Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Jakub Linkowski (spr.), Sędziowie asesor WSA Agnieszka Wójcik, asesor WSA Marian Wolanin, Protokolant Piotr Jędrasik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 maja 2006 r. sprawy ze skargi J. B., E. L., J. L. i J. L. oraz Z. W. i S. W. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2005 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia lokalizacji drogi ekspresowej 1. Ze skargi J. B. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. Zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku; 3. Oddala skargi E. L., J. L. i J. L. oraz Z. W. i S. W.

J. B., J. L., E. L., J. L. oraz Z. W. i S. W. wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2005 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k. p. a. i art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. nr 80, poz. 721 ze zm.), zwanej dalej ustawą o budowie dróg krajowych, którą organ ten utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2004 r. nr [...] o ustaleniu lokalizacji - będącej drogą ekspresową - drogi krajowej [...] na odcinku [...]. Decyzja o lokalizacji wskazuje, iż w etapie, którego dotyczy niniejsza decyzja zostanie wybudowana jedna jezdnia drogi ekspresowej. Jednocześnie ustalone decyzją linie rozgraniczające inwestycji obejmują obszar terenu niezbędny do przejęcia dla budowy docelowego — dwujezdniowego przekroju drogi ekspresowej [...] (cz. II. decyzji).

Od powyższej decyzji Wojewody [...] odwołanie wnieśli: J. B., J. L., E. L., J. L., Z. W., S. W., B. J., C. J., L. J., M. M., W. M., J. M., S. M., A. M., K. M., J. M., M. F., J. F., A. F., B. F., A. K. i A. K..

W swym odwołaniu J. B. - prowadzący zakład rzeźniczo-wędliniarski znajdujący się w bezpośrednim sąsiedztwie planowanej drogi - podniósł, że przedstawiony przez wnioskodawcę (Dyrektora Generalnego Dróg Krajowych i Autostrad) raport o oddziaływaniu na środowisko budowy drogi nie uwzględnia istnienia jego przedsiębiorstwa, a więc nie zostało przeprowadzone postępowanie administracyjne w zakresie zbadania skutków, zarówno w sferze środowiska, jak i ekonomicznych oraz społecznych, jakie wywoła zaskarżona decyzja.

Odwołujący się wskazał, iż raport nie ustala jednoznacznie, czyjego przedsiębiorstwo znajdzie się w wyniku budowy drogi w obszarze narażonym na szkodliwe i uciążliwe zapachy, sadzę, dymy i inne zanieczyszczenia. Jego zdaniem, aby droga nie niosła zagrożenia dla istnienia przedsiębiorstwa, powinna znajdować się od niego w odległości ok. 200 metrów.

J. B. zarzucił także rozbieżności między raportem o oddziaływaniu na środowisko budowy drogi a ekspertyzą dotyczącą wpływu drogi na przedsiębiorstwo odwołującego się, a także sprzeczności w samym raporcie.

Ponadto odwołujący się podniósł, że przewidziane w raporcie stężenia zanieczyszczeń nie mogą być uznane za wiarygodne, ponieważ nie uwzględniają tzw. tła zanieczyszczeń, czyli stężenia zanieczyszczeń, które już obecnie istnieje.

Zdaniem J. B. raport nie bierze pod uwagę, że planowana droga wpłynie znacząco na gospodarkę wodno-ściekową terenów, na których będzie się znajdować.

Ponadto J. B. zarzucił, że nie otrzymał odpowiedzi na złożone przez siebie zastrzeżenia w sprawie ustalenia lokalizacji drogi ekspresowej.

Odwołujący się nie zgodził się także z planem budowy dwóch wiaduktów w M., a niejednego, jak planowano pierwotnie.

J. L., E. L. i J. L. w swym odwołaniu zarzucili, że nie doręczono im decyzji Wojewody [...] zgodnie z art. 28 i 29 k. p. a, naruszono art. 109 § 1 k. p. a., art. 107 k. p. a., art. 112 k. p. a., a zlokalizowanie drogi na ich ziemi naruszy prawo własności.

Z. W. i S. W. w swym odwołaniu podnieśli, że nie wyrażają zgody na przebieg planowanej drogi przez ich grunty i podkreślili zgubny wpływ jej budowy na przyszłość Polski.

B. J., C. J. i L. J. zarzucili decyzji Wojewody [...], że ustalony przez nią wariant lokalizacji drogi jest najdroższy z możliwych, a przy tym narusza ich interes prawny, gdyż planowana droga ma przebiegać przez ich nieruchomość, co spowoduje konieczność wyburzenia znajdujących się na niej budynków.

Pozostali odwołujący się podnieśli w odwołaniu, że nie wyrażają zgody na planowany przebieg drogi, gdyż narusza to zarówno ich interes, jak i interes społeczny z uwagi na zwiększone koszty realizacji planowanej inwestycji w porównaniu z poprzednim jej wariantem.

