 roku wydał ponownie orzeczenie o niepełnosprawności małoletniego na okres do dnia [...] września 2007 r.; w dniu [...] października 2005 r. Centrum Pomocy Rodzinie przyznało mu zasiłek pielęgnacyjny na okres od dnia [...] września 2005 r. do dnia [...] września 2007 r.;

3) decyzją z dnia [...] września 2006 r. ww. decyzja została na podstawie art. 155 k.p.a. zmieniona co do wysokości zasiłku pielęgnacyjnego w okresie od [...] września 2006 r. do dnia [...] września 2007 r.;

4) w dniu [...] sierpnia 2007 r. matka małoletniego składa do PZOoN wniosek o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności jej syna;

5) w dniu [...] października 2007 r. otrzymuje decyzję negatywną, od której się odwołuje i w dniu [...] grudnia 2007 r. Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Gorzowie Wlkp. decyzją Nr [...] uchyla zaskarżone orzeczenie z [...] października 2007 r. i zalicza K. S. do osób niepełnosprawnych na okres do dnia [...] grudnia 2008 roku;

6) w dniu [...] stycznia 2008 r. A. S.-S. składa wniosek do Centrum Pomocy Rodzinie o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego, który został zakończony obecnie skarżoną decyzją.

Zdaniem Sądu Wojewódzkiego te wszystkie okoliczności nie zostały ujęte w uzasadnieniach decyzji organów orzekających w sprawie, co narusza treść art. 107 § 3 k.p.a. i co w ocenie Sądu miało wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie, bowiem pozostaje w związku przyczynowym, jeśli chodzi o zasadę należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw będących przedmiotem postępowania administracyjnego.

Jednocześnie Sąd zauważył, że ostatni akapit uzasadnienia Kolegium nie odnosi się do stanu faktycznego sprawy. Dotyczy on zasiłku rodzinnego i dodatku z tytułu rehabilitacji i kształcenia niepełnosprawnego dziecka, gdy tymczasem przedmiotem sprawy jest zasiłek pielęgnacyjny. Potwierdza to naruszenie art. 107 § 3 k.p.a.

Zdaniem Sądu Wojewódzkiego art. 9 k.p.a. dobitnie określa obowiązki organów w stosunku do stron bowiem nakazuje im czuwać nad tym aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Zasada ta została powtórzona w art. 26 ust. 6 u.ś.r. (zgodnie z którym podmiot realizujący świadczenia rodzinne jest obowiązany poinformować osoby ubiegające się o świadczenia rodzinne o terminach składania wniosków, o których mowa w ust. 3 i 4 tego przepisu), a także w art. 24 u.ś.r. (obowiązek poinformowania do dnia 31 stycznia o konieczności przedłożenia do dnia 15 marca oświadczenia o dochodzie członków rodziny za poprzedni rok kalendarzowy). Tego obowiązku organ administracji I instancji nie dopełnił.

W ocenie Sądu przepis art. 24 ust.3a i b (k.p.a.) oraz art. 26 ust. 6 u.ś.r. należy stosować łącznie i dopiero po poinformowaniu strony o treści art. 24 i niezastosowaniu się do jego wymagań należy stosować konsekwencje tam przyjęte. Taka interpretacji zgodna jest z art. 2 Konstytucji, który stanowi, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym Państwem prawa, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Z tej normy wynika zasada sprawiedliwości społecznej, a do niej należy ochrona osób słabszych ekonomicznie, a tym bardziej dzieci. Dziecko a dziecko niepełnosprawne przede wszystkim wymaga szczególnej opieki, leczenia i rehabilitacji a troski organów powołanych do opieki socjalnej najbardziej. Skomplikowany tryb przyznawania zasiłków pielęgnacyjnych poprzez dwutorowość organów z jednej strony zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności oraz organów samorządowych po zmianie przepisów czyni niejasny tryb ich uzyskania. Stąd w ocenie Sądu ustawodawca przewidział konieczność nakazania szczegółowego informowania stron o ich prawach w ustawie o świadczeniach rodzinnych. W tej sprawie uzasadnienie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2007 r. nie pozostawia wątpliwości co do interpretacji nie tylko art. 24 ust. 2 u.s.r., ale także całej ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Zdaniem Sądu w sprawie ma także znaczenie okoliczność, iż orzeczenie negatywne o niepełnosprawności z dnia [...] października 2007 r. zostało następnie przez organ II instancji uchylone i Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności uznał niepełnosprawność dziecka. Gdyby pierwsze orzeczenie było orzeczeniem prawidłowym, to matka dziecka złożyła by wniosek jeszcze w październiku i zostałaby zachowana ciągłość zasiłku pielęgnacyjnego. Zatem okoliczność błędnej decyzji organu I instancji co do niepełnosprawności została w ocenie Sądu przez organy przerzucona na osobę niepełnosprawną i nieletnią a zatem słabszą, którą organy winny chronić. Te zatem okoliczności zadecydowały, iż na mocy art. 145 pkt.1 lit. a) i c) p.p.s.a. Sąd uchylił zaskarżoną decyzje i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Gorzowa Wlkp.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło Samorządowego Kolegium Odwoławcze w Gorzowie Wielkopolskim (zwanej dalej w skrócie "Kolegium"), domagając się jego uchylenia w całości i przekazania sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gorzowie Wielkopolskim do ponownego rozpatrzenia.

