drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Dostęp do informacji publicznej, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 2577/13 - Wyrok NSA z 2014-08-07, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 2577/13 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2014-08-07 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2013-10-25
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Irena Kamińska
Janusz Furmanek /sprawozdawca/
Małgorzata Jaśkowska /przewodniczący/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
II SA/Wa 776/13 - Wyrok WSA w Warszawie z 2013-06-19
Skarżony organ
Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 poz 270 art. 184, art. 141 § 4, art. 203 pkt. 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 2012 poz 749 art. 3 ust. 1
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - tekst jednolity.
Dz.U. 2012 poz 749 art. 70 § 6 pkt 1
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - tekst jednolity.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Małgorzata Jaśkowska Sędziowie: Sędzia NSA Irena Kamińska Sędzia del NSA Janusz Furmanek (spr.) Protokolant asystent sędziego Jan Wasilewski po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A.L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 czerwca 2013 r. sygn. akt II SA/Wa 776/13 w sprawie ze skargi A.L. na decyzję Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od A.L. na rzecz Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie ze skargi A. L. na decyzję Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej z dnia 1 marca 2013 r. (znak KS8/8571/82/CHE/13/RD-14490) w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej oddalił skargę.

Przedmiotowy wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Poznaniu pismem z dnia 16 sierpnia 2012 r. udostępnił A. L. informację publiczną (wniosek z dnia 11 kwietnia 2012 r.). Następnie zainteresowany pismem z dnia 11 grudnia 2012 r. wniósł o:

1. Potwierdzenie, że odpowiedź udzielona na pytanie nr 2 wniosku (w ilu przypadkach postępowań karnych skarbowych, o których mowa w punkcie powyżej, w momencie ich wszczęcia – zobowiązanie podatkowe – którego bieg terminu przedawnienia uległ zawieszeniu, było przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego?) obejmuje przypadki wszczęcia postępowań karnych skarbowych w trakcie toczącego się postępowania kontrolnego oraz w okresie pomiędzy wydaniem decyzji w tym postępowaniu, a złożeniem od niej odwołania oraz, że obejmuje przypadki wszczęcia postępowania karnego skarbowego w trakcie postępowania odwoławczego;

2. Podanie łącznej liczby przypadków wszczęcia postępowania karnego skarbowego w trakcie postępowania kontrolnego, po wydaniu decyzji w tym postępowaniu, a przed złożeniem od niej odwołania oraz w trakcie postępowania odwoławczego, jeżeli organ nie może potwierdzić udzielenia odpowiedzi obejmującej swym zakresem wszystkie etapy postępowania podatkowego wymienione w punkcie nr 1.

Dyrektor UKS w Poznaniu, pismem z dnia 21 grudnia 2012 r. udzielił odpowiedzi na pierwsze pytanie, natomiast mając na względzie, że udzielenie odpowiedzi na drugie pytanie wymaga przetworzenia informacji, powołując się na przepis art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez wykazanie, że uzyskanie żądanej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

W odpowiedzi A. L. wskazał, że żądana informacja jest informacją o charakterze prostym natomiast jej uzyskanie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Dyrektor UKS w Poznaniu decyzją z dnia 17 stycznia 2013 r. odmówił udostępnienia informacji publicznej w żądanym zakresie, z uwagi na niewykazanie przez zainteresowanego, że żądane informacje są szczególnie istotne dla interesu publicznego.

A. L. wniósł odwołanie do Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, w którym zarzucił organowi I instancji naruszenie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, w tym art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 4 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 ww. ustawy, poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie, tj. w okolicznościach faktycznych, które nie dają podstawy do wydania decyzji odmawiającej dostępu do informacji publicznej, a także naruszenie art. 14 ust. 2, poprzez jego niezastosowanie w okolicznościach zobowiązujących organ do jego zastosowania.

W uzasadnieniu odwołania wskazał, że w lipcu 2012 r. [...] działając na zlecenie Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "L." przygotował raport na temat stosowania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej w praktyce państwowych organów podatkowych oraz organów kontroli. Raport wykazał nieprawidłowości w stosowaniu tego przepisu oraz uprawdopodobnił podejrzenie o jego instrumentalnym wykorzystywaniu przez organy podatkowe. Raport przygotowany został w oparciu o dane zawarte w wyrokach sądów administracyjnych, a więc dane w pewnym sensie szczątkowe i nieoddające pełnego obrazu skali zjawiska instrumentalnego wykorzystywania postępowań karnych skarbowych. Autorzy raportu (w tym skarżący) chcieliby uzyskać dane, które pozwoliłyby na dokładniejsze potwierdzenie wyżej przytoczonych tez. Strona podnosiła, że żądanie to uzasadnione jest nie tylko wolą przekazania opinii publicznej rzetelnych danych pozyskanych bezpośrednio od organów skarbowych, ale także rozwiania niewątpliwie szkodliwych podejrzeń instrumentalnego wykorzystywania ww. przepisu przez publiczne organy administracji skarbowej. Uzyskane informacje posłużą do przygotowania raportu, który rzetelnie wyjaśni, czy w praktyce nadużywany jest art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej.

A. L. dodatkowo wskazał, iż na 5 urzędów kontroli skarbowej jedynie Dyrektor UKS w Poznaniu uznał, że żądane informacje stanowią informacje przetworzone i zażądał wykazania istotnego interesu publicznego. Pozostałe urzędy kontroli skarbowej udzieliły odpowiedzi na obydwa pytania. Nadto organ I instancji udzielając odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej z dnia 11 kwietnia 2012 r. potwierdził działanie skarżącego w interesie publicznym.

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej wydając decyzję drugoinstancyjną potwierdził zasadność rozstrzygnięcia organu I instancji.

Żądana informacja publiczna, określona w pkt. 2 wniosku z dnia 11 grudnia 2012 r. stanowi informacje przetworzoną, albowiem wygenerowanie żądanej informacji wiązałoby się z koniecznością analizy dokumentacji wszystkich postępowań karnych skarbowych za okres objęty wnioskiem i wyszukania tych, które spełniają kryteria wskazane przez wnioskodawcę, a mianowicie należałoby;

- przejrzeć akta z postępowań kontrolnych prowadzonych w I instancji oraz postępowań karnych skarbowych za lata 2009 i 2010;

- powiązać akta z zakończonych postępowań kontrolnych z aktami spraw karnych skarbowych;

- wyselekcjonować potrzebne dane;

- dokonać segregacji poszczególnych danych oraz ich zsumowania.

