Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Teresa Kobylecka, Sędziowie Sędzia WSA Jacek Kuza, Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Urszula Opara, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 października 2015r. sprawy ze skargi C. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie I. oddala skargę; II. przyznaje od Skarbu Państwa (Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach) na rzecz adwokata [...] kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych w tym VAT w kwocie 55,20 (pięćdziesiąt pięć 20/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Kielcach, po rozpatrzeniu odwołania C. S., utrzymało w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta Kielce z dnia [...] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Wnioskiem z dnia 22.12.2014r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Kielce - Zachód wystąpił do Prezydenta Miasta o skierowanie C. S. na badania lekarskie celem stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami mechanicznymi, przedstawiając w załączeniu:

- opinię psychiatryczno-psychologiczną z dnia 2.06.2013r., stwierdzającą, że C. S. jest uzależniony od alkoholu i wymaga leczenia odwykowego w warunkach ambulatoryjnych,

- postanowienie Sądu Rejonowego w Kielcach Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia 9.10.2014r. o zastosowaniu wobec C. S. obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu w niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego.

Decyzją z dnia 19.02.2015r. organ I instancji skierował C. S., posiadającego uprawnienia do kierowania w zakresie prawa jazdy kategorii B, B+ E, C, C+E na badania lekarskie przeprowadzone w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Organ pouczył stronę, że na ww. badania lekarskie należy zgłosić się do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy.

W podstawie prawnej tego rozstrzygnięcia organ I instancji powołał art. 99 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 5.01.2011r. o kierujących pojazdami (tekst jednolity: Dz. U. z 2015r. poz. 155 ze zm.), zwanej dalej ustawą.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł C. S., podnosząc, że w sezonie letnim podejmie pracę dorywczą, co pozwoli mu na wykonanie odpowiednich badań. Natomiast obecnie jego dochody są bardzo skromne.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, zwane dalej Kolegium, utrzymało w mocy zakwestionowaną decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia Kolegium wskazało, że zgłoszenie przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej Kielce - Zachód informacji o zastrzeżeniach co do stanu zdrowia kierowcy w piśmie z dnia 22.12.2014r., poparte opinią psychiatryczno-psychologiczną oraz ww. orzeczeniem sądowym, stanowi informację wiarygodną co do istnienia uzasadnionych i poważnych zastrzeżeń w zakresie stanu zdrowia strony. Okoliczności te przesądziły o konieczności wydania przez organ I instancji decyzji na podstawie art. 75 ust. 1 pkt 5 i art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy.

Odnosząc się do zarzutów odwołania Kolegium podniosło, że wskazywana w odwołaniu trudna sytuacja materialna strony pozostaje w świetle przepisów prawa bez wpływu na wynik przedmiotowej sprawy. Kolegium pouczyło C. S., że jeśli nie przedstawi w wymaganym terminie orzeczenia o istnieniu lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem, organ I instancji będzie uprawniony do wydania decyzji w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy (art. 102 ust. 1 pkt. 3 lit. a ustawy).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach na powyższą decyzję Kolegium wniósł C. S. kwestionując prawidłowość decyzji organów obu instancji. Skarżący podniósł, że nie dostarczono mu żadnych wezwań do Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawie jego rzekomego uzależnienia, a wyrok zapadł zaocznie – bez jego wiedzy. W dalszej części skargi C. S. wniósł o skierowanie go na badania lekarskie, podkreślając, że chce skontrolować swój stan zdrowia w uprawnionej do tego placówce, którą sam wybierze. Zdaniem strony skarżącej, decyzja organu I instancji sprzeciwia się ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów, zabraniającej praktyk naruszających interes konsumentów – przez forowanie jednego podmiotu uprawnionego kosztem innych uprawnionych podmiotów.

W odpowiedzi na skargę Kolegium wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna, albowiem zaskarżona decyzja odpowiada prawu.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r. poz. 270), zwanej dalej ustawą P.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy P.p.s.a. ).

Dokonując oceny zaskarżonej decyzji w ramach tak zakreślonej kognicji, Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszeń przepisów prawa materialnego, czy też postępowania, skutkujących koniecznością uchylenia lub stwierdzenia nieważności przedmiotowego rozstrzygnięcia.