Decyzją z dnia [...] maja 2004 r. nr [...] Minister Infrastruktury utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2004 r.

Na powyższą decyzję wpłynęły do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargi J. B., E. L., J. L. i J. L. oraz Z. W. i S. W.

W dniu 6 kwietnia 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] maja 2004 r.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że w rozpatrywanym przypadku wymaganie zebrania i rozpatrzenia pełnego materiału dowodowego nie zostało spełnione w zakresie ustalenia przebiegu drogi krajowej w stosunku do usytuowania Zakładu Rzeźniczo -Wędliniarskiego skarżącego J. B.

Przyjęto, iż po zrealizowaniu drogi, także w wariancie docelowym - drogi dwujezdniowej, Zakład skarżącego nie znajdzie się w strefie, gdzie przekroczone będą standardy jakości środowiska m.in. w zakresie poziomu NO2 w powietrzu (str. 7 zaskarżonej decyzji).

W tym świetle wyjaśnienia przez organ II. instancji wymagała kwestia przyjęcia wartości tła (aktualny poziom zanieczyszczeń) na terenie, z którego emitowane będą zanieczyszczenia na poziomie "0" (zarówno w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko - patrz tabela nr 18 str. 72 jak i w ekspertyzie z kwietnia 2002 r. - str. 10 oraz ekspertyzie z czerwca 2002 r. - str. 11), - zdaniem Sądu (uzasadnienie wyroku z 6 kwietnia 2005r.) nie mogło to być uznane za wystarczające i przekonywujące.

W ocenie Sądu kwestia tła wymagała zbadania zważywszy w szczególności na możliwość kumulowania się oddziaływań drogi w zakresie emisji NO2 z oddziaływaniem Zakładu skarżącego oraz z innych przebiegających w pobliżu tego Zakładu dróg, które pozostaną źródłem oddziaływania także po zrealizowaniu planowanej drogi (droga krajowa nr [...], droga powiatowa nr [...] oraz nr [...]od strony zachodniej Zakładu).

Sąd wskazał, że ustalenie poziomu tła zanieczyszczenia NO2 - dwutlenku azotu ma wpływ na prognozowany zasięg zanieczyszczeń.

Dopiero po wyjaśnieniu, czy ustalenia prognozowanego zasięgu ponadnormatywnego oddziaływania drogi, po realizacji jej w wariancie ujętym w decyzji o lokalizacji drogi oraz w wariancie docelowym, z uwzględnieniem kwestii właściwego przyjęcia tła NO2 do obliczeń zasięgu ponadnormatywnych zanieczyszczeń, pozwoli organowi administracji na określenie pełnych skutków społeczno - ekonomicznych wynikających z wydania decyzji o lokalizacji drogi o proponowanym przebiegu.

Rozpoznając sprawę ponownie (po wyroku WSA) organ odwoławczy zlecił przeprowadzenie stosownej ekspertyzy dotyczącej wartości tła i w tym kontekście badanie niekorzystnego oddziaływania planowanej drogi na Zakład Mięsno-Wędliniarski skarżącego B.

Ekspertyza taka została sporządzona w czerwcu 2005r.

W piśmie z dnia 30 sierpnia 2005r. adresowanym do Ministerstwa Infrastruktury (wpłynęło do organu 2 września 2005r.) J. B. zarzucił, że ekspertyza z czerwca 2005r. została wykonana na podstawie danych dotyczących tła ze stacji pomiarowej w Z. oddalonej 40 km od jego zakładu. J. B. podniósł, że stacja ta jest zlokalizowana w zupełnie innym terenie tj. w J. a nie na obszarze S. i poziom tła z tej stacji jest znacznie niższy niż w stacji pomiarowej w W. znajdującej się 4 km od zakładu.

W dniu [...] września 2005 r. Minister Infrastruktury (rozpatrując sprawę po wyroku WSA) decyzją nr [...] utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2004 r. o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej [...] na odcinku [...].

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Minister Infrastruktury, odnosząc się do zarzutów zawartych w odwołaniu J. B., stwierdził, iż jego przedsiębiorstwo nie znajduje się na terenie obszaru przewidywanego oddziaływania drogi. Organ naczelny podkreślił, że przygotowanie raportu przebiegało przy znanych oddziaływaniach projektowanej drogi, a opis zagospodarowania został przygotowany pod kątem wskazania obszarów wymagających ochrony, znajdujących się na trasie przebiegu drogi ekspresowej terenów: przed hałasem, którego zasięg określono na 280 metrów w porze nocnej, a także przed zanieczyszczeniami powietrza, których zasięg określono na 60 metrów od krawędzi drogi. Zdaniem organu budynek zakładu nie będzie znajdował się w pasie oddziaływania zanieczyszczeń powietrza ani na terenie wymagającym ochrony przed hałasem, ponieważ teren zakładu położony jest na terenach o przeznaczeniu produkcyjno-usługowym, niewymagających szczególnych zabezpieczeń przed uciążliwościami wynikającymi z drogi ekspresowej.