Proces tworzenia żądanego zbioru informacji statystycznych wiązałby się z zaangażowaniem licznej grupy pracowników organu na trudny do określenia czas, co niewątpliwie wpłynęłoby negatywnie na sposób realizacji innych obowiązków nałożonych na organ kontroli skarbowej. Przygotowanie informacji we wskazanym we wniosku zakresie wymagałoby zatem, podjęcia przez organ dodatkowych czynności i zaangażowania środków osobowych oraz finansowych, co powoduje, że żądana informacja stanowi, w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej, informację publiczną przetworzoną.

Organ podkreślił, iż na dzień złożenia wniosku i rozpatrywania go Dyrektor UKS w Poznaniu nie dysponował informacją w żądanym przez skarżącego zakresie i dlatego musiałby informacje taką wytworzyć na żądanie zainteresowanego.

Jak dalej wskazał organ odwoławczy, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, prawo do informacji publicznej obejmuje m.in. uprawnienie do uzyskania informacji przetworzonej, ale tylko w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Dlatego też wnioskodawca, domagający się udzielenia informacji publicznej przetworzonej, powinien wyjaśnić w jaki sposób zamierza wykorzystać uzyskane informacje dla ochrony interesu publicznego lub poprawy funkcjonowania organów administracji publicznej. Wyjaśnienie takie jest niezbędne dla wykazania szczególnie istotnego interesu publicznego. Organ podkreślał, że do uzyskania informacji publicznej przetworzonej niezbędne jest wykazanie przez podmiot, nie tyle "interesu publicznego", ale kwalifikowanej jego formy, a mianowicie szczególnie istotnego interesu publicznego.

Zdaniem GIKS, A. L. składając wniosek o udzielenie informacji związanej z weryfikacją danych zawartych w ww. raporcie nie realizuje interesu publicznego, lecz swój własny interes faktyczny, związany z wywiązaniem się ze zobowiązania w zakresie współprzygotowania i uzupełnienia raportu przygotowywanego przez [...] na zlecenie Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "L.".

GIKS biorąc pod uwagę zakres żądanej informacji, jak i wykazany przez stronę cel jej udostępnienia, stwierdził, że nie można uznać, iż w sprawie zachodzi kwalifikowana szczególna istotność dla interesu publicznego, będąca podstawą do udostępnienia informacji publicznej przetworzonej.

Bez znaczenia – zdaniem organu II instancji - w przedmiotowej sprawie pozostaje podnoszona przez wnioskodawcę okoliczność, że uzyskane informacje posłużą do wykazania nieprawidłowości w stosowaniu art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej, gdyż kwestia konstytucyjności tego przepisu była już przedmiotem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt P 30/11, zatem nie ma potrzeby na obecnym etapie wyszukiwania ewentualnych nieprawidłowości w ww. zakresie.

Strona wnosząc o udzielenie informacji publicznej przetworzonej, nie wykazała, że jest ona ważna dla dużego kręgu potencjalnych odbiorców, a także, iż uzyskanie tej informacji stwarza realną możliwość jej wykorzystania dla poprawy funkcjonowania organów administracji skarbowej i lepszej ochrony interesu publicznego.

Organ II instancji ustosunkowując się do zarzutu naruszenia art. 14 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, wskazał, iż przepis ten nie miał w sprawie zastosowania.

Za niezasadny w ocenie GIKS należało uznać zarzut, że Dyrektor UKS w Poznaniu wykazał się logiczną niekonsekwencją, skoro uznał argumenty (wykazane w odpowiedzi na wezwanie do wykazania istotnego interesu publicznego z dnia 21 grudnia 2012 r.) za niewystarczające do udowodnienia, iż skarżący posiada interes publiczny, skoro już istnienie takiego interesu zostało wcześniej uznane przez organ, czego potwierdzeniem było udzielenie informacji publicznej na wniosek z dnia 11 kwietnia 2012 r. GIKS wyjaśnił w tym aspekcie, iż udzielenie informacji publicznej, o którą strona wystąpiła wnioskiem z dnia 11 kwietnia 2012 r. nastąpiło z uwagi na fakt, że Dyrektor UKS w Poznaniu wytworzył stosowne dokumenty na polecenie Departamentu Kontroli Skarbowej Ministerstwa Finansów, będącego komórką organizacyjną obsługującą GIKS - organ sprawujący nadzór nad dyrektorami urzędów kontroli skarbowej. Udzielona informacja była zatem informacją prostą (istniał bowiem dokument, który odpowiadał kryteriom oczekiwanym przez stronę), a zatem udzielenie takiej informacji nie wymagało wykazywania istnienia po stronie wnioskodawcy szczególnie istotnego interesu publicznego. Natomiast danych, o które wystąpiła strona w piśmie z dnia 11 grudnia 2012 r., Dyrektor UKS w Poznaniu nie posiadał i musiałby je dopiero wytworzyć, co wiązać musiałoby się z podjęciem przez organ szeregu dodatkowych czynności. Zabiegi takie czynią żądaną informację, informacją przetworzoną, której udzielenie uzależnione jest od istnienia u wnioskodawcy szczególnie istotnego interesu publicznego.

Nie zasługiwała również na uwzględnienie argumentacja strony, zawarta w odwołaniu, wskazująca, że tylko Dyrektor UKS w Poznaniu uznał żądanie skarżącego za żądanie udostępnienia informacji przetworzonej i zażądał wykazania istotnego interesu publicznego, zaś pozostałe urzędy kontroli skarbowej udzieliły odpowiedzi na obydwa pytania. GIKS wyjaśnił w tym aspekcie, iż każda ze spraw jest sprawą indywidualną i w każdej z nich mogą istnieć różne okoliczności mające wpływ na sposób ich załatwienia. Dlatego powyższa argumentacja strony nie może wpływać na ocenę sposobu rozstrzygnięcia sprawy przez Dyrektora UKS w Poznaniu.

