drukuj    zapisz    Powrót do listy

6269 Inne o symbolu podstawowym 626 6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze, Samorząd terytorialny, Wojewoda, Oddalono skargę, III SA/Lu 44/09 - Wyrok WSA w Lublinie z 2009-03-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Lu 44/09 - Wyrok WSA w Lublinie

Data orzeczenia
2009-03-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-02-02
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
Sędziowie
Jerzy Drwal
Jerzy Marcinowski /sprawozdawca/
Zdzisław Sadurski /przewodniczący/
Symbol z opisem
6269 Inne o symbolu podstawowym 626
6411 Rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące gminy; skargi organów gminy na czynności nadzorcze
Hasła tematyczne
Samorząd terytorialny
Sygn. powiązane
I OSK 948/09 - Wyrok NSA z 2010-01-05
Skarżony organ
Wojewoda
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2007 nr 192 poz 1378 art. 2 pkt 9 i 10, art. 4 ust. 1 i 3, art. 12 ust. 1 i 2
Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 art. 39 ust. 1 i 4
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - t. jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Zdzisław Sadurski, Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal,, Sędzia NSA Jerzy Marcinowski (sprawozdawca), Protokolant Starszy inspektor Maria Filipek, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 3 marca 2009r. sprawy ze skargi Rady Miejskiej na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia [...] grudnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej oddala skargę.

Uzasadnienie

Wojewoda Lubelski, rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 4 grudnia 2008 r. , nr NK.II.0911/468/08 stwierdził nieważność uchwały Nr XXXII/168/2008 Rady Miejskiej w Rykach z dnia 31 października 2008 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia podniesiono, że przedmiotową uchwałą Rada Miejska w Rykach upoważniła Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach do załatwiania indywidualnych spraw, w tym do wydawania decyzji administracyjnych, o których mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 192, poz. 1378, ze zm.), w zakresie nie uregulowanym w art. 4 ust. 2 tej ustawy (§ 1 uchwały).

Tym samym rada miejska, powołując w podstawie prawnej uchwały art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, postanowiła w sposób władczy o przekazaniu wszystkich kompetencji (zarówno organu właściwego dłużnika, jak i organu właściwego wierzyciela) przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, kierownikowi ośrodka pomocy społecznej.

Przepisy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów precyzyjnie określają zadania realizowane w zakresie przyznawania i wypłacania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych oraz organy właściwe do załatwiania tych spraw.

Zdaniem organu nadzoru jedynie organ wykonawczy gminy może, w myśl art. 12 ust. 2 lub art. 4 ust. 3 powołanej ustawy, upoważnić wskazane w tych przepisach osoby (w tym m. in. kierownika ośrodka pomocy społecznej) do realizowania zadań przewidzianych ustawą w zakresie precyzyjnie określonym w art. 12 ust. 2 i art. 4 ust. 3 ustawy, a zatem brak jest podstaw prawnych do decydowania przez radę jaki podmiot ma te zadania wykonywać.

Art. 12 ust. 1 powołanej ustawy stanowi, że postępowania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego prowadzi organ właściwy wierzyciela. Organ właściwy wierzyciela może upoważnić, w formie pisemnej, swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, a także do wydawania w tych sprawach decyzji (ust. 2).

Organem właściwym wierzyciela jest stosownie do art. 2 pkt 10 ustawy wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej. A zatem upoważnieniem, jakie może zostać wydane na gruncie tej ustawy, jest upoważnienie udzielone przez ten właśnie organ, które swym zakresem może objąć jedynie kompetencje organu właściwego wierzyciela w zakresie powadzenia postępowania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego i wydawania w tych sprawach decyzji administracyjnych.

Brak jest również podstaw prawnych do przeniesienia zadań przypisanych organowi właściwemu dłużnika, czyli stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego, w drodze upoważnienia udzielonego kierownikowi ośrodka pomocy społecznej, za wyjątkiem zadań określonych w art. 4 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Zgodnie z art. 4 ust. 3 zdanie drugie ustawy, organ właściwy dłużnika może upoważnić, w formie pisemnej, kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia wywiadu alimentacyjnego oraz odebrania oświadczenia majątkowego.

