drukuj    zapisz    Powrót do listy

6110 Podatek od towarów i usług 6560, Podatek od towarów i usług, Minister Finansów, *Uchylono interpretację przepisów prawa podatkowego, I SA/Wr 401/13 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2013-07-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wr 401/13 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Data orzeczenia
2013-07-03 orzeczenie nieprawomocne
Data wpływu
2013-03-21
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Sędziowie
Lidia Błystak /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6110 Podatek od towarów i usług
6560
Hasła tematyczne
Podatek od towarów i usług
Sygn. powiązane
I FSK 1857/13 - Wyrok NSA z 2019-05-16
Skarżony organ
Minister Finansów
Treść wyniku
*Uchylono interpretację przepisów prawa podatkowego
Powołane przepisy
Dz.U. 2004 nr 54 poz 535 art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1 pkt 1, art. 15
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 art. 11a ust. 1
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - t. jedn.
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1592 art. 92 ust. 2
ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym - tekst jednolity
Dz.U. 2010 nr 102 poz 651 art. 11 ust. 1
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - tekst jednolity.
Dz.U. 2012 poz 270 art. 146 par. 1, art. 200, art. 205 par. 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U.UE.L 2006 nr 347 poz 1 art. 13
Dyrektywa Rady z dnia 28 listopada 2006 r. Nr 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Katarzyna Borońska, Sędzia NSA Lidia Błystak (sprawozdawca), Sędzia WSA Anetta Chołuj, Protokolant Marek Sosnowski, Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2013 r. przy udziale sprawy ze skargi G.W. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego w imieniu Ministra Finansów z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania za przejętą na własność Skarbu Państwa nieruchomość I uchyla zaskarżoną interpretację, II zasądza od Ministra Finansów na rzecz strony skarżącej kwotę 457 zł ( czterysta pięćdziesiąt siedem) zł. tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

W dniu 5 sierpnia 2011 r. Gmina W., zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług na prawach powiatu, wystąpiła z wnioskiem o indywidualną interpretację w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług (dalej podatek VAT) otrzymanego odszkodowania za nieruchomość przejętą na własność Skarbu Państwa pod budowę drogi oraz ustalenia, jaki podmiot powinien być wskazany na fakturze jako nabywca towaru. Wyjaśnił wnioskodawca, że Prezydent W. jako zarządca dróg przystąpił do budowy Północnej Obwodnicy Śródmiejskiej we W., realizując inwestycję w dwóch etapach. Odnośnie I etapu budowy Wojewoda D. ustalił lokalizację inwestycji jako drogi krajowej, a wskazane w decyzji działki stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, z którym decyzja stała się ostateczna (art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowywania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U nr 80, poz. 721 ze zm. – dalej powoływana jako ustawa o szczególnych zasadach realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych), za odszkodowaniem ustalonym w odrębnej decyzji. Dotychczasowym właścicielem działek była Gmina W. Wojewoda D. wszczął postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia odszkodowania na rzecz dotychczasowego właściciela i wydał odpowiednie decyzje, przy czym orzekł, że wypłaty odszkodowania na rzecz Gminy W. dokona Prezydent W. (art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. nr 267, poz. 2251 ze zm. – dalej powoływana jako ustawa o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego). W wyniku prowadzonego postępowania Prezydent W. zobowiązał się do wypłaty na rzecz Gminy W. odszkodowania.

Odnośnie budowy II etapu Północnej Obwodnicy Śródmiejskiej Wojewoda D. dnia [...] wydał decyzję zezwalającą Prezydentowi W. na realizację inwestycji, dotyczącą m.in. nieruchomości stanowiących własność Gminy W., które stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji stała się ostateczna. Obecnie Wojewoda D. wszczął postępowanie w kwestii ustalenia wysokości odszkodowania. Gmina W. zastosowała się do wydanego na skutek zaskarżenia interpretacji indywidualnej wyroku NSA sygn. akt I FSK 293/08 w zakresie ustalenia, kto jest podatnikiem VAT w zakresie wykonywania czynności związanych z gospodarowaniem nieruchomościami Skarbu Państwa, którymi gospodaruje Starosta jako statio fisci Skarbu Państwa, uznając, że Gmina W. jest podmiotem, który został wywłaszczony, tak więc ciąży na nim, jeżeli zostaną spełnione przesłanki określone w przepisie art. 7 ust. 1 pkt 1) i art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 ze zm. – dalej powoływana jako ustawy o VAT), obowiązek wystawienia faktury VAT z tytułu dokonania czynności opodatkowanej podatkiem VAT. W wyniku postępowania w zakresie ustalenia wysokości odszkodowania nastąpił przelew środków finansowych z rachunku Gminy W. na rachunek dochodów Gminy W., z którego są przeznaczane środki finansowe na zadania wykonywane przez Prezydenta, zaplanowane w budżecie Gminy. Z ostrożności Gmina uznała, że spełnione zostały warunki z art. 7 ust. 1 pkt 1) oraz art. 15 ustawy o VAT, tj. nastąpiło przeniesienie prawa własności nieruchomości z mocy prawa w zamian za odszkodowanie, a Gmina jest podatnikiem podatku VAT z tytułu dokonania tej czynności. Jako nabywcę towaru Gmina wskazała Gminę W., bowiem nabywca nieruchomości – Skarb Państwa działa przez Prezydenta M., a podatnikiem może być osoba prawna. Za dzień sprzedaży uznała gmina datę uprawomocnienia się decyzji lokalizacyjnej, a obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty (zgodnie z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz. U. nr 73, poz. 392 ze zm. – dalej powoływane jako rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011r.). Tak więc za moment powstania obowiązku podatkowego Gmina uznała dzień dokonania przelewu należności na rachunek dochodów Gminy. Wyjaśnił wnioskodawca, że nieruchomości, poza dwoma działkami zabudowanymi budynkami wzniesionymi przed 1939 r., które były przedmiotem umów najmu, były niezabudowane, były zaliczane do terenów przeznaczonych pod drogi, objęte były miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. W ocenie wnioskodawcy w stosunku do budynków miało miejsce pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 ust. 14 ustawy o VAT, przed ich wywłaszczeniem, między pierwszym zasiedleniem a przejęciem przez Skarb Państwa upłynął okres dłuższy niż dwa lata, wnioskodawcy w stosunku do tych nieruchomości nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony, wnioskodawca nie poniósł wydatków na ulepszenie nieruchomości, w stosunku do których miał prawo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stwierdził wnioskodawca, że nie jest istotne w sprawie, czy budynki/budowle w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