A. L. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na powyższą decyzję zarzucając organowi II instancji niewłaściwe zastosowanie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz naruszenia art. 3 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 16, art. 1 ust.1, art. 2 ust. 1, oraz art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzez nieudzielenie informacji publicznej w okolicznościach zobowiązujących organ do jej udostępnienia.

W konkluzji skargi (modyfikacja dokonana na rozprawie) wnosił o uchylenie decyzji wydanej w niniejszej sprawie przez organy obu instancji.

W uzasadnieniu skargi wskazał miedzy innymi, iż czynności organu, jak selekcja dokumentów i protokołów, ich analiza pod względem treści są zwykłymi czynnościami, które nie mają wpływu i nie dają podstaw do zakwalifikowania żądanych dokumentów, jako informacji przetworzonej. W wyniku stosowania takich czynności organu nie powstaje bowiem żadna nowa informacja. O przetworzeniu informacji nie stanowi też sięganie do materiałów archiwalnych, czy też źródłowych. Także czasochłonność oraz trudności organizacyjno-techniczne jakie wiążą się z przygotowaniem informacji publicznej, nie mogą zwalniać zobowiązanego podmiotu z tego obowiązku, a tym samym kwestie te nie mogą ograniczać prawa do uzyskania informacji publicznej. Zdaniem skarżącego, organ I instancji posiada techniczne możliwości wyselekcjonowania odpowiednich danych na potrzeby żądanej informacji publicznej posługując się chociażby systemami Systemem Ewidencji Spraw Karnych Skarbowych (ESKS) i Informatycznego Systemu Wspomagania Kontroli Skarbowej "Iskos". Zatem przeglądanie akt postępowań kontrolnych, powiązanie ich z aktami postępowań karnych, wyselekcjonowanie potrzebnych danych, na które to czynności organ wskazał, nie przesądzają jeszcze o przetworzonym charakterze informacji.

Odnosząc się do pojęcia szczególnie istotnego interesu publicznego wskazał na szerokie znaczenie tego pojęcia. W jego ocenie w niniejszej sprawie interes taki występuje, co wynika z treści raportu przygotowanego w lipcu 2012 r. na zlecenie Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "L.". W szczególności wskazał tu na fakty, iż: blisko 50% postępowań karnych skarbowych, które skutkują zawieszeniem biegu terminu przedawnienia wszczynanych jest w ostatnim kwartale roku (przede wszystkim w grudniu), w którym upływa ustawowy termin przedawnienia zobowiązania podatkowego; w 25, 81% przypadków wszczęć postępowań karnych skarbowych w ostatnim kwartale roku, w którym upływał termin przedawnienia zobowiązania podatkowego, postępowanie karne zostało wszczęte jeszcze przed wydaniem decyzji I instancji w postępowaniu podatkowym, a więc w sytuacji, w której organ nie miał jeszcze podstaw prawnych by stwierdzić, że podatnik nie wywiązuje się w sposób prawidłowy z obowiązku obliczenia podatku; w wielu przypadkach postępowanie karno-skarbowe pozostawało w fazie in rem w momencie upływu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Skarżący zakwestionował także zasadność rozważania przez organ sprawy w aspekcie art. 23g ust. 2 pkt. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, albowiem w jego ocenie na tym etapie rozpatrywania sprawy zagadnienie uzyskania informacji publicznej w celu jej ponownego wykorzystania jest przedwczesne.

Na rozprawie skarżący podkreślił, iż o istnieniu w tej sprawie szczególnego interesu publicznego świadczy fakt zlecenia przez Departament Kontroli Skarbowej w Ministerstwie Finansów prac w zakresie objętym żądaną informacją publiczną.

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty przedstawione w zaskarżonej decyzji. Na rozprawie podkreślił, iż organy skarbowe udzielały w niniejszej sprawie skarżącemu wszystkich informacji w przedmiotowej sprawie, które nie były informacjami przetworzonymi i były w posiadaniu urzędów skarbowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 19 czerwca 2013 r. oddalił skargę.

W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia Sąd I instancji wskazał na wstępie, że zadanie Sądu meriti sprowadzało się do odpowiedzi na pytania, czy żądana informacja stanowiła informację przetworzoną i w dalszej kolejności, czy skarżący wykazał, że udostępnienie mu tej informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego (art. 3 ust. 1 pkt. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej).

Jak wskazał WSA w Warszawie, z uzasadnienia decyzji z dnia 17 stycznia 2013 r. oraz uzasadnienia decyzji organu II instancji wynikało, że aby udzielić A. L. odpowiedzi - na pytanie o podanie łącznej liczby przypadków wszczęcia postępowania karnego skarbowego w trakcie postępowania kontrolnego, po wydaniu decyzji w tym postępowaniu a przed złożeniem od niej odwołania oraz w trakcie postępowania odwoławczego – należałoby przede wszystkim wytworzyć żądaną informację, albowiem Urząd Kontroli Skarbowej w Poznaniu na ten czas informacją taką nie dysponował.

Wygenerowanie żądanej informacji wiązałoby się zatem z koniecznością analizy dokumentacji wszystkich postępowań karnych skarbowych za okres objęty wnioskiem i wyszukania tych, które spełniają kryteria wskazane przez wnioskodawcę. W tym zakresie należałoby przejrzeć akta z postępowań kontrolnych prowadzonych w I instancji oraz postępowań karnych skarbowych za lata 2009 i 2010; dokonać powiązania akt z zakończonych postępowań kontrolnych z aktami spraw karnych skarbowych, wyselekcjonować potrzebne dane, dokonać segregacji poszczególnych danych oraz ich zsumowania.

Oczywiste jest, zdaniem sądu meriti, iż proces tworzenia żądanego przez skarżącego zbioru informacji statystycznych wiązałby się z zaangażowaniem licznej grupy pracowników organu na trudny do określenia czas, co niewątpliwie wpłynęłoby negatywnie na sposób realizacji innych obowiązków nałożonych na organ kontroli skarbowej.