W skardze kasacyjnej, zaskarżając wyrok w całości, Kolegium, powołując się na art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. podniosło zarzuty dokonania błędnej kontroli sądowej - wykładni prawa, poprzez rażące naruszenie:

1) art. 16 § 1 p.p.s.a. – poprzez wydanie orzeczenia sądu przez skład, w którym jeden z jego członków nie był sędzią;

2) art. 2 Konstytucji RP – poprzez bezpodstawne uznanie, że decyzja skarżącego naruszyła zasady sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa bez jednoczesnego wskazania na czym to naruszenie polegało;

3) art. 7 Konstytucji RP – poprzez bezpodstawne uznanie, że podstawą rozstrzygnięcia skarżącego powinna być taka a nie inna wykładania art. 24 ust. 2 u.ś.r., w sytuacji kiedy skarżący działał na podstawie przepisu i w granicach prawa, na podstawie przepisu prawa jednoznacznego, co do którego brak jest podstaw stosowania jakiejkolwiek wykładni, tj. postanowień art. 24 ust. la i 3b u.ś.r.,;

4) art. 69 Konstytucji RP – poprzez bezpodstawne uznanie, że decyzja skarżącego oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji są wadliwe z uwagi na to, że osoby niepełnosprawne mają prawo domagania się od władzy publicznej pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej, a takiej pomocy odmówiono stronie przeciwnej – w sytuacji kiedy z postanowień przywołanego wyżej artykułu wynika, że pomoc jest udzielana, jednakże w zakresie i na podstawie oraz warunkach określonych zgodnie z ustawą, którą w tym przypadku jest ustawa o świadczeniach rodzinnych;

5) art. 24 ust. 3a i 3b (w petiutum skargi kasacyjnej brak wskazania przez kasatora aktu normatywnego, następuje tutaj jedynie cytat wskazanych przepisów);

6) art. 145 § l pkt l lit. l p.p.s.a. poprzez bezpodstawne uznanie, że skarżący oraz organ I instancji dopuścił się naruszenia prawa materialnego, w sytuacji kiedy oba organy działały w zgodzie i na podstawie art. 24 ust. 2 u.ś.r., w sytuacji kiedy w rozważanym przypadku podstawą prawa materialnego był przepis art. 24 ust. 3a i 3b;

7) art. 145 § l pkt l lit. c p.p.s.a., poprzez bezpodstawne uznanie, że skarżący naruszył postanowienia art. 7 oraz 107 § 3 k.p.a., w sytuacji kiedy okoliczność taka nie miała miejsca;

8) art. 145 § 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a., poprzez bezpodstawne uznanie, że skarżący oraz organ I instancji dopuścił się innego naruszenia przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, w sytuacji kiedy wbrew twierdzeniom sądu ustawodawca nie nałożył na organy administracji publicznej obowiązku, o którym mowa w postanowieniach art. 8 i 9 k.p.a. oraz art. 26 ust. 6 u.ś.r. tj. informowania wszystkich osób, a jedynie osób, które ubiegają się o świadczenie rodzinne, stron postępowania – w sytuacji kiedy strona przeciwna do dnia 2 stycznia 2008 roku nie złożyła wniosku o przyznanie pomocy i nie była stroną postępowania.

