Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Jażdżyk (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Beata Jezielska Sędzia WSA Adam Matuszak Protokolant St. sekretarz sądowy Grażyna Wojtyszek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2013 r. sprawy ze skargi P.R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]". nr "[...]" w przedmiocie wydania prawa jazdy oddala skargę. WSA/wyr.1 – sentencja wyroku

Z przekazanych Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie akt sprawy wynika, że w dniu 11 marca 2013r. do Wydziału Komunikacji

Starostwa Powiatowego w A wpłynął wniosek P. R. o wydanie prawa

jazdy kat. A i B.

Decyzją z dnia "[...]" Starosta A odmówił P. R. wydania prawa jazdy kategorii A. W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, że P. R. w dniach 05.06.2012 r. - 15.08.2012 r. uczęszczał na kurs nauki prawa jazdy kat. A i w dniu 7 września 2012 r. w WORD w A zdał z wynikiem pozytywnym egzamin na tę kategorię prawa jazdy. Podano, że w tym samym dniu, tj. 07.09.2012 r. P. R. złożył w organie wniosek o nieprzekazywanie dokumentów dotyczących kat. A do Starostwa Powiatowego w A w związku z kontynuacją kursu i ubieganiem się o wydanie uprawnień w zakresie prawa jazdy kat. B. Podano, że szkolenie na kat. B P. R. ukończył dnia 15 października

2012 r., a w dniu 5 marca 2013 r. w WORD złożył egzamin państwowy na

kategorię B z wynikiem pozytywnym. Następnie komplet dokumentów na kat. A i B po

ukończonym kursie i egzaminie państwowym dotarł do Starostwa Powiatowego w dniu 8 marca 2013 r. Wskazano, że zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 pkt 7 lit. a ustawy o kierujących pojazdami, wymagany minimalny wiek do kierowania wynosi 24 lata dla pojazdów określonych w prawie jazdy kat. A, jeżeli osoba nie posiadała co najmniej przez 2 lata prawa jazdy kat. A 2. W związku z tym uznano, że P. R. nie spełnia warunku posiadania wymaganego ustawą wieku do kierowania pojazdami mechanicznymi kat. A. Podkreślono, że nowe przepisy obowiązują od 19 stycznia 2013r. i nie zawierają przepisów przejściowych, w związku z czym organ wydający uprawnienia do kierowania pojazdami jest zobowiązany do stosowania przepisów prawa określonych w chwili orzekania.

Od ww. decyzji P. R. wniósł w terminie odwołanie. Podkreślił, że decyzją tą organ odmówił mu wydania dokumentu stwierdzającego, że od 7 września 2012 r. posiada legalnie uzyskane prawo jazdy kat. A. W ocenie odwołującego sprawa jest na tyle oczywista, że zgodnie z art. 128 kpa odstąpiono od szczegółowego uzasadnienia odwołania. Zwrócił się on o uchylenie decyzji odmawiającej wydania prawa jazdy kat. A.

Decyzją z dnia "[...]" Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Kolegium podniosło, że ustawa o kierujących pojazdami określa zasady uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami częściowo odmiennie niż czyniła to ustawa Prawo o ruchu drogowym. Zmianie uległy m.in. wymagania dotyczące minimalnego wieku uprawniającego do uzyskania prawa jazdy kategorii A. Na gruncie przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym wiek ten wynosił 18 lat, natomiast w aktualnym stanie prawnym, na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 4 i 7 ww. ustawy, wynosi on 20 lat - jeżeli osoba co najmniej od 2 lat posiada prawo jazdy kategorii A2; bądź 24 lata - jeżeli osoba nie posiadała co najmniej przez 2 lata prawa jazdy kategorii A2. Wskazano, że spór w niniejszej sprawie wyniknął z faktu, że wnioskodawca zdał egzamin na prawo jazdy kat. A w czasie obowiązywania przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, lecz wniosek o wydanie prawa jazdy tej kategorii został złożony i rozpatrzony po dniu wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami. Kolegium podzieliło stanowisko organu I instancji mówiące, że po dniu 19 stycznia 2013 r. od kiedy to obowiązują nowe przepisy ustawy o kierujących pojazdami, które to nie zawierają w tym zakresie przepisów przejściowych, organ wydający uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi zobowiązany jest do stosowania przepisów prawa obowiązujących w chwili orzekania.