Organ wskazał nadto, że wpływ inwestycji drogowej na uwarunkowania środowiskowe został wnikliwie przeanalizowany. Minister podniósł, iż w kwietniu 2002 r. została opracowana ekspertyza dotycząca możliwości funkcjonowania istniejącego zakładu mięsnego i projektowanej drogi, a w maju 2002 r. odbyło się spotkanie w Urzędzie Gminy [...] z udziałem J. B., na którym ustalono korektę przebiegu trasy drogi ekspresowej w rejonie zakładu, umożliwiającą odsunięcie drogi od zakładu o ok. 20 metrów. Ponadto w czerwcu 2002 r. została ponownie opracowana ekspertyza dotycząca możliwości funkcjonowania istniejącego zakładu mięsnego i projektowanej trasy drogi ekspresowej, uwzględniająca odsunięcie drogi od zakładu.

Minister zaznaczył, że w wykonaniu wskazań WSA została sporządzona w czerwcu 2005 r. nowa ekspertyza, dotycząca funkcjonowania zakładu mięsnego J. B., w której dokonano analizy wpływu eksploatacji planowanej drogi na jakość powietrza w zakresie emisji dwutlenku azotu, przyjmując tło zanieczyszczeń w wysokości "0" i w wysokości "18", przyjętej na podstawie pisma Zastępcy [...] Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w K. z dnia [...] czerwca 2005 r. Organ podał, iż nawet przy przyjęciu tła zanieczyszczeń w wysokości "18" dopuszczalne stężenia dwutlenku azotu znajdować się będą w granicach pasa drogowego i nie będą wykraczać poza linię rozgraniczeniową przewidzianą dla realizacji odcinka drogi ekspresowej.

Organ II instancji wskazał, że ekspertyza z czerwca 2005 r. potwierdza fakt, że istniejący zakład mięsny znajdować się będzie poza zasięgiem oddziaływania zanieczyszczeń atmosferycznych emitowanych z ruchu pojazdów samochodowych poruszających się po drodze ekspresowej, również przy założeniu realizacji docelowej inwestycji - dobudowy drugiej jezdni.

Minister podniósł, że zarówno w raporcie o oddziaływaniu na środowisko budowy drogi ekspresowej i w opracowanych ekspertyzach uwzględniono prędkość pojazdów 100 km/h, a natężenie ruchu określono na poziomie 25.716 pojazdów na dobę, natomiast przytoczona w odwołaniu liczba 40.000 wynika zapewne z nieprawidłowej interpunkcji zapisu w raporcie.

Ponadto organ II instancji - odnośnie zarzutu sprzeczności w raporcie w podanych stężeniach dwutlenku azotu w pasie drogowym drogi krajowej nr [...] - zaznaczył, że w pkt 6.2.4 raportu wskazano zagrożenia w przypadku nie podjęcia budowy drogi ekspresowej, a pkt 7.5 dotyczy wariantu, w którym zakłada się budowę drogi ekspresowej.

Organ II instancji nie zgodził się także z zarzutem, że planowana droga wpłynie znacząco na gospodarkę wodno-ściekową terenów, na których będzie się znajdować podkreślając, iż raport oraz materiały do decyzji Wojewody [...] omawiają szeroko odwodnienie drogi i sposoby eliminowania ich ewentualnego wpływu na środowisko, a ponadto zaznaczył, że spływy deszczowe z zakładu nie są ściekami w rozumieniu ustawy Prawo wodne.

Minister odrzucił również zarzut, że J. B. nie otrzymał odpowiedzi na złożone przez siebie zastrzeżenia w sprawie ustalenia lokalizacji drogi ekspresowej.

Odnośnie zarzutu przesunięcia planowanej trasy drogi ekspresowej i budowy dwóch wiaduktów organ II instancji podniósł, iż stało się tak w wyniku postulatów części mieszkańców i konieczności mniejszej ilości wyburzeń budynków.

Odnosząc się do odwołania pp. L. wskazano w decyzji, iż uwzględnienie ich wniosku, co do przedbiegu drogi z pominięciem ich nieruchomości jest niemożliwe, gdyż wymagane parametry techniczne dróg ekspresowych ograniczają możliwość stosowania łuków poziomych. Minister nie zgodził się też z zarzutami naruszenia przepisów k. p. a.

