Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 12 lipca 2007 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Arkadiusz Cudak (spr.), Sędziowie Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Asesor WSA Cezary Koziński, Protokolant asystent sędziego Joanna Wegner, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2007 roku sprawy ze skargi A Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie przyznania zwrotu wydatków koniecznych związanych z wykonywaniem dozoru i wynagrodzenia za dozór uchyla zaskarżone postanowienie.

Zaskarżonym postanowieniem nr [...] z dnia [...] Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł. nr [...] z dnia [...] w sprawie przyznania Zakładowi Drogownictwa i Inżynierii Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. zwrotu wydatków koniecznych związanych z wykonywaniem dozoru i wynagrodzenia za dozór stanowiącego własność Skarbu Państwa samochodu osobowego marki Fiat 126p, nr rejestracyjny [...], sprawowany od dnia 29 lipca 2005 roku do dnia 10 stycznia 2006 roku, w łącznej kwocie brutto 473,10 złotych.

Postanowienie to zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Przedmiotowy pojazd został w dniu 28 stycznia 2005 roku usunięty z drogi publicznej w trybie art. 130 a ust. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 roku, Nr 108, poz. 908 ze zm.) i umieszczony na parkingu strzeżonym, prowadzonym przez skarżącą spółkę. Samochód nie został odebrany przez właściciela w ciągu sześciu miesięcy od dnia usunięcia z drogi, a zatem przeszedł z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa. Pojazd został w dniu 10 stycznia 2006 roku odebrany z parkingu przez upoważnionego pracownika Urzędu Skarbowego Ł.

Spółka wniosła o przyznanie zwrotu wydatków oraz wynagrodzenia za dozorowanie pojazdu w kwocie 8 300 złotych brutto.

Postanowieniem z dnia [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. przyznał stronie skarżącej kwotę 473,10 złotych tytułem zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru pojazdu. Podstawę prawną postanowienia stanowił art. 17 § 1, art. 18 i art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954 ze zm.) w zw. z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 roku w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 50, poz. 449). W uzasadnieniu organ podał, że brał pod uwagę dwa składniki, a mianowicie wysokość stawki dziennej za parkowanie pojazdu (zależnej od zakresu obowiązków dozorcy, okoliczności związanych z przechowywaniem i warunków sprawowania pieczy nad ruchomością) oraz okres czasu, przez jaki dozór był sprawowany. W celu ustalenia właściwej stawki dziennej organ zwrócił się o stosowne informacje o stosowanych cenach za parkowanie do różnych podmiotów prowadzących parkingi strzeżone na terenie a. Z pośród informacji uzyskanych od 15 podmiotów do powyższych ustaleń wykorzystano 8 z uwagi na charakter tych parkingów i warunki zbliżone do parkingu Zakładu Drogownictwa i Inżynierii Sp. z o. o. Porównano stosowane na tych parkingach opłaty miesięczne i ustalono wartość średnią na 85,60 złotych. Na tej podstawie przyjęto średnią stawkę dzienną 2,85 złotych, a następnie pomnożono tak obliczoną stawkę dzienną przez ilość dni w okresie od dnia 29 lipca 2005 roku do dnia 10 stycznia 2006 roku.

Spółka w dniu 16 października 2006 roku wniosła zażalenie na powyższe postanowienie zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że podstawą wynagrodzenia może być średnia opłata miesięczna za parkowanie samochodów na innych parkingach strzeżonych na terenie a. Wynagrodzenie powinno być obliczone według stawek dobowych stosowanych na innych parkingach. Średnia opłata dobowa na parkingach a wynosi 8,71 złotych. Przy zastosowaniu tej stawki wynagrodzenie spółki wynosiłoby za 166 dni 1 435,86 złotych. Opłaty abonamentowe nie są one zależne od tego, czy dany pojazd znajduje się na parkingu, ale w zasadzie są zagwarantowaniem sobie przez klienta miejsca do parkowania. W ciągu dnia, gdy pojazd opuszcza parking na jego miejsce są przyjmowane inne samochody na określone godziny. Tym samym dozór pojazdów parkowanych na abonamenty miesięczne jest w rzeczywistości sprawowany w mniejszym zakresie. Taka możliwość nie istnieje na parkingu strony skarżącej, bowiem został on utworzony tylko dla samochodów usuniętych z drogi publicznej w trybie ustawy Prawo o ruchu drogowym i nie parkują na nim inne pojazdy. Z tego też względu na tym parkingu nie ma żadnego cennika, a wysokość opłaty za parkowanie pojazdu, który jest odbierany przez właściciela została określona przez Radę Miasta Ł. na 50 złotych za dobę dla samochodu osobowego. Ponadto wskazano, że organ winien przyznać stronie również zwrot kosztów holowania pojazdu na parking oraz kosztów załadunku i rozładunku.

Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. postanowieniem z dnia [...] utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie organu I instancji. W uzasadnieniu podał, że zasadne było obliczenie należnego stronie wynagrodzenia za dozór pojazdu w oparciu o stawki wynikające z abonamentu miesięcznego. W sytuacji parkowania pojazdu w dłuższym okresie czasu regułą jest uiszczanie przez klientów miesięcznych opłat abonamentowych, również w takich sytuacjach, w których okres przechowywania pojazdu obejmuje pełną liczbę miesięcy i kilka dni. Wówczas opłata za parkowanie w odniesieniu do liczby dni obliczana jest proporcjonalnie do wysokości miesięcznej opłaty abonamentowej. Zasady takie obowiązują na parkingach prowadzonych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą i sposób pobierania opłat obowiązujący na tych właśnie parkingach winien być brany pod uwagę, jako najbardziej miarodajny dla obliczenia wynagrodzenia w niniejszej sprawie. Możliwości przyjmowania dodatkowo innych samochodów na krótkie okresy czasu na zwolnione tymczasowo miejsce, występują na parkingach zrzeszających stałych użytkowników i dotyczą sytuacji wyjątkowych.

Ponadto, w świetle art. 102 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, żądanie przyznania zwrotu poniesionych kosztów holowania oraz załadunku i rozładunku przedmiotowego samochodu nie jest uzasadnione. Wydatki te poniesione zostały jeszcze przed przejęciem samochodu przez Skarb Państwa, a zatem obciążają właściciela pojazdu, uprawnionego do odbioru samochodu z parkingu w ciągu sześciu miesięcy od usunięcia z drogi. Przepis nadto nie przewiduje możliwości zwrotu dozorcy tego typu kosztów.

Na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej Ł. Zakład Drogownictwa i Inżynierii Sp. z o. o. wniósł w dniu 19 marca 2007 roku skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi żądając uchylenia tego aktu oraz postanowienia organu I instancji. Zarzucił naruszenie art. 102 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przez przyjęcie, że podstawą ustalenia wynagrodzenia za dozór może być wyłącznie wysokość opłat za parkowanie samochodów na parkingach strzeżonych na terenie dzielnicy Ł. ustalonych w stawkach miesięcznych. Wynagrodzenie za dozór należało obliczyć według stawek dobowych stosowanych na innych parkingach. Właściciele parkingów, od których informacje uzyskał organ podatkowy przyjmują na parking tyle pojazdów, ile posiadają miejsc parkingowych. Strona natomiast nie ma możliwości nieprzyjęcia na swój parking pojazdu usuniętego z drogi. Zawsze musi mieć odpowiednią ilość wolnych stanowisk.

Przy ustalaniu wynagrodzenia za dozór winno się uwzględniać stawkę w wysokości 50 złotych za dobę.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoją dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest ustalenie właściwej, przysługującej dozorcy, w tym wypadku Zakładowi Drogownictwa i Inżynierii w Ł., kwoty wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór pojazdu osobowego, który został usunięty z drogi publicznej w trybie art. 130a ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, umieszczony na utworzonym dla takich pojazdów parkingu, a następnie wobec nie odebrania przez właściciela przez okres sześciu miesięcy przeszedł z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa. Dozorca domagał się od Skarbu Państwa – Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.- wynagrodzenia za dozór tego pojazdu za okres od chwili, gdy pojazd przeszedł na własność Skarbu Państwa do momentu odebrania go z parkingu przez upoważnionego pracownika Urzędu Skarbowego.

Obecnie strona skarżąca nie kwestionuje już, że podstawą przyznania jej wynagrodzenia za dozorowanie przedmiotowego pojazdu stanowi art. 102 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a nie art. 130a ustawy z dnia Prawo o ruchu drogowym. Stosownie do treści § 3 ust. 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji do przechowywania na parkingu pojazdów usuniętych z drogi w trybie przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, które to pojazdy następnie przeszły na własność Skarbu Państwa, mają zastosowanie przepisy działu II rozdziału 6 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a więc także art. 102 określający obowiązki dozorcy i jego prawo do zwrotu wydatków związanych z dozorem i wynagrodzenia za dozór. Z treści tego przepisu wynika, że organ egzekucyjny przyzna, na żądanie dozorcy, zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór. Przepis ten nie jest precyzyjny, bowiem nie wynika z niego w jaki sposób należy obliczyć należność dozorcy.

Wydatki konieczne związane z wykonywaniem dozoru w tej sprawie, to wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją parkingu, skoro samochód był przechowywany na parkingu Zakładu Drogownictwa. W zasadzie wydatki w tym zakresie nie muszą odpowiadać wydatkom ponoszonym przez inne podmioty prowadzące parkingi. Mogą być wyższe lub niższe. Ustawodawca nie mówi przecież o wydatkach odpowiadających przeciętnym wydatkom związanym z dozorowaniem rzeczy danego rodzaju ale wskazuje na wydatki poniesione przez danego, konkretnego dozorcę. Powoduje to konieczność wskazania przez dozorcę nie tylko samej kwoty odpowiadającej takim wydatkom ale także wskazania w jaki sposób kwota została obliczona i co się na nią składa. Organ musi bowiem mieć możliwość jej weryfikacji, a więc ustalenia, czy są to rzeczywiście wydatki związane z wykonywaniem dozoru, a do tego czy są to wydatki konieczne.

Jeszcze większe trudności występują z ustaleniem drugiego składnika należności dozorcy, to jest wynagrodzenia za dozór. Z braku jakichkolwiek wskazówek ustawodawcy należy przyjąć, że w tym zakresie chodzi o wynagrodzenie odpowiadające zwykle wynagrodzeniu pobieranemu przez przechowawcę danego rodzaju rzeczy. Ustalone przez stronę skarżącą i przez organy stawki opłat za parkowanie samochodów osobowych na różnych parkingach na terenie a, opierają się na kalkulacji obejmującej dwa elementy, to jest zwrot ponoszonych wydatków (koszty prowadzenia parkingu) i zakładany zysk. Oparcie obliczenia należności skarżącego na tych stawkach może więc nie odpowiadać należności określonej w art. 102 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, choć należy przypuszczać, że może być do niej zbliżone. Nie ma znaczenia, że konkretne, nawet tylko konieczne wydatki związane z wykonywaniem dozoru przez Zakład Drogownictwa mogą akurat okazać się wyższe, niż koszty parkowania pojazdów na innym parkingu. Jednostka reprezentująca Skarb Państwa w razie stwierdzenia takiej sytuacji może i powinna umieścić (oddać pod dozór) samochód na innym parkingu.

Reasumując powyższe rozważania należy stwierdzić, że ustalenie należnej skarżącemu kwoty z tytułu dozorowania przedmiotowego samochodu wymaga ustalenia poniesionych przez niego wydatków związanych z prowadzeniem parkingu, przy czym mogą to być tylko wydatki konieczne oraz ustalenia wynagrodzenia odpowiadającego przeciętnemu zyskowi podmiotu gospodarczego prowadzącego parking. Organ powinien podjąć próbę ustalenia tych wartości, a strona skarżąca powinna dostarczyć organowi dane do obliczenia należności. Sąd bierze pod uwagę fakt, że na rozprawie skarżący wyraził gotowość przedstawienia tych danych a jego wcześniejszy brak reakcji na zapytania organu wynikał z błędnego przeświadczenia, że należy się wynagrodzenie obliczone według stawek wynikających z uchwały Rady Miasta.

Gdyby strona skarżąca nadal nie wskazywała sposobu obliczenia przez siebie koniecznych, poniesionych wydatków związanych z dozorem oraz wynagrodzenia za dozór, to zasadne będzie obliczenie należnej skarżącemu kwoty według stawek pobieranych za parkowanie pojazdów na parkingach prowadzonych przez podmioty gospodarcze. Należy jednak wtedy ustalić, czy rzeczywiście najbardziej właściwe jest oparcie obliczenia o miesięczne stawki abonamentowe. Należałoby wyjaśnić, czy należność według tych stawek pobiera się gdy właściciel pojazdu z góry określa, że będzie parkował pojazd przez miesiąc, choćby w tym czasie pojazd na krótko zabierał, czy także wtedy, gdy zostawia pojazd bez z góry określonego czasu parkowania, a pojazd faktycznie stoi na parkingu miesiąc lub dłużej. Właśnie ta druga sytuacja jest bardziej zbliżona do dozorowania samochodu na parkingu skarżącego.

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że kwestia obliczenia należności skarżącego nie została dostatecznie wyjaśniona, co uzasadnia uchylenie zaskarżonego postanowienia na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).