W uzasadnieniu skargi kasator rozwijając zarzut opisany pod pkt 1 stwierdził, że w sprawie zachodzi nieważność postępowania, o której mowa w art. 183 § 2 pkt 4 p.p.s.a., albowiem w składzie Sądu zasiadał asesor tj. osoba nie będąca sędzią. Wymóg wydania orzeczenia w składzie trzech sędziów wynika z art. 16 § 1 p.p.s.a., powołana zaś ustawa nie zawiera żadnych postanowień na podstawie których asesorów sądowych można byłoby uznać za sędziów upoważnionych do sprawowania sądowego wymiaru sprawiedliwości. Nawet gdyby ustawa dawała taką możliwość, to byłaby sprzeczna z odpowiednimi postanowieniami Konstytucji RP dotyczącymi wymiaru sprawiedliwości, zawartymi w rozdziale VIII. Z postanowień tych wynika, że wymiar sprawiedliwości sprawowany jest przez sędziów oraz obywateli na zasadach określonych w ustawach. Nie podważa powyższego stanowiska także to, że funkcja asesora sądowego została przewidziana w ustawie 25 lipca 2002 roku – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (w skrócie – "p.u.s.a."). Z art. 10 p.u.s.a. wynika, że w sądach administracyjnych są zatrudnieni, m.in. asesorzy sądowi. Natomiast zgodnie z postanowieniami art. 26 § 2 p.u.s.a. prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może powierzyć asesorowi sądowemu pełnienie czynności sędziowskich. Upoważnienie to sprzeczne jest z wyżej przywołanymi postanowieniami Konstytucji RP, a także nie wywiera żadnego skutku w odniesieniu do postanowień art. 16 § 1 p.p.s.a., albowiem przepis tego artykułu w sposób jednoznaczny wskazuje, jaki powinien być skład sądu orzekającego sprawę na rozprawie. Jednocześnie - jak wcześniej podniesiono przepis ten wyklucza możliwość powołania składu sądu w sposób inny niż przewidziano to w ustawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (w tej ustawie a nie w innej). Nie przesądza to o tym, że prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może powołać asesora sądowego. W rozważanym przypadku oznacza to tylko tyle, że zgodnie z postanowieniami art. 16 § 1 p.p.s.a. w składzie sądu powinni zasiadać trzej sędziowie.

W dalszej części uzasadnienia skargi kasacyjnej kasator, przytaczając treść art. art. 24 ust. 1 – 3b u.ś.r. i podkreślając, że są one obowiązujące podniósł, że wbrew twierdzeniu Sądu Wojewódzkiego decyzja Kolegium nie naruszyła zasad sprawiedliwości społecznej i równości wobec prawa. Sąd nie wskazał, na czym to naruszenie polegało.

Odnośnie zarzutu naruszenia art. 69 Konstytucji kasator podniósł, że zgodnie z tym przepisem osobom udzielana jest pomoc w zakresie i na podstawie oraz warunkach określonych zgodnie z ustawą. Ustawą tą jest ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych.

W dalszej części uzasadnienia skarżące Kolegium podniosło, że jego zdaniem Sąd Wojewódzki dopuścił się naruszenia postanowień art. 24 ust. 3a i 3b u.ś.r. poprzez bezpodstawne uznanie, że wbrew jednoznacznej treści wyżej wymienionego przepisu, prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powinno zostać ustalone od dnia, od którego ustalona została niepełnosprawność dziecka K. S.

Kasator podkreślił, że jedynie art. 24 ust. 2 u.ś.r., i to tylko w części, został uznany za niezgodny z Konstytucją RP. Na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2007 r. przepis art. 24 ust. 2 jest niezgodny z Konstytucją RP w zakresie w jakim stanowi, że w przypadku wniosku o przyznanie zasiłku pielęgnacyjnego osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 lat, legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności uzyskanym w wyniku odwołania od orzeczenia powiatowego zespołu do sprawa orzekania o niepełnosprawności, prawo do świadczeń rodzinnych ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek. Kasator podkreślił, że okoliczności w przedmiotowej sprawie są inne, wobec czego wyrok Trybunału nie ma w niej zastosowania.

Zdaniem kasatora nie można, tak jak uczynił to Sąd, uznać, że ww. wyrok Trybunału nie pozostawia wątpliwości co do interpretacji całej ustawy o świadczeniach rodzinnych, a nie tylko art. 24 ust. 2 u.ś.r.

W ocenie Kolegium orzeczenie sądu narusza postanowienia art. 145 § 1 pkt 1 lit a) p.p.s.a., poprzez bezpodstawne uznanie, że skarżący oraz organ I instancji dopuścił się naruszenia prawa materialnego, w sytuacji kiedy oba organy działały w zgodzie i na podstawie art. 16 i art. 24 ust. 3a i 3b u.ś.r.

Uzasadniając zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a. kasator podniósł, że Sąd bezpodstawnie uznając, że organy administracji dopuściły się naruszenia art. 7 k.p.a., poza przytoczeniem tegoż przepisu nie wskazał, w jakim zakresie organy administracji publicznej nie stały na straży praworządności, w jakim zakresie i co Sąd miał na myśli formułując zarzut dotyczący obowiązku podejmowania wszelkich niezbędnych kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, mając na względzie słuszny interes społeczny i słuszny interes obywateli.

Kasator przywołując art. 145 § 1 pkt 1 lit c) p.p.s.a. podniósł, że Sąd także bezpodstawnie przyjął, iż w sytuacji kiedy strona przeciwna do dnia [...] stycznia 2008 r. nie złożyła wniosku o przyznanie pomocy i nie była stroną postępowania, organy dopuściły się naruszenia art. 8 i 9 k.p.a. oraz art. 26 u.ś.r.. Wbrew twierdzeniom Sądu ustawodawca nie nałożył bowiem na organy administracji publicznej obowiązku informowania wszystkich osób, a jednie tych, które ubiegają się o świadczenia rodzinne, będącymi stroną postępowania.

