Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka, Sędziowie sędzia WSA Tadeusz Nowak (spr.), sędzia WSA Elżbieta Zielińska-Śpiewak, Protokolant ref. staż. Agata Abramowicz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 grudnia 2016 r. ze skargi [...] sp. z o.o. z siedzibą w [...] na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie nakazu rozbiórki. oddala skargę

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] decyzją z dnia [...] czerwca 2015 r. nr [...]na podstawie art. 49b ust. 1 w związku z ust. 3 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz.U. z 2013r. poz. 1409 - z późn. zm.) dalej Prawo budowlane oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2013r. poz. 267 z późn. zm.) dalej k.p.a. nakazał [...]Sp. z o.o. rozbiórkę samowolnie wykonanej altany śmietnikowej na terenie działce nr ew. [...]z obrębu [...]przy ul. [...].

Decyzja wydana została po stwierdzeniu samowolnej budowy altany śmietnikowej o wymiarach około 6,0x4,0x2,80m na terenie działki nr ew. [...]z obrębu [...]przy ul. [...]i nieskutecznym zakończeniu postępowania legalizacyjnego w oparciu o przepis art. 49a ust. 2 Prawa budowlanego. Postanowieniem Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...]Nr [...]z dnia [...].04.2015r. wstrzymano prowadzenie robót budowlanych związanych z budową altany śmietnikowej na terenie działce nr ew. [...]z obrębu [...]przy ul. [...] w [...] oraz nałożono na inwestora tj. [...]Sp. z o.o. obowiązek sporządzenia i przedłożenia w terminie 30 dni od dnia doręczenia niniejszego postanowienia dokumentów wymienionych w art. 49b ust. 2 Prawa budowlanego, dotyczących przedmiotowej altany śmietnikowej o wymiarach 6,0x4,0x2,80m na terenie działki nr ew. [...] z obrębu [...] przy ul. [...].

Wobec nie przedłożenia dokumentów Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] nakazał rozbiórkę samowolnie wykonanej altany śmietnikowej na terenie działce nr ew. [...] z obrębu [...] przy ul. [...] w [...].

[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z [...] sierpnia 2015 r. po rozpatrzeniu odwołania [...]Sp. z 0.0., utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] nr [...] z dnia [...].06.2015 r" znak: [...], nakazującą [...]Sp. z o.o. rozbiórkę altany śmietnikowej zrealizowanej samowolnie na terenie działki nr ewid. [...] z obrębu [...], położonej przy ul. [...] w [...].

W ocenie organu odwoławczego przedmiotem omawianego postępowania jest altana śmietnikowa, czyli zadaszona osłona na odpady stałe, którą zgodnie z art. 3 pkt 4 lit. c Prawa budowlanego zakwalifikować można jako obiekt małej architektury. Wskazany przepis stanowi bowiem, iż ilekroć w ustawie jest mowa o obiekcie małej architektury - należy przez to rozumieć niewielkie obiekty, a w szczególności użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki. W ocenie [...]WINB tak też należało przedmiotowy w sprawie obiekt zakwalifikować, w szczególności z uwagi na jego przeznaczenie, ale także gabaryty.

Następnie organ odwoławczy stwierdził, że stosownie do art. 30 ust. 1 Prawa budowlanego wykonanie obiektu małej architektury nie wymaga ani pozwolenia [ar. 29 ust. 1 pkt 22 Prawa budowlanego], ani zgłoszenia [art. 30 ust. 1 Prawa budowlanego], z wyjątkiem budowy obiektów malej architektury w miejscach publicznych lecz ten obiekt usytuowany jest w miejscu publicznym.

Organ odwoławczy wskazał, że przedmiotowa altana śmietnikowa została wybudowana przez ww. Spółkę na nienależącym do niej gruncie, przy czym teren działki nr ewid. [...] - jak wynika z informacji zawartej w rejestrze gruntów - stanowi drogę bez nazwy, będącą własnością Miasta [...], W ocenie [...]WINB działka ta niewątpliwie jest miejscem publicznym, a nie terenem prywatnym. To pociąga za sobą konieczność przyjęcia, że budowa altany śmietnikowej, czyli obiektu małej architektury w miejscu publicznym winna być poprzedzona zgłoszeniem do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej, czego inwestor nie dopełnił.

