Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Komendant Policji, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 2964/17 - Wyrok NSA z 2018-03-02, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
I OSK 2964/17 - Wyrok NSA
|
|
|||
|
2017-12-22 | |||
|
Naczelny Sąd Administracyjny | |||
|
Agnieszka Miernik Czesława Nowak-Kolczyńska /sprawozdawca/ Maciej Dybowski /przewodniczący/ |
|||
|
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami | |||
|
Ruch drogowy | |||
|
IV SA/Po 538/17 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2017-09-13 | |||
|
Komendant Policji | |||
|
Oddalono skargę kasacyjną | |||
|
Dz.U. 2001 nr 106 poz 1148 art. 98 Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia Dz.U. 2012 poz 488 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego Dz.U. 2017 poz 978 art. 98 ust. 1 Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. |
|||
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maciej Dybowski, Sędzia NSA Czesława Nowak-Kolczyńska (spr.), Sędzia WSA del. Agnieszka Miernik, po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej R. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 13 września 2017 r. sygn. akt IV SA/Po 538/17 w sprawie ze skargi R. P. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu z dnia [...] lutego 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zmniejszenia liczby punktów karnych z ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego oddala skargę kasacyjną |
||||
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z 13 września 2017 r. oddalił skargę R. P. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu z [...] lutego 2016 r. w przedmiocie odmowy zmniejszenia liczby punktów karnych z ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Wyrok ten został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych. R. P. pismem z 20 grudnia 2015 r. zwrócił się do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu o: 1) ustalenie ostatecznej liczby punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego w okresie od 27.10.2013 r. do 19.10.2014 r.; 2) cofnięcie wniosku z 1.12.2014 r. o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji. W uzasadnieniu wyjaśnił, że domaga się usunięcia 4 punktów karnych za przekroczenie prędkości w dniu [...] czerwca 2014 r., gdyż pomiar prędkości został wykonany przez Straż Miejską [...] z użyciem urządzenia rejestrującego "INTEGRA Ba", dla którego nie została wystawiona decyzja zatwierdzenia typu urządzenia pomiarowego. Tymczasem po wykreśleniu tych punktów liczba punktów na koncie Wnioskodawcy będzie wynosiła 21, a więc – jak stwierdził – nie będzie podlegał sankcjom z ustawy Prawo o ruchu drogowym. Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu pismem z 8 lutego 2016 r. wyjaśnił, że zgodnie z art. 98 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2001 r. Nr 106, poz. 1148, ze zm.; dalej: k.p.w.) nałożony na wnioskodawcę mandat karny kredytowany stał się prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru, co spowodowało przypisanie jemu punktów karnych w ewidencji ukaranych kierowców. Podkreślił, że jeśli wnioskodawca nie zgadzał się z tym mandatem, przysługiwało mu prawo zwrócenia się do właściwego sądu o uchylenie tego mandatu. R. P. wezwał Komendanta Wojewódzkiego Policji do usunięcia naruszenia prawa, podtrzymując swoje dotychczasowe wnioski i argumentację na ich poparcie. Ponadto podkreślił, że za ww. przekroczenie prędkości w dniu [...] czerwca 2014 r. wystawiony został mandat karny z [...] listopada 2016 r., który – wbrew twierdzeniom organu – nie jest mandatem kredytowym, lecz zaocznym, a ponieważ nie został dotychczas zapłacony, to nie uprawomocnił się. W odpowiedzi Komendant Wojewódzki Policji podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wyjaśnił również, że typ przyrządu, którym dokonano spornego pomiaru prędkości został zatwierdzony decyzją Prezesa Głównego Urzędu Miar nr ZT 25/2011, a samo urządzenie w dniu