W wyniku powyższego wnioskodawca zadał pytania:

1) czy w przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego spełnione zostały warunki określone w przepisie art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, a tym samym czy miało miejsce przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, stanowiące odpłatną dostawę towarów opodatkowaną podatkiem VAT?

2) jeżeli odpowiedź będzie negatywna (Minister Finansów dojdzie do wniosku, że spełnione zostały warunki dla dostawy opodatkowanej podatkiem VAT) – jaki podmiot powinien być wskazany na fakturze VAT jako nabywca towaru?

Zdaniem wnioskodawcy w przedmiotowym stanie faktycznym nie miało miejsca przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, a więc nie miała miejsca odpłatna dostawa towaru opodatkowana podatkiem VAT. Podniosła strona, że zarówno Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. 06. 347. 1 - dalej powoływana jako Dyrektywa 112), jak i ustawa o VAT uznaje za opodatkowaną dostawę jedynie takie wywłaszczenie, gdy następuje przeniesienie własności zarówno w sensie ekonomicznym jak i cywilnoprawnym. Nie jest możliwym uznanie za opodatkowaną dostawę towaru przeniesienie własności rzeczy z mocy prawa, jeżeli nastąpiło przejście własności w sensie cywilnoprawnym, a nie miało miejsca przeniesienie ekonomicznego władztwa nad rzeczą. Przyznając, że niewątpliwie nastąpiło przeniesienie prawa własności działek z Gminy W. na Skarb Państwa, jednakże, aby spełniony został warunek z art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT – przeniesienie ekonomicznego władztwa, dotychczasowy właściciel Gmina utracił prawo własności na rzecz Skarbu Państwa statio fisci Prezydent Miasta, a więc podmiotem upoważnionym do dysponowania nieruchomością jak właściciel pozostaje Gmina – Prezydent Miasta – zarządca drogi. Powołał wnioskodawca orzeczenie ETS z dnia 8 lutego 1990 r. w sprawie C-320/88 Staatssecretaris van Financien przeiwko Shipping and Forwarding Enterprise Safe BV, w którym ETS stwierdził, że istotne jest tylko samo przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, a samo prawo własności nie ma decydującego znaczenia, wyjaśniając, że dostawa towarów nie odnosi się do zbycia prawa własności zgodnie z procedurami przewidzianymi przez prawo krajowe, lecz obejmuje wszelkie zbycie majątku rzeczowego przez jedną stronę, która upoważnia drugą stronę do dysponowania w rzeczywistości tym majątkiem tak jakby była jego właścicielem. Kolejną przesłanką uznania za opodatkowaną VAT jest wypłata odszkodowania. Powołała się strona na angielskojęzyczna wersję art. 14 Dyrektywy 112 stwierdzając, iż przepis ten nie pozostawia wątpliwości, iż ustawodawca wspólnotowy zamierzał objąć opodatkowaniem jedynie przypadki przeniesienia prawa własności z mocy prawa, w których następuje wypłata odszkodowania, za czym przemawia także uregulowanie szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego. Wskazała strona na przepis § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. stwierdzając, iż jej zdaniem przepis ten będzie stosowany wyłącznie w razie przeniesienia własności towarów z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu, brak jest jednak przesłanek, aby go nie stosować również przy przeniesieniu własności z mocy prawa. Ponieważ obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, dla zastosowania art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT konieczna jest faktyczna wypłata odszkodowania, która musi mieć charakter realny, a nie tylko jego ustalenie. W stanie faktycznym dokonany przelew ma odzwierciedlać budżetowe i księgowe dokonanie transakcji, a nie dojdzie do wypłaty realnego odszkodowania. Gmina będąca miastem na prawach powiatu posiada jeden budżet, w którym planuje wydatki na zadania gminy oraz powiatu. Skoro Gmina dokonała przelewu środków finansowych zaplanowanych na realizację zadań powiatu na rachunek własnych dochodów, nie można mówić o realnej wypłacie odszkodowania. Tak więc Gmina została pozbawiona własności, a nikt nie wyrównał jej straty, nie doszło więc do wypłaty odszkodowania, nie została spełniona przesłanka zastosowania art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, stąd czynność ta nie będzie stanowiła szczególnej formy dostawy.