Organ II instancji ustosunkowując się do odwołania Z. W. i S. W. podniósł, że zawierało ono ogólnikowe zarzuty stawiane władzom różnych szczebli, a organ podtrzymuje stanowisko zawarte w poprzednio kierowanych do odwołujących się pismach Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad.

Odnosząc się do odwołania pp. J., M., F. i K. organ wskazał, iż budynki mieszkalne należące do odwołujących się znajdują się poza projektowanym pasem drogowym i po realizacji inwestycji mogą być nadal użytkowane, a na kolejnych etapach prac projektowych określone zostaną rozwiązania urządzeń ochrony środowiska w celu ochrony przed uciążliwym oddziaływaniem inwestycji na środowisko.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, odnosząc się do zarzutów poszczególnych osób wnoszących odwołanie - mieszkańców wsi M. i P. z Gminy M. -Minister wskazał m.in., iż prace związane z ustaleniem przebiegu drogi ekspresowej były przedmiotem wielu spotkań z udziałem m.in. władz Gminy oraz mieszkańców. Przyjęty przebieg drogi ekspresowej spełnia wymagane dla tej klasy dróg warunki techniczne oraz uwzględnia planowane zagospodarowanie przestrzenne Gminy M. Wypracowany przebieg drogi jest rozwiązaniem optymalnym pod względem sytuacyjnym i technicznym.

W skardze na powyższą decyzję J. B. zarzucił, że nowa ekspertyza z czerwca 2005 r. uwzględniająca inny poziom tła zanieczyszczeń dwutlenku azotu niż to było przyjęte w raporcie obejmuje swym zasięgiem nie całe planowane przedsięwzięcie, ale tylko zakład mięsny skarżącego. W tej sytuacji, zdaniem skarżącego, organ II instancji powinien uchylić decyzję Wojewody [...] i przekazać mu sprawę do ponownego rozpoznania, a wojewoda winien zobowiązać wnioskodawcę do sporządzenia rzetelnego raportu. Gdyby taki raport został negatywnie zaopiniowany przez jeden z organów opiniujących, to wojewoda - chcąc ustalić lokalizację - musiałby odnieść się do negatywnej opinii organu opiniującego - a tego został skarżący pozbawiony.

Skarżący zarzucił, że w nowej ekspertyzie przyjęto tło zanieczyszczeń zmierzone na stacji pomiarowej Z .oddalonej o 40 km od zakładu skarżącego, a nie o oddalonej o 4 km stacji w W., a ponadto zarzucił, że ponowna ekspertyza nie uwzględnia zanieczyszczenia pyłem zawieszonym, a jedynie dwutlenkiem azotu.

Przyjęcie przez organ, że planowana inwestycja nie będzie powodować ponadnormatywnych skażeń powietrza na terenie zakładu mięsnego spowodowało -zdaniem skarżącego - iż organ nie rozważył wszystkich potencjalnych wariantów drogi, w tym likwidacji zakładu, co spowodowałoby ciężkie skutki społeczne i ekonomiczne.

Skarżący J. B. zarzucił także, że błędnie ustalono odległość planowanego przedsięwzięcia od jego zakładu - raport mówi o 60 m od krawędzi drogi, Minister w decyzji, że "budynek zakładu nie będzie się znajdował w pasie oddziaływania zanieczyszczeń powietrza", w nowej ekspertyzie mowa o 65 m od krawędzi jezdni i o 50 m od pasa drogowego, natomiast z pomiarów poczynionych na zlecenie skarżącego przez uprawnionego geodetę wynika, że odległość zakładu od pasa drogowego wyniesie 42 m. Uwzględnić przy mierzeniu odległości należy, zdaniem skarżącego, wbudowane w ziemię zbiorniki na zanieczyszczenia płynne, które stanowią część zakładu.

W skardze J., E. i J. L. wniesiono o uchylenie zaskarżonej decyzji. Wskazano, iż podmioty nie są traktowane na równi wobec prawa, gdyż niektóre postulaty zostały uwzględniane (przebieg drogi został zmodyfikowany) a inne nie. Zarzucono także naruszenie szeregu przepisów części ogólnej k. p. a., Konstytucji i art. 27 ustawy Prawo budowlane, a także niemożność utrzymania przez Ministra decyzji Wojewody [...], która została uchylona wyrokiem WSA z dnia 6 kwietnia 2005 r.

Z. i S. W. w skardze oraz złożonych później pismach procesowych w kwestiach związanych z zaskarżoną decyzją podnieśli, co następuje:

Skarżący nie wyrażają zgody na planowany przebieg drogi, której dotyczy zaskarżona decyzja, przez Gminy M. i O., a w szczególności przez ich działkę. Zarzucają organowi, który wydał zaskarżoną decyzję, iż pomija on istotne kwestie związane z oddziaływaniem na środowisko innych niż dwutlenek azotu związków będących efektem spalania paliw. Związki te są niebezpieczne dla zdrowia i życia ludzi, czego nie uwzględnia się w zaskarżonych decyzjach. Skarżący szeroko naświetlają problematykę negatywnego wpływu spalin samochodowych na zdrowie ludzi oraz dają wyraz głębokiemu zaniepokojeniu o skutki realizacji inwestycji drogowej. Wskazują także na błędy w zakresie realizacji innych inwestycji drogowych oraz odwołują się do formułowanych wcześniej postulatów w zakresie planowego zagospodarowania przestrzeni przy drogach w tym koncepcji zagospodarowania nieruchomości skarżących Podkreślali, iż skarga ich wnoszona jest przede wszystkim w interesie publicznym.

W odpowiedzi na skargę Minister Infrastruktury wniósł ojej oddalenie. Odnosząc się do zarzutów pp. L. organ podniósł, że bezzasadny jest zarzut naruszenia zasady równości, która nie może zdaniem organu polegać na tym, ze uwzględnia się postulat skarżących dotyczący innego przebiegu drogi, a nie bierze się pod uwagę stanowiska Wójta Gminy M., będącego wynikiem kompromisu przyjętego przez społeczność lokalną. Zdaniem organu zaskarżona decyzja zawiera wszystkie wymagane składniki decyzji administracyjnej. Organ wskazał również, że decyzja nie narusza przepisów budowlanych, ponieważ dotyczy ona lokalizacji inwestycji drogowej. Zdaniem organu mógł on utrzymać w mocy decyzje Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2004 r., ponieważ nie dotyczył jej wyrok WSA.

Odnośnie zarzutów zawartych w skardze J. B. organ podniósł, ze zastosował się do wskazań WSA i po sporządzeniu nowej ekspertyzy z czerwca 2005 r. okazało się, że przyjęta wcześniej wartość tła zanieczyszczeń w wysokości "0" nie miała żadnego znaczenia przy wyznaczaniu zasięgu oddziaływania drogi ekspresowej na zakład mięsny skarżącego. Zdaniem organu raport oddziaływania na środowisko jest sporządzony prawidłowo, co wykazała także kontrola sądowa. Minister podniósł, że przyjęcie wartości tła zanieczyszczeń ze stacji pomiarowej Z. było uzasadnione, gdyż jest ona położona na terenach zbliżonych pod względem ukształtowania terenu i zanieczyszczenia powietrza do terenu, na którym znajduje się zakład mięsny skarżącego, a o trafności wyboru stacji pomiarowej nie decyduje sama bliskość położenia, lecz czynniki środowiskowe. Zdaniem organu podana przez skarżącego odległość 42 m jest między zakładem a linią rozgraniczającą drogę ekspresową, natomiast odległość zakładu od pasa drogowego wynosi 65 m. W pozostałym zakresie organ podtrzymał argumentacje zawarta w odpowiedzi na skargę.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Sąd Administracyjny w zakresie swoich kompetencji sprawuje kontrole działalności administracji publicznej wyłącznie pod katem zgodności z prawem, o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej (art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych - Dz.U. Nr 153 poz. 1269).

Z uwagi na brak regulacji szczególnej w rozpoznawanej sprawie przedmiotem kontroli Sądu mogła być wyłącznie zgodność z prawem zaskarżonej decyzji.

Ponieważ sprawa lokalizacji ww. drogi była już przedmiotem rozpoznania Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, stwierdzić należy, że zgodnie z art. 153 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

W wyroku z dnia 6 kwietnia 2005r. sygn. akt IV SA/Wa 922/04 Sąd wskazał, że ustalenie poziomu tła zanieczyszczenia NO2 - dwutlenku azotu, ma wpływ na prognozowany zasięg zanieczyszczeń planowanej inwestycji drogowej na otoczenie.

Dopiero po wyjaśnieniu, czy ustalenia prognozowanego zasięgu ponadnormatywnego oddziaływania drogi, po realizacji jej w wariancie ujętym w decyzji o lokalizacji drogi oraz w wariancie docelowym, z uwzględnieniem kwestii właściwego przyjęcia tła NO2 do obliczeń zasięgu ponadnormatywnych zanieczyszczeń, pozwoli organowi administracji na określenie pełnych skutków społeczno - ekonomicznych wynikających z wydania decyzji o lokalizacji drogi o proponowanym przebiegu.

Zatem wyjaśnienie kwestii wartości tła i w tym kontekście badanie niekorzystnego oddziaływania planowanej drogi na Zakład Mięsno-Wędliniarski skarżącego B. było podstawową czynnością do wykonania której organ został zobowiązany wyrokiem WSA z dnia 6 kwietnia 2005r.

Na zlecenie organu w czerwcu 2005r. wykonano ekspertyzę, gdzie wartość tła przyjęto w dwóch wariantach na poziomie "0" i na poziomie 18 (jednostek) ng/m3.

Z wniosków tej ekspertyzy wynika, że eksploatacja trasy ekspresowej S-l nie wpłynie negatywnie na zakład skarżącego.

W piśmie z dnia 30 sierpnia 2005r. adresowanym do Ministerstwa Infrastruktury J. B. zarzucił, że ekspertyza z czerwca 2005r. została wykonana na podstawie danych dotyczących tła ze stacji pomiarowej w Z.oddalonej 40 km od zakładu. Stacja ta jest zlokalizowana w zupełnie innym terenie w [...] a nie na obszarze [...] i poziom tła z tej stacji jest znacznie niższy niż w stacji pomiarowej w W. znajdującej się 4 km od Zakładu.

J. B. podał, że na jego zlecenie sporządzona została przez biegłego ekspertyza biorąca pod uwagę dane z tej właśnie stacji w W. i wyniki były odmienne tj, że stężenia NO2 zostaną przekroczone.

Analizy dokonano przy użyciu tego samego programu komputerowego co na zlecenie organu a różnica wynika z przyjęcia tła z innej stacji.

Choć podnoszona przez skarżącego kwestia miała bardzo istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy organ II instancji w zaskarżonej decyzji nie ustosunkował się do niej, podnosząc jedynie na str. 8 uzasadnienia, że skarżący nie wskazał konkretnych zarzutów dotyczących niewłaściwego wyboru stacji pomiarowej.

Zdaniem Sądu jednak, zarzuty skarżącego były konkretne, dotyczyły bowiem prawidłowości wykonania badań, które stanowiły podstawę do sporządzenia ekspertyzy z czerwca 2005r., która została wykonana w związku z zaleceniami Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wskazanymi w wyroku z dnia 6 kwietnia 2005r.

Brak odniesienia się do tej kwestii podnoszonej przez skarżącego już w piśmie z dnia 30 sierpnia 2005r., które wpłynęło do organu jeszcze przed wydaniem zaskarżonej decyzji powoduje, że nie można uznać, że sprawa została wyjaśniona w stopniu dostatecznym do podjęcia decyzji.

Zdaniem Sądu, uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik rozstrzygnięcia bowiem uniemożliwiało jednoznaczne stwierdzenie, czy ponadnormatywne ilości NO2 (w związku z przyjęciem wartości tła z konkretnej stacji pomiarowej) będą oddziaływać na Zakład skarżącego.

Organ naczelny prowadząc postępowanie powinien ustosunkować się do argumentów skarżącego przedstawionych jeszcze przed podjęciem decyzji i wyjaśnić w uzasadnieniu decyzji dlaczego odrzuca argumenty skarżącego i wyniki przedstawionej przez niego ekspertyzy, która różni się od ekspertyzy przeprowadzonej na zlecenie organu administracji.

Oprócz wskazanej powyżej kwestii wyjaśnienia wymaga także sprawa odległości terenu zakładu od planowanej inwestycji drogowej.

Skarżący J. B. zarzucił, że błędnie ustalono odległość planowanego przedsięwzięcia od jego zakładu - raport mówi o 60 m od krawędzi drogi, Minister w decyzji, że "budynek zakładu nie będzie się znajdował w pasie oddziaływania zanieczyszczeń powietrza", w nowej ekspertyzie mowa jest natomiast o odległości 65 m od krawędzi jezdni i o 50 m od pasa drogowego, natomiast z pomiarów poczynionych na zlecenie skarżącego przez uprawnionego geodetę wynika, że odległość zakładu od pasa drogowego wyniesie 42 m.

Powyższe rozbieżności muszą także, zostać wyjaśnione w postępowaniu przed organem administracji.

Za uzasadniony należy uznać zarzut podniesiony w trakcie rozprawy, iż decyzja organu II. instancji nie została doręczona stronom postępowania poprzez dokonanie obwieszczenia wymaganego w związku z treścią art. 7 ust. 2 i 4 ustawy o budowie dróg krajowych. Fakt ten został potwierdzony pismem Wójta Gminy [...] z dnia 22. marca 2005 r. Zarzut ten, choć zasadny nie ma jednak wpływu na ocenę legalności samej zaskarżonej decyzji.

Odnośnie zarzutów podnoszonych w skargach J., E. i J. L. oraz Z. W. i S. W. stwierdzić należy, że są one niezasadne.

