Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Monika Nowicka po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia P. K. na pkt 2 postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 5 listopada 2014 r., sygn. akt II SAB/Ke 45/14 o oddaleniu wniosku skarżącego o zasądzenie kosztów postępowania w sprawie ze skargi P. K. na bezczynność Wójta Gminy S. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej postanawia: uchylić pkt 2 zaskarżonego postanowienia i sprawę w tym zakresie przekazać Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Kielcach do ponownego rozpoznania.

W skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skardze P. K. wnosił o stwierdzenie bezczynności Wójta Gminy S. w zakresie rozpatrzenia złożonego przez niego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, zobowiązania organu do udzielenia żądanej informacji w terminie 14 dni od daty doręczenia akt organowi i zasądzenie zwrotu kosztów postępowania sądowego. W skardze zawarł także wniosek, o umorzenie postępowania - na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej "P.p.s.a.", w przypadku doręczenia przez organ żądanej informacji po wniesieniu skargi.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy S., wnosząc o umorzenie postępowania i nieobciążanie go kosztami postępowania albo odrzucenie skargi jako przedwczesnej, wskazywał, że żądana informacja została wysłana do skarżącego 4 dni po upływie terminu, w którym organ był zobligowany do ustosunkowania się do przedmiotowego wniosku. Skarga na bezczynność została zaś wniesiona przed jego upływem.

W piśmie z dnia 23 października 2014 r. skarżący przyznał, że otrzymał żądaną informację, ale po złożeniu skargi w związku z czym wniósł o umorzenie postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a. podtrzymując jednocześnie wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach, postanowieniem z dnia 5 listopada 2014 r. umorzył postępowanie sądowoadministracyjne (pkt 1) i oddalił wniosek skarżącego o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania (pkt 2).

W uzasadnieniu ww. orzeczenia Sąd Wojewódzki wskazywał, że z uwagi na udostępnienie skarżącemu żądanej przez niego informacji niniejsze postępowanie stało się bezprzedmiotowe, dlatego należało jej umorzyć – na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 P.p.s.a.

Odnosząc się do wniosku skarżącego o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania sądowego, Sąd Wojewódzki uznał, że nie zasługuje on na uwzględnienie bowiem, w świetle art. 200 P.p.s.a., skarżącemu przysługiwał od organu, który dopuścił się bezczynności, zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw. W niniejszej jednak sprawie skarżący takowych nie poniósł. Nie można było bowiem zaliczyć do tej kategorii poniesionych przez niego kosztów w postaci wpisu sądowego i wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika z tytułu pomocy świadczonej skarżącemu w celu sporządzenia skargi na bezczynność w dniu 1 września 2014 r., kiedy nie upłynął jeszcze 14 – dniowy termin do udostępnienia informacji, o jakim mowa w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 782) dalej "u.o.d.i.p.".

P. K. w zażaleniu wniesionym na pkt 2 ww. postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach zarzucił mu naruszenie art. 201 § 1 P.p.s.a. w zw. z art. 205 § 2 P.p.s.a. oraz § 2 ust. 1 i 2, § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego urzędu (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 490) polegające na niewłaściwej wykładni oraz niezastosowaniu tych przepisów.

W uzasadnieniu zażalenia wskazywano, że w przypadku uwzględnienia przez organ skargi w trybie autokontroli (art. 54 § 3 P.p.s.a.) ustawodawca zobligował sąd do zasądzenia na rzecz wnoszącego skargę zwrotu kosztów postępowania wywołanego jej wniesieniem. Skarżący w postępowaniu administracyjnym był reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika oraz uiścił wpis od skargi. Poniósł zatem koszty postępowania, które w takie sytuacji powinny mu zostać przez organ zwrócone.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Ocena zaskarżonej części postanowienia, wymaga w pierwszej kolejności zaznaczenia, że podstawą umorzenia przez Sąd I instancji wskazanego postępowania sądowego była okoliczność rozpoznania przez organ wniosku skarżącego o udzielenie informacji publicznej. Choć zatem można się zastanawiać, czy owo rozstrzygnięcie - w świetle stanowiska prezentowanego m. in. w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. akt II OSK 1360/12 - jest prawidłowe, nie ulega wątpliwości, że wobec niezaskarżenia przez żadną ze stron ww. orzeczenia w tej części, Naczelny Sąd Administracyjny jest związany jego treścią.

Powyższe oznacza, że w okolicznościach niniejszej sprawy podstawę umorzenia postępowania sądowego stanowił fakt udostępnienia P. K. żądanych informacji już po wniesieniu przez niego skargi na bezczynność Wójta Gminy S., co było równoznaczne z jej uwzględnieniem, zgodnie z art. 54 § 3 P.p.s.a.

Skarżącemu w związku z tym przysługiwał – na podstawie art. 201 w zw. z art. 200 P.p.s.a. - zwrot poniesionych przez niego kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw obejmujących w tym przypadku uiszczone przez niego koszty sądowe oraz wynagrodzenie reprezentującego go w niniejszym postępowaniu pełnomocnika – zgodnie z art. 205 P.p.s.a.

Wbrew wyrażonemu przez Sąd I instancji stanowisku nie sposób przyjąć, że wskazanych kosztów nie można było uznać za celowe, w sytuacji gdy skarżący poniósł je w celu sporządzenia skargi na bezczynność w dniu [...] września 2014 r., a więc w dniu, kiedy – zdaniem Sądu Wojewódzkiego - nie upłynął jeszcze 14 – dniowy termin do udostępnienia informacji, o jakim mowa w art. 13 ust. 1 u.o.d.i.p. Zgodnie z tym przepisem udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Z jego treści nie można zatem wywodzić, że organ w takim przypadku każdorazowo ma 14 dni na dokonanie wskazanej czynności, skoro podstawowym kryterium dochowania wskazanego w tym przepisie terminu jest ustalenie, czy udostępnienie żądanej informacji nastąpiło bez zbędnej zwłoki.

Wskazana ocena mogła z kolei zostać dokonana wyłącznie podczas merytorycznego rozpoznania skargi P. K. na bezczynność Wójta Gminy S.w zakresie rozpatrzenia złożonego przez niego wniosku o udostępnienie informacji publicznej, co - z uwagi na prawomocne umorzenie przedmiotowego postępowania sądowego - obecnie nie jest możliwe. Tego rodzaju okoliczność nie mogła w związku z tym stanowić uzasadnienia oceny celowości poniesionych przez skarżącego kosztów postępowania sądowego. Istotne zatem w niniejszym przypadku pozostawało, że ww. organ – w trybie autokontroli – udostępnił skarżącemu żądane przez niego informacje, po wniesieniu przez niego skargi i przed dniem rozpoczęcia rozprawy.

Mając na uwadze powyższe należało uznać postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 5 listopada 2014 r. w zaskarżonej części za nieprawidłowe.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.

Odnosząc się do wniosku w zakresie zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że brak jest podstaw prawnych do orzekania o zwrocie kosztów postępowania między stronami w innych orzeczeniach kończących postępowanie w danej instancji, niż wymienione w art. 209 P.p.s.a. Kwestia zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, jako kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw (art. 200 P.p.s.a.), będzie rozstrzygana przy orzekaniu przez Sąd I instancji o kosztach postępowania sądowego.