W odniesieniu do pytania 2) strona stwierdziła, że skoro nie została zrealizowana opodatkowana podatkiem VAT dostawa towarów, nie można mówić o obowiązku wystawienia faktury VAT. Gmina z ostrożności wystawiła fakturę VAT na Gminę W. Jeżeli Minister uzna, że w sprawie miała miejsce opodatkowana dostawa towarów – powstaje zagadnienie, czy dopuszczalny jest taki sposób fakturowania – jedne podatnik VAT dokonał czynności opodatkowanej jednocześnie jako nabywca i sprzedawca. Odwołała się strona do wyroku NSA sygn. akt I FSK 293/09 (dostępny, podobnie jak wszystkie powoływane orzeczenia sądów administracyjnych na stronie internetowej Centralnej Bazy Orzecznictwa Sądów Administracyjnych), wydanym w sprawie Gminy W. w przedmiocie wskazania podatnika w zakresie wykonywania czynności związanych z gospodarowaniem nieruchomościami Skarbu Państwa.

Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia [...] nr [...] uznał za nieprawidłowe stanowisko strony w zakresie opodatkowania odszkodowania za nieruchomość przejętą na własność Skarbu Państwa pod budowę drogi oraz za prawidłowe - w zakresie ustalenia jaki podmiot winien być wskazany w fakturze jako nabywca towaru. Stwierdził organ, ze zostały spełnione przesłanki z art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, a tym samym ma miejsce przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, stanowiące odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, przy czym dostawa nieruchomości niezabudowanych opodatkowana będzie podstawową stawka podatku VAT, natomiast nieruchomości zabudowanych – korzysta ze zwolnienia od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 10) ustawy o VAT. Wobec tego wnioskodawca ma obowiązek udokumentować przedmiotową dostawę nieruchomości przejętych przez Skarb Państwa z mocy prawa na własność, fakturą VAT, na której jako nabywcę wskazać należy Gminę W. działającą w tym przypadku jako reprezentant Skarbu Państwa. Interpretacja dotyczyła zaistniałego stanu faktycznego i prawnego w dacie zdarzenia.

Wyrokiem z dnia 8 lutego 2012 r. sygn. I SA/Wr 317/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uchylił zaskarżoną przez stronę interpretację, stwierdzając, że narusza ona przepisy art. 14c § 1 i 2 w zw. z art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity w Dz. U. z 2005 r. nr 8 poz. 60 ze zm. – dalej powoływana jako Ordynacja podatkowa), wywodząc, że w odniesieniu do pytania nr 1) organ nie odniósł się do przedstawionej przez stronę we wniosku istoty argumentacji. Odnośnie pytania nr 2) Minister Finansów uznając stanowisko strony w zakresie wskazanego na fakturze podmiotu jako odbiorcy towaru za prawidłowe, nie podzielił organ argumentacji wnioskodawcy w tym zakresie wskazując, iż jako nabywcę należy wskazać Gminę W. (jako reprezentanta Skarbu Państwa), co Gmina kwestionowała, dowodząc, że takie rozwiązanie jest jedynie możliwe z punktu widzenia przepisów odnoszących się do elementów faktury VAT, jest niedopuszczalne. Minister Finansów powołał się w tym zakresie do treści art. 106 ust. 7 ustawy o VAT, nie analizując kluczowych dla strony zagadnień prawnych.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Interpretacją indywidualną z dnia [...] nr [...] Minister Finansów na podstawie art. 14b § 1 i § 6 Ordynacji podatkowej uznał, iż nieprawidłowe jest stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego. Odwołał się organ do przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1), art. 2 pkt 6), art. 7 ust. 1 oraz ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT i art. 45, art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16 poz. 93 ze zm. – powoływana dalej jako K.C.) i stwierdził, że w opisanej sytuacji ujętej w przepisie art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie pełniące rolę wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów czyniąc tę dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem VAT, przy czym tym opodatkowaniem nie podlega odszkodowanie lecz czynność przeniesienia własności nieruchomości stanowiąca dostawę w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania. Wynagrodzenie musi być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Przeniesienie z mocy prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania i ustalenia wysokości odszkodowania, przy czym odpłatność może przybrać także formę rzeczową. Scharakteryzował organ umowę sprzedaży. Omówił przepisy art. 15 ust. 1 i ust. 2 oraz ust. 6 ustawy o VAT stanowiący odzwierciedlenie art. 13 Dyrektywy 112, podkreślając, że w świetle uregulowań prawa wspólnotowego, w przypadku gdy organy władzy publicznej lub urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby ich wykluczenie z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. Dodatkowo zwolnienie podmiotowe jednostek samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych wynika z § 13 ust. 1 pkt 12) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. Tak więc wyłączenie organów władzy publicznej oraz obsługujących ich urzędów z kategorii podatników ma charakter podmiotowo-przedmiotowy. Wyłączenie jest możliwe, gdy organy władzy publicznej wykonują czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, są natomiast podatnikami VAT w zakresie czynności o charakterze cywilnoprawnym, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Gmina W., zarejestrowany podatnik VAT, jest miastem na prawach powiatu, a więc do jej zadań należą zadania gminy oraz powiatu, a Prezydent M. jest zarządcą dróg publicznych w granicach miasta na prawach powiatu. Aby opisana w stanie faktycznym wniosku podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT muszą być spełnione łącznie dwa warunki – dana czynność musi być wymieniona w art. 5 ustawy o VAT oraz musi być wykonana przez podmiot działający w odniesieniu do tej czynności w charakterze podatnika VAT.

