Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658, Dostęp do informacji publicznej, Inne, Uchylono zaskarżony wyrok i zobowiązano organ do rozpoznania wniosku, I OSK 2213/13 - Wyrok NSA z 2014-01-10, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
I OSK 2213/13 - Wyrok NSA
|
|
|||
|
2013-09-10 | |||
|
Naczelny Sąd Administracyjny | |||
|
Małgorzata Jaśkowska Małgorzata Masternak - Kubiak /przewodniczący sprawozdawca/ Mirosław Gdesz |
|||
|
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego 658 |
|||
|
Dostęp do informacji publicznej | |||
|
II SAB/Wa 147/13 - Wyrok WSA w Warszawie z 2013-06-07 | |||
|
Inne | |||
|
Uchylono zaskarżony wyrok i zobowiązano organ do rozpoznania wniosku | |||
|
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 4 ust. 1 pkt 1 Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 54 ust. 1, art. 61 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 i art. 8 ust. 2 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. |
|||
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak (spr.) sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska sędzia del. WSA Mirosław Gdesz Protokolant starszy sekretarz sądowy Joanna Drapczyńska po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2014 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Stowarzyszenia [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 czerwca 2013 r. sygn. akt II SAB/Wa 147/13 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia [...] na bezczynność Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie rozpatrzeniu wniosku z dnia 8 marca 2013 r. o udostępnienie informacji publicznej 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. zobowiązuje Prezesa Trybunału Konstytucyjnego do rozpatrzenia wniosku skarżącego Stowarzyszenia [...] z dnia 8 marca 2013 r. o udostępnienie informacji publicznej w terminie 14 dni od dnia doręczenia niniejszego wyroku; 3. stwierdza, że bezczynność Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w zakresie rozpatrzenia wniosku nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 4. zasądza od Prezesa Trybunału Konstytucyjnego na rzecz Stowarzyszenia [...] kwotę 500 (pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. |
||||
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 7 czerwca 2013 r., sygn. akt II SAB/Wa 147/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...], na bezczynność Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia 8 marca 2013 r. o udostępnienie informacji publicznej. Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy: [...] (po zmianie nazwy [...]), wniosło do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w sprawie rozpoznania wniosku z dnia 8 marca 2013 r. o udzielenie informacji publicznej. W uzasadnieniu skargi [...] wskazało, że w dniu 8 marca 2013 r. wystosowało wniosek, w formie elektronicznej, o udzielenie informacji publicznej: "propozycji zmiany ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, którą przygotowali sędziowie Trybunału Konstytucyjnego i przekazali do Kancelarii Prezydenta RP z prośbą o rozważenie inicjatywy ustawodawczej". W odpowiedzi na przedmiotowy wniosek Stowarzyszenie zostało poinformowane, że dysponentem i gospodarzem projektu ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym jest Kancelaria Prezydenta, a nadto, iż jakiekolwiek prace nad projektem ustawy o Trybunale Konstytucyjnym należy traktować, jako wewnętrzne dokumenty. W ocenie Stowarzyszenia Prezes Trybunału Konstytucyjnego nie zaprzeczył, że jest w posiadaniu wnioskowanych informacji publicznych. Uznał jednak, iż dysponentem i gospodarzem prac nad projektem ustawy jest Kancelaria Prezydenta. Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej, podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej, jest podmiot będący w jej posiadaniu, niezależnie od tego, czy rzeczywiście wytworzył informację, czy też w skutek innych działań jest w jej posiadaniu. Stowarzyszenie podkreśliło, że ustrojodawca, w ślad za dokumentami międzynarodowymi, skonstruował art. 61 ust. 3 Konstytucji RP, w którym wymienia przesłanki mogące ograniczyć dostęp do informacji publicznej. Regulacja ta jest spójna również z zasadą proporcjonalności wyrażoną w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Ograniczenia w dostępie do informacji mogą wynikać jedynie z konieczności ochrony uzasadnionego interesu publicznego oraz interesu jednostki w przypadku informacji bezpośrednio jej dotyczących (tak m. in.: Dyrektywa Komitetu Ministrów Rady Europy z 25 listopada 1981 r. Nr R/81/19 w sprawie dostępu do informacji posiadanej przez władze publiczne). Tymczasem, zarówno konstrukcja art. 61 Konstytucji RP, jak i ograniczenia określone w art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wyraźnie mówią o podjęciu decyzji, jeśli ujawnienie takiego dokumentu poważnie naruszyłoby proces podejmowania decyzji przez tę instytucję, chyba że za ujawnieniem przemawia interes publiczny. W odpowiedzi na skargę Prezes Trybunału Konstytucyjnego wniósł o jej oddalenie. Wskazał, że od 2011 r. w Trybunale Konstytucyjnym toczą się – pod kierunkiem Prezesa – prace studialne i projektowe nad nowymi rozwiązaniami w zakresie organizacji i funkcjonowania Trybunału. Charakter tych prac ogranicza się do wypracowywania koncepcji i propozycji nowych bądź znowelizowanych rozwiązań usprawniających działalność i pożądanych wyłącznie z punktu widzenia Trybunału (w takim sensie subiektywnych i "roboczych"). Trybunał ani jego Prezes nie legitymują się prawem inicjatywy ustawodawczej, stąd wszelkie propozycje w tej mierze były i mogą być tylko sugestiami (oczekiwaniem na taką a nie inną regulację), bowiem ich kształt ostateczny oraz formalny status projektu aktu normatywnego nowej ustawy lub nowelizacji obowiązującej ustawy, zależy od oceny i woli podmiotu, który posiada prawo inicjatywy ustawodawczej w myśl art. 118 Konstytucji RP. W motywach wyroku oddalającego skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, że wnioskowane przez Stowarzyszenie propozycje zmian ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, przygotowane przez sędziów Trybunału i nadesłane Prezydentowi RP przez Prezesa Trybunału, nie mają cech dokumentu urzędowego w konkretnej sprawie, czy konkretnym postępowaniu organu władzy publicznej. Koncepcyjne przemyślenia, propozycje, prace studialne w zakresie zmian ustawy, nie maja waloru "projektu" aktu publicznoprawnego. Podjęte przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie zamierzenia, nie mieszczą się w obszarze konstytucyjnej i ustawowej działalności tego organu. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje bowiem posłom, Senatowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej i Radzie Ministrów (art. 118 ust. 1 Konstytucji RP). Przedstawione przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego studium zmian zyska status projektu jedynie wówczas, gdy Prezydent RP uzna je za wartościowe, a przygotowane zmiany za celowe i przyjmie przedstawione propozycje, jako własne. Dopiero na tym etapie mamy do czynienia z podjętym postępowaniem organu władzy publicznej w obszarze zmian ustawowych. To "projekt" prezydencki, a nie propozycje koncepcyjne, w rozumieniu przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, zyskuje walor informacji publicznej i zapoczątkowuje dyskusję w przestrzeni publicznej, otwiera proces konsultacyjny, w tym dialog społeczny i kontrolę społeczną. Sąd wskazał, że w świetle postanowień art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, z zastrzeżeniem ust. 2 i art. 15 ust. 2. Stosownie zaś do treści art. 16 ww. ustawy, odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenia postępowania o udostępnieniu informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następuje w drodze decyzji. Natomiast w sytuacji, gdy wnioskodawca żąda udzielenia informacji, które nie są informacjami publicznymi, organ nie ma obowiązku wydawania decyzji o odmowie udzielenia informacji, lecz zawiadamia jedynie wnoszącego, że żądane dane nie mieszczą się w pojęciu objętym przedmiotową ustawą. Tak, więc decyzja administracyjna może być wydana jedynie wówczas, gdy w grę wchodzi zastosowanie przedmiotowej