Zdaniem Kolegium błędnie Sąd uznał, że w toku postępowaniu przed kasatorem doszło do naruszenia art. 107 § 3 k.p.a. Uchylona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji zawierają wszelkie elementy opisane we wskazanym przepisie. Sąd natomiast nie uczynił zadość postanowieniom art. 145 § ust. 1 lit c) p.p.s.a. poprzez brak uzasadnienia, jaki wpływ na wynik sprawy miały stwierdzone przez niego inne naruszenia przepisów postępowania, a w szczególności czy był to wpływ istotny.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie może być uwzględniona.

Rozpatrując jako pierwszy zarzut nieważności z przyczyn określonych w art. 183 § 2 pkt 4 ustawy u.p.s.a., Sąd uznał go za niezasadny.

W myśl art. 16 § 1 p.p.s.a. sąd administracyjny orzeka w składzie trzech sędziów, z zastrzeżeniem § 2 i 3, chyba że ustawa stanowi inaczej. Przepisy § 2 dotyczącego orzekania na posiedzeniu niejawnym oraz § 3 odnoszące się do zarządzeń nie mają zastosowania w tej sprawie. Zastosowanie ma natomiast końcowa część przepisu, w której przewidziano inny skład Sądu, jeżeli ustawa stanowi inaczej. Takim przepisem szczególnym jest przepis art. 26 § 1 u.p.s.a. upoważniający Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego do mianowania asesorów, którym za zgodą Kolegium Sądu może powierzyć pełnienie czynności sędziowskich na czas określony. Orzekający w tej sprawie asesor Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim Michał Ruszczyński został mianowany w trybie określonym w art. 26 § 2 ustawy p.p.s.a. (co Sądowi jest wiadome z urzędu). Spełnione zostały więc warunki ustawowe co do składu Sądu wydającego zaskarżony wyrok.

Rozważając podniesiony przy tej okazji zarzut niekonstytucyjności należy zauważyć, że kasator bardzo ogólnikowo wskazał na sprzeczność bliżej nie określonych przepisów p.p.s.a. (do którego miałby odsyłać art. 16 § 1 in fine p.p.s.a.) z bliżej nieokreślonymi przepisami rozdziału VIII Konstytucji RP. Tak postawionego zarzutu nie sposób zweryfikować.

Mając jednakże na względzie, iż Naczelny Sąd Administracyjny z urzędu bierze pod uwagę nieważność postępowania, należy rozważyć, czy nawet pomimo błędnego sformułowania zarzutu niezgodności z Konstytucją RP przepisów dopuszczających udział asesora jako sędziego w składzie wojewódzkiego sądu administracyjnego, rzeczywiście taka niezgodność może być stwierdzona.

W tym względzie istotny jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 października 2007 r. (sygn. akt SK 7/06) w którym Trybunał, w związku ze skargą konstytucyjną zarzucającą sprzeczność z Konstytucją orzekanie w sprawach sądowych przez asesorów w sądach powszechnych orzekł o niezgodności z art. 135 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070) z art. 45 ust. 1 Konstytucji RP. Tym niemniej zważyć jednak należy, iż Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż przepis ten traci moc z upływem osiemnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, a czynności asesorów sądowych, o których mowa w zakwestionowanym, przepisie nie podlegają wzruszeniu na podstawie art. 190 ust. 4 Konstytucji. W uzasadnieniu wyroku Trybunał wskazał, iż dopiero po upływie osiemnastu miesięcy w przypadku braku zmiany przez ustawodawcę przepisu uznanego za sprzeczny z Konstytucją wskutek wyroku, niekonstytucyjny przepis zostanie wyeliminowany z systemu prawa.

Tak więc do czasu upływu osiemnastomiesięcznego terminu odroczenia utraty mocy zakwestionowanej normy prawnej, orzekanie przez asesorów jest dopuszczalne i nie powoduje skutków, o których stanowi art. 190 ust. 4 Konstytucji, a czynności asesorów nie mogą być wzruszane w trybie wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.

Z uwagi na analogię zachodzącą pomiędzy regulacjami prawnymi zawartymi w ustawie - Prawo o ustroju sądów powszechnych i w ustawach - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i p.p.s.a. należy podzielić stanowisko Trybunału w kwestii niekonstytucyjności regulacji prawnej, pozwalającej na powierzenie asesorowi sądowemu pełnienie czynności sędziowskich w wojewódzkim sądzie administracyjnym.

Jednakże uwzględniając skutki wyroku Trybunału w sprawie o sygn. SK 7/06 należy uznać za dopuszczalne pełnienie czynności sędziowskich przez asesorów na zasadach określonych w ustawie - Prawo o ustroju sadów administracyjnych i ustawie - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do czasu upływu określonego przez Trybunał terminu odroczenia utraty mocy obowiązującej tych niekonstytucyjnych przepisów.

Zaskarżony wyrok z udziałem asesora WSA Michała Ruszczyńskiego wydany został w dniu 25 czerwca 2008r., a więc przed upływem osiemnastomiesięcznego terminu odroczenia.

Przechodząc do oceny pozostałych zarzutów skargi kasacyjnej należy zwrócić uwagę, iż Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej. Związanie granicami skargi kasacyjnej wymaga prawidłowego wyboru podstawy, wskazania naruszonych przepisów, sformułowania zarzutów, ich uzasadnienia, a przy zarzucie naruszenia przepisów postępowania wykazania, że naruszenie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Wadliwe bądź niepełne sformułowanie zarzutów utrudnia, a niekiedy wręcz uniemożliwia dokonanie kontroli instancyjnej. Przy tak wysokich wymogach formalnych ustawodawca nie bez powodu wprowadził wymóg sporządzania skargi kasacyjnej przez osoby o wysokich kwalifikacjach zawodowych tj. adwokata, radcę prawnego lub inną osobę wskazaną w art. 175 p.p.s.a.

W rozpatrywanej sprawie, aczkolwiek Sąd uznał, iż zasadniczo skarga kasacyjna (ze wskazanymi w niniejszym uzasadnieniu wyjątkami) mieści się w granicach poprawności formalnej, tym niemniej rozpatrzenie podniesionych zarzutów jest utrudnione ze względu na dość chaotyczny i niedokładny sposób ich przedstawienia.

Kolegium w skardze kasacyjnej przywołało art. 174 pkt 1 i 2 tj. powołało się na obie podstawy skargi kasacyjnej, aczkolwiek nie dokonało precyzyjnego ich rozdzielenia. Analiza całej skargi kasacyjnej, tj. zarówno jej petiutum jak i uzasadnienia, prowadzi do wniosku, że kasator w istocie stawia zarzuty:

– naruszenia prawa materialnego (błędną wykładnię) tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. w związku z art. 16, art. 24 ust. 3a i ust. 3b u.ś.r., a ponadto art. 2, 7 i 69 Konstytucji RP,

– naruszenie przepisów postępowania tj. art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 7 i 107 § 3 k.p.a. oraz w związku z art. 8, art. 9 k.p.a. i art. 26 ust. 6 u.ś.r.

W przypadku powołania się na obie podstawy kasacyjne w pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutów naruszenia prawa procesowego. Jednakże w przedmiotowej sprawie ocena, czy zarzucane naruszenie przepisów postępowania mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy ściśle zależy od uprzedniej oceny zarzutu naruszenia prawa materialnego. W okolicznościach badanej sprawy określona wykładnia przepisów art. 24 ust. 3a i ust. 3b u.ś.r. (nie wskazanych, ale zacytowanych w petiutum skargi kasacyjnej) jest bowiem kryterium oceny, czy ewentualne naruszenia przepisów postępowania należy uznać za mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, czy też nie.

Rozważając zarzut naruszenia prawa materialnego tj. ww. art. 24 ust. 3a i ust. 3b u.ś.r. Naczelny Sąd Administracyjny podziela wynikające z uzasadnienia zaskarżonego wyroku stanowisko Sądu I instancji, że zagadnienia, od jakiej daty należy przyznać prawo do świadczenia rodzinnego uzależnionego od niepełnosprawności w przypadku kontynuacji orzeczenia o niepełnosprawności, nie można sprowadzić do literalnego odczytania treści art. 24 ust. 3a ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Sąd w niniejszym składzie podziela prezentowane w wyroku NSA z dnia 17 lutego 2009 r. (sygn. akt I OSK 382/08) stanowisko, że istnieje potrzeba wykładni art. 24 ust. 3a u.ś.r. wykraczająca poza jego literalne brzmienie, wynikająca z konieczności uwzględnienia celu, jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzeniu uregulowania zawartego w tym przepisie.

Pierwotnie ustawodawca w zakresie daty początkowej, od jakiej ustala się prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności, wprowadził generalną zasadę określoną w art. 24 ust. 2 u.ś.r., zgodnie z którą prawo do świadczeń rodzinnych ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami. Z dniem 1 czerwca 2005 r. na mocy przepisów ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732), w art. 24 u.ś.r. dodano ustęp 3a, który regulował kwestię początkowej daty ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności, jeżeli osoba niepełnosprawna, po utracie ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, ponownie uzyska orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. W dodanym ust. 3a ustawodawca przesądził, że w takim przypadku prawo do świadczeń rodzinnych ustalane jest od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin ważności orzeczenia. Oczywistym celem wprowadzonej zmiany było zapewnienie ciągłości prawa do świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności osobom, które uzyskały orzeczenie o kontynuacji niepełnosprawności.