Zdaniem organu w opisanym stanie faktycznym dochodzi do przeniesienia własności nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa za odszkodowaniem, a więc ma miejsce odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT, za czym przemawia istota dostawy.

Omówił organ przepisy art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity w Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.), art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity w Dz. U. z 2010 r. nr 102, poz. 651 ze zm.), art. 4 pkt 9b¹, art. 21 i art. 23 ust. 1 tej ustawy wywodząc, że Prezydent w przedmiotowej sprawie działa w podwójnej roli – przekazuje nieruchomości należące do Gminy na rzecz Skarbu Państwa, z drugiej – reprezentuje Skarb Państwa. Podniósł, że w każdej sprawie przeciwko Skarbowi Państwa należy ustalić właściwe statio fisci. Stwierdził organ, że podatnikiem podatku VAT nie może być prezydent miasta na prawach powiatu, bowiem nie jest podmiotem prowadzącym samodzielnie działalność gospodarczą, nie działa na własny rachunek i na własną odpowiedzialność. W każdym zatem przypadku podatnikiem VAT jest Gmina (Miasto) i ona dokonuje rozliczeń w podatku VAT. Mimo, że obowiązek dokonania wypłaty odszkodowania został określony dla Prezydenta, nie zmienia to faktu, że własność nieruchomości została przeniesiona z Gminy na Skarb Państwa reprezentowany przez Prezydenta, czyli podmiotem będącym właścicielem wywłaszczanych nieruchomości, tj. sprzedawcą i podmiotem przejmującym te nieruchomość jest ten sam podatnik podatku VAT. Jednakże dokonując dostawy wnioskodawca występuje w roli właściciela nieruchomości – Gminy, a dokonując wywłaszczenia – reprezentuje Skarb Państwa. Powołał organ wyrok WSA z dnia 25 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Wr 850/10 wydany w sprawie wnioskodawcy, stwierdzający, że "warunkiem dostawy towaru jako czynności opodatkowanej (...) nie jest przeniesienie własności rzeczy na innego podatnika podatku VAT , tylko na inny podmiot (wtedy w ogóle można mówić o przeniesieniu prawa)". W przedmiotowej sprawie prawo własności zostało przeniesione z Gminy na Skarb Państwa, czyli zmienił się właściciel, czego skutkiem Gmina nie mogła dysponować nieruchomością jak właściciel. A więc została spełniona pierwsza przesłanka warunkująca uznanie transakcji za dostawę towaru podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT – doszło do przeniesienia prawa do dysponowania towarami jak właściciel.

Wskazał organ na odpłatność dostawy jako warunek bezwzględny uznania dostawy towarów za podlegająca opodatkowaniu podatkiem VAT. Przywołał organ orzeczenia ETS w kwestii odpłatności czynności, podsumowując, iż pod pojęciem odpłatności dostawy towarów i świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru lub odbiorcy usługi czy osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu.

Przeanalizował organ przepisy regulujące kwestie ustalenia odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Podkreślił, że kwota odszkodowania odnośnie części działek została określona i do jej wypłaty zobowiązany został Prezydent Miasta, a w odniesieniu do pozostałych – kwota odszkodowania zostanie określona. W sprawie nie ma znaczenia, kto w imieniu nabywcy (Skarbu Państwa) dokona zapłaty za nieruchomości, jak również nie ma znaczenia, czy płatność dokonywana jest bezpośrednio przez nabywcę, czy osobę trzecią, ale ważny jest związek wynagrodzenia z dokonaną dostawą (wyrok TSUE w sprawie C-55/09 między Commissioners for Her Majesty΄s Revenue and Customs a Baxi Group Ltd.).

Powyższe, w ocenie organu podatkowego, potwierdza, iż w sprawie ma odpłatna dostawa towarów, przy czym odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za przeniesienie własności tych towarów (art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT).