ustawy, czyli gdy sprawa bezspornie dotyczy informacji publicznej. Natomiast, jeżeli żądane wiadomości, w ocenie adresata wniosku, nie stanowią informacji publicznej, to organ powiadamia o tym wnoszącego. Takie zawiadomienie następuje jednak wyłącznie w formie pisma. Stowarzyszenie zostało w dniu 11 marca 2013 r. pisemnie poinformowane przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, że żądanie wnioskodawcy nie dotyczy informacji publicznej. W ocenie Sądu pierwszej instancji Prezes Trybunału Konstytucyjnego nie pozostaje, zatem w bezczynności, co do wniosku Stowarzyszenia z dnia 8 marca 2013 r. o udzielenie informacji publicznej. W skardze kasacyjnej [...], zaskarżonemu wyrokowi zarzuciło: 1. na podstawie art. 174 pkt 2 P.p.s.a. naruszenie przepisów postępowania poprzez: naruszenie art. 141 § 4 P.p.s.a - polegające na niewskazaniu podstawy prawnej, a co za tym idzie jej niedostatecznym wyjaśnieniu, naruszenie art. 141 § 4 P.p.s.a - polegające na niewłaściwym ustaleniu stanu sprawy, tj. uznanie, iż Prezes Trybunału Konstytucyjnego przesłał do Prezydenta RP koncepcyjne przemyślenia, propozycje, prace studialne, a nie dokument zawierający konkretny projekt aktu prawnego. 2. na podstawie art. 174 pkt 1 P.p.s.a., naruszenie prawa materialnego poprzez: błędną wykładnię, a w zw. z tym niewłaściwe zastosowanie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP polegające na przyjęciu, iż dokument przygotowany przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego i przesłany do Prezydenta RP przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego nie stanowi informacji publicznej. naruszenie art. 2 oraz art. 8 ust. 2 w zw. z art. 54 ust. 1 i art. 61 ust. 1 Konstytucji RP poprzez błędną ich wykładnię prowadzącą do przyjęcia, że procesowi podejmowania decyzji nie jest konieczna społeczna kontrola na każdym jego etapie. Z uwagi na powyższe strona skarżąca wniosła o uchylenie i zmianę zaskarżonego wyroku oraz uwzględnienie skargi Stowarzyszenia w całości. W przypadku nie podzielenia argumentów strony skarżącej, uzasadniających zmianę zaskarżonego orzeczenia, Stowarzyszenie wniosło o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz o zasądzenie na rzecz strony skarżącej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu skargi podniesiono, że dostęp do informacji publicznej, zgodnie z treścią art. 61 ust. 2 Konstytucji RP, nie ogranicza się tylko do wybranej kategorii dokumentów, ale wszystkich tych informacji, które dotyczą sfery określonej w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP. W demokratycznym państwie prawnym oczywistym jest, że jawność działań państwa powinna być traktowana w sposób uprzywilejowany, to znaczy wszelkie wątpliwości, co do udostępnienia informacji powinny działać na korzyść dostępu. Przy czym pamiętać należy, że prawo do informacji publicznej jest prawem człowieka, zatem jego charakter w demokratycznym państwie prawa, jest szczególny i stanowi condicio sine qua non demokracji. Współcześnie ważnym elementem rzetelności działania organów państwa demokratycznego jest zapewnienie obywatelom prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej łączącego się z powszechnie aprobowaną w państwach demokratycznych zasadą otwartego rządu (open government) oznaczającą otwartość - tzn. jawność działalności wszystkich organów władz publicznych. Strona skarżąca argumentuje, że zarówno przepisy Konstytucji RP, jak i ustawy o dostępie do informacji publicznej dały podstawę do przyjęcia, że informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do szeroko rozumianych władz publicznych oraz wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, prezes Stowarzyszenia poinformował, że w odpowiedzi na wniosek Stowarzyszenia, Prezydent RP przesłał propozycję zmiany ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, przedstawioną Kancelarii Prezydenta RP przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna ma usprawiedliwione podstawy, aczkolwiek nie wszystkie podniesione w niej zarzuty zasługują na uwzględnienie. Stosownie do treści