Z dniem 14 stycznia 2006 r. ustawą z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 267, poz. 2260) dodano do dotychczasowej treści art. 24 ust. 3a zdanie drugie zawierające zastrzeżenie, iż ustalenie prawa do świadczeń w opisanej sytuacji nie może nastąpić wcześniej, niż od pierwszego dnia miesiąca, w którym został złożony wniosek o kontynuację świadczenia rodzinnego. Gdyby zwrot "wniosek o kontynuację świadczenia rodzinnego" rozumieć jako wyłącznie żądanie wydania przez właściwy organ decyzji ustalającej ponownie prawo do świadczenia, to powyższa zmiana pozostałaby regulacją martwą, gdyż w istocie sprowadzałaby to szczególną z założenia regulację wprowadzoną dla osób niepełnosprawnych, do określonej w art. 24 ust. 2 u.ś.r. ogólnej zasady przyznawania świadczeń rodzinnych od dnia złożenia wniosku wraz z wymaganymi dokumentami.

Powyższa analiza wprowadzonych zmian ustawodawczych może budzić wątpliwości co do rzeczywistych zamiarów ustawodawcy, co tym samym wyklucza wąską, literalną wykładnię art. 24 ust. 3a u.ś.r.

Odnośnie daty przyznania świadczenia uzależnionego od niepełnosprawności wypowiedział się Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 23 października 2007 r. (sygn. akt P 28/07) uznając że art. 24 ust. 2 u.ś.r. w zakresie, w jakim stanowi, że osobie niepełnosprawnej legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności uzyskanym w wyniku rozpoznania przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności jej odwołania od orzeczenia powiatowego zespołu, prawo do świadczeń ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek – jest niezgodny z art. 2 w związku z art. 69 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Dokonując oceny art. 24 ust. 2 u.ś.r. Trybunał podkreślił, że problemem nie jest sama treść normy określającej termin, od którego należy przyznać zasiłek. Problemem konstytucyjnym jest natomiast to, że mechanizm przyznawania zasiłku (uregulowany w dwóch różnych ustawach – ustawie o świadczeniach rodzinnych oraz w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych), którego częścią jest wspomniany art. 24 ust. 2 u.ś.r., funkcjonując nieuchronnie prowadzi do niekonstytucyjnych skutków. Nie tylko bowiem chodzi o to, że jest to mechanizm niejasny i wprowadzający w błąd, ale też o to, że ryzyko nieprawidłowego działania aparatu administracyjnego (w postaci nieterminowości, wadliwego, bo błędnego, dokonania oceny niepełnosprawności) - jest przerzucone na osobę ubiegającą się o zasiłek. Mechanizm stanowiący pewną całość, stworzony przez oba postępowania (tj. w obu wyżej wymienionych ustawach), musi być traktowany jako jednolita procedura, którą musi przejść aplikant, aby uzyskać zasiłek.

Trybunał Konstytucyjny wskazał, że art. 69 Konstytucji mówi o przysługiwaniu osobom niepełnosprawnym pomocy ze strony władz publicznych, w zakresie zabezpieczenia egzystencji, przysposobienia do pracy oraz komunikacji społecznej. Przepis ten zawiera tylko stwierdzenie istnienia obowiązków władzy publicznej do wykreowania stosownych mechanizmów legislacyjnych, umożliwiających realizację tego zadania. Nie można zatem tego właśnie przepisu uważać za konstytucjonalizację określonego poziomu świadczeń, ich postaci, konkretnego zakresu czy trybu uzyskiwania. Wskazany wzorzec konstytucyjny należy odczytywać jako zobowiązanie władzy publicznej do wykreowania mechanizmu realizacji zadań w nim wskazanych, przy czym mechanizm ten musi zapewniać efektywne osiągnięcie celu.

W opinii Trybunału od momentu wskazanego przez władzę publiczną w decyzji ustalającej wystąpienie niepełnosprawności danego stopnia zainteresowany ma prawo uzyskać - w ustawowym trybie - zasiłek pielęgnacyjny w ustawowo określonej wysokości. Z tą datą jego interes w uzyskaniu takiego zasiłku jest chroniony konstytucyjnie. Dlatego przeczy tej spójnej konstrukcji, wynikającej z art. 69 Konstytucji, rozwiązanie przyjęte w art. 24 ust. 2 u.ś.r., wprowadzającym bezwzględny termin ograniczający datę przyznania zasiłku opiekuńczego w oderwaniu od konkretnej daty urzędowo ustalonej w ustawowo określonym trybie stwierdzania przesłanek realizacji uprawnienia publicznoprawnego chronionego konstytucyjnie.