Podstawy do upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej do załatwiania innych spraw, poza wymienionymi w art. 12 ust. 2 i art. 4 ust. 3 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, a w szczególności pozostałych zadań należących do kompetencji organu właściwego dłużnika, nie zawierają ani przepisy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ani też przepisy ustawy o samorządzie gminnym.

Zgodnie z powołanym w podstawie prawnej przedmiotowej uchwały art. 39 ustawy o samorządzie gminnym, decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje wójt, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej (ust. 1). Wójt może upoważnić swoich zastępców lub innych pracowników urzędu gminy do wydawania decyzji administracyjnych, o których mowa w ust. 1, w imieniu wójta (ust. 2). Do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy może upoważnić również organ wykonawczy jednostki pomocniczej oraz organy jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1 (ust. 4).

Z treści przytoczonego przepisu wynika jednoznacznie, iż odnosi się on tylko do tych spraw indywidualnych, które są rozstrzygane w drodze decyzji administracyjnych, przez organy gminy lub organy jej jednostek pomocniczych bądź organizacyjnych albo organy podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Do przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów zadań organu właściwego dłużnika należy:

1/ przeprowadzanie wywiadu alimentacyjnego (art. 4 ust. 1) ;

2/ występowanie do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1 art. 4, dotyczących dłużnika alimentacyjnego (art. 4 ust. 4);

3/ przekazywanie komornikowi sądowemu określonych informacji oraz realizacja innych zadań ustawowych (art. 5 ust. 1 – 3 );

4/ otrzymywanie określonych informacji od starosty (art. 5 ust. 1);

5/ składanie wniosku o zwrot zatrzymanego prawa jazdy (art. 5 ust. 6);

6/ informowanie organu właściwego wierzyciela oraz komornika sądowego o podjętych działaniach wobec dłużnika alimentacyjnego oraz o ich efektach (art. 6);

7/ wytaczanie powództw na rzecz obywateli w sprawach o roszczenia alimentacyjne (art. 7 ust. 1);

8/ przedstawianie, za pośrednictwem wojewody, ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego sprawozdań z realizacji zadań przewidzianych w ustawie (art. 31 ust. 4);

9/ umarzanie w drodze decyzji administracyjnej należności, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy (art. 30 ust. 1 i 3).

Sprawy wymienione wyżej w pkt 1-8 nie są sprawami indywidualnymi, rozstrzyganymi w drodze decyzji administracyjnej, a zatem nie jest dopuszczalne podjęcie na podstawie art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym uchwały upoważniającej kierownika ośrodka pomocy społecznej do prowadzenia tych spraw.

Rada gminy nie może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej także do wydawania decyzji administracyjnych, o których mowa w art. 30 ust. 1 i 3 ustawy o pomocy, osobom uprawnionym do alimentów.

Przepisy powołanej ustawy stanowią regulację szczególną (lex specialis) wobec art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym i tym samym wyłączają kompetencje rady gminy wynikające z art. 39 ust. 4 tej ustawy.

Skoro ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów precyzuje zakres spraw, które mogą być przekazane kierownikowi ośrodka pomocy społecznej, to rada gminy nie może tego zakresu rozszerzyć.

Pismem z dnia 26 listopada 2008 r. Burmistrz Ryk złożył stosowne wyjaśnienia stwierdzając m. in., że przedmiotową uchwałą Rada Miejska w Rykach upoważniła Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej, w tym do wydawania decyzji administracyjnych w zakresie nieuregulowanym w art. 4 ust. 3 oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

W ocenie organu nadzoru, treść uchwały nie daje podstawy do takiego wniosku, gdyż w § 1 wyraźnie zastrzeżono, że udzielone upoważnienie nie obejmuje zakresu uregulowanego w art. 4 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Art. 4 ust. 2 powołanej ustawy stanowi, że dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, o którym mowa w ust.1 , pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.