Przekazując nieruchomość na rzecz Skarbu Państwa Gmina działała we własnym imieniu i na własny rachunek. Zdarzeniem przesądzającym o uznaniu przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie za czynność mającą odpłatny charakter – dla zastosowania przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT - jest uprawomocnienie się decyzji o wysokości odszkodowania lub zawarcie ugody, a nie, jak chce wnioskodawca, faktyczna wypłata odszkodowania. W sprawie w odniesieniu do części nieruchomości doszło do faktycznej wypłaty (przelania) odszkodowania, a nie ma znaczenia fakt, że Prezydent Miasta realizując swój obowiązek wypłaty odszkodowania dokonał przelewu środków finansowych z rachunku Gminy W. (klasyfikacja budżetowa – zadania powiatu) na rachunek dochodów Gminy W., co potwierdza wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2011 r. sygn. akt I FSK 491/11. Argumenty te czynią nieuzasadnionym twierdzenie strony, że w sprawie nie zostały spełnione przesłanki z art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT. Podkreślił organ, że Gmina nie może skorzystać ze zwolnienia z § 13 ust. 1 pkt 12) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. bowiem nie realizuje zadań własnych, ani zleconych przez organ administracji rządowej. Przedstawił organ przepisy regulujące stawkę opodatkowania dostawy nieruchomości oraz zwolnienie z opodatkowania – art. 43 ust. 1 pkt 10) i pkt 10a) ustawy o VAT i stwierdził, że czynność dostawy opisanych we wniosku nieruchomości niezabudowanych nie może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 9) ustawy o VAT i jest opodatkowana stawką podstawową – w przypadku dostawy zrealizowanej do dnia 31 grudnia 2010 r. – 22 %, a po tej dacie – 23%, bowiem nieruchomości te nie stanowią działek niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Z kolei wywłaszczenie nieruchomości zabudowanych korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10) ustawy o VAT pod warunkiem, iż wcześniej miało miejsce pierwsze zasiedlenie w rozumieniu art. 2 ust. 14 ustawy o VAT, a miedzy pierwszym zasiedleniem i przejęciem przez Skarb Państwa upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Powołując się na przepis art. 106 ust. 1 i ust. 8 ustawy o VAT oraz § 4 ust. 1, § 5 ust. 1 i § 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawianie faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 68, poz. 360) stwierdził organ, że podmiotem, który realizuje dostawę – sprzedawcą jest Gmina (dotychczasowy właściciel) a nabywcą Skarb Państwa reprezentowanym przez Prezydenta Miasta, jednakże w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikiem podatku VAT mogą być podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Ani starosta ani prezydent, którzy nie działają na własny rachunek i odpowiedzialność, nie stanowią odrębnych "bytów", działania ich są działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego, która z tego tytułu jest podatnikiem podatku VAT. Zatem w sprawie sprzedawcą i podmiotem przejmującym nieruchomość jest ten sam podatnik podatku VAT.

Wnioskodawca występuje w roli właściciela nieruchomości – Gminy, z kolei dokonując wywłaszczenia i przejmując nieruchomości reprezentuje Skarb Państwa. Własność nieruchomości zostaje przeniesiona na tego samego podatnika, ale na inny podmiot. Skoro podatnikiem podatku VAT z tytułu wykonywanych czynności przez Prezydenta w imieniu Skarbu Państwa jest Gmina, to na Gminę jako nabywcę powinny być wystawione faktury VAT dotyczące zakupów towarów i usług.

Podsumowując, stwierdził organ, że w sprawie ma miejsce przeniesienie z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie, stanowiące odpłatną dostawę towarów, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Na Gminie ciąży obowiązek udokumentowania przedmiotowej dostawy nieruchomości przejętych z mocy prawa na własność Skarbu Państwa fakturą VAT, na której jako nabywcę i sprzedawcę wskazać należy Gminę działającą jednocześnie w imieniu własnym i jako reprezentant Skarbu Państwa.

Za nieprawidłowe uznał organ stanowisko wnioskodawcy wskazującego, że Gmina jako sprzedawca (wywłaszczony) wystawiła fakturę na Gminę W. jako nabywcę ze względu na wadliwą argumentacje prawną, przy prawidłowo wywiedzionym skutku prawnym.