Dalej Sąd odniósł się do kolejnych argumentów strony skarżącej stwierdzając, iż prawdą jest, iż Urząd Kontroli Skarbowej w Poznaniu, jak każdy urząd kontroli skarbowej w Polsce wyposażony jest w specjalistyczne systemy informatyczne (System Ewidencji Spraw Karnych Skarbowych (ESKS) i Informatyczny System Wspomagania Kontroli Skarbowej "Iskos"), ułatwiające takie wyszukiwanie, jednakże zauważył przy tym, iż systemy te mają służyć przede wszystkim w bieżącej pracy organu. Ponadto dla prawidłowości uzyskanej informacji sam system informatyczny nie wystarczy, niezbędny będzie tu także czynnik ludzki.

Zatem skoro organ żądanej informacji nie posiadał w formie nadającej się do udostępnienia i wytworzenie jej wymagało dodatkowych działań organu – to taka informacja jest informacją przetworzoną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Ponadto poza tą cechą niniejszej informacji, uzyskanie przedmiotowej informacji pociągałoby dodatkowe koszty jej wytworzenia (art. 15 ustawy o dostępie do informacji publicznej), jednakże ta kwestia wobec zakwalifikowania żądanej informacji publicznej jako informacji przetworzonej nie jest w niniejszej sprawie decydująca.

Dalej Sąd I instancji wskazał, że ustawodawca nie uzależnił udzielenia informacji publicznej przetworzonej od wykazania po stronie żądającego interesu publicznego, ale wykazania, że uzyskanie przedmiotowej informacji będzie szczególnie istotne dla tego interesu. Mamy tu zatem do czynienia z kwalifikowaną formą interesu publicznego – poprzez sformułowanie "szczególnie istotne". Ustawodawcy nie chodzi tu o "interes publiczny", ale kwalifikowaną jego formę.

Przez tak pojęty "szczególny interes publiczny" należy – zdaniem Sądu meriti - rozumieć, że uzyskanie informacji ma przyczynić się do bardzo ważnych dla Państwa, czy społeczeństwa działań i że uzyskana informacja jest bardzo istotna dla dużego kręgu potencjalnych odbiorców. Skarżący wykazał natomiast jedynie na istnienie zwykłego interesu publicznego w otrzymaniu zadanej informacji publicznej. W przypadku informacji przetworzonej jest to stanowczo za mało. Ustawa wymaga tu wykazanie kwalifikowanego interesu społecznego. W szczególności skarżący nie wykazał w jaki sposób żądane przez niego informacje statystyczne przyczynią się do lepszej pracy organów skarbowych, a w szczególności nie wykazał w jaki sposób żądana przez niego informacja wspomoże prace prowadzone przez Departament Kontroli Skarbowej Ministerstwa Finansów w materii stosowania art. 70 § 6 pkt. 1 Ordynacji podatkowej w praktyce.

W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku skarżący zaskarżył powyższy wyrok w całości zarzucając mu:

Naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 141 § 4 ustawy p.p.s.a., polegającego na niewyjaśnieniu w należyty sposób podstawy prawnej rozstrzygnięcia - niedostatecznym odniesieniu do zarzutów skargi oraz argumentów zawartych w piśmie procesowym z dnia 14 czerwca 2013 r., w zakresie wykazania przez skarżącego, że otrzymanie przez niego informacji publicznej przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, poprzez jego:

błędną wykładnię, polegającą na przyjęciu, że przesłankę "szczególnej istotności dla interesu publicznego" należy rozumieć w ten sposób, iż wnioskodawca musi mieć również realną możliwość spowodowania zmiany stosowanej praktyki przez organy administracji publicznej, podczas gdy wspomnianą przesłankę należy uznać za wypełnioną w takiej sytuacji, w której pozyskanie określonej informacji i jej upublicznienie leży w interesie nie tylko wnioskodawcy, ale także innych obywateli;

2.2 niewłaściwe zastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, iż skarżący nie wykazał, że uzyskanie przez niego dostępu do informacji publicznej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Wskazując na powyższe podstawy kasacyjne skarżący kasacyjnie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym zwrot kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W kwestii zarzutu naruszenia przepisów postępowania - naruszenia art. 141 § 4 ustawy p.p.s.a., w ocenie autora skargi kasacyjnej, WSA w Warszawie nie odniósł się do większości zarzutów skargi oraz pisma procesowego z dnia 4 czerwca 2013 r., szczególnie argumentów dotyczących posiadania przez skarżącego szczególnie istotnego interesu publicznego w uzyskaniu żądanych informacji.

Podniesiono, że Sąd I instancji nie odniósł się do następujących argumentów skarżącego uzasadniających posiadanie przez niego szczególnie istotnego interesu publicznego:

- wskazujących na panujące w społeczeństwie i doktrynie poglądy dotyczące instrumentalnego wykorzystania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej (dalej OP) przez organy administracji skarbowej, wykazujących, że jest to problem postrzegany przez różne środowiska, nie tylko przez skarżącego;

- danych zaprezentowanych w piśmie procesowym z 4 czerwca 2013 r. uzyskanych przez skarżącego drogą dostępu do informacji publicznej oraz danych zaprezentowanych w raporcie [...] , które uprawdopodobniają instrumentalne wykorzystanie art. 70 § 6 pkt 1 OP;

- oparcia istnienia szczególnie istotnego interesu publicznego w wartościach rangi konstytucyjnej (rzetelność i sprawność działania administracji publicznej), popartych przykładem szczególnej ochrony tych wartości, jaka wyrażona jest w art. 231 § 1 Kodeksu karnego;

- zamiarów upublicznienia danych, które Skarżący próbuje uzyskać od organów administracji skarbowej oraz ewentualnego doprowadzenia do zbadania konstytucyjności całego art. 70 § 6 pkt 1 OP;

- niejednolitej praktyki organów, do których Skarżący składał wniosek o udostępnienie informacji publicznej (taki sam, jaki złożony został do Urzędu Kontroli Skarbowej w Szczecinie, który doprowadził do wydania przez Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej skarżonej decyzji w tej sprawie), tj. niektóre Urzędy Kontroli Skarbowej uznawały istnienie szczególnie istotnego interesu publicznego po stronie skarżącego w uzyskaniu wnioskowanej informacji i taką informację publiczną udzieliły.

