Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janina Antosiewicz, Sędziowie NSA Małgorzata Jaśkowska, Maria Wiśniewska (spr.), Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej rozpoznawał sprawę ze skargi kasacyjnej "P." S.A. w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 8 czerwca 2004 r. sygn. akt II SA/Bk 167/04 w sprawie ze skargi "P." S.A. w W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia 21 stycznia 2004 r. (...) w przedmiocie kary za przejazd pojazdem ponadnormatywnym oddala skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalił skargę "P." S.A. w W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia 21 stycznia 2004 r., (...).

W uzasadnieniu powyższego wyroku przedstawiono następujący stan sprawy oraz ocenę prawną:

Decyzją Naczelnika Urzędu Celnego w S. z dnia 20 listopada 2003 r., (...), wydaną na podstawie art. 19 ust. 2 pkt 2, art. 20 pkt 8 w związku z art. 13 ust. 2a i 2b oraz art. 40b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych /Dz.U. 2000 nr 71 poz. 838 ze zm./ w związku z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 19997 r. - Prawo o ruchu drogowym /Dz.U. nr 98 poz. 602/ nałożono na "P." S.A. w W. jako właściciela ciągnika typu "IVEKO" nr rej. (...) z naczepą o nr (...) karę pieniężną w wysokości 1.560 zł za przejazd bez zezwolenia pojazdem nienormatywnym. W wyniku kontroli na granicznym przejściu w B. organ stwierdził, że opisany ciągnik z naczepą przekroczył dopuszczalny nacisk na drugą oś o 5,75 KN.

Po rozpatrzeniu odwołania "P." S.A. w W. od powyższej decyzji, Dyrektor Izby Celnej w B. podzielił stanowisko organu pierwszej instancji i w konsekwencji decyzją z dnia 21 stycznia 2004 r. utrzymał ją w mocy. Nadto za nieuzasadnioną uznał obronę, że środek transportu co do którego stwierdzono przekroczenie dopuszczalnego nacisku na oś nie należał do skarżącej Spółki. Tego rodzaju obrona kolidowała zarówno ze zgromadzonymi w sprawie dokumentami, jak i z faktem, że dysponujący tymi dokumentami kierowca nie kwestionował, iż kontrolowany pojazd należy do firmy przewozowej "P." S.A. w W., co potwierdził podpisując protokół.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku oddalając skargę "P." S.A. w W. wyszedł z założenia, że zaskarżona decyzja Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia 21 stycznia 2004 r. nie narusza prawa. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, organy obu instancji prawidłowo przeprowadziły postępowanie dowodowe i poczyniły w sprawie właściwe ustalenia faktyczne. Skarżąca Spółka aczkolwiek podważała te ustalenia, to nie uzasadniła swego stanowiska w sposób przekonywający i nie wskazała odpowiednich dowodów. Gołosłowne zaś w tej mierze twierdzenie i przedstawione wbrew dowodom wyjaśnienie nie mogły odnieść zamierzonego przez nią skutku. O tym, że skontrolowany na przejściu granicznym w B. w dniu 20 listopada 2003 r. pojazd należał do skarżącej, przekonuje nie tylko treść sporządzonego w trakcie kontroli protokołu, podpisanego przez kierowcę, ale i inne złożone przez kierowcę dokumenty, takie jak: karnet TIR, wydany przez Ministra Infrastruktury wypis nr (...) z licencji na wykonywanie międzynarodowego transportu oraz wypis z wykazu numerów rejestracyjnych pojazdów samochodowych, uprawnionych do wykonywania tego transportu. Z dokumentów tych wynika, że przedmiotowy pojazd, w którym stwierdzono nadmierny nacisk na drugą oś, należał do skarżącej.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku skarżąca Spółka powołała się na drugą podstawę kasacyjną przewidzianą w art. 174 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270; zwanej dalej p.p.s.a./. Zarzuciła Sądowi pierwszej instancji naruszenie art. 113 par. 1 p.p.s.a., gdyż wadliwie "uznał sprawę za dostatecznie wyjaśnioną" oraz art. 133 par. 1 p.p.s.a., "bowiem w aktach sprawy brak jest dowodu pozwalającego na ustalenie osoby przewoźnika". W konkluzji skargi kasacyjnej zawarto wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono natomiast, że w postępowaniu administracyjnym kwestia osoby przewoźnika nie została należycie wyjaśniona, ponieważ jego prawidłowe ustalenie może nastąpić jedynie na podstawie międzynarodowego listu przewozowego CMR. Tymczasem skarżąca, nie będąc przewoźnikiem, listu takowego nie ma. Skarżąca podniosła, że Urząd Celny w S. na podstawie zgłoszenia celnego ma możliwość ustalenia nadawcy i odbiorcy przesyłki. Może także zażądać przedstawienia posiadanego przez te osoby listu przewozowego.