Po bezskutecznym wezwaniu Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa Gmina W. wniosła skargę od powyższej interpretacji indywidualnej, wnosząc o jej uchylenie w całości, zarzucając: 1) naruszenie art. 5 ust. 1 pkt 1), art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 lit. a) Dyrektywy 112 przez przyjęcie, że przyznanie i ustalenie wysokości odszkodowania spełnia wymogi uznania za opodatkowaną VAT czynność przeniesienia z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, podczas gdy prawidłowa wykładnia tych przepisów powinna doprowadzić do wniosku, że dla zaistnienia opodatkowanej VAT czynności konieczna jest rzeczywista, realna wypłata odszkodowania; 2) naruszenie art. 5 ust. 1 pkt 1), art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT w zw. z art. 14 ust. 1 i ust. 2 lit. a) Dyrektywy 112 poprzez uznanie, że w sprawie miała miejsce odpłatna dostawa towarów opodatkowana podatkiem VAT, podczas gdy ze względu na brak przeniesienia ekonomicznego władztwa nad towarami dostawa nie miała miejsca; 3) naruszenie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT w zw. z § 3 ust. 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. poprzez uznanie, że w sprawie miała miejsce dostawa towarów, co do której istnieje obowiązek wystawienia faktury VAT, podczas gdy ze względu na brak dostawy towarów opodatkowanej VAT i brak obowiązku podatkowego obowiązek wystawienia faktury VAT odpada. Zdaniem strony skarżącej nie nastąpiło przeniesienia prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel, wskazując na wyrok Sądu w sprawie o sygn. akt I SA/Wr 459/12, podnosząc, że w sprawie mamy do czynienia z sytuacją jaką jest zamiana nieruchomości między Skarbem Państwa a Gminą W., gdzie Gmina jest podatnikiem VAT obu stron transakcji. Stanowiące przedmiot zamiany nieruchomości były, przed dokonaniem czynności zamiany we władaniu Gminy W. i po jej dokonaniu nadal pozostają w jej władaniu. Nie sposób przyjąć, że doszło do rozporządzenia rzeczą jak właściciel, skoro władztwo nad nieruchomościami będącymi przedmiotem zamiany nadal pozostaje przy podatniku - Gminie W. Podniosła strona, że Gmina nie otrzymała i nie otrzyma wynagrodzenia z tytułu utraty własności, tak więc nie miało miejsca przeniesienie prawa własności za odszkodowaniem, a co za tym idzie odpłatna dostawa towarów. Zdaniem skarżącej wywłaszczenie jest czynnością szczególną, od której obowiązek podatkowy powstaje z momentem wypłaty odszkodowania, a nie z momentem jego ustalenia. Ponieważ wypłata nigdy nie nastąpi, również obowiązek podatkowy nigdy nie powstanie. Nie została więc spełniona przesłanka z art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, stąd przedmiotowa czynność nie będzie stanowiła szczególnej formy dostawy, o której mowa w tym przepisie. Przywołała skarżąca wyrok WSA o sygn. akt I SA/Wr 459/12, w którym Sąd wywodzi, że dodatkowym argumentem wykluczającym możliwości opodatkowania podatkiem VAT przedmiotowej zamiany nieruchomości stanowi art. 106 ust. 8 ustawy o VAT, zgodnie z którym zarejestrowani podatnicy posiadający numer identyfikacji podatkowej wystawiają faktury VAT stwierdzające zaistniałe zdarzenie gospodarcze podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. W fakturze należy określić zarówno sprzedawcę jak i nabywcę. Przy zamianach będących przedmiotem rozważań zarówno jako sprzedawcę jak i nabywcę należałoby wskazać jedynie Gminę. Powyższe potwierdza brak "rozporządzenia towarem jak właściciel" skoro po stronie sprzedawcy i nabywcy na gruncie regulacji VAT mamy do czynienia z jednym podmiotem dokonującym transakcji zamiany. Skoro nie ma miejsca dostawa, nie ma obowiązku wystawienia faktury.

W odpowiedzi na skargę Minister Finansów wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej interpretacji i jej argumentację, ustosunkowując się do zarzutów skargi.

Wojewódzkie Sad Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Istota zasadniczego sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy w stanie faktycznym sprawy, w którym Skarb Państwa statio fisci Prezydent W. przejął na własność za odszkodowaniem nieruchomości Gminy W. pod budowę drogi, doszło do dostawy towaru (nieruchomości), która powodowała powstanie zobowiązania podatkowego w podatku VAT. Rozstrzygnięcie tej kwestii będzie determinowało dalsze postępowanie w zakresie podatkowego rozpoznania zdarzenia opisanego we wniosku z dnia 5 sierpnia 2011 r., w tym zasadność wystawienia faktury z tytułu rozważanej w interpretacji czynności.

Organ podatkowy stwierdził, iż w sprawie ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie pełniące rolę wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów czyniąc tę dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem VAT, i w konsekwencji powstaje obowiązek wystawienia faktury VAT.

Według art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Stosownie do jej art. 2 pkt 6), towarami są rzeczy ruchome, wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Po myśli art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Z przytoczonej regulacji ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że przedmiotem opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest odpłatna dostawa towarów, w tym gruntów, a także, że zalicza się tutaj przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Z kolei z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w art. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, skarżąca przedstawiła stan faktyczny, z którego wynikało, że Prezydent W. statio fisci Skarbu Państwa przejął na własność za odszkodowaniem nieruchomości Gminy W. pod budowę drogi. Wojewoda D., w oparciu o przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej – Północnej Obwodnicy Śródmiejskiej we W. Z dniem, z którym ta decyzja stała się ostateczna, nieruchomości gminne, wskazane w jej treści, stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa (art. 12 ust. 4 ustawy o szczególnych zasadach realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych). Z kolei odrębną decyzją Wojewoda D. ustalił na rzecz Gminy W. odszkodowanie za wywłaszczone nieruchomości, przy czym wypłaty odszkodowania na rzecz Gminy W. dokona Prezydent W.

Rozstrzygnięcie zasadniczego, zawisłego w sprawie sporu zależało od przesądzenia kwestii, czy pomiędzy Gminą W. i Prezydentem W. działającym jako statio fisci Skarbu Państwa doszło do dostawy towaru (nieruchomości, objętych decyzją Wojewody D.) i wymagało przeanalizowania, w pierwszej kolejności, rozważanego przejęcia nieruchomości jako dostawy towaru (przedmiotu opodatkowania) oraz, w drugiej kolejności, statusu prawnego (ustrojowego i organizacyjnego) Prezydenta W.

W odniesieniu do pierwszej kwestii trzeba wskazać, że regulacja krajowa, w postaci przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, odpowiada unormowaniu Dyrektywy 112 – art. 14 ust. 1 i ust. ust. 2 lit. a). Ustawa o VAT za opodatkowaną dostawę towarów uznaje zasadniczo przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel, podobnie jak i Dyrektywa 112. Uregulowanie to ma zatem szerszy zakres znaczeniowy niż cywilistyczne przeniesienie własność rzeczy, a przy tym – w odniesieniu do Dyrektywy 112 – wymiar uniwersalny, pozwalający ujednolicone kryterium stosować w poszczególnych państwach członkowskich, niezależnie od szczegółowych rozwiązań prawnych dotyczących obrotu cywilnoprawnego (w tych państwach). Również w zakresie uznania za dostawę towarów – przeniesienia własności rzeczy z mocy prawa w zamian za odszkodowanie, nie można dostrzec niezgodności pomiędzy wytycznymi Dyrektywy a ustawodawstwem krajowym.

Dla zrealizowania warunku ,,rozporządzenia towarem jak właściciel" musi nastąpić ekonomiczne przeniesienie władztwa przedmiotowego towaru (nieruchomości). Przy dostawie towaru w rozumieniu ustawy o VAT decydujące znaczenie ma przede wszystkim ekonomiczny a nie prawny aspekt transakcji w ramach której podatnik VAT przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Zatem aby mówić o dostawie towaru w rozumieniu ustawy o VAT winno nastąpić wyzbycie się przedmiotu dostawy przez podatnika VAT.

W piśmiennictwie wskazuje się, że "(...) chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu ‘prawo do rozporządzania jak właściciel’ nie można interpretować jako ‘prawa własności’. W orzecznictwie i praktyce ETS pojawił się w tym kontekście termin "własność ekonomiczna" - tak w orzeczeniu C-320/88 (Shipping and Forwarding Safe B.V. v. Staatsecretaris van Financiën). Nie wyjaśniono w ustawie bliżej rozumienia tego pojęcia. Intuicyjnie należałoby rozumieć, że własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. znalazcę rzeczy niczyjej będącego w trakcie zasiedzenia, posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie cywilnoprawnym. W przywoływanym już orzeczeniu C-320/88 ETS wyraźnie stwierdził, że "dostawa towarów" nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy" (A. Bartosiewicz, Komentarz do art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług, LEX 2013, Wolters Kluwer).

W rezultacie istotne są skutki ekonomiczne i faktyczne przeniesienia władania nieruchomością jak właściciel, a nie sama czynność prawna przejęcia prawa własności (za odszkodowaniem). W tym kontekście należy stwierdzić, że przejęcie prawa własności nieruchomości Gminy W. przez Skarb Państwa doprowadzi do zmiany stosunków własnościowych w aspekcie prawa cywilnego, ale na gruncie prawa podatkowego taka transakcja nie ma większego znaczenia dla uznania jej za dostawę towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT. Wynika to z faktu, iż nie dojdzie przy tej transakcji do "rozporządzenia towarem jak właściciel" przez podatnika jakim jest Gmina W. (por. wyrok NSA z dnia 4 czerwca 2013 r. sygn. akt I FSK 1605/12).

Zatem do uznania opodatkowanej dostawy towaru nie jest konieczne przeniesienie własności rzeczy, jeżeli tylko nabywca uzyskuje prawo władania rzeczą jak właściciel (władztwo ekonomiczne i faktyczne). Tym bardziej przeto należy tu zaliczyć (do czynności uznanych za opodatkowaną dostawę towarów) przypadki przeniesienia własności rzeczy. Własność wyraża najszerszy zakres uprawnień związanych z posiadaniem rzeczy (art. 140 K.C.). W okolicznościach wniosku o interpretację, a przy tym obiektywnie, doszło więc do przesunięcia majątku pomiędzy podmiotami mającymi odrębną osobowość prawną, to jest Gminą W. i Skarbem Państwa. Przy tym należy zauważyć, że warunkiem dostawy towaru jako czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie jest przeniesienie własności rzeczy bądź władztwa ekonomicznego na innego podatnika podatku od towarów i usług, tylko na inny podmiot (wtedy w ogóle można mówić o przeniesieniu prawa). Przy tym istotne i przesądzające znaczenie w sprawie ma fakt, iż to Prezydent W. występuje w ramach rozważanej dostawy jako odbiorca towaru (nieruchomości) i statio fisci Skarbu Państwa.

Przechodząc do rozważań nad drugą z kluczowych dla rozstrzygnięcia zawisłego sporu kwestii stwierdzić należy, że Skarb Państwa jest osobą prawną, co przesądza art. 33 K.C., ale nie spełnia dalszych przesłanek z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Nie wykonuje on bowiem samodzielnie działalności gospodarczej. We wszystkich w zasadzie przypadkach prowadzenia działalności dotyczącej mienia stanowiącego własność Skarbu Państwa, podmiotami, które to czynią, są jednostki organizacyjne na ogół wyodrębnione w tym właśnie celu. Oznacza to, że zamiarem ustawodawcy było wykreowanie sytuacji, w ramach których zawsze istnieje substrat zarówno organizacyjny jak i majątkowy Skarbu Państwa.

Jednym z przypadków działania w imieniu Skarbu Państwa jest dokonywanie czynności gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność tego podmiotu uregulowane w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity w Dz. U. z 2010 r. nr 102, poz. 651 ze zm. – dalej powoływana jako ustawa o gospodarce nieruchomościami). Z ustawy tej wynika z zastrzeżeniem przewidzianych wyjątków, iż organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Rozwinięciem tej ogólnej zasady jest unormowanie zawarte w art. 23 ust. 1 tej samej ustawy, wedle którego zasobem nieruchomości Skarbu Państwa gospodarują z zastrzeżeniem (nie mającym w sprawie znaczenia) starostowie wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej. Odnotować przy tym należy, że zgodnie z art. 4 pkt 9b1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, ilekroć w ustawie jest mowa o staroście – należy przez to rozumieć również prezydenta na prawach powiatu.