Zdaniem Trybunału zasiłek pielęgnacyjny spełnia efektywnie swój cel, gdy jest przyznawany od daty wskazanej w orzeczeniu o znacznej niepełnosprawności. Biorąc pod uwagę przede wszystkim cel zasiłku pielęgnacyjnego, a ponadto tryb orzekania o niepełnosprawności, który zgodnie z przewidzianymi prawem terminami może trwać kilka miesięcy, ustanowiony w art. 24 ust. 2 u.ś.r. termin (prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami) jest niezgodny z art. 2 Konstytucji, gdyż narusza wynikający z zasady państwa prawnego nakaz przestrzegania przez ustawodawcę poprawnej legislacji. Przepis ten, w systemie przyznawania zasiłku pielęgnacyjnego, jest nielogiczny i niekonsekwentny w stopniu uniemożliwiającym realizację celu wynikającego z art. 69 Konstytucji.

Powyższe rozważania Trybunału należy odnieść także do art. 24 ust. 3a u.ś.r., który zasadniczo powtarza mechanizm, którego częścią jest art. 24 ust. 2 u.ś.r. Oceny tej nie może zmienić treść art. 24 ust. 3b u.ś.r. zgodnie z którym w przypadku, o którym mowa w ust. 3a, osoba do wniosku o świadczenie rodzinne uzależnione od niepełnosprawności dołącza zaświadczenie właściwej instytucji potwierdzające złożenie wniosku o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności. Przepis ten, w zestawieniu z art. 23 ust. 3a u.ś.r. może bowiem budzić wątpliwości, czy dołączenie zaświadczenia o złożeniu wniosku o ponowne ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności wpływa na datę, od której nastąpi ewentualne przyznanie świadczenia rodzinnego – skoro ust. 3b, w przeciwieństwie do ust. 3a nie wypowiada się odnośnie owej daty. Ponadto – uznając w ślad za Trybunałem Konstytucyjnym, że procedura uzyskiwana orzeczenia o niepełnosprawności oraz uzyskiwania świadczenia rodzinnego tworzą pewną całość, którą należy traktować jako jednolitą procedurę – nie sposób przyjmować, że złożenie wniosku o ponowne ustalenie niepełnosprawności (w szczególności jeszcze w okresie ważności poprzedniego orzeczenia) nie ma znaczenia w procedurze uzyskiwania świadczenia rodzinnego, o ile wnioskodawca nie przedłoży urzędowego potwierdzenia złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności. Przyjęcie, że brak udokumentowania złożenia wniosku o ustalenie niepełnosprawności nie ma znaczenia w przypadku braku poinformowania o tym organu przyznającego świadczenie oznaczałoby, że data, jaka zostanie wskazana w ponownym orzeczeniu o niepełnosprawności, będzie bez znaczenia. Takiego stanowiska nie sposób pogodzić z uznaniem, że od momentu wskazanego przez władzę publiczną w decyzji ustalającej wystąpienie niepełnosprawności danego stopnia zainteresowany ma prawo uzyskać - w ustawowym trybie - zasiłek pielęgnacyjny w ustawowo określonej wysokości.

Z tych względów wykładnia literalna art. 24 ust. 3a i 3b u.ś.r. nie spełnia celu, jaki na ustawodawcę nakłada art. 69 Konstytucji RP. Wykładania ta prowadzi bowiem do ograniczenia prawa do świadczenia poprzez dopuszczenie możliwości luki czasowej w pobieraniu świadczenia w związku z trwającą procedurą ponownego orzekania o stopniu niepełnosprawności. Należy wobec przyjąć wykładnię celowościową analizowanych przepisów, w zgodzie z normą zawartą w art. 69 Konstytucji RP, przyjmując, iż w przypadku ponownego ubiegania się o świadczenie rodzinne w związku z niepełnosprawnością, o ile zachowana jest ciągłość orzeczeń o niepełnosprawności – świadczenie rodzinne przysługuje od daty utraty ważności poprzedniego orzeczenia o niepełnosprawności.

Dokonując powyższej wykładni Sąd miał na względzie, iż jak wskazał Trybunał Konsytucyjny w postanowieniu z dnia 9 grudnia 2008 r. (sygn. akt P 52/07) pytanie prawne do Trybunału (w przedmiotowym przypadku oznaczałoby to zakwestionowanie zgodności z Konsytucją art. 24 ust. 3a i 3b u.s.r.) "jest niedopuszczalne w wypadku, gdy wątpliwości sądu co do zgodności danego aktu normatywnego z Konstytucją mogą być usunięte w drodze wykładni albo gdy w danej sprawie można zastosować inne, niebudzące wątpliwości przepisy lub inny akt normatywny. Najpierw sąd pragnący zadać pytanie prawne powinien bowiem dokonywać wykładni ustaw w zgodzie z Konstytucją (por. np. postanowienia o sygn. P 13/99 i sygn. P 16/03 oraz z: 29 listopada 2001 r., sygn. P 8/01, OTK ZU nr 8/2001, poz. 268; 30 maja 2005 r., sygn. P 14/04, OTK ZU nr 5/A/2005, poz. 60), a dopiero niepowodzenie tej próby uzasadnia przedstawienie Trybunałowi Konstytucyjnemu pytania prawnego."