W piśmie z dnia 31 marca 2005 r., stanowiącym uzupełnienie uzasadnienia skargi kasacyjnej, skarżąca wskazała, że przewoźnikiem przesyłki była spółka - "P.-S." Sp. z o.o. w W. Następnie przy piśmie z dnia 12 maja 2005 r. przedłożyła dokumenty mające potwierdzać powyższą okoliczność: 1/ licencję z dnia 6 listopada 2002 r., wydaną przez Ministra Infrastruktury i uprawniającą "P." S.A. w W. do wykonywania międzynarodowego transportu drogowego w zakresie przewozu rzeczy, ważną do 6 listopada 2052 r. oraz 2/ decyzję Ministra Infrastruktury z dnia 20 listopada 2003 r., przenoszącą uprawnienia "P." S.A. w W. wynikające z powyższej licencji na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego na rzecz "P.-T." S.A. z siedzibą w B.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Przede wszystkim należy podkreślić, że stosownie do art. 183 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej i bierze z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania z uwzględnieniem przesłanek określonych w par. 2 tegoż artykułu. Związanie Sądu granicami kasacji oznacza konieczność wskazania w kasacji między innymi jej podstaw. Prawidłowe sformułowanie podstaw kasacji polega zaś na powołaniu konkretnych przepisów prawa, którym - zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną - uchybił sąd, a także uzasadnieniu zarzutu ich naruszenia.

Ze względu na wskazanie w niniejszej skardze kasacyjnej - jako jej podstawy - jedynie na naruszenia przepisów postępowania /art. 113 par. 1 i art. 133 par. 1 p.p.s.a./ i wobec nie stwierdzenia nieważności postępowania, Sąd drugiej instancji zobowiązany był ograniczyć swoje rozważania wyłącznie do oceny prawidłowości zastosowania tych przepisów przez Sąd pierwszej instancji.

Zgodnie z art. 113 par. 1 p.p.s.a., "Przewodniczący zamyka rozprawę, gdy sąd uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną". Oznacza to, że zamknięcie rozprawy kończy etap postępowania wyjaśniającego przed sądem administracyjnym i że ocena, jakiej dokonuje w tym zakresie sąd, powinna być dokonywana z uwzględnieniem zarówno zasad procesowych, jak i pełnej możliwości korzystania przez strony z ich uprawnień procesowych związanych z przedstawianiem okoliczności sprawy. Z okoliczności niniejszej sprawy wynika zaś, że skarżąca miała pełną możliwość skorzystania ze swoich uprawnień procesowych służących wykazaniu słuszności jej twierdzeń.

Podkreślić też należy, że sąd administracyjny orzeka w zasadzie na podstawie materiału faktycznego i dowodowego zgromadzonego przed organami administracji. Sąd może wprawdzie z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, pod warunkiem jednak, że jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie /art. 106 par. 3 p.p.s.a./. Skarżąca w postępowaniu przed Sądem Wojewódzkim jakichkolwiek wniosków dowodowych nie zgłosiła. Skoro zaś dopuszczenie dowodu z urzędu niewskazanego przez stronę jest prawem sądu, a nie obowiązkiem, to trudno czynić Sądowi Wojewódzkiemu zarzut, że po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w zakresie określonym przez wnioski dowodowe stron uznał sprawę za dostatecznie wyjaśnioną. Jest też oczywiste, że sąd nie ma obowiązku wyręczania strony zastępowanej przez adwokata lub radcę prawnego.

Prowadzi to do wniosku, że związana z rozstrzyganiem sprawy zasada procesowa wynikająca z art. 113 par. 1 p.p.s.a. i wskazana przez skarżącego w skardze kasacyjnej nie została przez Sąd pierwszej instancji naruszona.

Sąd wydając zaskarżony wyrok postąpił także zgodnie z art. 133 par. 1 p.p.s.a., bo uczynił to "po zamknięciu rozprawy na podstawie akt sprawy,(...)".

Sformułowany przez wnoszącego skargę kasacyjną zarzut naruszenia powołanych wyżej przepisów, bez wskazania również jako podstawy skargi kasacyjnej, naruszenia innych przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, nie pozwala na dalej idąca kontrolę przyjętego w zaskarżonym wyroku przez Sąd Wojewódzki stanu faktycznego sprawy. Jeżeli zatem Naczelny Sąd Administracyjny jest jednocześnie związany ustalonym w tym wyroku stanem faktycznym, to tym samym zawarte w uzasadnieniu skargi kasacyjnej stwierdzenie, że przewoźnikiem przedmiotowej przesyłki była spółka "P.-S." Sp. z o.o. w W., nie ma dla oceny zasadności skargi kasacyjnej żadnego znaczenia. Z jednoznacznych ustaleń Sądu Wojewódzkiego wynika wszak, że właściciel pojazdu "P." S.A. w W. był zarazem przewoźnikiem posiadającym licencję na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego rzeczy. Dokumenty potwierdzające powyższą okoliczność, zostały przedłożone organowi celnemu w trakcie kontroli przez kierowcę pojazdu i były przedmiotem oceny organów, jak i Sądu Wojewódzkiego.

Zaznaczyć należy, że podjęcie i wykonywanie transportu drogowego rzeczy wymaga licencji, której nie można odstępować, chyba że organ, który jej udzielił przenosi uprawnienia z niej wynikające /art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym; obecnie: Dz.U. 2004 nr 204 poz. 2088 ze zm. - w dniu wydania decyzji: Dz.U. 2001 nr 125 poz. 1371 ze zm./. Stosownego w tym względzie dowodu skarżąca spółka "P." S.A. w W. organom celnym, ani też Sądowi Wojewódzkiemu nie przedstawiła. Powoływanie się na odpowiednie środki dowodowe nastąpiło dopiero w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji w ramach uzasadnienia podstawy kasacyjnej. Tego rodzaju podstawa procesowa nie mogła więc odnieść oczekiwanego rezultatu.

Z przytoczonych wyżej względów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną.