Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Bonifacy Bronkowski, Sędziowie Sędzia WSA Piotr Broda, Sędzia WSA Elżbieta Kaznowska (spr.), Protokolant Specjalista Anna Trzuskowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 lipca 2015 r. sprawy ze skargi H.W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania zaświadczenia w sprawie samodzielności lokalu mieszkalnego oddala skargę.

Pismem z dnia [...] r. pełnomocnik H. W. wystąpił do Prezydenta Miasta K. o wydanie zaświadczenia o charakterze pomieszczeń określnych jako lokal nr 1 (dwa pomieszczenia w południowej części strychu) przy ulicy [...] nr [...] w K. .

Po rozpatrzeniu sprawy Prezydent postanowieniem z dnia [...] r. odmówił wydania zaświadczenia o wnioskowanej treści, iż "dwa pomieszczenia w południowej części strychu przy ulicy [...] nr [...] w K. nazwane lokalem nr [...] nie są lokalem samodzielnym". W ocenie organu zostały spełnione warunki określone w art. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, stąd przedmiotowy lokal stanowi lokal samodzielny (co potwierdza zaświadczenie Prezydenta Miasta K. nr [...] z dnia [...] r).

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie w piśmie z dnia [...] r. złożył pełnomocnik wnioskującej H. W. Zarzucono postanowieniu i całemu postępowaniu naruszenie art. 156 i 157 w związku z art. 24 i art. 25 Kodeksu postępowania administracyjnego z uwagi na fakt wydania postanowienia przez Prezydenta Miasta K., który pozostaje jednocześnie stroną w sprawie, gdyż wskazane pomieszczenia są przedmiotem sporu pomiędzy dwiema osobami fizycznymi i Gminą K.. Ponadto zarzucono naruszenie przepisów Prawa materialnego tj. art. 199 Kodeksu cywilnego oraz art. 2, art. 3 i art. 22 ustawy o własności lokali poprzez błędne rozumienie pojęcia nieruchomości wspólnej i pomieszczeń przynależnych; odpowiednich przepisów Prawa budowlanego, przepisów ochrony przeciwpożarowej i rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz przepisów postępowania - tj. art. 10 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez uniemożliwienie stronie uczestniczenia w każdym stadium postępowania, a w szczególności wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, co skutkowało brakami merytorycznymi postępowania, art. 321 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 199 Kodeksu cywilnego, art. 22, art. 3 art. 2 ustawy o własności lokali oraz art. 7 i art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego. Uwzględniając powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego postanowienia i zobowiązanie właściwego organu administracji publicznej do wydania zaświadczenia o żądanej treści ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia właściwemu organowi. W uzasadnieniu rozwinięto podniesione zarzuty. Argumentowano, że przedmiotowe pomieszczenia nie spełniają warunków technicznych dla uznania ich za samodzielny lokal mieszkalny.

Rozpatrując zażalenie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. , postanowieniem z dnia [...] r., działając na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tjedn. Dz.U. z 2000 r., Nr 80, poz. 903 ze zm.) oraz art. 138 § 1 w związku z art. 144 Kodeksu postępowania administracyjnego, utrzymało w mocy postanowienie organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu stwierdziło, iż postępowanie w niniejszej sprawie dotyczy wydania wnioskowanego przez stronę zaświadczenia. Postępowanie w sprawie o wydanie zaświadczenia uregulowane jest w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego w Dziale VII. Szczególnym rodzajem zaświadczenia jest zaświadczenie o samodzielności lokalu, wydawane zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali. Spełnienie wymagań, o których mowa w przywołanym przepisie potwierdza starosta w formie zaświadczenia (art. 2 ust. 3 tej ustawy). Konsekwencją powyższego uregulowania jest to, że właściwy organ w drodze zaświadczenia uprawniony jest jedynie do potwierdzenia okoliczności, że lokal spełnia wymagania lokalu samodzielnego. Przytoczone przepisy nie zezwalają organom na wydanie zaświadczenia, które stwierdzałoby, że lokal nie spełnia warunków samodzielnego lokalu mieszkalnego. Oznacza to, ze organ może wydać osobie ubiegającej się o zaświadczenie jedynie zaświadczenie stwierdzające spełnienie wymagań z art. 2 ust. 2 cytowanej ustawy, czyli zaświadczenie o samodzielności lokalu, a nie zaświadczenie o braku samodzielności lokalu.