Odnośnie do naruszenia przepisów prawa materialnego, tj. naruszenia art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej podano, że zaskarżony wyrok narusza wymieniony przepis zarówno przez błędną wykładnię, jak i poprzez jego niewłaściwe zastosowanie.

Skarżący kasacyjnie wskazuje, że gdyby przyjąć interpretację Sądu meriti, to informację przetworzoną mogłyby uzyskać jedynie osoby, które mają realny wpływ na funkcjonowanie organów administracji publicznej, czyli np. członkowie organów nadzoru, politycy niemający prawa do uzyskania tej informacji na innej podstawie prawnej, itp. W konsekwencji analizowane twierdzenie Sądu I instancji drastycznie ogranicza dostęp obywateli do informacji publicznej. Zdaniem skarżącego prawidłowa jest natomiast wykładnia przesłanki "szczególnej istotności dla interesu publicznego" przyjęta przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK1505/11, w którym Sąd ten przyjął, że przesłankę "szczególnej istotności dla interesu publicznego", określoną w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, należy uznać za wypełnioną w takiej sytuacji, w której pozyskanie określonej informacji i jej upublicznienie leży w interesie nie tylko wnioskodawcy, ale także innych obywateli.

Niewłaściwe zastosowanie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej polegało natomiast na dokonaniu błędnej analizy argumentacji przytoczonej przez skarżącego, która to analiza doprowadziła WSA do wniosku, iż skarżący nie posiada szczególnie istotnego interesu publicznego w uzyskaniu żądanej wnioskiem informacji publicznej. Skarżący kasacyjnie skazywał na fakt, iż kwestia korzystania przez organy skarbowe z przepisu art. 70 § 6 Ordynacji podatkowej jest w praktyce zauważona nie tylko przez skarżącego, ale przez sądy, doktrynę oraz samych podatników, w szczególności prywatnych przedsiębiorców, których ten problem najbardziej dotyka. Skarżący żądał udostępnienia informacji w celu zweryfikowania oskarżeń kierowanych pod adresem organów skarbowych (w szczególności urzędów kontroli skarbowej i urzędów skarbowych) wszczynania postępowań karnych skarbowych tylko i wyłącznie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Żądanie to uzasadnione jest nie tylko wolą przekazania opinii publicznej rzetelnych danych pozyskanych bezpośrednio od organów skarbowych, ale także rozwiania niewątpliwie szkodliwych podejrzeń instrumentalnego wykorzystywania ww. przepisu przez publiczne organy administracji skarbowej.

Potwierdzeniem szczególnej istotności interesu publicznego polegającego na sprawnym i rzetelnym działaniu organów władzy publicznej, jest fakt, iż ustawodawca surowo penalizuje działania mogące zmierzać do jego naruszenia. Potwierdzeniem tej tezy jest art. 231 § 1 kodeksu karnego, zgodnie z którym: "Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3."

Podkreślono, że wykładnia przesłanek posiadania interesu publicznego przez skarżącego dokonana przez organy, do których skarżący składał wnioski o udostępnienie informacji publicznej jest niejednolita. Część organów udzieliła żądanej informacji, co oznacza, iż uznały one - przy tożsamej treści wniosku o udostępnienie informacji publicznej - istnienie szczególnego interesu publicznego w udostępnieniu wnioskowanych informacji. Takie postępowanie zasługuje na aprobatę, ponieważ jest transparentne i prokonstytucyjne.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

Z uwagi na fakt, iż skarżący uzasadniając postawione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia przez Sąd przepisów postępowania oraz przepisów prawa materialnego w przeważającej części przedstawił podnoszoną już wcześniej argumentację, tj. na etapie postępowania odwoławczego oraz w skardze i piśmie procesowym wniesionym do WSA w Warszawie, GIKS podtrzymał swoje stanowisko oraz wszystkie argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji i w odpowiedzi na skargę, że żądana przez stronę informacja, ma charakter informacji przetworzonej, a także, że w toku postępowania przed organem zarówno I, jak i II instancji, wnioskodawca nie wykazał, że uzyskanie informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Na rozprawie w dniu 31 lipca 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny dopuścił do udziału w sprawie Konfederację L. i Izbę Gospodarczą Metali Nieżelaznych i Recyklingu.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 174 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) [dalej: ustawa p.p.s.a.], skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, 2) naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny związany jest podstawami skargi kasacyjnej, bowiem według art. 183 § 1 ustawy p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Przytoczenie podstaw kasacyjnych, rozumiane jako wskazanie przepisów, które - zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną - zostały naruszone przez wojewódzki sąd administracyjny, nakłada na Naczelny Sąd Administracyjny, stosownie do art. 174 pkt 1 i pkt 2 oraz art. 183 § 1 ustawy p.p.s.a., obowiązek odniesienia się do wszystkich zarzutów przytoczonych w podstawach kasacyjnych (por. uchwała NSA z dnia 26 października 2009 r., sygn. akt l OPS 10/09).

W niniejszej sprawie żadna z wymienionych w art. 183 § 2 ustawy p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, wobec czego kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego ograniczyć się musiała wyłącznie do zbadania zawartych w skardze kasacyjnej zarzutów.

Skarga kasacyjna została oparta na obu podstawach określonych w art. 174 pkt 1 i pkt 2 ustawy p.p.s.a., jednak istota sprawy wymagała w pierwszej kolejności odniesienia się do zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Autor skargi kasacyjnej zakwestionował poprawność dokonanej przez Sąd pierwszej instancji wykładni zawartej w tym przepisie przesłanki szczególnej istotności dla interesu publicznego w uzyskaniu informacji publicznej przetworzonej oraz niewłaściwym zastosowaniu przez przyjęcie, iż skarżący nie wykazał, że uzyskanie przez niego dostępu do żądanej informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Na wstępie zauważyć należy, iż na etapie skargi kasacyjnej skarżący przyznał, że żądana przez niego we wniosku informacja publiczna jest informacją przetworzoną.