Przepis ten reguluje zatem warunki odpowiedzialności dłużnika alimentacyjnego za podanie nieprawdziwych informacji w oświadczeniu majątkowym, nie określa natomiast żadnych zadań gminy.

ym samym zastrzeżenie zawarte w § 1 uchwały należy uznać za bezprzedmiotowe, a zakres upoważnienia udzielonego tą uchwałą, ustalony z pominięciem tego zastrzeżenia obejmował będzie całość zadań organu właściwego dłużnika i organu właściwego wierzyciela, w tym również zadania wymienione w art. 4 ust. 3 oraz art. 12 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Przepisy uchwały będącej aktem prawa miejscowego powinny zawierać sformułowania jasne, uniemożliwiające stosowanie niedopuszczalnego, sprzecznego z prawem luzu interpretacyjnego

Jak wynika z treści wyjaśnień oraz z poczynionych wyżej rozważań, ustalenie zakresu upoważnienia udzielonego uchwałą Nr XXXII/168/2008 rodzi istotne rozbieżności.

Przekazanie zadań w formie pisemnego upoważnienia przez organ wykonawczy gminy ma charakter fakultatywny. Zatem do burmistrza będzie należało zarówno rozstrzygnięcie, czy zadania w określonym ustawowo zakresie zostaną przekazane, jak również decyzja, któremu z podmiotów wskazanych w ustawie zostanie udzielone upoważnienie.

Rada miejska nie była uprawniona do stanowienia w tych kwestiach, gdyż działanie takie stanowi ingerencję w przyznane ustawą kompetencje organu wykonawczego. Przedmiotowa uchwała, przenosząc kompetencje organu ustawowego, wyłączyła go z wykonania zadań przypisanych mu w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, jak również pozbawiła możliwości zrealizowania kompetencji przewidzianych w art. 4 ust. 3 i art. 12 ust. 2 tej ustawy.

Podstawy do takiego działania nie może stanowić art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym, bowiem przepisy szczególne ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów wyłączają zastosowanie przepisów ogólnych według zasady, zgodnie z którą przepis, który reguluje dane zagadnienie prawne w sposób szczegółowy uchyla stosowanie przepisu ogólnego w tym zakresie ("lex specialis derogat legi generali").

Skargę sądową na powyższe na rozstrzygnięcie nadzorcze złożyła Rada Miejska w Rykach zarzucając naruszenie art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym poprzez uznanie, że Rada Miejska w Rykach nie mogła postanowić w sposób władczy o przekazaniu wszystkich kompetencji (zarówno organu właściwego dłużnika, jak i organu właściwego wierzyciela) przewidzianych w ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Kierownikowi Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach, z wyjątkiem upoważnień przewidzianych w art. 12 ust. 2 i art. 4 ust. 3 tej ustawy zastrzeżonych dla Burmistrza Ryk.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że przedmiotową uchwałą Rada Miejska w Rykach upoważniła Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej, w tym do wydawania decyzji administracyjnych w zakresie nieregulowanym w art. 4 ust. 3 oraz w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Wprawdzie w § 1 uchwały powołano art. 4 ust.2 zamiast art. 4 ust.3 ustawy, jednak była to wyłącznie omyłka pisarska. Z treści uchwały wyraźnie wynika, że zamiarem organu uchwałodawczego było upoważnienie kierownika OPS do wykonywania zadań z zakresu administracji publicznej, za wyjątkiem spraw, które na mocy ustawy mógł mu powierzyć wyłącznie Burmistrz Ryk. W tej sytuacji, organ nadzoru w uzasadnieniu do rozstrzygnięcia niepotrzebnie poświęcił treści art. 4 ust.2 ustawy tyle uwagi, gdyż przedmiotem sporu jest inne zagadnienie prawne. Podjęta w trybie art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym uchwała stanowiła przekazanie wszystkich kompetencji, zarówno organu właściwego dłużnika, jak też właściwego wierzyciela przewidzianych w ustawie - Kierownikowi OPS w Rykach. Upoważnienie powyższe stanowiło przekazanie kompetencji kierownikowi jednostki organizacyjnej gminy, przygotowanej do wykonywania tych zadań przede wszystkim personalnie (ze względu na zatrudnienie pracowników przeprowadzających wywiad środowiskowy), jak też merytorycznie, gdyż to właśnie OPS prowadzi postępowanie administracyjne oraz przyznaje i wypłaca zaliczki alimentacyjne.

Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, oprócz zadań wymienionych w art. 4 ust. 3 i w art. 12 ust. 2 przewiduje szereg innych zadań, do realizacji organowi właściwemu dłużnika, które to kwestie dostrzegł również organ nadzoru.

Z katalogu tych zadań, jedynie zadania wymienione w art. 4 ust. 1 mogą być przekazane w drodze upoważnienia przez organ właściwy dłużnika alimentacyjnego do wykonywania przez kierownika OPS w trybie art. 4 ust. 3 ustawy. W pozostałym zakresie, chociaż wymienione zadania wykonuje OPS, nie są mu przekazane ustawą. Wbrew twierdzeniom organ nadzoru, wymienione wyżej czynności administracyjne są sprawami indywidualnymi dotyczącymi dłużnika alimentacyjnego i kończą się decyzją w zakresie podejmowanych wobec niego działań (np. art. 30 ust. 1 i 3 lub art. 28 ust. 1 pkt 1,2, i 4 ustawy).

Zatem przekazanie do OPS ( lub innej jednostki organizacyjnej gminy) zadań przewidzianych w rozdziale 2 ustawy , polegających na podejmowaniu działań wobec dłużników alimentacyjnych, powinno nastąpić w oparciu o uchwałę rady gminy wydaną na podstawie art. 39 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym. Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, podejmowanie działań wobec dłużników alimentacyjnych (a także przyznawanie i wypłata świadczeń z funduszu alimentacyjnego) jest zadaniem zleconym gminie z zakresu administracji rządowej, w związku z powyższym przekazanie tego zadania do OPS, może być przedmiotem uchwały rady gminy. W oparciu o art. 4 ust. 3 ustawy nie jest możliwe całościowe przekazanie do OPS lub innej jednostki organizacyjnej zadań polegających na podejmowaniu działań wobec dłużników alimentacyjnych, poprzez pisemne upoważnienie wymienionych w tym przepisie osób. Zakres przewidzianego w tym przepisie upoważnienia obejmuje tylko część działań podejmowanych wobec dłużnika alimentacyjnego tj. przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego oraz odbieranie od dłużnika alimentacyjnego oświadczenia majątkowego.

Z tych względów zasadne jest aby dla sprawności realizacji zadań związanych z przyznawaniem świadczeń z funduszu alimentacyjnego wykonywała je jedna jednostka organizacyjna gminy, której kierownikowi burmistrz wcześniej przekazał kompetencje określone w art. 4 ust. 3 i art. 12 ust.2 ustawy.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Lubelski wnosił o jej oddalenie, podtrzymując argumentację przytoczoną w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego.

Sąd zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Przepisy ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. Nr 192, poz. 1378 ze zm.) – zwanej dalej ustawą nakładają określone obowiązki na organy administracji publicznej oraz przyznają tym organom stosowne uprawnienia.

Ustawodawca zdefiniował pojęcie organu właściwego dłużnika (art. 2 pkt 9 ustawy) i organu właściwego dłużnika (art. 2 pkt 10 ustawy). Jest nim wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika alimentacyjnego/ osoby uprawnionej.

Prawodawca nie przyznał organowi uchwałodawczemu gminy kompetencji do upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy by ten realizował zadania ustawowe, a w szczególności by wykonywał pewne czynności lub wydawał decyzje administracyjne.

Ustawa jednoznacznie reguluje kwestię udzielania upoważnień do wykonywania zadań objętych jej zakresem przedmiotowym oraz zakresu tych uprawnień.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy – postępowania w sprawie świadczeń z funduszu alimentacyjnego prowadzi organ właściwy wierzyciela. W myśl zaś art. 12 ust. 2 ustawy – organ właściwy wierzyciela może upoważnić swego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, a także do wydawania w tych sprawach decyzji.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy – do zadań organu właściwego dłużnika należy przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego oraz odebranie od dłużnika oświadczenia majątkowego. Stosownie zaś do art. 4 ust .3 ustawy – do wykonania powyższych czynności są uprawnieni upoważnieni pracownicy organu właściwego dłużnika. Ponadto, organ właściwy dłużnika może upoważnić do wykonania tych czynności kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy.