Powyższe prowadzi do wniosku o niezasadności zarzutu naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. w związku art. 24 ust. 3a i ust. 3b u.ś.r. oraz art. 2 i 69 Konstytucji RP.

Powyższa wykładnia art. 24 ust. 3a i 3b u.ś.r. prowadzi do wniosku, iż w zakresie podstawy kasacyjnej – naruszenia przepisów postępowania, bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 7 i 107 § 3 k.p.a. Uznając bowiem za istotną dla sprawy okoliczność, czy ubiegający się powtórnie o świadczenie rodzinne w związku z niepełnosprawnością czynił wcześniej starania o ponowne orzeczenie o niepełnosprawności – zasadnie Sąd I instancji wytknął Kolegium brak szczegółowych ustaleń i rozważań w tym przedmiocie, z tym że należy uznać, że istotne jest nie tyle to, iż wniosek o ponowne orzeczenie o niepełnosprawności został złożony przed końcem ważności poprzedniego orzeczenia (tj. przed dniem [...] września 2007 r.), ile to, że ponowne orzeczenie o niepełnosprawności (z dnia [...] grudnia 2007 r.) jest kontynuacją poprzedniego orzeczenia z dnia [...] września 2005 r. (w nowym orzeczeniu wskazano, że niepełnosprawność datuje się od urodzenia).

Zasadnie jedynie Kolegium podniosło zarzut art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 8, art. 9 k.p.a. i art. 26 ust. 6 u.ś.r. Zarówno art. 8 jak i 9 k.p.a. wskazują na obowiązki organu administracji związane z prowadzeniem postępowania, a art. 9 k.p.a. mówi wprost o "stronach i innych osobach uczestniczących w postępowaniu". Bezzasadnie zatem Sąd I instancji uznał, iż obowiązek udzielania wyjaśnień i wskazówek ciąży na organie także względem podmiotu, który wprawdzie kiedyś korzystał ze świadczeń rodzinnych, ale aktualnie nie jest stroną postępowania i organowi nie wiadomo, że podjął jakieś czynności mając na celu kontynuację świadczenia. Podobnie nie można podzielić stanowiska Sądu I instancji, iż organ dopuścił się naruszenia art. 26 ust. 6 u.ś.r. Zgodnie z treścią tego przepisu obowiązkiem informowania o terminach składnia wniosków obciążony jest "podmiot realizujący świadczenia rodzinne" względem "osoby ubiegającej się o świadczenia rodzinne". Trudno przyjąć, iż w zakres pojęcia "osoby ubiegającej się o świadczenie rodzinne" w rozumieniu tegoż przepisu należy zaliczyć osobę, która złożyła wniosek do organ właściwego dla ustalenia niepełnosprawności, nie informując "podmiotu realizującego świadczenia rodzinne" o tej czynności, w sytuacji, kiedy także organ właściwy dla ustalenia niepełnosprawności nie ma obowiązku przekazywania takowej informacji podmiotowi realizującemu świadczenia rodzinne.

Oceniając pozostałe zarzuty naruszenia prawa materialnego należy stwierdzić, że uznanie, iż niedopuszczalna jest literalna wykładnia art. 24 ust. 3a i 3b u.ś.r., bez uwzględnienia wykładni prokonstytytucyjnej tych przepisów, w konsekwencji powoduje uznanie za niezasadny zarzutu naruszenia art. 7 Konstytucji RP. Nie jest bowiem działaniem organów władzy publicznej "na podstawie i w granicach prawa" takie działanie, które pomija prokonsytucyjną wykładnię prawa.

Odnośnie naruszenia art. 16 u.ś.r. należy wskazać, że składa się on z kilku jednostek redakcyjnych. Kasator nie wskazał jaki przepis tj. który ustęp i ewentualnie który punkt w obrębie ustępu artykułu 16 naruszył zaskarżony wyrok Sądu I instancji. Poza przywołaniem tegoż artykułu w uzasadnieniu skargi kasacyjnej kasator nie wskazał także na czym miałoby polegać jego naruszenie. Zarzutu tego nie sposób zatem zweryfikować.

Z powyższego wynika, że pomimo częściowo błędnego uzasadnienia zaskarżony wyrok odpowiada prawu. Wobec tego, stosownie do art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną.