Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Więch-Baranowska, , Sędzia WSA Joanna Gierak-Podsiadły (spr.), Sędzia WSA Jolanta Zdanowicz, Protokolant specjalista Mariusz Gąsiński-Goc, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 grudnia 2010 r. sprawy ze skargi Portu Lotniczego (...) na decyzję Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z dnia (...) marca 2009 r. znak (...) w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w opłacie lotniczej I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na rzecz skarżącego Portu Lotniczego (...) kwotę 3100 (trzy tysiące sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Przedmiotem skargi wniesionej przez Port Lotniczy [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] jest decyzja Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z [...] marca 2009 r., znak: [...] utrzymująca w mocy - w oparciu o art. 233 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja Podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) decyzję tegoż organu z [...] grudnia 2008 r., nr [...] w sprawie określenia zobowiązania w opłacie lotniczej.

Powyżej podaną decyzją z [...] grudnia 2008 r. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, na podstawie art. 21 § 1 pkt 1 i § 3, art. 47 § 3, art. 207 w związku z art. 2 § 2 i 3 ustawy Ordynacja Podatkowa, art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696 ze zm.) oraz § 8 i pkt 5 Części IX załącznika do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej (Dz. U. Nr 176, poz. 1718 oraz z 2005 r. Nr 233, poz. 1983), określił dla Portu Lotniczego [...] Spółki z o.o. z siedzibą w [...] wysokość zaległości w opłacie lotniczej: za okres od 7 grudnia 2003 r. do 6 grudnia 2004 r. w kwocie 30 500 zł (trzydzieści tysięcy pięćset złotych), za okres od 27 listopada 2004 r. do 26 listopada 2005 r. w kwocie 30 500 zł (trzydzieści tysięcy pięćset złotych), za okres od 27 listopada 2005 r. do 26 listopada 2006 r. w kwocie 30 500 zł (trzydzieści tysięcy pięćset złotych), za okres od 27 listopada 2006 r. do 26 listopada 2007 r. w kwocie 30 500 zł (trzydzieści tysięcy pięćset złotych), za okres od 29 września 2007 r. do 28 września 2008 r. w kwocie 30 500 zł (trzydzieści tysięcy pięćset złotych), za okres od 29 września 2008 r. do 28 września 2009 r. w kwocie 30 500 zł (trzydzieści tysięcy pięćset złotych). Organ określił Portowi Lotniczemu [...] Sp. z o.o. z siedzibą w [...] również wysokość odsetek za zwłokę naliczonych jak dla zaległości podatkowych na dzień wydania niniejszej decyzji tj. na dzień [...] grudnia 2008r., w kwocie 62 015 zł (sześćdziesiąt dwa tysiące piętnaście złotych). Odsetki za zwłokę naliczone zostały jak dla zaległości podatkowych od dnia wymagalności zobowiązania do dnia jej zapłaty. W uzasadnieniu organ wskazał, iż wszczęte z urzędu postanowieniem z [...] grudnia 2008 r. postępowanie potwierdziło, iż Port Lotniczy [...] Spółka z o.o. z siedzibą w [...] w okresie od 6 grudnia 2003 r. do 26 listopada 2007 r. była posiadaczem certyfikatów lotniska, a od 29 września 2007 r. jest posiadaczem certyfikatu nr [...] ważnym do 28 września 2010 r. Organ zauważył, iż za okres od 7 grudnia 2003 r. do dnia [...] grudnia 2008 r. brak było wpłaty na rachunek Urzędu Lotnictwa Cywilnego kwoty z tytułu opłaty lotniczej za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska oraz posiadacza certyfikatów nr [...]. Organ zauważył, iż za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska (pkt. 5 w Części IX załącznika do rozporządzenia w sprawie opłaty lotniczej) przewidziana jest odrębna opłata lotnicza. Opłata ta ponoszona jest przez podmiot posiadający certyfikat niezależnie od wcześniej uiszczanej opłaty z tytułu przeprowadzania procesu certyfikacji. Dalej organ wskazał, iż powstanie obowiązku zapłaty opłaty lotniczej powstaje w dniu zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy wiążą jego powstanie (art. 21 § 1 pkt. 1 ustawy Ordynacja podatkowa). Opłata roczna dotyczyć może tylko i wyłącznie podmiotu, który posiada certyfikat, o czym stanowią regulacje rozporządzenia w sprawie opłaty lotniczej zawarte w jego załączniku. Opłata roczna pobierana jest za nadzór i kontrole prowadzone przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 lipca 2003 r. - Prawo lotnicze i aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie, w podmiocie, który uzyskał certyfikat i może wykonywać swoje uprawnienia wynikające z tego dokumentu. Nadzór, a w szczególności kontrole wykonywane są w celu ustalenia, że posiadacz certyfikatu spełnia ustalone przepisami prawa wymagania potrzebne dla wydania i utrzymania ważnego certyfikatu (art. 162 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze) i mogą być przeprowadzane w danym podmiocie już od momentu otrzymania przez niego certyfikatu, ponieważ od tego momentu może on wykonywać uprawnienia z niego wynikające. Opłata ta płacona powinna być ryczałtowo za cały rok sprawowania nadzoru oraz kontrole, nie jest bowiem uzależniona np. od ilości przeprowadzonych kontroli. W związku z tym, Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego stwierdził, iż obowiązek uiszczenia opłaty rocznej powstaje w momencie otrzymania certyfikatu. Organ podniósł nadto, iż nazwa i charakter opłaty rocznej wskazują, że jest to opłata za "rok" prowadzenia nadzoru i kontroli. Niemniej ważność certyfikatu może zostać określona na więcej niż rok, co uprawnia podmiot do wykonywania uprawnień z niego wynikających w następnych latach. Skoro w kolejnych latach podmiot nadal "posiada certyfikat", zatem zobowiązany jest do zapłaty opłaty rocznej także w kolejnych latach, za każdy rok posiadania certyfikatu. Termin uiszczenia tej opłaty powstaje analogicznie jak przy terminie uiszczenia opłaty za pierwszy rok, w dniu odpowiadającym dniu, w którym podmiot otrzymał certyfikat. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego zauważył także, iż opłatę lotniczą podmiot zobowiązany wnosi z chwilą powstania obowiązku jej uiszczenia, o czym przesądza § 8 rozporządzenia w sprawie opłaty lotniczej. Zatem podmiot winien obliczyć i uiścić wymaganą opłatę lotniczą, w tym opłatę roczną, w terminie powstania obowiązku jej uiszczenia. W przypadku posiadania przez jednostkę organizacyjną więcej niż jednego certyfikatu opłatę roczną za okresowe i doraźne kontrole pobiera się w wysokości stanowiącej równowartość najwyższej stawki za certyfikat, podwyższonej o 20% za każdy następny certyfikat. Uznając więc, iż podmiot zobowiązany nie dopełnił obowiązku nałożonego na niego przez prawo, organ określić wysokość zaległości podatkowej w kwocie wskazanej w decyzji.

Port Lotniczy [...] Spółka z o.o. z siedzibą w [...] nie zgodziła się z powyższym rozstrzygnięciem składając wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Spółka wskazała, iż wprowadzenie na mocy rozporządzenia Ministra infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej, opłaty rocznej za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska przewidzianej w Tabeli nr 2 Części IX pozycji 5, zostało dokonane z przekroczeniem zakresu upoważnienia ustawowego wynikającego z delegacji przewidzianej w art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze, co czyni ją sprzeczną z ustawą zasadniczą, a ściślej z jej art. 92. Port Lotniczy podniósł, iż w zakresie spraw przekazanych do uregulowania ministrowi na mocy delegacji zawartej w rozporządzeniu nie mieści się bowiem wprowadzanie innych opłat lotniczych poza dotyczącymi czynności urzędowych, implikującymi obowiązek ich wniesienia, do których niewątpliwie nie należy prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska, nawet jeśli rzeczywiście miały one miejsce. Dodatkowo Spółka podkreśliła, że w części IX załącznika do rozporządzenia w rubryce przedstawiającej czynności urzędowe podlegające opłacie lotniczej zatytułowanej "Rodzaj czynności urzędowej" w punkcie 4 nie wymienia się żadnej czynności urzędowej tylko "opłatę roczną za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska", tak więc w rozumieniu rozporządzenia opłacie lotniczej podlega opłata roczna. Zdaniem strony, tak absurdalne rozwiązanie nie powinno się ostać w Państwie Prawa. Niezależnie od powyższego, Spółka stwierdziła, że przedmiotowe rozporządzenie nie przewiduje momentu, w którym miałby powstać obowiązek uiszczenia przedmiotowej opłaty, dotyczącej ciągłego nadzoru posiadacza certyfikatu lotniska, a zatem nie determinowanej jakimkolwiek wnioskiem posiadacza certyfikatu. W szczególności w tym zakresie zastosowania nie znajduje § 3 pkt 2 rozporządzenia, albowiem nie jest to czynność wykonywania na wniosek. A zatem domaganie się jej zapłaty mogłoby następować jedynie w następstwie wcześniejszego wezwania do jej uiszczenia, który to tryb nie znajduje z kolei odzwierciedlenia w rozporządzeniu.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego decyzją z [...] marca 2009 r., znak: [...], utrzymał w mocy rozstrzygnięcie własne z [...] grudnia 2008 r. i podtrzymał argumentację w nim zawartą. Dodatkowo organ wskazał, biorąc pod uwagę zarzuty zawarte w środku zaskarżenia, iż obowiązek obliczenia i zapłaty przez zarządzającego lotniskiem opłaty lotniczej z tytułu prowadzenia przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska wynika bezpośrednio z art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze oraz z regulacji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty, które stanowi wykonanie delegacji ustawowej zawartej w art. 25 ust. 3 tej ustawy. W konsekwencji stwierdził, iż obowiązek ten określony jest w przepisach prawa, które zgodnie z art. 87 Konstytucji RP stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa. Organ stwierdził też, iż nie jest uprawniony do decydowania o ewentualnej sprzeczności przepisów ustawy lub rozporządzenia z Konstytucją RP, ani nie może kwestionować mocy obowiązującej przepisów. Uprawnienie to przysługuje jedynie Trybunałowi Konstytucyjnemu oraz organom władzy sądowej. Jednakże ewentualna odmowa przez sąd zastosowania przepisów niekonstytucyjnych lub sprzecznych z prawem nie powoduje, że tracą one moc obowiązującą i przestają funkcjonować w systemie prawa. Tylko bowiem w takim przypadku uprawnione byłoby twierdzenie, że opłata lotnicza uiszczona została przez podmiot bez podstawy prawnej. Organ zaznaczył, iż nie jest także uprawniony do odmowy zastosowania przepisów powszechnie obowiązujących, które nie zostały zakwestionowane przez uprawnione do tego organy i nie utraciły mocy obowiązującej. W przypadku rozporządzenia w sprawie opłaty lotniczej takie postępowania nie były dotychczas prowadzone. Rozporządzenie funkcjonuje w systemie prawnym od 2003 r., obowiązkiem zapłaty opłaty lotniczej objętych było i jest wiele podmiotów, które nie kwestionowały podstaw jego obowiązywania. Organ wskazał, że obowiązek zapłaty opłat lotniczych wynikających z tego rozporządzenia do tej pory realizował także Port Lotniczy [...] Spółka z o.o., m.in. regulując należności z tytułu opłaty lotniczej za wydanie certyfikatu i nie negując podstaw prawnych jego stosowania przez organ administracji. Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego dodał nadto, iż opłata roczna, mająca charakter ryczałtu za wykonywane czynności urzędowe przez organ administracji, związane z realizacją zadań w zakresie prawa lotniczego, nie stanowi szczególnej nowości w polskim systemie prawnym.

W skardze na powyższą decyzję Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego z [...] marca 2009 r. Port Lotniczy [...] Spółka z o.o. z siedzibą w [...] wniosła o jej uchylenie, jak również o uchylenie poprzedzającej ją decyzji tegoż organu z [...] grudnia 2008 r., jako niezgodnych z prawem, w szczególności z przepisami:

- art. 2, 7, 92 i 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, bowiem organ wydający decyzję w I instancji Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego ustalił wysokość i nałożył na skarżącego daninę publiczną (opłatę lotniczą od nieprzewidzianej w ustawie kategorii czynności) w oparciu o przepisy aktu wykonawczego - rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej, które w punkcie 5 części IX Tabeli nr 2 załącznika do przedmiotowego rozporządzenia wprowadziło nowy - nieznany ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze - rodzaj opłaty, przekraczając tym samym zakres upoważnienia ustawowego zawartego w art. 25 ust. 3 ustawy działając z przekroczeniem podstawy i granic prawa;

- art. 25 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze, bowiem kwestionowaną decyzją określono opłatę lotniczą roczną za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska, przewidzianą wyłącznie w Tabeli nr 2 Części IX Pozycji 5 rozporządzenia Ministra infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej, co zostało dokonane z rażącym przekroczeniem zakresu upoważnienia ustawowego, wynikającego z delegacji przewidzianej w art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze; przedmiotowe upoważnienie umożliwia organowi wykonawczemu określenie wykazu czynności urzędowych, o których mowa w ust. 1 ustawy, wysokość lub sposób ustalania stawek opłat lotniczych, w zależności od rodzaju tych czynności, oraz tryb ich wnoszenia; wprowadzenie w rozporządzeniu nowej kategorii opłaty rocznej za prowadzenie ciągłego nadzoru (nawet jeśli był on wykonywany przez organ, co skarżący również kwestionuje) nie jest tożsame z czynnościami urzędowymi związanymi z nadzorem nad lotnictwem cywilnym oraz wykonywane w ramach porozumień międzynarodowych, w tym wydawanie przez Prezesa Urzędu koncesji, zezwoleń, licencji, certyfikatów, świadectw i zaświadczeń, o których mowa w ust. 1 ustawy, a wyłącznie te podlegają opłacie lotniczej;

- art. 13, art. 220 § 2, art. 221 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, poprzez uznanie, że organem odwoławczym właściwym do rozpatrzenia odwołania decyzji wydanej w I instancji przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego jest również Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, podczas gdy odwołanie od wydanej w I instancji decyzji powinien rozpatrywać minister właściwy do spraw finansów publicznych jako organ podatkowy wyższego stopnia; przedmiotowe naruszenie przepisów postępowania, miało istotny wpływ na wynik sprawy, bowiem wniesione przez skarżącego odwołanie zostało rozpatrzone przez organ wydający decyzję w I instancji.

Mając na uwadze wskazane wyżej zarzuty w zakresie naruszenia Konstytucji RP, skarżąca wniosła również o przedstawienie Trybunałowi Konstytucyjnemu na podstawie art. 193 w zw. z art. 8 ust. 2 Konstytucji RP -przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, do którego wniesiona została skarga- pytania prawnego, w zakresie zbadania zgodności przepisów rozporządzenia Ministra infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej zawartych w Tabeli nr 2 Części IX pozycji 5 z art. 25 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze oraz art. 92 i 217 Konstytucji RP.

W odpowiedzi na skargę Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko w sprawie.

Postanowieniem z 23 października 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. nr 102 poz. 643 ze zm.) oraz art. 193 Konstytucji RP przedstawił Trybunałowi Konstytucyjnemu następujące pytanie prawne - czy przepis rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej (Dz. U. Nr 176 poz. 1718 ze zm.) zawarty w załączniku do tego rozporządzenia - tabela 2 część IX pkt 5 - dotyczący opłaty rocznej za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska, wydany na podstawie art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100 poz. 696 ze zm.) jest zgodny z art. 2, art. 92 ust. 1 oraz art. 84 w zw. z art. 217 Konstytucji RP.

Wyrokiem z 10 września 2010 r., sygn. akt P 44/09, Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż punkt 5 w części IX tabeli nr 2 w załączniku do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej (Dz. U. Nr 176, poz. 1718 oraz z 2005 r. Nr 233, poz. 1983) w zakresie, w jakim zawiera sformułowanie "opłata roczna za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska", jest niezgodny z art. 84 w związku z art. 217 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Stwierdzając niezgodność zakwestionowanej regulacji z art. 84 w związku z art. 217 Konstytucji RP, Trybunał wskazał, iż opłata lotnicza za nadzór i kontrolę należy do "świadczeń publicznych" w rozumieniu art. 84 Konstytucji oraz "danin publicznych" w rozumieniu art. 217 Konstytucji. Podstawowe znaczenie dla takiej kwalifikacji tych opłat ma ich przymusowy, bezzwrotny i ryczałtowy charakter oraz to, że umożliwiają one realizację przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego doniosłych z punktu widzenia bezpieczeństwa i ochrony środowiska zadań, związanych z zapewnieniem prawidłowego funkcjonowania lotnisk. Trybunał stanął na stanowisku, iż zasadnicze elementy obowiązku daniowego (w tym wypadku - obowiązku zapłacenia opłaty za nadzór i kontrole) powinny zostać uregulowane w ustawie, a ich zamieszenie w akcie wykonawczym jest niedopuszczalne. I dalej Trybunał wskazał, że w analizowanym rozporządzeniu w sposób samoistny uregulowano roczny cykl płatności analizowanej opłaty oraz to, że ma ona być wnoszona ex ante. Te dwie kwestie stanowią istotne determinanty obowiązku daninowego z tytułu opłaty za nadzór i kontrole nad posiadaczem certyfikatu lotniska, a wobec tego należą do materii zastrzeżonej do decyzji ustawodawcy. Nie są to kwestie drugorzędne i techniczne, lecz ważne z punktu widzenia ekonomicznego interesu posiadacza certyfikatów. Trybunał w konsekwencji uznał, iż uregulowanie ww. czynników dopiero na poziomie rozporządzenia nie jest dopuszczalne, wobec czego zakwestionowana regulacja jest niezgodna z art. 84 w zw. z art. 217 Konstytucji RP. Stwierdzając zaś niezgodność zakwestionowanej regulacji z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP Trybunał wskazał, iż element zakwestionowanego rozwiązania (tj. ryczałtowy charakter analizowanej opłaty – z góry za każdy rok) pozostaje w związku z upoważnieniem ustawowym, zawartym w art. 25 ust. 3 Prawa lotniczego, do uregulowania w rozporządzeniu "trybu wnoszenia opłat". Przepis ten – rozumiany z uwzględnieniem art. 92 ust. 1 Konstytucji – należy jednak odczytywać jako uprawniający ministra właściwego do spraw transportu do podjęcia decyzji jedynie w zakresie organizacyjno-technicznych reguł wnoszenia opłaty za nadzór i kontrole, takich jak sposób płatności (np. wpłata na konto, wpłata w kasie). Pod pojęciem "trybu płatności" nie można jednak rozumieć pozostawienia mu decyzji co do cyklu płatności (np. roczny, miesięczny, tygodniowy lub wyznaczany przez częstotliwość czynności urzędowych) oraz tego, czy mają one być wnoszone ex ante (przed podjęciem czynności urzędowych) lub ex post (po podjęciu czynności urzędowych). Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, także inne przepisy tej ustawy nie zawierają bezpośrednich wytycznych merytorycznych dla ukształtowania jej jako opłaty wnoszonej z góry za każdy rok posiadania certyfikatu lotniska. Wobec braku upoważnienia ustawowego w omówionym zakresie, w ocenie Trybunału, zakwestionowana opłata nie może odpowiadać zasadom wynikającym z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługiwała na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zarówno prowadząc postępowanie, jak i wydając decyzje stosował art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696 ze zm.) oraz § 8 i pkt 5 części IX Tabeli nr 2 załącznika do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej (Dz. U. Nr 176, poz. 1718 oraz z 2005 r. Nr 233, poz. 1983). Na podstawie tych przepisów określił skarżącej Spółce zaległość z tytułu opłaty lotniczej za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska.

Tak w toku postępowania administracyjnego jak i na etapie postępowania sądowoadministracyjnego skarżąca Spółka podnosiła, iż Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego orzekając w sprawie oparł się na przepisie rozporządzenia niezgodnym z Konstytucją RP (mowa o pkt 5 części IX Tabeli nr 2 załącznika do rozporządzenia Ministra Infrastruktury), bo wprowadzonym z przekroczeniem zakresu upoważnienia ustawowego zawartego w art. 25 ust. 3 ww. ustawy, co czyni przepis ten niezgodny z art. 92 ustawy zasadniczej. Z uwagi na sformułowane w skardze zarzuty, Sąd za zasadne i konieczne uznał uwzględnienie wniosku skarżącej Spółki dotyczącego sformułowania pytania prawnego do Trybunału Konstytucyjnego i postanowieniem z 23 października 2009 r. przedstawił Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne dotyczące zgodności z Konstytucją wskazanego powyżej przepisu rozporządzenia, tj. pkt 5 części IX Tabeli nr 2 załącznika do rozporządzenia Ministra Infrastruktury.

W konsekwencji ocena zgodności z prawem zaskarżonej decyzji nie mogła być dokonana bez uwzględnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 września 2010 r., sygn. akt P 44/09 (zapadłego w następstwie ww. postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie), w którym stwierdzono, że punkt 5 w części IX tabeli nr 2 w załączniku do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 września 2003 r. w sprawie opłaty lotniczej (Dz. U. Nr 176, poz. 1718 oraz z 2005 r. Nr 233, poz. 1983) w zakresie, w jakim zawiera sformułowanie "opłata roczna za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska", jest niezgodny z art. 84 w związku z art. 217 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Stwierdzenie bowiem przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności wspomnianego przepisu rozporządzenia z Konstytucją RP skutkuje dla rozpoznawanej sprawy tym, iż przepis ten nie może być uznany za prawidłową podstawę prawną wydanych decyzji administracyjnych.

Przypomnieć w tym miejscu trzeba, iż zgodnie z art. 190 ust. 1 Konstytucji RP, orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Oznacza to, że sąd administracyjny, dokonując kontroli zgodności z prawem działalności organów administracji publicznej, zobowiązany jest do uwzględniania orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego na równi z aktami normatywnymi wymienionymi w art. 87 ust. 1 Konstytucji RP. Wskazać także trzeba, iż w myśl ust. 4 ww. art. 190, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą aktu normatywnego, na podstawie którego zostało wydane prawomocne orzeczenie sądowe, ostateczna decyzja administracyjna lub rozstrzygnięcie w innych sprawach, stanowi podstawę do wznowienia postępowania, uchylenia decyzji lub innego rozstrzygnięcia na zasadach i w trybie określonych w przepisach właściwych dla danego postępowania.

Dostrzegając powyższe Sąd zauważa, iż przywołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego został ogłoszony w Dzienniku Ustaw z dnia 16 września 2010 r. Nr 170 pod poz. 1150 i z tym dniem wszedł w życie. Od tego też dnia, orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego o niezgodności z Konstytucją RP aktu normatywnego, na podstawie którego została wydana zaskarżona jak i poprzedzającą ją decyzja administracyjna, stanowi podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego. Zgodnie bowiem z art. 240 § 1 pkt 8 Ordynacji podatkowej, wznawia się postępowanie wówczas, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności przepisu z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową. W takiej zaś sytuacji, sąd administracyjny uchyla decyzję w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; por. m.in. wyrok NSA z dnia 11 sierpnia 1999 r., sygn. akt II SA 1027/99, Lex nr 46809 i wyrok WSA w Gdańsku z 21 czerwca 2006 r., III SA/Gd 282/06, Lex 203309).

Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, iż skoro przedmiotowa opłata określona została na podstawie przepisu, co do którego Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z Konstytucją RP, to -mimo że utrata mocy tego przepisu została dokonana po wydaniu zaskarżonego i poprzedzającego go orzeczenia- uzasadnione jest stanowisko, iż przepis ten był niekonstytucyjny i sprzeczny z Konstytucją RP od samego początku jego obowiązywania. Zatem, w oparciu o art. 178 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom, Sąd orzekając w niniejszej sprawie mógł odmówić jego zastosowania.

Nadto, oceniając rozstrzygnięcia Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, Sąd -który zadał w sprawie pytanie prawne Trybunałowi Konstytucyjnemu i oceniał kontrolowaną decyzję po wydaniu rozstrzygnięciu przez Trybunał- winien był uwzględnić stan prawny powstały na skutek tego orzeczenia Trybunału. W tym zaś stanie prawnym brak jest podstawy prawnej do żądania od skarżącej Spółki opłaty rocznej za prowadzenie ciągłego nadzoru oraz doraźnych i bieżących kontroli posiadacza certyfikatu lotniska. W tym miejscu warto wskazać na wyrok z dnia 16 kwietnia 2009 r. (sygn. akt I OSK 586/06, lex nr 526408), w którym Naczelny Sąd Administracyjny zawarł tezę, iż w świetle przepisów art. 190 ust. 3 i ust. 4 Konstytucji RP wyrok Trybunału Konstytucyjnego stwierdzający niezgodność określonego przepisu ustawy z Konstytucją, wprowadza z dniem ogłoszenia tego wyroku w trybie art. 190 ust. 2 Konstytucji zakaz stosowania niekonstytucyjnego przepisu ustawy także w postępowaniu sądowoadministracyjnym wszczętym i niezakończonym prawomocnie przed ogłoszeniem tego wyroku.

Na koniec, Sąd dostrzega, iż powołany wyrok Trybunału Konstytucyjnego - z racji jego późniejszego wydania - nie mógł być uwzględniony przez organ orzekający w sprawie. Organ administracji publicznej nie jest zaś uprawniony do samodzielnego decydowania o ewentualnej sprzeczności przepisów ustawy lub rozporządzenia z Konstytucją RP, ani nie może kwestionować mocy obowiązującej przepisów. Powyższe nie mogło jednak wpłynąć na zmianę stanowiska Sądu co do prawidłowości wydanych w sprawie decyzji.

W konsekwencji, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i b p.p.s.a., Sąd uchylił obie decyzje organu administracji orzekającego w niniejszej sprawie. Na podstawie art. 200 i art. 152 p.p.s.a. Sąd orzekł jak w pkt 2 i 3 sentencji wyroku.