Podkreślono, że ustawa o kierujących pojazdami nie zawiera przepisów przejściowych, które wyłączałyby jej stosowanie w stosunku do osób, które zdały egzamin na prawo jazdy przed dniem jej wejścia w życie. Jedynym uregulowaniem dotyczącym sytuacji osób, które rozpoczęły ubieganie się o wydanie prawa jazdy przed dniem jej wejścia w życie jest przepis art. 134 tej ustawy. Z ust. 2a tego artykułu wynika, że zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii A uzyskane na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu drogowym uznaje się za zaświadczenie spełniające wymagania, o których mowa w niniejszej ustawie, także w zakresie prawa jazdy kategorii A2.

Zaznaczono również, że wprawdzie, zgodnie z art. 134 ust. 3 ww. ustawy, egzamin państwowy złożony z wynikiem pozytywnym przed dniem wejścia w życie ustawy uznaje się za spełniający wymagania określone w ustawie, to jednak w celu uzyskania prawa jazdy niezbędne jest spełnienie wszystkich wymienionych w ustawie przesłanek, w tym minimalnego wieku do kierowania pojazdami. Pozytywny wynik egzaminu to tylko jeden z warunków. W związku z tym, że wnioskodawca ma ukończone 19 lat to nie spełnia on wymogu minimalnego wieku wymaganego do kierowania pojazdami kategorii A, który wynosi 24 lata Z tego względu nie można było w ocenie Kolegium orzec o wydaniu mu prawa jazdy kategorii A, mimo zdania przez wnioskodawcę egzaminu na prawo jazdy tej kategorii.

Skargę na ww. decyzję wywiódł P. R., wnosząc o jej uchylenie i wskazując na naruszenie art. 8 Kodeksu postępowania administracyjnego. W ocenie skarżącego należy podzielić pogląd zawarty w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2009 roku, sygn. akt P 66/07 (LEX Nr 511940). W pkt 3.2 tego wyroku Trybunał Konstytucyjny - powołując się na inne swoje orzeczenia - stwierdził, że: "W orzeczeniach tych Trybunał Konstytucyjny zwracał uwagę, że ustawodawca ma dużą swobodę wyboru sposobu rozwiązania kwestii intertemporalnych, jednak przy zachowaniu reguł, wynikających z zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, czyli zasady państwa prawnego (por. np. wyrok z 9 czerwca 2003 r., sygn. SK 12/03, OTK ZU nr 6/A/2003, poz. 51). Dlatego na bezpośrednie działanie nowej ustawy można zdecydować się tylko w sytuacji, gdy za działaniem nowego prawa przemawia ważny interes publiczny, którego nie można wyważyć z interesami jednostki". W pkt. 3.3 tegoż wyroku Trybunał Konstytucyjny stwierdził natomiast, że: "Istotę zasady niedziałania prawa wstecz można sprowadzić do twierdzenia, że prawo

powinno co do zasady działać "na przyszłość", wobec tego nie należy stanowić norm prawnych, które miałyby być stosowane do zdarzeń zaszłych i zakończonych przed wejściem w życie. Innymi słowy, następstwa prawne zdarzeń, mających miejsce pod rządami dawnych norm, należy oceniać według tych norm, nawet jeżeli w chwili dokonywania tej oceny obowiązują już nowe przepisy".

Według skarżącego w świetle powyższego stanowiska Trybunału Konstytucyjnego i braku przepisu przejściowego w ustawie o kierujących pojazdami, odbierającego kierowcy uprawnienia nabyte pod rządami starego prawa, zasadne jest w rozpatrywanym przypadku stosowanie ustawy względniejszej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonym rozstrzygnięciu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył co następuje:

Na wstępie wyjaśnienia wymaga, iż sądowa kontrola działalności administracji publicznej ogranicza się do oceny zgodności zaskarżonego aktu lub czynności

z prawem. Wynika to z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U Nr 153, poz.1269 ze zmianami).

Sąd administracyjny, kontrolując zgodność zaskarżonego rozstrzygnięcia

z prawem, orzeka na podstawie materiału sprawy zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym. Obowiązek dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zebrania i wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego spoczywa na organie orzekającym, a sąd administracyjny nie może zastąpić organu administracji

w wypełnieniu tego obowiązku, ponieważ do jego kompetencji należy wyłącznie kontrola legalności rozstrzygnięcia administracyjnego. Oznacza to, że sąd administracyjny nie rozstrzyga merytorycznie o zgłoszonych przez stronę żądaniach,

a jedynie w przypadku stwierdzenia, iż zaskarżony akt został wydany z naruszeniem prawa, o którym mowa w art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 14 marca 2012 r., poz. 270 – zwanej w dalszym ciągu uzasadnienia jako ppsa) uchyla go lub stwierdza jego nieważność.

Nadto wskazania wymaga, iż sąd orzeka na podstawie akt sprawy

(art. 133 § 1 ppsa) nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ppsa).

Rozpoznając sprawę w świetle powołanych wyżej kryteriów Sąd doszedł

do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zaskarżone rozstrzygnięcie nie zostało podjęte z naruszeniem przepisów prawa, w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy.

Na gruncie niniejszej sprawy skarżący zdał egzamin na prawo jazdy kat. A w czasie obowiązywania przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012r., poz. 1137). Natomiast wniosek o wydanie prawa jazdy tej kategorii został złożony (11 marca 2013r.) i rozpatrzony po dniu wejścia w życie ustawy

(weszła w życie 19 stycznia 2013r.) z dnia 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2011r., Nr 30, poz. 151). Na mocy art. 125 pkt 10 lit. b tej ustawy uchylono Rozdział I Działu IV ustawy Prawo o ruchu drogowym, regulujący kwestię uprawnienia do kierowania.

W ustawie o kierujących pojazdami uregulowano zasady uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami w znacznej mierze odmiennie niż w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Zmodyfikowano między innymi wymagania dotyczące minimalnego wieku uprawniającego do uzyskania prawa jazdy kategorii A. Na gruncie przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym wiek ten wynosił 18 lat, natomiast w aktualnym stanie prawnym, na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 4 i 7 ustawy o kierujących pojazdami, wynosi on 20 lat - jeżeli osoba co najmniej od 2 lat posiada prawo jazdy kategorii A2; bądź 24 lata - jeżeli osoba nie posiadała co najmniej przez 2 lata prawa jazdy kategorii A2.

Organy rozpoznające wniosek skarżącego stanęły na stanowisku, że wnioskodawca w dniu składania wniosku nie spełnił wymogu - wynikającego z ustawy o kierujących pojazdami - minimalnego wieku wymaganego do kierowania pojazdami kategorii A, który wynosi 24 lata. W związku z czym odmówiły mu wydania prawa jazdy rzeczonej kategorii. Według skarżącego zaś w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 maja 2009 roku, sygn. akt P 66/07 (LEX Nr 511940) oraz braku przepisu przejściowego w ustawie o kierujących pojazdami, odbierającego kierowcy uprawnienia nabyte pod rządami starego prawa, zasadne jest w rozpatrywanym przypadku stosowanie ustawy względniejszej, czyli uprzednio obowiązującej ustawy Prawo o ruchu drogowym.