W szczególności nie można podzielić zarzutów dotyczących wyboru błędnego wariantu, co do skrzyżowania planowanej drogi krajowej [...] z drogą krajową [...]. Wybór wariantu droższego - związanego z budową dwu wiaduktów - został w tym przypadku właściwie uzasadniony. Wskazano, iż przyjęty wariant uzyskał akceptację społeczności lokalnej, co potwierdza m.in. pozytywna opinia Wójta Gminy M. z dnia 3 października 2003 r. Jak wskazano przyjęty wariant będzie wymagał przy realizacji mniejszej ilości wyburzeń budynków, czego Skarżący nie zakwestionowali. Lokalizacja drogi na podstawie ustawy o budowie dróg krajowych, oznacza co do zasady ingerencję w prawa szeregu podmiotów dysponujących nieruchomościami. Oczywiście nie jest możliwe znalezienie rozwiązania, które byłoby w pełni satysfakcjonujące dla wszystkich zainteresowanych jednak, organ musi tu brać pod uwagę interes społeczny związany z niewątpliwymi korzyściami wynikającymi z rozbudowy sieci drogowej.

Nieuzasadnione są także zarzuty odnośnie planowanego przebiegu drogi zgłoszone przez Skarżących L.. Zarzuty te sprowadzają się do twierdzeń, iż możliwa byłaby inna lokalizacja drogi, z pominięciem gruntów skarżących. Nie podniesiono jednak żadnych konkretnych okoliczności przemawiających za twierdzeniem, iż inna lokalizacja byłaby korzystniejsza uwzględniając nie tylko interes Skarżących ale także słuszny interes innych zainteresowanych, czy interes publiczny. Wręcz przeciwnie, jak wynika z akt sprawy właśnie przebieg drogi w przyjętym wariancie uzyskał najszerszą akceptacje społeczności lokalnej (wspomniana opinia Wójta Gminy M.). Dodatkowo, w zaskarżonej decyzji wskazano, iż zaprojektowanie drogi z pominięciem działki Skarżących byłoby niemożliwe ze względu na wymagane parametry techniczne dla drogi o planowanej kategorii. Znajdujące się w aktach sprawy mapy potwierdzają, iż nieruchomości skarżących (działki nr ew. [...] i [...] obręb P.) znajdują się na odcinku, gdzie planowana droga przebiega prosto, a spełnienie ich postulatów wymagałoby wyboru dla niej innej lokalizacji lub zdecydowanego zagięcia jej przebiegu. W tej sytuacji, nie kwestionując, iż przyjęty wariant lokalizacji drogi może być dla Skarżących niekorzystny, nie można stwierdzić, aby przejęte rozwiązanie naruszało prawo, gdy uwzględnić, iż decyzja musi równoważyć szereg sprzecznych często interesów (art. 7 K.p.a.). W tej sytuacji Sąd, badając wyłącznie zgodność zaskarżonych rozstrzygnięć z prawem, nie stwierdza aby zaskarżona decyzja zapadła z jego naruszeniem w tym zakresie.

Nieuzasadniony jest zarzut nie zawarcia w decyzji organu I. instancji wymagań dotyczących ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich w zakresie podnoszonych przez Skarżących L. kwestii następstwa trwałego podziału ich gospodarstwa rolnego. Zagadnienia z tym związane nie mogły być rozstrzygnięte na etapie decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi. Wynika to z faktu, iż kwestie te są przedmiotem późniejszych uzgodnień pomiędzy właścicielem a Generalnym Dyrektorem Dróg Krajowych i Autostrad zgodnie z zasadami określonymi w art. 13 ustawy o budowie dróg krajowych. W świetle art. 13 ust. 3 tej ustawy, jeżeli pozostała część nieruchomości, po wyłączeniu z niej fragmentu niezbędnego do realizacji drogi, nie nadaje się do wykorzystania na dotychczasowe cele, podlega ona wykupowi. W przypadku braku porozumienia stron w sprawie znajdą zastosowanie przepisy dotyczące wywłaszczania nieruchomości zawarte w rozdziale 3 ustawy o budowie dróg krajowych i w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741 ze zm.). Przepisy te przewidują odrębny tryb rozstrzygania sporów w tym zakresie. W tej sytuacji niedopuszczalne byłoby przesądzanie tych kwestii na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o budowie dróg krajowych, tzn. na etapie wydania decyzji o lokalizacji drogi krajowej. Nietrafne są również zarzuty dotyczące naruszenia decyzją przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz ustawy - Prawo budowlane. Przede wszystkim obie te ustawy nie mają zastosowania do wydawania decyzji o lokalizacji drogi krajowej na podstawie ustawy o budowie dróg krajowych. Nieuzasadnione są także zarzuty Skarżących L. dotyczące naruszenia procedury w trakcie wydawania zaskarżonej decyzji. W szczególności trzeba wskazać, iż orzekający w sprawie organ I. instancji nie był obowiązany indywidualnie informować zainteresowanych o wszczęciu postępowania administracyjnego w przedmiocie ustalenia lokalizacji drogi oraz doręczać im wydanej decyzji (art. 49 K.p.a. w zw. z ww. art. 5 ust. 5 i art. 7 ust. 2 ustawy o budowie dróg krajowych).