W rozpoznawanej sprawie należało zatem wyjaśnić rozumienie przesłanki "szczególnej istotności dla interesu publicznego" oraz rozważyć, czy uzyskanie przez skarżącego dostępu do żądanej informacji publicznej przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego. Analiza tego przepisu prowadzi do wniosku, że proces przetworzenia informacji publicznej w celu jej udostępnienia musi znajdować uzasadnienie w przesłance szczególnej istotności dla interesu publicznego. Podkreślić należy, iż co do zasady ujawnienie każdej informacji o działaniach podejmowanych przez władzę publiczną mieści się w kręgu zainteresowania obywatela, czy też szeroko rozumianej opinii publicznej. Jednak w przypadku informacji publicznej przetworzonej, ustawodawca nie uzależnił możliwości jej udzielenia od wykazania przez żądającego interesu publicznego, lecz wykazania, że uzyskanie przedmiotowej informacji będzie szczególnie istotne dla tego interesu.

W konsekwencji powołany przepis, wskazując na konieczność wykazania, że udzielenie informacji przetworzonej jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, ogranicza dostęp do tego rodzaju informacji publicznej i wpływa na konstytucyjne uprawnienie obywatela. Brak wykazania tej przesłanki prowadzi bowiem do wydania decyzji odmownej. Zauważyć jednak należy, iż to ograniczenie jest dokonane aktem rangi ustawowej i odpowiada regulacji art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Ustawodawca, ograniczając w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej dostęp do informacji przetworzonej, niewątpliwie czyni to w zgodzie z zasadą proporcjonalności. Przedkłada jedno dobro konstytucyjne nad drugie, wytyczając tym samym granice korzystania z wolności i praw, tworząc swoistą hierarchię dóbr, mieszczącą się w ich konstytucyjnych relacjach. Nie można zatem uznać, że w ten sposób narusza konstytucyjne uprawnienie obywatela. Przedkładając interes publiczny nad interes strony ma na względzie zapewnienie prawidłowego funkcjonowania organów Państwa i innych podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji publicznej (por. wyrok NSA z dnia 9 października 2012 r., sygn. akt I OSK 1737/12).

Pojęcie interesu publicznego jest pojęciem szerokim i nieostrym, nie ulega jednak wątpliwości, że obejmuje ono interes ogółu (określonej wspólnoty), a nie jedynie interesy indywidualne. Przy czym konkretyzację tej wspólnoty (społeczności), której interes powinien być uwzględniony, wyznacza zakres żądanej informacji.

W doktrynie przyjmuje się, że "jest w interesie indywidualnym" bądź "jest w interesie ogółu" oznacza, że wyprowadzona z danego stanu obiektywnego określona korzyść przypada jednostce względnie całemu społeczeństwu. O ile zatem interes indywidualny jest relacją pomiędzy jakimś stanem obiektywnym a oceną tego stanu z punktu widzenia korzyści, jaką on przynosi lub może przynieść jednostce, to interes ogółu oznacza relację między jakimś stanem obiektywnym a oceną tego stanu z punktu widzenia korzyści, jaką on przynosi lub może przynieść ogółowi (por. J. Lang, Struktura prawna skargi w prawie administracyjnym, Wrocław 1972, s. 98-100).

Każde działanie w interesie ogółu jako określonej wspólnoty publicznoprawnej jest zatem działaniem w interesie publicznym, a wobec tego działanie "szczególnie istotne" musi charakteryzować się dodatkową kwalifikacją z punktu widzenia interesu ogółu. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej prezentowano pogląd, że interes publiczny odnosi się w swej istocie do spraw związanych z funkcjonowaniem Państwa oraz innych podmiotów publicznych jako prawnej całości, zwłaszcza, jeżeli jest ono związane z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa, a z brzmienia art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że nie wystarczy aby uzyskanie informacji przetworzonej było istotne dla interesu publicznego, lecz ma być szczególnie istotne, co stanowi dodatkowy kwalifikator, przy ocenie, czy dany wnioskodawca ma prawo do jej uzyskania (por. m.in. wyrok NSA z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt I OSK 1870/10). Działanie wnioskodawcy nie tylko w interesie indywidualnym, lecz w interesie "ponadindywidualnym" nie jest samoistnie wystarczające dla przyjęcia "szczególnej istotności dla interesu publicznego" takiego działania.

Zasadniczo obowiązek realizowania interesu publicznego charakteryzuje kompetencje szeroko rozumianych organów państwa. Z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej wynika jednak, że kategoria "szczególnej istotności" dla interesu publicznego kształtuje prawo indywidualnego podmiotu stojącego na zewnątrz wobec podmiotu zobowiązanego do udzielania informacji publicznej. Należy w konsekwencji przyjąć, że kwalifikowana forma interesu publicznego "szczególnie istotne" oznacza, że uzyskanie przez wnioskodawcę informacji przetworzonej przyczyni się do bardzo ważnych dla Państwa, czy społeczeństwa działań i jest bardzo istotna dla dużego kręgu potencjalnych odbiorców (por. wyroki NSA z dnia 17 października 2006 r. sygn. akt I OSK 1347/05 oraz z dnia 27 stycznia 2011 r. sygn. akt I OSK 1870/10; wyrok WSA w Gdańsku z dnia 8 sierpnia 2012 r., sygn. akt II SA /Gd 149/12).

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego prezentowane są poglądy, że przy informacji publicznej przetworzonej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 u.d.i.p. dla jej uzyskania powinno się wykazać nie tylko, że jest ona ważna dla dużego kręgu potencjalnych odbiorców, której "znaczność" jest wyznaczona materią żądanej informacji – ale również, że jej otrzymanie stwarza realną możliwość wykorzystania uzyskanych danych dla poprawy funkcjonowania organów administracji publicznej i lepszej ochrony interesu publicznego. W doktrynie wyrażony został pogląd, że charakter lub pozycja podmiotu żądającego udzielenia informacji publicznej, a zwłaszcza realna możliwość wykorzystania uzyskanej informacji, mają wpływ na ocenę istnienia szczególnego interesu publicznego uzasadniającego uwzględnienie wniosku. Przykładem takiego podmiotu może być poseł zasiadający w komisji ustawodawczej Sejmu, radny lub też minister nadzorujący działalność podległego mu resortu. Osoby te w swoim codziennym działaniu mają rzeczywistą możliwość wykorzystywania uzyskanych informacji publicznych w celu usprawnienia funkcjonowania odpowiednich organów – J. Drachal, Dostęp do informacji publicznej. Rozwój czy stagnacja? Wystąpienie na konferencji zorganizowanej przez Polską Akademię Nauk 6 czerwca 2006 r. (wyroki NSA z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt I OSK 1870/10, LEX nr 951999; z dnia 17 maja 2012 r., I OSK 416/12).

Wskazane wyżej przykłady podmiotów spełniających przesłankę uzyskania dostępu do informacji publicznej przetworzonej nie oznaczają oczywiście automatycznego wyeliminowania z tego katalogu innych podmiotów, które nie pełnią wymienionych wyżej funkcji. Podmioty niepełniące tego rodzaju funkcji również mogą być w stanie wykazać swoje indywidualne, realne i konkretne możliwości wykorzystania dla dobra ogółu informacji publicznej, której przygotowania się domagają, w sytuacji gdy np. występują w określonych procesowych rolach uczestników postępowań dotyczących tworzenia lub kontrolowania aktów normatywnych. Ustawa o dostępie do informacji publicznej każdemu obywatelowi przyznaje uprawnienie do uzyskania informacji publicznej, w tym przetworzonej, o ile zostanie wykazana kwalifikowana postać żądania.

Brak jest natomiast podstaw do udzielenia informacji publicznej przetworzonej podmiotowi, który nie zapewnia, że zostanie ona realnie wykorzystana w celu ochrony interesu publicznego lub usprawnienia funkcjonowania organów państwa (por. wyroki NSA z dnia 7 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1737/11; z dnia 5 marca 2013 r., sygn. akt I OSK 3097/12). Brak wykazania przez wnioskodawcę szczególnej istotności dla interesu publicznego żądanej informacji nie oznacza oczywiście zwolnienia organu z obowiązku analizy powyższej ustawowej przesłanki na gruncie stanu faktycznego konkretnej sprawy. Brak ten istotnie ogranicza jednak możliwość poczynienia przez podmiot zobowiązany stosownych ustaleń i w konsekwencji uwzględnienia wniosku.

Przechodząc od rozważań ogólnych na grunt rozpoznawanej sprawy stwierdzić należy, iż Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej wykładni art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej przyjmując, że przesłankę "szczególnej istotności dla interesu publicznego" należy rozumieć w ten sposób, że trzeba wykazać, iż wnioskodawca ma indywidualne, realne i konkretne możliwości wykorzystania dla dobra ogółu informacji publicznej, której przygotowania się domaga oraz obiektywną możliwość spowodowania zmiany praktyki stosowanej przez organy administracji publicznej. Wbrew stanowisku autora skargi kasacyjnej, Sąd rozważając, czy w sprawie została wykazana przez skarżącego kwalifikowana istotność dla interesu publicznego będąca podstawą do udzielenia mu informacji publicznej przetworzonej, dokonał również właściwego zastosowania tego przepisu. Aprobując stanowisko organu, uznał, że okoliczność, iż skarżący był współautorem raportu dotyczącego stosowania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji Podatkowej oraz że uzyskaną informację publiczną zamierza upowszechnić nie dawały podstaw do stwierdzenia, iż otrzymanie przez niego żądanych informacji jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, skoro nie ma on obiektywnych możliwości spowodowania zmiany stosowanej praktyki przez organy kontroli skarbowej.

W sprawie istotna była bowiem ocena argumentacji A. L. (osoby fizycznej) będącej jednocześnie komplementariuszem [...]. K. z siedzibą w Warszawie przedstawiona przez niego na etapie postępowania administracyjnego, a poszerzona na etapie postępowania sądowoadministracyjnego, mająca na celu wykazanie, że uzyskanie przez niego informacji publicznej przetworzonej w zakresie określonym we wniosku jest szczególnie istotne dla interesu publicznego. Zauważyć bowiem należy, iż pytanie (żądanie) wnioskodawcy o informację publiczną przetworzoną nie może nasuwać wątpliwości, że jej udzielenie przez organ pozwoli osiągnąć cel publiczny o charakterze szczególnie istotnym, a nie będzie służyć realizacji celu publicznego czy prywatnego.

Skarżący podał, że "jest jednym z autorów raportu, przygotowanego w lipcu 2012 r. przez [...] , działającą na zlecenie Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych "L." na temat stosowania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej w praktyce państwowych organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej, w których zostały wykazane nieprawidłowości w stosowaniu tego przepisu oraz uprawdopodobnione podejrzenie o jego instrumentalnym wykorzystywaniu przez te organy, które wszczynają postępowania w sprawach o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe wyłącznie w celu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Przy sporządzaniu raportu zostały wykorzystane dane z wyroków sądów administracyjnych, które, nie będąc danymi pełnymi, nie oddają całej skali zjawiska instrumentalnego wykorzystywania postępowań karnych skarbowych. Z uwagi na powyższe skarżący chciałyby uzyskać dane, które pozwoliłyby na dokładniejsze potwierdzenie lub zanegowanie tez zawartych w raporcie.

Celem działań skarżącego jest zatem od początku (co potwierdza w/w raport) zweryfikowanie istniejących wątpliwości co do instrumentalnego wykorzystywania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej przez organy skarbowe. A. L. stwierdził, że "w interesie publicznym leży wyjaśnienie istniejących wątpliwości co do instrumentalnego stosowania powołanego przepisu Ordynacji podatkowej przez organy administracji skarbowej. Biorąc pod uwagę wyniki raportu oraz treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lipca 2012 r. sygn. akt P30/11, opinia publiczna, a w szczególności podatnicy, zasługują na rzetelną i precyzyjną informację na temat skali występującego problemu. Wskazuje to na potrzebę uzyskania szczegółowych danych dotyczących stosowania wskazanego przepisu Ordynacji podatkowej. Dalsze ukrywanie danych przez organy skarbowe spowoduje podważenie zaufania obywateli do działania organów administracji publicznej".