W ocenie Sądu stanowisko zaprezentowane przez organy jest zasadne. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na treść przepisu intertemporalnego art. 134 ustawy o kierujących pojazdami. W myśl ust. 1 tego przepisu szkolenie osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy prowadzone w dniu wejścia w życie ustawy w formie kursu lub zajęć szkolnych jest kontynuowane na podstawie dotychczasowych przepisów. Stosownie zaś do ust. 2 zaświadczenie o ukończeniu szkolenia dla osób ubiegających się o wydanie prawa jazdy wydane na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym zachowuje ważność w zakresie, w jakim zostało wydane. Według ust. 2a zaś zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie prawa jazdy kategorii A uzyskane na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym uznaje się za zaświadczenie spełniające wymagania o których mowa w niniejszej ustawie także w zakresie prawa jazdy kategorii A2. Egzamin państwowy złożony z wynikiem pozytywnym przed dniem wejścia w życie ustawy uznaje się za spełniający wymagania określone w ustawie. (ust. 3). Wynik pozytywny z części teoretycznej egzaminu państwowego w zakresie prawa jazdy kategorii A, uzyskany przed dniem wejścia w życie ustawy, przez osobę która nie spełnia warunku o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 7 lit. a, uznaje się za ważny, na zasadach określonych w art. 52 ust. 1, w przypadku kiedy osoba ta przy- stępuje do części praktycznej egzaminu w zakresie prawa jazdy kategorii A2. (ust. 3a). Stosownie do ust. 4 przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do osób, które są uczestnikami kursów, ukończyły kursy lub zdały egzamin: na kartę rowerową; na pozwolenie na kierowanie tramwajem; dla kandydatów na egzaminatorów osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami; dla kandydatów na instruktorów; dla kandydatów na instruktorów techniki jazdy.

Przywołany przepis intertemporalny uregulował m.in., że egzamin państwowy złożony z wynikiem pozytywnym przed dniem wejścia w życie ustawy uznaje się za spełniający wymagania określone w ustawie. Tym samym egzamin na kategorię prawa jazdy A zdany przez skarżącego z wynikiem pozytywnym jest ważny. Jednakże, co należy podkreślić, zdany egzamin jest tylko jedną z kilku przesłanek warunkujących uzyskanie prawa jazdy kategorii B. Takim kolejnym wymogiem jest m.in. limit wieku uprawniający do uzyskania prawa jazdy określonej kategorii. Niewątpliwie skarżący nie uzyskał wymaganego przepisem art. 8 ust. 1 pkt 4 i 7 limitu wieku, w dniu wydania decyzji miał niespełna 19 lat (ur. 4 sierpnia 1994r.) Ustawodawca nie przewidział zaś przy tej przesłance żadnych regulacji przejściowych, co oznacza, że wskazany przepis ma bezpośrednie zastosowanie od dnia wejścia w życie.

Trzeba przy tym podkreślić, że skarżący złożył swój wniosek już pod żądami nowej ustawy. Egzamin zaś został zdany przez niego pozytywnie w dniu 7 września 2012 r. w WORD w A. P. R. mógł zatem złożyć stosowny wniosek jeszcze w trakcie obowiązywania unormowań poprzedniej ustawy Prawo o ruchu drogowym. Jednakże 7 września 2012 r. P. R. złożył w organie wniosek o nieprzekazywanie dokumentów dotyczących kat. A do Starostwa Powiatowego w związku z kontynuacją kursu i ubieganiem się o wydanie uprawnień w zakresie prawa jazdy kat. B. Tylko na marginesie należy wskazać, że z zupełnie inną sytuacją mielibyśmy do czynienia gdyby na przykład skarżący złożył wniosek jeszcze pod żądami starej ustawy, a został on by rozpatrzony już w myśl nowych uregulowań. Taka sytuacja jednak nie miała miejsca.

W ocenie Sądu więc rozstrzygnięcie organów na gruncie niniejszej sprawy nie jest sprzeczne ze stanowiskiem i zaleceniami zaprezentowanymi w przywołanym przez skarżącego wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Na marginesie warto dostrzec, że skarżący może rozważyć możliwość ubiegania się o prawo jazdy kategorii A2, a potem ewentualnie po 2 latach o prawo jazdy kategorii A. W niniejszym postępowaniu jednak Sąd w żadnym stopniu nie przesądza o sposobie rozstrzygnięcia takiego ewentualnego wniosku.

Mając powyższe na uwadze, na mocy art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.