Kolegium podniosło, że nie podziela pojawiającego się w orzecznictwie poglądu o możliwości wydania zaświadczenia o braku samodzielności lokalu. Dodatkowo podniosło, że możliwość wydania takich zaświadczeń może dotyczyć osoby posiadającej interes prawny do otrzymania stosowanego zaświadczenia. Wnioskodawca musiałby zatem dysponować tytułem prawnym do lokalu w stosunku do którego domaga się wydania zaświadczenia. W niniejszej sprawie wnioskodawczyni nie posiada takiego tytułu, a zatem nie posiada interesu prawnego w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

Odnosząc się do kwestii wyłączenia Prezydenta Miasta K. Kolegium wskazało, że wniosek taki jest bezzasadny. Przedmiotowe postępowanie jest postępowaniem uproszczonym, w którym organ potwierdza określony stan faktyczny. Nie rozstrzyga zatem organ o prawach czy obowiązkach wnioskodawczyni czy innych podmiotów. Sam organ wydający zaświadczenie nie jest stroną postępowania.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. reprezentowana przez pełnomocnika H. W. zarzuciła wydanemu postanowieniu rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 1 w związku z art. 25 i art. 26 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy organ jest mocno zainteresowany losem swojej nieruchomości i orzekanie - w tym przypadku wydanie zaświadczenia względem pomieszczeń podlegających wspólnemu użytkowaniu (których formalnie właścicielem jest Gmina K.) nie było całkiem bezstronne, a wskutek tego całe postępowanie należy uznać za nieważne. Nadto zarzuciła naruszenie art. 6, art. 7, art. 8 , art. 12 art. 77 § 1, art. 80 , art. 85 § 1, art. 86 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez błędne i wybiórcze zastosowanie przepisów prawa z pominięciem niektórych aktów prawnych, niewyjaśnienie istotnych dla sprawy okoliczności, przez co narażone zostało poczucie zaufania do władzy, podczas gdy organy administracji publicznej zobowiązane są do wnikliwego prowadzenia postępowania w celu zebrania wyczerpującego materiału dowodowego, nie ograniczając się "tylko do materiałów w sumie wydanych przez siebie...". W niniejszej sprawie organ nie pokusił się o całościowe zbadanie sprawy m.in. z wykorzystaniem oględzin, map geodezyjnych, treści ksiąg wieczystych itp. Zarzuciła także naruszenie art. 156 § 1 pkt 1 Kodeksu poprzez wydanie postanowień nieważnych ze względu na odniesienie ich treści do własności Gminy K. i wydania ich przez Prezydenta Miasta K. oraz art. 217 Kodeksu poprzez błędne jego zastosowanie i stwierdzenie, że strona nie posiada interesu prawnego w uzyskaniu przedmiotowego zaświadczenia, co jest całkowicie błędne, gdyż pomieszczenia te nigdy nie zostały oficjalnie wyodrębnione i służyły wszystkim osobom, w tym wszystkim właścicielom, w szczególności z przeznaczeniem na suszarnie i art. 218 § 2 Kodeksu z uwagi na niezbadanie całego materiału dowodowego i przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego pobieżnie i lakonicznie. Zarzuciła także naruszenia art. 32 i art. 64 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poprzez naruszenie zasady równości wobec prawa i równego traktowania oraz naruszenie prawa własności oraz zasady równej ochrony tych praw. Dalej zarzuciła także naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 199 Kodeksu cywilnego oraz art. 2, art. 3 i art. 22 ustawy o własności lokali poprzez błędne rozumienie pojęcia nieruchomości wspólnej i pomieszczeń przynależnych, odpowiednich przepisów Prawa budowlanego i rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki, ich usytuowanie poprzez pominięcie ich przy ustaleniu, jakie warunki powinny być spełnione w celu dopuszczenia pomieszczeń do zamieszkania i uznania za lokal mieszkalny. Mając na uwadze wskazane naruszenia wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Prezydenta Miasta K. i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu rozwinięto wymienione zarzuty dołączając obszerną argumentację na potwierdzenie ich zasadności.