Ponieważ zaskarżone rozstrzygniecie nie naruszało prawa w zakresie podnoszonym w zarzutach Skarżących, brak jest tym bardziej przesłanek stwierdzenia jego nieważności z uwagi na rażące naruszenie prawa, w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. jak to wnioskowali Skarżący L. w swoich pismach oraz na rozprawie administracyjnej. Sąd nie dostrzegł także podstaw do stwierdzenia nieważności rozstrzygnięć z uwagi na przesłanki wskazane w art. 156 § 1 pkt 6 i 7 K.p.a.

Sąd nie stwierdził podstaw, które warunkują wznowienie postępowania, co musiałoby prowadzić do uchylenia zaskarżonego rozstrzygnięcia z tych przyczyn (art. 145 § 1 pkt 1 lit b ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). W szczególności, jako przesłanka wznowienia postępowania określona w art. 145 § 1 pkt 1 i 2 K.p.a. nie mogą odgrywać roli prowadzone postępowania prokuratorskie i sądowe dotyczące sfałszowania dokumentów, o ile nie mają one znaczenia dla meritum rozstrzygnięcia kwestionowanej decyzji. Skarżący nie wykazali aby związek taki istniał. Niezasadny jest także zarzut wystąpienia przesłanki określonej w art. 145 § 1 pkt 6 K.p.a., w kontekście podnoszonego braku stanowiska organu Gminy M. Należy wskazać, iż w aktach sprawy znajduje się przytaczana wcześniej opinia Wójta Gminy M., w której pozytywnie ustosunkowuje się on do planowanego przebiegu drogi (pismo z dnia z dnia 3. października 2003 r.). Jednocześnie wypada zauważyć, iż ustawa o budowie dróg krajowych wymaga wyłącznie zasięgnięcia opinii organu gminy. Nie jest natomiast wymagane, aby opinia taka byłą pozytywna.

Odnosząc się do zarzutów skarżących W. trzeba stwierdzić, iż nie mogły być one uwzględnione przez Sąd. Wnoszone w interesie społecznym postulaty i uwagi wynikały przede wszystkim z troski skarżących o ochronę środowiska naturalnego. Podnoszone przez nich problemy, jak konieczność ograniczenia emisji gazów cieplarnianych czy ograniczenie rozwoju transportu samochodowego, ze względu na negatywne oddziaływanie produktów spalania w silnikach na zdrowie ludzi, wymagają podejmowania pewnych przesądzeń przede wszystkim w sferze polityki Państwa. Wypada jedynie zauważyć, iż obecnie realizowana polityka, jako jeden z priorytetów zakłada inwestycję w rozbudowę infrastruktury drogowej Polski. Wyrazem tej polityki są określone regulacje normatywne takie jak ustawa o budowie dróg krajowych, które służą ułatwieniu realizacji przedsięwzięć w zakresie budowy dróg. Trzeba zauważyć, iż także inne przepisy prawa materialnego w praktyce nie stawiają szczególnych barier rozwojowi transportu drogowego. Przykładowo, w świetle regulacji art. 135 ustawy - Prawo ochrony środowiska, w związku z realizacja dróg możliwe jest ustanowienie tzw. obszarów ograniczonego użytkowania, co oznacza, iż w pewnych sytuacjach, na mocy ustawy, dopuszczalne jest przekraczanie standardów jakości środowiska nawet poza pasem drogowym. Jak wcześniej wskazano Sąd Administracyjny uprawniony jest jedynie do kontroli zgodności z prawem zaskarżonej decyzji. Z uwagi na brak konkretnych regulacji normatywnych, z których pogwałceniem nastąpiłaby lokalizacja drogi, zarzuty

Skarżących dotyczące negatywnych następstw realizacji drogi nie mogły być uwzględnione. O wadliwości decyzji ustalającej lokalizację drogi na gruntach skarżących nie świadczy także prezentowana w ich wystąpieniach inna koncepcja wykorzystania czy zagospodarowania tych terenów. Przepisy dopuszczają bowiem wywłaszczenie nieruchomości na cele związane z realizacją drogi także w takim przypadku.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd stwierdził, że argumenty zaprezentowane w skargach: J., E. i J. L. oraz Z. W. i S. W. nie zasługują na uwzględnienie i dlatego skargi te oddalił.

Uznając jednak za słuszną argumentację podnoszoną przez skarżącego J. B. Sąd uchylił zaskarżoną decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2005 r.

Z przytoczonych wyżej przyczyn Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w punkcie 1 wyroku orzekł na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 152 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku.

W punkcie 3 sentencji wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.