Oprócz czynności wymienionych w art. 4 ust. 1 ustawy, do zadań organu właściwego dłużnika należy wykonywanie czynności wymienionych w art. 3 ust. 7 i 8, art. 5 ust. 1, 2, 3 i 6, art. 6, art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 , art. 31 ust. 4 ustawy oraz do wydawania decyzji o umarzaniu należności (art. 30 ust. 1), o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 ustawy.

Odnośnie w/w czynności oraz wydawania decyzji, brak jest podobnego zapisu, jak w art. 4 ust. 3 ustawy.

W ocenie składu orzekającego, przez analogię do art. 12 ust. 2 ustawy należy przyjąć, że również w przypadkach, które nie obejmuje art. 4 ust. 3 , jedynie organ wykonawczy określony w art. 2 pkt 9 uprawniony jest do upoważnienia swoich pracowników, kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także innej osoby na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, do wykonywania określonych czynności oraz do wydawania decyzji.

Gdyby przyjąć interpretację strony skarżącej, doszłoby do niepożądanej dychotomii. O ile bowiem w sprawach należących do zadań organu właściwego wierzyciela, wyłącznie organ wykonawczy gminy określony w art. 2 pkt 10 ustawy jest uprawniony do udzielania upoważnień we wszystkich sprawach dotyczących świadczeń z funduszu alimentacyjnego, łącznie z wydawaniem decyzji, to w sprawach należących do zadań organu właściwego dłużnika – upoważnień w sprawach wymienionych w art. 4 ust. 3 udzielałby organ wykonawczy gminy określony w art. 2 pkt 9 ustawy, a we wszystkich pozostałych – organ uchwałodawczy gminy.

Zakładając racjonalność ustawodawcy należy przyjąć, że nie różnicuje on kompetencji przyznanych organowi właściwemu wierzyciela i organowi właściwemu dłużnika.

Zgodzić się trzeba z organem nadzoru, że ustawa zawiera regulację szczególną, która deroguje przepisy ogólne zawarte w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) – zwanej dalej u.s.g.

Przepisy ustawy przyznały kompetencje do realizowania jej zadań organowi wykonawczemu gminy (dotyczy to zarówno organu właściwego dłużnika, jak też organu właściwego wierzyciela) i w sposób odmienny niż przepisy u.s.g. unormowały kwestię udzielania upoważnień do wykonywania tych zadań.

Przepisy ustawy przyznały organowi wykonawczemu gminy uprawnienie do powierzania zadań organu właściwego wierzyciela oraz organu właściwego dłużnika, ściśle określonemu kręgowi osób. Powierzenie tych zadań stanowi uprawnienie organu wykonawczego (zwrot "może"), który z owego uprawnienia nie musi korzystać. Udzielenie upoważnienia przez organ wykonawczy gminy wywoła taki skutek, że osoba upoważniona będzie mogła wykonywać określone czynności oraz wydawać decyzje w imieniu wójta (burmistrza, prezydenta), zaś ten ostatni pozostaje w dalszym ciągu organem właściwym.

Konsekwencją zasady właściwości jest domniemanie zakazu przenoszenia kompetencji między organami administracji publicznej, tj. organ właściwy do załatwienia sprawy nie może przenieść swoich uprawnień na rzecz innego organu, zaś inny organ nie może mu odebrać kompetencji wynikających z ustawy, chyba że przepis szczególny tak stanowi.

Stosownie do art. 7 Konstytucji organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Przepis ten wymaga od organów działania według prawa przedmiotowego obiektywnego, zaś przepisy o właściwości mają charakter iuris cogentis.