pomiaru posiadało ważne Świadectwo Legalizacji Ponownej. R. P. wniósł skargę na czynność materialno-techniczną Komendanta Wojewódzkiego Policji w Poznaniu w przedmiocie odmowy zmniejszenia liczby punktów przypisanych skarżącemu za naruszenie przepisów ruchu drogowego w związku z nieprawomocnym mandatem zaocznym nr [...] z dnia [...] listopada 2014 r. oraz cofnięcia wniosku o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji. W piśmie procesowym z 11 września 2017 r. skarżący podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko. Do pisma załączył "[o]świadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego po wpływem błędu", datowane na dzień [...] grudnia 2015 r., złożone, jak podał, Straży Miejskiej [...], ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Oświadczenie to, w ocenie skarżącego, "unieważnia w całości" jego wcześniejsze "Oświadczenie sprawcy wykroczenia" z [...] października 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał skargę za nieuzasadnioną i oddalił ją na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369; dalej: p.p.s.a.). Sąd podkreślił, że przedmiot zaskarżenia odpowiada konstytutywnym elementom aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Sąd wyjaśnił, że obliczenie punktów przez organy Policji odbywa się w oparciu o delegację ustawową z art. 130 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1260, ze zm.) oraz przepisy wydanego na podstawie tej delegacji rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 488, dalej: rozporządzenie). Z kolei w myśl art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2017 r. poz. 978, ze zm.) kierowca lub osoba posiadająca pozwolenie na kierowanie tramwajem, która kierując pojazdem popełniła naruszenie przepisów ruchu drogowego stwierdzone mandatem karnym, prawomocnym wyrokiem sądu lub orzeczeniem organu orzekającego w sprawie o naruszenie w postępowaniu dyscyplinarnym, otrzymuje punkty odpowiadające temu naruszeniu z dniem uprawomocnienia się rozstrzygnięcia. W razie przekroczenia sumy 24 punktów, osoba posiadająca uprawnienie do kierowania pojazdem podlega – zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy ( Prawo o ruchu drogowym – kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji, na które kierowana jest decyzją starosty, wydawaną na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji. Zgodnie z dyspozycją art. 130 ust. 1 ustawy ( Prawo o ruchu drogowym, organy Policji zobowiązane są do prowadzenia ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Określonemu naruszeniu przypisuje się odpowiednią liczbę punktów w skali od 0 do 10 i wpisuje się ją do tej ewidencji. Szczegółowe regulacje dotyczące m.in. sposobu punktowania i liczby punktów odpowiadających naruszeniu przepisów ruchu drogowego oraz warunków i sposobu prowadzenia ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, zawarte zostały, na podstawie delegacji określonej w art. 130 ust. 4 p.r.d., w przywołanym wyżej rozporządzeniu w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. W przepisach ustawy Prawo o ruchu drogowym i wydanego na jej podstawie rozporządzenia przewidziano też sytuacje, w których organ Policji usuwa z ewidencji wpis tymczasowy lub punkty za naruszenie przepisów ruchu drogowego przypisane na podstawie wpisu ostatecznego. Sytuacje te zostały uregulowane w § 5 i § 6 rozporządzenia oraz w art. 130 ust. 2 ustawy. W ocenie Sądu I instancji żaden z przewidzianych przepisami prawa przypadków dopuszczalnej korekty wpisów w ewidencji nie zachodził w kontrolowanej sprawie. W szczególności nie zachodziły przesłanki do zastosowania § 5 ust. 1 pkt 3 lit. a rozporządzenia, w myśl którego organ prowadzący ewidencję usuwa z ewidencji wpis tymczasowy, o którym mowa w § 4 ust. 2, jeżeli w postępowaniu w sprawie o naruszenie prowadzonym przez właściwy organ stwierdzono, że czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia. Sąd podkreślił, że już sam fakt powołania się w skardze na ww. przepis rozporządzenia, a także dalsze twierdzenia formułowane przez autora skargi prowadzą do wniosku, iż zarzuty podnoszone przez skarżącego, choć formalnie skierowane przeciwko błędnemu jakoby wpisowi 4 punktów karnych w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego, w istocie zmierzają do zakwestionowania mandatu karnego serii CX nr [...], wystawionego w dniu [...] listopada 2014 r. – w oparciu o oświadczenie R. P. z [...] listopada 2014 r. jako sprawcy wykroczenia (znak: [...]) – a otrzymanego przez skarżącego przesyłką pocztową w dniu [...] listopada 2014 r., za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. W związku z tym Sąd wyjaśnił, że postępowanie mandatowe, w ramach którego w niniejszym przypadku została nałożona grzywna, uregulowane zostało przepisami rozdziału 17 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Uprawnionym do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest wyłącznie sąd powszechny właściwy do rozpoznania sprawy, na którego obszarze działania została nałożona grzywna (zob. art. 101 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia) – a więc sąd rejonowy w wydziale grodzkim, a gdy wydział taki w danym sądzie rejonowym nie istnieje – w wydziale karnym. Tym samym kwestionowanie wystawionego mandatu karnego poprzez złożenie wniosku o wykreślenie punktów karnych z ewidencji nie może żadną miarą prowadzić do sytuacji, w której sąd administracyjny będzie wypowiadać się w kwestiach, w których właściwy jest sąd powszechny. W konsekwencji Sąd uznał za nieuzasadnione zarzuty zmierzające do wykazania wadliwości dokonanego w dniu [...] czerwca 2014 r. pomiaru (przekroczenia dozwolonej) prędkości – z którym wiązało się: stwierdzone przez Straż Miejską [...] naruszenie przez skarżącego przepisów ruchu drogowego, wystawienie kwestionowanego mandatu oraz przypisanie 4 punktów karnych – jako dokonanego urządzeniem rejestrującym nie posiadającym wymaganego zatwierdzenia urządzenia pomiarowego. Kwestie te wymykają się bowiem kontroli sądu administracyjnego. Kluczowe znaczenie w tej sprawie miała natomiast okoliczność, czy przedmiotowy mandat karny, otrzymany przez skarżącego w związku z ww. naruszeniem przepisów ruchu drogowego, był prawomocny. Zgodnie bowiem z § 4 ust. 1 rozporządzenia tylko taki mandat karny stanowi podstawę dokonania wpisu ostatecznego do ewidencji. W związku z tym Sąd rozważał, czy wystawiony skarżącemu w dniu [...] listopada 2014 r. mandat karny był: – mandatem zaocznym (jak twierdzi skarżący) – który staje się prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny we wskazanym miejscu i terminie (art. 98 § 5 zd. drugie k.p.w.); – mandatem kredytowanym (jak przyjmuje organ) – który staje się prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego (art. 98 § 3 zd. trzecie k.p.w.). W ocenie Sądu, w okolicznościach kontrolowanej sprawy nie może być wątpliwości, że sporny mandat karny, wystawiony w dniu [...] listopada 2014 r., a odebrany przez skarżącego za pośrednictwem poczty w dniu [...] listopada 2014 r., był mandatem kredytowanym, który uprawomocnił się w momencie pokwitowania jego otrzymania przez Skarżącego w dniu [...] listopada 2014 r. Sąd zaznaczył, że jak wynika z art. 98 § 4 k.p.w. mandat karny zaoczny wystawiany jest bez wiedzy i zgody sprawcy. Tymczasem w kontrolowanej sprawie skarżący w dniu [...] października 2014 r. podpisał przesłane przez Straż Miejską [...] na adres domowy "Oświadczenie sprawcy wykroczenia" Nr [...], w treści którego expressis verbis przyznał się do popełnienia wskazanego czynu z art. 92a Kodeksu wykroczeń oraz pouczony o treści art. 97 § 2 k.p.w. zgodził się na ukaranie i wyraził zgodę na przyjęcie mandatu karnego kredytowanego w wysokości 100,00 zł skutkującego przypisaniem 4 punktów karnych [cyt.: "Oświadczam, że w dniu [...] czerwiec 2014 roku o godz. 10:26 w miejscowości [...] kierowałem(am) pojazdem o numerze rejestracyjnym [...] i PRZYZNAJĘ SIĘ do popełnienia wykroczenia na podstawie art. 92a /fotoradar/ polegającego na przekroczeniu prędkości o 25 km/h. Pouczony o treści art. 97 § 2 kpw zgadzam się na ukaranie i wyrażam zgodę na przyjęcie mandatu kredytowanego w wysokości 100,00 zł skutkujący przypisaniem +4 punkty/ów karny/-ych, tj. za czyn z art. 92a kw (...)"]. Wskazane oświadczenie, wypełnione i podpisane, skarżący odesłał do Straży Miejskiej [...] w dniu [...] października 2014 r. Następnie na podstawie ww. oświadczenia wystawiony został mandat karny kredytowany w wysokości 100.00 zł oraz przypisano skarżącemu 4 punkty karne. W dniu [...] listopada 2014 r. skarżący odebrał ten mandat, przesłany pocztą, kwitując to własnoręcznym podpisem. W tych okolicznościach nie może być wątpliwości, że wobec skarżącego zastosowano tryb nałożenia grzywny w drodze mandatu kredytowanego określony w § 4a rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2002 r. w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (ówcześnie: Dz. U. Nr 20, poz. 201, z późn zm.). Bez wpływu na ocenę charakteru mandatu, zdaniem Sądu, pozostaje podniesiona przez skarżącego okoliczność, że na blankiecie wystawionego mandatu nie zaznaczono stosownej opcji rodzaju mandatu – gdyż nie jest to wymóg konstytutywny. Wbrew obiekcjom skarżącego na blankiecie wystawionego mandatu prawidłowo określono też wykroczenie – "art. 92a KW przekroczenie prędkości o 25 km/h". Choć w tym fragmencie zapis nie jest w pełni czytelny – skarżący na rozprawie stwierdził, że odczytuje go jako art. 92a "k/d", tj. Kodeksu drogowego (choć ustawa o takim tytule nie istnieje) – to wszelkie wątpliwości w tym zakresie rozwiewa treść ww. "oświadczenia sprawcy wykroczenia" (podpisanego przez skarżącego), z którego jasno wynika, iż chodzi tu o "czyn z art. 92a kw", czyli z Kodeksu wykroczeń. Podobnie Sąd uznał, że bez wpływu na ocenę charakteru przedmiotowego mandatu pozostaje okoliczność – podniesiona przez Skarżącego dopiero w piśmie procesowym z 11 września 2017 r. – złożenia przezeń oświadczenia (datowanego na 21 grudnia 2015 r.) o uchyleniu się od skutków prawnych ww. "oświadczenia sprawcy wykroczenia" jako złożonego po wpływem błędu. Sąd wskazał, że nie jest rzeczą sądu administracyjnego ocena dopuszczalności ani skuteczności złożenia takiego oświadczenia woli (jest to domena sądu powszechnego), tym niemniej – ograniczając się jedynie do zasygnalizowania w tym miejscu istotnych wątpliwości co do tego, czy w ogóle, a przynajmniej w podanej dacie (grudzień 2015 r.), rzeczywiście doszło do złożenia tego oświadczenia przez skarżącego funkcjonariuszom Straży Miejskiej [...] (skoro w szczególności: w aktach administracyjnych sprawy, na które składają się m.in. dokumenty przekazane przez Straż Miejską, takiego oświadczenia brak; z przedstawionej przez Skarżącego kserokopii dowodu potwierdzenia odbioru przesyłki pocztowej nie wynika jasno, iż potwierdzenie to dotyczy ww. oświadczenia, gdyż wskazano w nim jedynie ogólnikowo, iż chodzi o "umorzenie [...] mandatu", a w aktach administracyjnych sprawy znajduje się pismo skarżącego z [...] grudnia 2015 r., którego, równie dobrze, ww. potwierdzenie odbioru mogłoby dotyczyć; skarżący nie potrafił wyjaśnić, dlaczego o złożeniu ww. oświadczenia informuje dopiero teraz) – Sąd stwierdził, że nawet jeśliby okazało się, iż ww. oświadczenie zostało przez skarżącego rzeczywiście złożone, i to złożone skutecznie, to i tak nie przekłada się to w żaden sposób na byt prawny spornego mandatu. Do uchylenia prawomocnego mandatu karnego może bowiem dojść tylko ze ściśle określonych przesłanek i w stosownym trybie (zob. art. 101 k.p.w.). Sąd podkreślił, że z § 4 ust. 1 rozporządzenia jednoznacznie wynika, iż prawomocny mandat karny stanowi podstawę do dokonania wpisu ostatecznego w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego. Mandat kredytowany – a taki skarżący otrzymał – staje się prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego. Nie można więc zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym w skardze, że mandat karny, na podstawie którego dokonano wpisu spornych 4 punktów karnych do ewidencji, był nieprawomocny. Bezsporne w sprawie jest bowiem, że skarżący pokwitował swym podpisem odbiór przesyłki zawierającej ów mandat – stał się on więc prawomocny. W świetle art. 98 § 3 k.p.w. nie ma zaś znaczenia podnoszona przez skarżącego okoliczność, iż grzywny nałożonej tym mandatem dotychczas nie zapłacił. Końcowo Sąd podkreślił, że dokonywany przez organy Policji na podstawie prawomocnego mandatu wpis punktów w ewidencji ma jedynie charakter techniczny i na tym etapie nie jest możliwe kwestionowanie mandatu. W świetle zaś przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia nałożenie grzywny w drodze mandatu jest zawsze uzależnione od zgody sprawcy, co wynika z art. 97 § 2 k.p.w., w świetle którego sprawca wykroczenia może odmówić przyjęcia mandatu karnego – o czym należy go pouczyć (a co w niniejszej sprawie niewątpliwie miało miejsce). Po wyrażeniu zgody na przyjęcie mandatu kredytowanego i pokwitowaniu jego odbioru mandat staje się prawomocny i stanowi podstawę do dokonania wpisu ostatecznego punktów przypisanych do stwierdzonego mandatem naruszenia. Wprawdzie ustawodawca przewidział szczególny tryb weryfikacji prawomocnych mandatów karnych – wynikający z art. 101 k.p.w. – ale kompetencji w tym zakresie nie przyznał ani organowi prowadzącemu ewidencję kierowców, ani sądowi administracyjnemu rozpoznającemu skargę na akt tego organu polegający na odmowie usunięcia punktów karnych z ewidencji. Żadne inne przepisy nie przewidują też możliwości weryfikowania prawomocnego mandatu karnego. Konkludując Sąd stwierdził, że w niniejszej sprawie nie zachodziły przesłanki określone w § 5 i § 6 rozporządzenia, pozwalające na usunięcie punktów karnych z ewidencji. Prawomocny mandat karny jest wiążący dla organów i sądów, które z tego faktu wywodzą dalsze konsekwencje prawne. Zarówno Komendant Wojewódzki, jak i Sąd, zobligowani byli zatem uwzględnić skutki materialnoprawne wynikające z prawomocności ww. mandatu karnego. Skoro zaś żądanie skarżącego zmniejszenia liczby punktów karnych w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego okazało się bezpodstawne, to tym samym nie było także uzasadnione żądanie cofnięcia wniosku o kontrolne sprawdzenie kwalifikacji. W skardze kasacyjnej wniesionej od powyższego wyroku R. P., reprezentowany przez radcę prawnego, podniósł zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. poprzez nieuchylenie zaskarżonego aktu pomimo naruszenia przez organ administracji: 1. art. 98 § 1 pkt 2 oraz art. 98 § 3 k.p.w. oraz § 4a i § 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego poprzez przyjęcie, że mandat karny wystawiony [...] listopada 2014 r. jest mandatem kredytowanym i uprawomocnił się z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego. W okolicznościach niniejszej sprawy z uwagi na brak pouczenia o możliwości odmowy przyjęcia mandatu i skutkach prawnych takiej odmowy przed wyrażeniem zgody na jego przyjęcie niedołączenie zgody na jego przyjęcie mandatu oraz niewskazanie w treści mandatu, że został on poprzedzony zgodą na jego przyjęcie, uznać należy, że mandat ten nie spełnia wymogów mandatu kredytowanego i jako taki nie mógł uprawomocnić się z chwilą doręczenia. 2. § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 488) poprzez przyjęcie, że wpis w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego dokonany na podstawie mandatu nr [...] jest wpisem ostatecznym. Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego. Jednocześnie oświadczono o zrzeczeniu się rozprawy. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach. Istotą postawionego w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 98 § 1 pkt 2, art. 98 § 3 k.k.w. oraz § 4a i § 6 rozporządzenia w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, jest zanegowanie przyjętego przez Sąd założenia, że wystawiony w dniu [...] listopada 2014 r. mandat karny stanowiący podstawę do przypisania punktów karnych skarżącemu jest mandatem kredytowanym, a zatem jego prawomocność należy wiązać z datą pokwitowania jego otrzymania przez skarżącego w dniu [...] listopada 2014 r. Z taką argumentacją nie sposób się zgodzić. Przyjęcie zaprezentowanej w skardze kasacyjnej koncepcji oznacza, że mielibyśmy do czynienia z mandatem zaocznym, którego cechy nie odpowiadają mandatowi karnemu wystawionemu na nazwisko skarżącego w dniu [...] listopada 2014 r. W myśl art. 98 § 4 k.k.w. mandatem karnym zaocznym można nałożyć grzywnę w razie stwierdzenia wykroczenia, którego sprawcy nie zastano na miejscu jego popełnienia, gdy nie zachodzi wątpliwość co do osoby tego sprawcy; mandat taki pozostawia się wówczas w takim miejscu, aby sprawca mógł go niezwłocznie odebrać. Jak podkreśla się w doktrynie, wystawienie mandatu zaocznego może nastąpić tylko wtedy, gdy już po stwierdzeniu wykroczenia pod nieobecność sprawcy wiadomo, kto nim jest, nie zaś wówczas, gdy np. prowadząc po ujawnieniu czynu czynności wyjaśniające, wezwano sprawcę do organu mandatowego dla wyjaśnienia jego tożsamości lub ustalono ją wobec sprawcy, którego czyn zarejestrowano urządzeniem pomiarowym lub kontrolnym. W tych ostatnich wypadkach należy sięgać po mandat kredytowany. (por. T. Grzegorczyk, Komentarz do art. 98 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, Lex) W warunkach rozpoznawanej sprawy zarejestrowany urządzeniem pomiarowym czyn wymagał następnie dokonania ustaleń m.in. co do osoby sprawcy. Właściwym zatem dla tego rodzaju przypadku było wystawienie mandatu kredytowanego, jako podstawowego sposobu regulowania tych spraw. Tym samym nie sposób uznać za uzasadnione twierdzenia skargi kasacyjnej co do wadliwej kwalifikacji mandatu, dokonanej przez Sąd I instancji. Powyższemu stwierdzeniu nie przeczy podkreślany w uzasadnieniu skargi kasacyjnej brak pouczenia o możliwości odmowy przyjęcia mandatu przed jego wysłaniem do strony, jakie - zdaniem skarżącego - powinno być przesłane wraz z formularzem oświadczenia. Brak również podstaw do uznania za usprawiedliwiony zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w związku z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie postępowania z kierowcami naruszającymi przepisy ruchu drogowego. W myśl tego ostatniego przepisu wpisu ostatecznego w ewidencji dokonuje się, jeżeli naruszenie zostało stwierdzone m.in. prawomocnym mandatem karnym. W tym zakresie należało ponad wszelką wątpliwość ustalić datę, z jaką można byłoby wiązać spełnienie warunku prawomocności mandatu. Podkreślić trzeba, że procedura wystawiania grzywny w drodze mandatu karnego jest w sposób wyczerpujący wyznaczona przepisami wskazanego wyżej rozporządzenia, których warunki zostały w niniejszej sprawie spełnione. Jak bowiem wynika z § 4a zdanie pierwsze rozporządzenia w sprawie nakładania grzywien, jeżeli sprawca wykroczenia został pouczony, zgodnie z § 6, i pisemnie wyraził zgodę na przyjęcie mandatu karnego kredytowanego w określonej wysokości, odcinki A, B i C formularza mogą zostać mu doręczone przesyłką poleconą za zwrotnym poświadczeniem odbioru. Potwierdzeniem przyjęcia mandatu jest wówczas załączona do odcinka "D" pisemna zgoda sprawcy wykroczenia na jego przyjęcie wraz ze zwrotnym poświadczeniem doręczenia przesyłki zawierającej mandat. Za datę przyjęcia mandatu przyjmuje się dzień jego doręczenia. W takim przypadku - wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej - nie jest wymagane potwierdzenie przez sprawcę wykroczenia przyjęcia mandatu poprzez złożenie podpisu na odcinku "C" formularza. Podpis ten bowiem znajduje się na formularzu Oświadczenia, które w swej treści przewiduje również odmowę przyjęcia mandatu wskazując na istotne w tym względzie konsekwencje. W świetle powyższego należało uznać, że podstawy, na jakich oparta została skarga kasacyjna okazały się nieusprawiedliwione. Z tych względów i na podstawie art. 184 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną. |