Skarżący "zamierza upublicznić dane uzyskane drogą dostępu do informacji publicznej od organów administracji podatkowej poprzez opublikowanie najprawdopodobniej w analogicznej do raportu [...] , formie m.in. na stronie internetowej PKPP "L." oraz na stronach branżowych portali internetowych o ogólnopolskim zasięgu, co sprawi, że każdy zainteresowany będzie miał wgląd do tych danych i będzie mógł z nich skorzystać. Taka forma publikacji z pewnością zapewnia możliwość zapoznania się z uzyskanymi wnioskami szerokiej rzeszy obywateli".

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego stwierdzić należy, iż cytowane fragmenty argumentacji skarżącego z jednej strony wskazują, że powołuje się on na interes publiczny uzasadniający co do zasady udostępnienie informacji publicznej, lecz nie na szczególną istotność tego interesu, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, zaś z drugiej strony na indywidualny charakter podejmowanych przez niego działań, zmierzających do należytego wywiązania się z zobowiązań umownych z Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych "L.", choćby nieodpłatnych. Zdarza się bowiem, że cel prywatny określonych działań może pokrywać się z interesem publicznym.

Zauważyć należy, iż analiza wniosku skarżącego z dnia 11 kwietnia 2012 r. oraz pisma z dnia 11 grudnia 2012 r. stanowiącego uzupełnienie w/w wniosku wskazuje, że uzyskana przez skarżącego, jako współautora raportu, od organu żądana informacja przetworzona w istocie miałyby być wykorzystana do zweryfikowania w sposób potwierdzający bądź zaprzeczający tez zawartych w raporcie, czy też do sporządzenia nowego raportu dotyczącego stosowania art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej oraz jej upublicznienia m.in. na branżowych forach internetowych. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, zamiar publikowania informacji o działalności organu administracji publicznej szerszemu gronu obywateli nie może uzasadniać żądania wytworzenia nowej jakościowo informacji w stosunku do już istniejącej. Ponadto skarżący nie wykazał, w jaki sposób żądane przez niego informacje przyczynią się do lepszej pracy organów skarbowych. W konsekwencji oznacza to, że skarżący wykazał jedynie istnienie interesu publicznego, a nie szczególnego interesu publicznego, nie spełnił zatem warunku do uzyskania żądanej informacji przetworzonej.

Przy czym ubocznie podać należy, iż w ocenie składu orzekającego odpowiedź na żądanie zawarte we wniosku nie pozwoliłoby na prawidłową, obiektywną i rzetelną weryfikację tych tez, w tym przypadku niezbędne byłoby bowiem ustalenie, w jaki sposób i z jakich przyczyn zostały zakończone wszczęte postępowania karnoskarbowe, które stanowiły podstawę zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Nieuwzględnienie tego faktu spowodowałoby, że raport, który miałby powstać w szczególnie istotnym interesie publicznym, mógłby zawierać nieprawidłowe wnioski.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zamierzonego skutku nie mógł odnieść również zarzut naruszenia przepisu postępowania – art. 141 § 4 ustawy p.p.s.a., który określa wymogi, jakie musi spełniać uzasadnienie wyroku. Powinno ono zawierać: zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Obowiązek zwięzłego przedstawienia stanu sprawy obejmuje zarówno przytoczenie ustaleń dokonanych przez organy administracji publicznej jak i ich ocenę pod względem zgodności z prawem, a w konsekwencji przytoczenie stanu faktycznego przyjętego przez sąd. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, brak szczegółowego odniesienia się przez wojewódzki sąd administracyjny do wszystkich zarzutów zawartych w skardze i skoncentrowanie się tylko na istotnych kwestiach, nie jest wadliwe, o ile te kwestie mają znaczenie dla rozstrzygnięcia, a wątki pominięte mają jedynie charakter uboczny i nie rzutują na wynik sprawy (por. wyrok np. wyrok NSA z dnia 24 czerwca 2004 r., sygn. akt FSK 2633/04). Przepis art. 141 § 4 ustawy p.p.s.a. zobowiązuje sąd do rozważenia w uzasadnieniu wyroku wszystkich zarzutów strony oraz stanowisk pozostałych stron, jeżeli mogą one mieć wpływ na wynik sprawy, a zatem zarzutów istotnych. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku Sądu pierwszej instancji pozwala na stwierdzenie, że zawiera ono wszystkie niezbędne elementy, o których mowa w art. 141 § 4 ustawy p.p.s.a., a zawarty w nim wywód prawny w toku kontroli instancyjnej pozwala na ocenę co stanowiło podstawę prawną rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym wyroku oraz jakie znaczenie normy prawnej wynikającej z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej przyjął Sąd pierwszej instancji. Podkreślić należy, iż za pomocą zarzutu naruszenia tego przepisu nie można skutecznie zwalczać prawidłowości przyjętego przez Sąd stanu faktycznego, czy też stanowiska Sądu co do wykładni bądź zastosowania prawa materialnego. W związku z powyższym zarzut naruszenia art. 141 § 4 ustawy p.p.s.a. ocenić należy jako niezasadny.

Co do zarzutów i argumentów podnoszonych na rozprawie przez uczestników postępowania i zawartych w pismach procesowych, to wskazać należy, że organ ocenia możliwość zastosowania przepisów prawa materialnego na dzień wydania decyzji i ustalony na tę datę stan faktyczny. Sąd administracyjny badając legalność zaskarżonej decyzji bierze pod uwagę stan prawny i fatyczny istniejący w dniu wydania kwestionowanego orzeczenia. Z tego też względu wszelkie argumenty podnoszone w toku postępowania, a dotyczące istotnego interesu publicznego nie mogły zostać uwzględnione. Skarżący w toku postępowania przed organami administracyjnymi wykazał jedynie własny interes faktyczny związany z prywatnym zleceniem jednego z uczestników postępowania.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw i w oparciu o art. 184 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi podlega oddaleniu.

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 203 pkt 2 poprzez zasądzenie od A. L. na rzecz Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej kwoty 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.



Powered by SoftProdukt