Z zasady określonej w art. 39 ust. 1 u.s.g. wynika, że decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej wydaje wójt (burmistrz, prezydent), o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

W myśl art. 39 ust. 4 u.s.g. – do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej rada gminy może upoważnić również organ wykonawczy jednostki pomocniczej oraz organy jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1 . Upoważnienie to stanowi źródło przekazania kompetencji do władczego działania. Na podstawie uchwały rady gminy, kompetencja do załatwiania określonych spraw z zakresu administracji publicznej przechodzi na inny organ, zaś dotychczasowy organ traci tę kompetencję. Tym samym organ upoważniony przez radę gminy wydaje decyzje w swoim imieniu.

Przepisy ustawy (art. 4 ust. 3 i art. 12 ust. 2) stanowią lex specialis w stosunku do art. 39 ust. 4 u.s.g. i wyłączają jego stosowanie. Po pierwsze dlatego, że stwarzają możliwość upoważnienia szerszego kręgu podmiotów, a nie tylko określonych organów jak chce tego art. 39 ust. 4 u.s.g.. Po wtóre dlatego, że do udzielenia upoważnienia, uprawniony jest organ właściwy dłużnika/wierzyciela (czyli organ wykonawczy), a nie rada gminy (organ uchwałodawczy). Po trzecie wreszcie, jeśli chodzi o czynności realizowane przez organ właściwy dłużnika, są to czynności w znakomitej większości o charakterze materialno-technicznym (wyjątek stanowi wydawanie decyzji, o których mowa w art. 30 ust. 1 ustawy). Tymczasem "załatwianie indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej", o którym mowa w art. 39 ust. 4 u.s.g. jest tożsame z wydawaniem decyzji administracyjnych (przepis ten należy interpretować w kontekście pozostałych postanowień art. 39 u.s.g., bowiem ust. 1 i 2 oraz ust. 5 dotyczą wydawania decyzji).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy zauważyć należy, że w myśl § 1 Uchwały Nr XXXII/168/2008 Rady Miejskiej w Rykach z dnia 31 października 2008 r. – Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach został upoważniony "(...) do załatwiania indywidualnych spraw, w tym do wydawania decyzji administracyjnych, o których mowa w ustawie (...), w zakresie nie uregulowanym w art. 4 ust. 2 tej ustawy".

Przyjmując wyjaśnienia strony skarżącej, że na skutek "oczywistej omyłki" błędnie przywołano art. 4 ust. 2 ustawy, to zakres przedmiotowy § 1 przedmiotowej przemawia za tym, że Rada Miejska w Rykach postanowiła o przekazaniu wszystkich kompetencji przynależnych ustawowo organowi właściwemu dłużnika, jak i organowi właściwemu wierzyciela. Nie można zatem podzielić swoistej "wykładni" zawartej w skardze, że przedmiotową uchwałą upoważniono Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Rykach "(...) do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej, w tym do wydawania decyzji administracyjnych w zakresie nieuregulowanym w art. 4 ust. 3 oraz art. 12 ust. 2 ustawy (...)", gdyż wykracza to poza treść uchwały.

Uchwały rady gminy, a w szczególności takie, które są aktami prawa miejscowego powinny być klarowne i jednoznaczne, aby uniemożliwić stosowanie niedopuszczalnego luzu interpretacyjnego. Treść uchwały w świetle wykładni językowej przesądza bowiem, jaki jest jej przedmiot. Nie można zatem w skardze sądowej dokonywać wykładni uchwały, czy też twierdzić, że rada powiedziała więcej lub mniej niż chciała powiedzieć, bądź też, że jej zamiarem było co innego, niż stanowi treść uchwały.

Skład orzekający podziela stanowisko organu nadzoru, że przedmiotową uchwałą w sposób nieuprawniony, sprzeczny m.in. z art. 4 ust. 3 i art. 12 ust. 2 ustawy przeniesiono kompetencje przynależne organowi wykonawczemu gminy działającemu jako organ właściwy dłużnika, jak też jako organ właściwy wierzyciela, na inny organ. Przepisy ustawy, będące lex specialis w stosunku do art. 39 ust. 4 u.s.g., wyłączały jego stosowanie.

Z tych względów, za chybiony należy uznać zarzut naruszenia art. 39 ust. 4 u.s.g.

Mając powyższe na uwadze, skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).



Powered by SoftProdukt