art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - zwanej dalej P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, z urzędu zaś bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Podstawy te determinują kierunek postępowania Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wobec niestwierdzenia z urzędu nieważności postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny ogranicza swoje rozważania do oceny wskazanych w skardze podstaw kasacyjnych. Nie może podważyć prawidłowości zaskarżonego wyroku zarzut naruszenia art. 141 § 4 P.p.s.a polegający na niewłaściwym ustaleniu stanu sprawy i niewskazaniu podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Zgodnie z dyspozycją art. 141 § 4 P.p.s.a. uzasadnienie wyroku sądu administracyjnego, powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Przepis art. 141 § 4 P.p.s.a. może stanowić samodzielną podstawę kasacyjną, jeżeli uzasadnienie orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego nie zawiera stanowiska, co do stanu faktycznego przyjętego za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia (por. uchwała składu 7 sędziów NSA z 15 lutego 2010 r., sygn. II FPS 8/09, ONSAiWSA 2010 r., nr 3, poz. 39). W ocenie składu orzekającego Naczelnego Sądu Administracyjnego, uzasadnienie zaskarżonego wyroku spełnia przesłanki określone w art. 141 § 4 P.p.s.a. Sąd odniósł się do stanu faktycznego sprawy, przedstawił podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz dokonał egzegezy norm prawa materialnego. Wyraził wprawdzie pogląd nieakceptowany przez skarżące Stowarzyszenie, że projekt ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, przygotowany przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego, nie stanowi informacji publicznej, jednak okoliczność ta nie może być zakwalifikowana, jako naruszenie art. 141 § 4 P.p.s.a. Nie można bowiem kwestionować prawidłowości uzasadnienia wyroku tylko dlatego, że skarżący kasacyjnie nie zgadza się z poglądem Sądu pierwszej instancji. W realiach sprawy zasadny jest natomiast zarzut błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 61 ust. 1 i 2 w zw. z art. 2 i art. 8 ust. 2 Konstytucji RP. Zgodnie z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że informacją publiczną będzie każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów sprawujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. "Prawo do uzyskania informacji publicznej obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu" (art. 61 ust. 2). Obywatel, a tym samym opinia publiczna ma zatem, zagwarantowane konstytucyjnie, prawo do uzyskania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Z norm konstytucyjnych wprost wynika, jakie uprawnienia wiążą się z obowiązywaniem tego prawa oraz jakie podmioty są zobligowane do podjęcia działań w celu zrealizowania prawa do informacji (por. wyrok TK z dnia 16 września 2002 r., sygn. K 38/01, Z. U. 2002 r., nr 5A, 59). Konstytucyjnym prawem do informacji objęta została szeroka materia związana z działalnością państwa. Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy państwo działa w sferze imperium, czy dominium, gdyż objęte regulacją art. 61 ust. 1 Konstytucji RP sformułowanie: "działalność władz publicznych" dotyczy każdej z tych sfer. Dostęp do informacji publicznej, zgodnie z treścią art. 61 ust. 2 Konstytucji RP, nie ogranicza się tylko do wybranej kategorii dokumentów, ale wszystkich tych informacji, które dotyczą sfery określonej w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP. Źródłem informacji może być zatem wszelka sfera działalności publicznej osób sprawujących funkcje publiczne. W demokratycznym państwie prawnym oczywistym jest, że jawność działań organów państwa powinna być traktowana w sposób uprzywilejowany, to znaczy wszelkie wątpliwości, co do udostępnienia informacji, powinny działać na korzyść dostępu. Zaznaczyć należy, że z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm.) – dalej u.d.i.p., przepisy art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji są współstosowane, stanowiąc podstawę interpretacji norm ustawowych w zakresie realizacji podmiotowego prawa do informacji. Stosownie do treści art. 1 ust. 1 i art. 6 u.d.i.p., informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności o sprawach wymienionych w art. 6 ustawy. Wyliczenie zamieszczone w ostatnio wskazanym przepisie ma jedynie charakter przykładowy, co prowadzi do wniosku, że - co do zasady - wszystko, co wiąże się bezpośrednio z funkcjonowaniem i trybem działania podmiotów, o których mowa w art. 4 ust. 1 u.i.d.p., stanowi informację publiczną (por. T. R. Aleksandrowicz, Komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej, Wyd. LexisNexis, 2002 r., s. 136 i n.). Celem ustawy o dostępie do informacji publicznej było objęcie obowiązkiem informacyjnym przede wszystkim podmiotów publicznych powiązanych ze sprawowaniem władz ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Ustawodawca w art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. expressis verbis nie wymienił żadnych organów władzy publicznej, jednak w pkt 1 utożsamia z pojęciem organów władzy publicznej, wszystkie organy administracji funkcjonujące w istniejącym aparacie władzy, a także te podmioty, których w sensie organizacyjnym nie zalicza się do administracji, a które są powołane w drodze ustawy do organizacji i realizacji zadań publicznych. Trafnie, zatem przyjął Sąd pierwszej instancji, że Prezes Trybunału Konstytucyjnego pozostaje, w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p., organem władzy publicznej. Prezes reprezentuje Trybunał na zewnątrz oraz wykonuje czynności określone w ustawie i regulaminie. Skargę na bezczynność organu w postępowaniu o udzielenie informacji publicznej można złożyć nie tylko wobec "milczenia" organu, ale również w sytuacji, w której powstał spór między wnioskodawcą a adresatem wniosku, co do charakteru żądanej informacji. Z takim sporem mamy do czynienia w niniejszej sprawie, bowiem skarżące Stowarzyszenie twierdzi, że żądane informacje są informacjami publicznymi, natomiast Prezes Trybunału Konstytucyjnego odmawia im tego przymiotu. Analiza norm art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji oraz postanowień u.d.i.p., określających zasady i tryb udzielania informacji publicznych, prowadzi do wniosku, że dostęp do informacji jest szerszy niż tylko wgląd do dokumentów urzędowych znajdujących się w posiadaniu adresatów żądania. Zakres tego uprawnienia obejmuje, bowiem także możliwość udostępnienia informacji o sferze faktów, które muszą zostać utrwalone w postaci dokumentu spełniającego wymogi określone w art. 6 ust. 2 u.d.i.p. Wnioskiem, w świetle przedmiotowej ustawy, może być objęte pytanie o określone fakty, czy o stan określonych zjawisk na dzień udzielenia odpowiedzi (por. wyrok NSA z dnia 20 czerwca 2002 r., sygn. II SAB 56/02, [w:] CBOSA; M. Jabłoński, Wnioskowa procedura udostępniania informacji publicznej, Wrocław 2009 r., s. 200 i n.). Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy, pytanie o zamierzenia organów mogą też dotyczyć projektowania aktów normatywnych. Zaznaczyć przy tym trzeba, że ustawa mówi o "projektowaniu aktów normatywnych" a nie o "projektach aktów normatywnych". Oznacza to, że nie chodzi tu o projekty, nad którymi prace legislacyjne zakończyły się, lecz o sam fakt prac nad treścią projektów. Zakres informacji podawanych w związku z pracami nad projektem aktu normatywnego, obejmuje nie tylko podanie informacji, że takie prace mają miejsce, ale również powinien obejmować szczegółowe dane dotyczące zakresu przedmiotowego lub tekstu projektu, osób odpowiedzialnych za pracę nad projektem, a także udostępnienie, jeżeli jest to możliwe, treści ustaleń bądź założeń projektu (por. M. Bernaczyk, M. Jabłoński, K. Wygoda, Biuletyn informacji publicznej. Informatyzacja administracji, Wrocław 2005, s. 169-170). Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, należy uznać, że wniosek skarżącego Stowarzyszenia dotyczył konkretnego projektu zmian w ustawie, przygotowanego przez sędziów Trybunału i przedstawionego Prezydentowi RP przez Prezesa Trybunału. Dotyczył on, więc w istocie udzielenia informacji o faktach będących w posiadaniu Prezesa Trybunału Konstytucyjnego na dzień złożenia wniosku. Nie można, zatem zgodzić się z konstatacją Sądu pierwszej instancji, że przedstawione przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego propozycje zmian, zyskają status projektu tylko wówczas, gdy Prezydent RP uzna te zmiany za celowe i przyjmie przedstawione propozycje, jako własne. Przyjęcie, że to dopiero projekt prezydencki, a nie wcześniejsze propozycje zmian przygotowane przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego, zyskuje walor informacji publicznej, godzi zarówno w konstytucyjne zasady i wartości takie jak jawność działania organów władzy publicznej, czy partycypacji obywateli w procesie sprawowania władzy publicznej, jak również w prawo do informacji. Godzi też w ratio legis u.d.i.p. w zakresie udostępniania informacji publicznych w obszarze "projektowania aktów normatywnych". Rację ma skarżące kasacyjnie Stowarzyszenie akcentując, że elementem rzetelności działania organów demokratycznego państwa jest zapewnienie obywatelom prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej, łączącego się z powszechnie aprobowaną w państwach demokratycznych, zasadą "otwartego rządu", oznaczającą transparentność działalności wszystkich organów władz publicznych. Trzeba, bowiem mieć na uwadze fakt, że w Trybunale Konstytucyjnym toczyły się prace nad przygotowaniem projektu zmian w ustawie dotyczącej organizacji Trybunału i trybu postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym. W celu zapewnienia "przejrzystości" prac nad projektem ustawy, istotne jest zatem to, jakie propozycje, w jakim kształcie, zostały przedłożone przez Prezesa TK Prezydentowi. Ważne jest, bowiem, w świetle zasady transparentności procesu legislacyjnego, aby już na tym etapie projektowania regulacji, można było się zapoznać z merytorycznymi propozycjami zmian do ustawy, przygotowanymi przez sędziów Trybunału i skonfrontować zakres ewentualnych rozbieżności pomiędzy propozycjami tych zmian, a finalnym projektem ustawy złożonym przez Prezydenta w formie inicjatywy ustawodawczej. Naczelny Sąd Administracyjny zwraca uwagę, że rzeczą organu, do którego wpływa wniosek o udostępnienie informacji publicznej jest załatwienie go w przepisany sposób, czyli udostępnienie informacji, jeśli ją wytworzył bądź jest w jej posiadaniu, albo odmowa udzielenia lub umorzenie, w drodze decyzji, postępowania z przyczyn uregulowanych ustawą (art. 16 u.d.i.p.), albo wreszcie poinformowanie, że żądane dane nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu ustawy. Z obowiązku udostępnienia informacji publicznej na wniosek zainteresowanego organ jest zwolniony w przypadku, gdy żądana informacja została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej (art. 10 ust. 1 u.d.i.p., por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 czerwca 2011 r., sygn. akt I OSK 462/11, LEX nr 990254). Nie ma natomiast usprawiedliwionych podstaw zarzut naruszenia art. 54 ust. 1 Konstytucji RP. Przepis ten reguluje wolność pozyskiwania informacji, która ma charakter szerszy w stosunku do prawa do uzyskiwania informacji, o której mowa w art. 61 Konstytucji. Nie ulega wątpliwości, że wolność ta, szczególnie istotna w praktyce dla dysponentów środków społecznego przekazu, jest wolnością pozyskiwania informacji "na własną rękę" i nie odpowiadają jej, w przeciwieństwie do prawa do informacji, obowiązki innych podmiotów do dostarczania informacji (por. Komentarz P. Sarneckiego do art. 54 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, pod red. L. Garlickiego, tom 3, Warszawa 2003). Należy przy tym zauważyć, że Autor skargi kasacyjnej nie przeprowadził jakiejkolwiek argumentacji mającej wykazać, w jaki sposób przepis ten został naruszony zaskarżonym wyrokiem, i jaki to miało wpływ na wynik sprawy. Materialnoprawny charakter opisanych naruszeń uzasadniał zastosowanie przez Naczelny Sąd Administracyjny art. 188 P.p.s.a. Z tych względów uchylono zaskarżony wyrok i na podstawie art. 149 § 1 P.p.s.a. orzeczono, jak w sentencji wyroku. O kosztach orzeczono na podstawie art. 203 pkt 1 P.p.s.a. |