A zatem, pomimo nieprawidłowo dokonanej kwalifikacji prawnej, organ powiatowy w gruncie rzeczy do rozpatrzenia sprawy zastosował właściwe przepisy prawa materialnego, podejmując próbę wdrożenia procedury legalizacyjnej. W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż orzeczony przez organ powiatowy w zaskarżonej decyzji nr [...] nakaz rozbiórki w stosunku do altany śmietnikowej jest prawidłowy i zgodny z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa materialnego, bowiem - jak to wynika z akt sprawy — podmiot zobowiązany do dnia orzekania przez organ odwoławczy nie wykonał w pełni obowiązków nałożonych na niego w postanowieniu PINB [...] nr [...], tj. nie przedłożył pozostałych żądanych dokumentów. Ponadto pełnomocnik strony skarżącej nie udokumentował, aby Spółka czyniła jakiekolwiek starania w celu uzyskania wymaganych dokumentów.

Ponadto organ odwoławczy zauważył, że inwestor zrealizował przedmiotową altanę śmietnikową nie na własnym terenie, lecz na działce drogowej nr ewid. [...], stanowiącej własność Miasta [...]. Z pisma Wydziału Architektury i Budownictwa [...] z dnia [...].04.2013 r. wynika, że właściciel ww. działki nie wyraził zgody na usytuowanie na należącym do niego terenie altany śmietnikowej i opowiada się za jej rozbiórką.

Skarżąca spółka [...]zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie:

art. 7 k.p.a. poprzez niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnej wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy z uwzględnieniem interesu społecznego i słusznego interesu obywateli - tutaj mieszkańców "Osiedla [...], ul. [...]w [...], których słuszny i uzasadniony interes nie stoi w sprzeczności z interesem społecznym, a wręcz jest nim komplementarny z uwagi na wymogi prawidłowej gospodarki odpadami oraz przeciwdziałanie nieuprawnionemu i zagrażającemu środowisku składowaniu tych odpadów przez mieszkańców ww. osiedla mieszkaniowego, co skutkowało wydaniem decyzji naruszającej interes społeczny i słuszny interes obywateli,

art. 12 § 1 k.p.a. poprzez brak wnikliwego działania w sprawie i art. 77 § 1 k.p.a poprzez niedokonanie wyczerpującego zebrania materiału dowodowego, co skutkowało niedokonaniem przez organ ustaleń faktycznych w zakresie oceny prywatnego charakteru altany śmietnikowej (przeznaczonego dla mieszkańców "Osiedla [...], ul. [...] w [...]), wpływu możliwych rozstrzygnięć na prawidłową gospodarkę odpadami oraz środowisko naturalne i bezpieczeństwo fitosanitarne, jak również treści interesu społecznego i słusznego interesu obywateli skonkretyzowanego w okolicznościach niniejszej sprawy, a w konsekwencji wydaniem błędnej decyzji,

art. 107 § 1 k.p.a. poprzez niepowołanie w skarżonej decyzji podstawy prawnej rozstrzygnięcia albowiem organ w komparycji decyzji wskazał jedynie przepisy proceduralne i kompetencyjne (art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. i 83 ust. 2 prawa budowlanego), w sytuacji gdy organ administracji jest obowiązany powołać przepis prawa stanowiący podstawę prawną rozstrzygnięcia sprawy co do jej istoty albowiem powołanie podstawy prawnej to przytoczenie przepisów prawa materialnego, na których organ administracji oparł swoje rozstrzygnięcie,

art. 107 § 1 k.p.a. poprzez niepowołanie w skarżonej decyzji podstawy prawnej rozstrzygnięcia i samego rozstrzygnięcia albowiem organ nie wskazał przepisów, na podstawie których odmówił uwzględnienia wniosku Skarżącego o zawieszenie postępowania, jak również w sentencji decyzji nie zawarł rozstrzygnięcia w tym zakresie, a jedynie w uzasadnieniu wskazał, iż wniosek Skarżącego nie zasługuje na uwzględnienie, wskazując przy tym na przesłanki irrelewantne dla takiego ewentualnego rozstrzygnięcia, co czyni decyzję wadliwą,

art. 30 ust. 1 pkt 4 prawa budowlanego poprzez jego zastosowanie i przyjęcie, iż altana śmietnikowa wykorzystywana przez mieszkańców "Osiedla [...], ul. [...] w [...] stanowi obiekt małej architektury w miejscu publicznym, podczas gdy nie stanowi ona takiego obiektu w miejscu publicznym - gdyż nie korzysta z niej nieokreślona liczba niezidentyfikowanych osób oraz nie służy ogółowi i nie jest przeznaczona dla zaspokojenia potrzeb powszechnych - a tym samym nie wymaga zgłoszenia właściwemu organowi, naruszenie art. 49b ust. 1 w zw. z ust. 3 prawa budowlanego poprzez jego zastosowanie i nakazanie rozbiórki altanki śmietnikowej wykorzystywanej przez mieszkańców "Osiedla [...], ul. [...] w [...], w sytuacji gdy jej budowa nie wymagała zgłoszenia. Skarżący podniósł również, że organy administracji, wydając zaskarżone decyzje nie zebrały pełnego materiału dowodowego w sprawie. Nie wzięły pod uwagę konsekwencji wydanej przez siebie decyzji i jej wpływu na prawidłową gospodarkę odpadami, środowisko naturalne i bezpieczeństwo fitosanitarne mieszkańców osiedla

W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Stosownie do dyspozycji art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1066 j.t.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej jedynie pod względem zgodności z prawem, a więc prawidłowości zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafności ich wykładni. Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w prowadzonym postępowaniu (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia nie wystąpiły, wobec czego skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Bezsporne jest, iż skarżący zrealizował altanę śmietnikową bez zgłoszenia na działce nr ew. [...] z obrębu [...]przy ul. [...] w [...]. Działka ta jest własnością Miasta [...] z przeznaczeniem pod drogę. Z pisma Wydziału Architektury i Budownictwa [...]z dnia [...].04.2013 r. wynika, że właściciel ww. działki nie wyraził zgody na usytuowanie na należącym do niego terenie altany śmietnikowej.

Z obowiązujących przepisów (art. 30 ust. 1 pkt. 4 Prawa budowlanego) wynika, iż budowa śmietnika, będącego obiektem malej architektury winna być poprzedzona zgłoszeniem, o ile obiekt ten ma się znajdować w miejscu publicznym.

W sprawie niniejszej sporną sprawą jest uznanie przez organy altany śmietnikowej usytuowania tego obiektu w miejscu publicznym.

Skarżący twierdzi, iż altana śmietnikowa wykorzystywana wyłącznie przez mieszkańców "Osiedla [...], ul. [...]w [...] nie jest obiektem w miejscu publicznym - gdyż nie korzysta z niej nieokreślona liczba niezidentyfikowanych osób oraz nie służy ogółowi i nie jest przeznaczona dla zaspokojenia potrzeb powszechnych - a tym samym nie wymaga zgłoszenia właściwemu organowi.

Skarżący na potwierdzenie iż omawiany obiekt nie wymaga zgłoszenia wskazuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II OSK 2472/11) i przypomina że prawo budowlane nie zawiera ustawowej definicji "miejsca publicznego". W języku polskim pojęcie "publiczny" oznacza "dotyczący ogółu ludzi, służący ogółowi, przeznaczony, dostępny dla wszystkich, ogólny, powszechny, społeczny, nieprywatny" (por. Słownika Języka Polskiego pod red. prof, dr Mieczysława Szymczaka, PWN Warszawa 1979, str/1074). Podobnie przyjmuje się w orzecznictwie, iż miejscem publicznym jest takie miejsce, z którego korzysta nieokreślona liczba niezidentyfikowanych osób (por. wyrok NSA w sprawie II OSK 1002/05 przywołany w Prawo budowlane. Orzecznictwo sądów administracyjnych, pod red. A. Glinieckiego, Lexis Nexis 2007, s.170).