W odpowiedzi na skargę organ wnosząc o jej oddalenie, podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonym postanowieniu.

Na rozprawie w dniu 9 lipca 2015 r. pełnomocnik skarżącej wniósł jak w skardze, podnosząc, że Prezydent K. nie mógł orzekać we własnej sprawie w sytuacji, gdy Gmina K. jest współwłaścicielem nieruchomości i budynku, którego zaświadczenie miało dotyczyć. Wyjaśnił ponadto, że zmienił się stan faktyczny co do sposobu wykorzystania poszczególnych pomieszczeń i dlatego nieaktualne jest w jego ocenie zaświadczenie z dnia [...] r.. Dodał, że zaświadczenie jest niezbędne na użytek postępowania sądowego lub ugodowego między współwłaścicielami.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozpatrując sprawę zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

Kontrolowane w niniejszej sprawie postanowienie jest w ocenie składu orzekającego zgodne z prawem.

W myśl art. 217 §1 i § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego zaświadczenie wydaje się na żądanie osoby ubiegającej się o wydanie zaświadczenia, jeżeli:

1/ urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa (pkt. 1);

2/ osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego (pkt. 2).

Na podstawie art. 218 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego w przypadkach, o których mowa art. 217 § 2 pkt 2 organ administracji publicznej obowiązany jest wydać zaświadczenie, gdy chodzi o potwierdzenie faktów albo stanu prawnego wynikających z prowadzonej przez ten organ ewidencji, rejestrów bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Zatem przepis ten nie dotyczy sytuacji przewidzianych w art. 217 § 2 pkt 1, gdyż w punkcie 1 następuje odwołanie się do odrębnych przepisów. Za odrębne przepisy należy uznać art. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali. Stąd też w niniejszej sprawie przyjąć należało, że zastosowanie znajdował art. 217 § 2 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 3 cytowanej ustawy.

Przepis art. 2 ust. 3 ustawy stanowi, że starosta stwierdza w formie zaświadczenia spełnienie wymagań, o których mowa w art. 2 ust. 2. Przepis art. 2 ust. 2 ustawy zawiera definicję pojęcia "samodzielny lokal mieszkalny". Stwierdzenie przez starostę - w formie zaświadczenia- spełniania wymagań, o których mowa art. 2 ust. 2 ustawy oznacza wydanie zaświadczenia o treści wskazującej, że dany lokal jest w rozumieniu art. 2 ust.2 - samodzielnym lokalem mieszkalnym.

Konsekwencją wskazanych unormowań jest to, że organ w drodze zaświadczenia uprawniony jest jedynie do potwierdzenia okoliczności spełnienia przez lokal wymagań lokalu samodzielnego.

W świetle powyższego organ w pierwszej kolejności winien dokonać oceny, czy możliwe i uzasadnione jest wydanie zaświadczenia o wskazanej przez wnioskodawczynię treści. Ustalenie braku takiej możliwości obliguje organ do wydania postanowienie odmawiającego wydanie wnioskowanego zaświadczenia. Ocena wniosku powinna zostać dokonana w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego z uwzględnieniem przepisów ustawy o własności lokali, które określają jaki stan lokalu może organ potwierdzić.

Z przedstawionej regulacji art. 2 ust. 3 w związku z art. 2 ust. 2 ustawy wynika jednoznacznie, że w drodze zaświadczenia organ może potwierdzić jedynie okoliczność, że lokal spełnia wymagania lokalu samodzielnego. Nie przewiduje natomiast możliwości wydania zaświadczenia, które stwierdzałoby, że dany lokal nie spełnia warunków samodzielnego lokalu mieszkalnego. Zatem w świetle tych unormowań organ może wydać osobie ubiegającej się o zaświadczenie jedynie zaświadczenie stwierdzające spełnienie wymagań określonych w art. 2 ust. 2 ustawy, a więc o samodzielności lokalu, a nie zaświadczenie o braku samodzielności lokalu. W cytowanej ustawie o własności lokali nie ma przepisu, który mógłby stanowić podstawę do wydania zaświadczenia o treści wnioskowanej przez skarżącą. Zaświadczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 3 nie może stwierdzać braku samodzielności lokalu. W tej sytuacji stanowisko Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. zawarte w zaskarżonym postanowieniu, należy znać za prawidłowe. Ustawa o własności lokali umożliwia bowiem tylko wydanie zaświadczenia o samodzielności lokalu, w sytuacji spełniania warunków, o których mowa w ust. 2 art. 2. Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych (zob. m.in. wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 18 lipca 2006 r. sygn. akt II SA/Sz 245/06, w Łodzi z dnia 31 maja 2007 r. sygn. akt III SA/Łd 580/06 czy w Opolu z dnia 17 października 2013 r. sygn.. akt II SA/Op 350/13).