W tym miejscy zaznaczenia wymaga, że Miasto W. jest miastem na prawach powiatu, a w myśl art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity w Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1592 ze zm.) miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie. Jednocześnie na podstawie art. 92 ust. 1 powołanej ustawy funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje rada miasta i prezydent miasta.

Prezydent miasta na prawach powiatu (starosta) nie działa na własny rachunek i na swoją odpowiedzialność chociażby z tego powodu, że nie jest, ze względu na brak wyodrębnienia, jednostką organizacyjną. Prezydent miasta na prawach powiatu jest organem, o którym mowa w art. 11a pkt 2) ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm. – dalej powoływana jako ustawa o samorządzie gminnym). Jest więc organem gminy będącej miastem na prawach powiatu. Prezydent miasta na prawach powiatu podejmuje działania, które w istocie są działaniami podejmowanymi przez jednostkę samorządu terytorialnego. Wykonując zadania zlecone przez ustawodawcę prezydent miasta na prawach powiatu (Prezydent W.) w istocie działa jedynie jako organ jednostki samorządowej, zaś gospodarując nieruchomościami, których właścicielem jest Skarb Państwa działa w imieniu i na rachunek jednostki samorządu terytorialnego. Zatem podmiotem wykonującym czynności ekonomicznego rozporządzania (władztwo ekonomiczne) przedmiotem prawa własności (nieruchomością) Skarbu Państwa w imieniu Skarbu Państwa jest Gmina W.

Reasumując, ustawa o gospodarce nieruchomościami w sposób szczególny reguluje zasadę gospodarowania zasobami nieruchomości gmin, powiatu i Skarbu Państwa. Gmina W. jest podatnikiem VAT z tytułu wykonywaniu opodatkowanych podatkiem VAT czynności na mieniu wchodzącym w skład zasobów Skarbu Państwa, powiatu oraz gminy. Skutkuje to tym, że pomimo, że Prezydent W. (statio fisci Skarbu Państwa) działa jako reprezentant Skarbu Państwa w razie wykonywania czynności na mieniu Skarbu Państwa podatek VAT od tej czynności odprowadza Gmina W. Gmina W. odprowadza do budżetu państwa podatek należny z tytułu czynności wykonywanych we własnym imieniu – jako gmina i miasto na prawach powiatu – oraz z tytułu czynności wykonywanych w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa. (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 25 czerwca 2012 r. sygn. akt I SA/Wr 459/12).

Wobec tego, konkludując powyższe rozważania w zakresie spornej kwestii przejścia własności nieruchomości z mocy prawa za odszkodowaniem z Gminy W. (jednostki samorządu terytorialnego) na Prezydenta W. (Skarb Państwa), należało stwierdzić, że prezydent miasta na prawach powiatu nie spełnia przesłanki określonego stopnia wyodrębnienia majątkowego (i organizacyjnego) jako organ jednostki samorządu terytorialnego (prezydenta miasta, starosta), działającego w obrębie tej jednostki samorządu terytorialnego bez względu na to, czy reprezentuje interes prawny gminy czy Skarbu Państwa. Zatem nie można przyjąć, aby w drodze przejęcia przez Prezydenta W. statio fisci Skarb Państwa na własność za odszkodowaniem nieruchomości Gminy W. pod budowę drogi, doszło do realizacji warunku dokonania dostawy na gruncie prawa podatkowego – w postaci przeniesienia ekonomicznego władztwa nad nieruchomościami z dostawcy na odbiorcę, którzy w rozważanym stanie podatkowo-prawnym są tym samym podmiotem – Gminą W. Tym samym w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku z dnia 5 sierpnia 2013 r., zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie, a powołanymi wyżej przepisami prawa, nie doszło do przejścia władztwa ekonomicznego i faktycznego nad towarem (nieruchomością), od którego zaistnienia prawodawca unijny i krajowy uzależnili wystąpienie zdarzenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT - dostawy towarów rozumianej jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym przypadku z mocy prawa w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT).

Oznacza to, że zaskarżona interpretacja indywidualna Ministra Finansów uznająca, że w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku doszło do spełnienia warunków koniecznych dla przyjęcia, że doszło do dostawy towaru, okazała się nieprawidłowa z punktu widzenia omówionego wyżej unormowania podatkowego. Konstatacja ta ma znaczenie, jak to wyżej wskazano, dla dalszych rozważań nad podatkowym rozpoznaniem przedstawionego we wniosku zdarzenia, w tym nad powstaniem obowiązku wystawienia faktury VAT obejmującej przedmiotową czynność przejęcia nieruchomości za odszkodowaniem.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 146 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity w Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), orzekł jak w pkt I. sentencji wyroku.

O kosztach sądowych Sąd postanowił w pkt II. sentencji wyroku w oparciu o art. 200 i art. 205 § 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Realizując dyspozycję art. 141 § 4 zd. 2 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd wskazuje, że Minister Finansów jest zobowiązany uwzględnić stanowisko Sądu wyrażone w niniejszym wyroku w zakresie wykładni prawa.



Powered by SoftProdukt