Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Joanna Skiba Sędziowie: Sędzia WSA Mirosław Gdesz (spr.) Sędzia WSA Agnieszka Miernik Protokolant Ewa Szymańska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2010 r. sprawy ze skargi R. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego oddala skargę.

Decyzją z dnia [...] listopada 2009 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W., po rozpatrzeniu odwołania R. M. (dalej powoływana jako skarżąca), utrzymało w mocy decyzję Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. z dnia [...] października 2009 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku celowego specjalnego na pokrycie kosztów uzdatniania wody pitnej.

Stan faktyczny

1. W dniu 25 września 2009 r. skarżąca zwróciła się do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. o udzielenie pomocy finansowej na pokrycie kosztów uzdatniania wody pitnej.

2. Decyzją z dnia [...] października 2009 r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. odmówił przyznania zasiłku celowego specjalnego na wskazany we wniosku cel. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że brak jest przesłanek do przyznania pomocy, ponieważ skarżąca znacznie przekracza ustawowe kryterium uprawniające do przyznania bezzwrotnej pomocy z opieki społecznej. Ponadto skarżąca nie podejmuje żadnych kroków aby zmienić swoją sytuację życiową, i po raz kolejny w krótkim przedziale czasowym występuje o pomoc na tożsamy cel. Dodatkowo w uzasadnieniu decyzji o odmowie przyznania zasiłku celowego wskazano, iż przy rozstrzyganiu sprawy wzięto pod uwagę zakres przyznanej już skarżącej pomocy, potrzeby wnioskodawczyni, jak również możliwości finansowe Ośrodka Pomocy Społecznej.

3. Skarżąca wniosła odwołanie od tej decyzji.

4. Po rozpoznaniu odwołania skarżącej, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. utrzymało w mocy decyzję pierwszej instancji. Organ odwoławczy wskazał, że istotą zasiłku celowego jest zaspokojenie konkretnej potrzeby bytowej umożliwiającej życie w warunkach odpowiadających godności człowieka, dlatego też organy powinny ustalić, czy zaspokojenie tej potrzeby jest w świetle jego sytuacji życiowej rzeczywiście niezbędne. W tym celu powinny dokonać oceny sytuacji rodzinnej i majątkowej strony, która ma niewątpliwie wpływ na zakres zaspokojenia potrzeb.

Kolegium przychyliło się do stanowisk organu pomocy społecznej, iż brak jest podstaw do uwzględnienia żądania udzielenia pomocy na spłatę pokrycie kosztów uzdatniania wody pitnej. Dochód w gospodarstwie domowym skarżącej wynosi [...] zł, kwota ta znacznie przekracza kryterium uprawniające do przyznania bezzwrotnych świadczeń z pomocy społecznej.

Organ przywołał treść art. 41 ustawy o pomocy społecznej wskazując, że na podstawie tego przepisu świadczenia przyznawane są w ramach uznania administracyjnego. Zdanie Kolegium odmowa przyznania zasiłku nie narusza granic uznania administracyjnego. Skarżąca nie jest bowiem traktowana gorzej niż inny podopieczni ośrodka i w 2008 r. otrzymała już pomoc w wysokości [...] zł na pokrycie kosztów uzdatniania wody pitnej.

Skarżąca na powyższą decyzję wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, podnosząc, że filtr do wody jest koniecznie potrzebny do życia.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie i podtrzymało argumenty wskazane w zaskarżonej decyzji.

Uzasadnienie prawne

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na wstępie należy wskazać, iż sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji publicznej orzekając w sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Oznacza to, że Sąd administracyjny nie jest kolejną instancją administracyjną, orzekającą merytorycznie o celowości przyznania w indywidualnej sprawie zasiłku w określonej wysokości.

W niniejszej sprawie skarga jest bezzasadna, ponieważ sądowa kontrola zaskarżonej decyzji nie wykazała naruszenia przepisów prawa materialnego, ani też przepisów postępowania, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy.

Podkreślić należy, że rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania reguluje ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.). Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że skarżąca przekracza wysokość kryterium dochodowego. W sytuacji przekroczenia kryterium dochodowego na osobę w rodzinie ustawodawca, w art. 41 powołanej ustawy o pomocy społecznej, przewidział przyznanie, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe:

1) specjalnego zasiłku celowego w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi;

2) zasiłku okresowego, zasiłku celowego lub pomocy rzeczowej, pod warunkiem

zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

Z treści powołanego art. 41 ustawy o pomocy społecznej wynika, że świadczenia na podstawie tego przepisu przyznawane są w ramach uznania administracyjnego (władzy dyskrecjonalnej). Wprawdzie nie są to świadczenia obowiązkowe, ale też przyznanie tych świadczeń nie może być dowolne. Przepis art. 41 pkt 1 powołanej ustawy o pomocy społecznej, mówiąc o szczególnie uzasadnionych przypadkach czyni ze specjalnego zasiłku celowego instrument, który nie może ze swej istoty służyć do zwrotu wydatków uprzednio poniesionych przez wnioskodawcę. Ponadto przepis ten wyraźnie mówi, iż forma pomocy społecznej nie jest przewidziana na pokrywanie pełnych kosztów utrzymania osoby objętej pomocą lecz ma charakter szczególnej pomocy doraźnej. Specjalny zasiłek celowy może on być przyznany w sytuacjach zupełnie wyjątkowych, bowiem o możliwości jego przyznania nie decyduje dochód strony, a sytuacja życiowa, w której się ona znalazła. Nie można z tej formy pomocy społecznej wyprowadzać wniosku, iż przyznanie takiego zasiłku jest obowiązkiem organu - tak jak czyni się to w odniesieniu do osób spełniających kryterium dochodowe (wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2006 r. sygn. akt I OSK 777/05).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż nie można postawić organom orzekającym zarzutu dowolności w kwestii podjętego w zaskarżonej decyzji rozstrzygnięcia. W przedmiotowej sprawie decyzje zostały wydane w oparciu o obowiązujące przepisy, a o odmowie przyznania świadczenia decydowały nie tylko sytuacja życiowa wnioskodawczyni, ale przede wszystkim rodzaj potrzeb, które w pierwszej kolejności zabezpieczał Ośrodek Pomocy Społecznej, jak również możliwości finansowe tego ośrodka.

W związku z powyższym organy obu instancji dokonały ustaleń wszystkich okoliczności, od jakich w świetle ustawy o pomocy społecznej uzależnione jest udzielenie pomocy w formie specjalnego zasiłku celowego i oceny tej dokonały prawidłowo.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzeczono jak w sentencji.