Także tutejszy Sądu w wyroku z dnia 12 maja 2011 r. sygn. akt II SA/Gl 56/11 stwierdził, że na podstawie regulacji ustawy o własności lokali organ może wydać jedynie zaświadczenie stwierdzające spełnienie wymagań z art. 2 ust. 2, a nie zaświadczenie o braku samodzielności lokalu. W przypadku stwierdzenia przez organ, że lokal nie spełnia warunków określonych w tym przepisie, organ ma obowiązek wydać postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia o samodzielności lokalu. Art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali przewiduje bowiem wydanie zaświadczenia stwierdzającego spełnienie przez lokal wymagań z art. 2 ust. 2 ustawy, a nie w przedmiocie niespełnienia tych wymagań. Oznacza to, że zaświadczenie o którym mowa w art. 2 ust. 3 ustawy nie może stwierdzać niesamodzielności lokalu.

Stanowisko powyższe skład orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela. Należy zatem uznać, że w świetle unormowania art. 217 Kodeksu postępowania administracyjnego i art. 2 ust. 3 w związku z art. 2 ust. 2 ustawy o własności lokali nie jest możliwe wydanie zaświadczenia o wnioskowanej przez skarżącą treści, czego konsekwencją winna być odmowa wydania takiego zaświadczenia.

Wbrew zarzutom skarżącej nie doszło również do naruszenia wskazanych przez nią przepisów tak prawa procesowego jaki i przepisów prawa materialnego. Niniejsze postępowanie, jako postępowanie uproszczone prowadzi do potwierdzenia określonego stanu faktycznego, stwierdzonego przez organ.

Nie doszło również do rażącego naruszenia prawa z uwagi na fakt orzekania w sprawie przez Prezydenta Miasta K.. Skład orzekający w niniejszej sprawie nie podziela poglądu, aby w takiej sytuacji prezydent miasta podlegał wyłączeniu. Brak jest podstaw do wyłączenie prezydenta miasta na prawach powiatu od rozpatrywania przedmiotowej sprawy. Jak wskazał organ odwoławczy przedmiotowe postępowanie jest postępowaniem uproszczonym, w którym organ potwierdza jedynie pewien stan faktyczny. Organ nie rozstrzyga tu o prawach czy obowiązkach wnioskodawczyni czy innych podmiotów. Dodatkowo organ wydający zaświadczenie nie jest stroną postępowania w przedmiocie wydania zaświadczenia. W ocenie Sądu wyprowadzanie wyłączenia organu samorządu terytorialnego w drodze wykładni, w następstwie prowadzące do pozbawienia kompetencji organu samorządu terytorialnego nie znajduje podstaw. Wskazują na to zmiany w ustawach materialnoprawnych, w których ustawodawca dostrzegając kolizję interesów prawnych wspólnoty samorządowej z interesem prawnym jednostki wprowadził instytucję wyłączenia organu. Stało się tak m.in w ustawie o gospodarce nieruchomościami (art. 142 czy art. 124).

Reasumując podkreślić trzeba, że w rozpoznawanej sprawie odmowa wydania zaświadczenia o wnioskowanej przez skarżącą treści nastąpiła z uwagi na brak podstaw do jego wydania.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że wydane w sprawie postanowienia są zgodne z prawem.

W tym stanie rzeczy, nie znajdując usprawiedliwionych podstaw do uwzględnienia skargi, Sąd na podstawie art. 151 ustawy dnia Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi skargę oddalił.