Odnosząc się więc do tej argumentacji skargi, Sąd również podziela stanowisko NSA zawarte w w/w wyroku. Oczywiście że pojęcie "miejsce publiczne" nie zostało ustawowo zdefiniowane, a to oznacza, iż pojęcie to należy rozumieć w taki sposób, jak rozumie się to pojęcie w języku potocznym. W języku polskim przez pojęcie "publiczny" rozumie się "dotyczący ogółu ludzi, służący ogółowi, przeznaczony, dostępny dla wszystkich, związany z jakimś urzędem, instytucją itp., społeczny, powszechny, ogólny, nie prywatny", czyli tak jak to wynika z cyt. przez stronę skarżącą Słownika Języka Polskiego pod red. prof, dr Mieczysława Szymczaka, PWN Warszawa 1979.

W świetle tej definicji teren działki drogowej nr ewid. [...] z obrębu [...], położony przy ul. [...] w [...], stanowiącej własność Miasta [...] jest miejscem publicznym.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że przedmiotowa altana śmietnikowa została wybudowana na tej działce w 2006 r. przez dewelopera - [...]Sp. z o.o. przy realizacji osiedla mieszkalnego położonego przy ul. [...]. Fakt że inwestor zajął część tej działki bez zgody właściciela i wybudował na niej zamkniętą altanę śmietnikową dostępną tylko mieszkańcom osiedla nie pozbawia tej działki waloru publiczności dopóki inwestor w sposób prawem przewidzianym tego nie zmieni.

Taka możliwość zmiany waloru publiczności części terenu działki nr [...] miał inwestor - po pierwsze, poprzez dokonanie zgłoszenia budowlanego zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4, ust. 2, 3 i 4 Prawa budowlanego i po drugie, poprzez wykonanie w pełni obowiązków nałożonych na niego w postanowieniu PINB [...] nr [...], tj. przedłożenia żądanych przez organ dokumentów.

Sąd podziela również stanowisko organu odwoławczego, że przy procedurze zgłoszeniowej, o której jest mowa w art. 30 ustawy Prawo budowlane znaczenie ma to, czy inwestor posiada ukształtowane prawo do zabudowy nieruchomości. Okoliczność ta ma również znaczenie dla skutecznego zakończenia procesu legalizacji. Jeśli jednak sprawca samowoli budowlanej nie potrafi wykazać się prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i nie jest w stanie złożyć wymaganego w tym zakresie oświadczenia (co niewątpliwie ma miejsce w omawianym przypadku), oznacza to, że nic mógłby on dokonać w tych warunkach skutecznego zgłoszenia. Tym bardziej więc nic ma podstaw do tego, aby prawo chroniło go w sytuacji, gdy samowolnie wybudował obiekt na cudzym gruncie. A zatem na inwestora może zostać nałożony obowiązek rozbiórki obiektu zrealizowanego w warunkach samowoli budowlanej w sytuacji, gdy nie wykaże się on w sposób jednoznaczny prawem do nieruchomości, a właściciel terenu jest zainteresowany rozbiórką obiektu.

Reasumując, Sąd stwierdza, iż brak jest podstaw by uwzględnić skargę bowiem sądy administracyjne kontrolują jedynie legalność zaskarżonych decyzji/ postanowień/, a więc prawidłowość zastosowania przepisów obowiązującego prawa oraz trafność ich wykładni.

Uwzględnienie skargi następuje tylko w przypadku stwierdzenia przez Sąd naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu. W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia nie wystąpiły, wobec czego skarga nie mogła być uwzględniona.

Z powyższych względów, Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 poz.270) orzekł jak w sentencji wyroku.