Przedmiotem kontroli sądowej w niniejszej sprawie jest decyzja Kolegium, utrzymująca w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta z dnia 19.02.2015r. o skierowaniu C. S. na badania lekarskie przeprowadzone w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Podstawę prawną zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowił art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o kierujących pojazdami, zgodnie z którym, starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy lub osoby posiadającej pozwolenie na kierowanie tramwajem na badanie lekarskie, jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia. Z kolei stosownie do art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, zwanemu dalej "badaniem lekarskim", podlega, z zastrzeżeniem ust. 4 osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem, jeżeli istnieją uzasadnione i poważne zastrzeżenia co do stanu jej zdrowia.

Treść powołanych wyżej regulacji nie wskazuje precyzyjnie, jakie zastrzeżenia są wystarczające do skierowania danej osoby na badania lekarskie. Mowa w nich jedynie o tym, że muszą być one "uzasadnione" i "poważne" oraz, że informacja o nich musi być wiarygodna. Są to zatem stwierdzenia dość ogólne, pozostawiające właściwemu organowi orzekającemu możliwość dokonania oceny, czy w konkretnym wypadku zastrzeżenia są właśnie tego rodzaju.

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wskazuje się, że zwrot "uzasadnione zastrzeżenia" należy interpretować zgodnie z celem ustawy, którym jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Jedną z istotnych przesłanek bezpieczeństwa ruchu jest stan zdrowia kierowcy. Od dyspozycji zdrowotnej kierowcy w dużym stopniu zależy bowiem bezpieczeństwo ruchu, a niedomagania kierowcy w tym zakresie są czynnikiem wpływającym na zagrożenie bezpieczeństwa ruchu.

W piśmiennictwie zwraca się uwagę, że podstawę wydania decyzji o skierowaniu na badania mogą stanowić konkretne i uzasadnione okoliczności świadczące o pogarszającym się stanie zdrowia strony. Zachowanie świadczy o możliwości obniżenia sprawności psychofizycznej kierowcy, o ile bezpośrednio wskazuje na objawy chorobowe, upośledzenia, zaburzenia psychiczne czy osobowe – a więc zagrożenia medyczne, psychiczne lub osobowe (por. wyrok WSA w Szczecinie z dnia 17.01.2013r. o sygn. akt II SA/Sz 1195/12, LEX nr 1274652). Ocena przesłanek uzasadniających wydanie danej osobie skierowania musi być dokonana każdorazowo przez pryzmat ewentualnego zagrożenia dla ruchu.

Mając na uwadze przedstawione wyżej rozważania, stwierdzić trzeba, że decyzja o skierowaniu na badania lekarskie może zapaść wówczas, gdy organ uzyska informacje, że stan zdrowia kierowcy świadczy o istnieniu przeciwwskazań do kierowania pojazdami, a źródło uzyskania tego typu informacji jest wiarygodne.

W sprawie niniejszej informację o zastrzeżeniach co do stanu zdrowia skarżącego organ I instancji powziął na podstawie wniosku Prokuratora Prokuratury Rejonowej Kielce - Zachód o wszczęcie postępowania w związku z wydaniem:

- opinii psychiatryczno-psychologicznej z dnia 2.06.2013r., z której wynika że C. S. jest uzależniony od alkoholu i wymaga zastosowania leczenia odwykowego w warunkach ambulatoryjnych,

- postanowienia Sądu Rejonowego w Kielcach Wydział III Rodzinny i Nieletnich z dnia 9.10.2014r. o zastosowaniu wobec C. S. obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu w niestacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego.

Kierując się powyższym Prokurator Prokuratury Rejonowej Kielce - Zachód stwierdził, że powołane okoliczności mogą stanowić przeciwwskazanie do kierowania pojazdami – gdyż zdolność psychofizyczna strony oraz jej zdolność do kierowania pojazdami mogą być ograniczone.

W ocenie Sądu, powyższa informacja – pochodząca od Prokuratora Prokuratury Rejonowej Kielce - Zachód oraz oparta na opinii psychiatryczno-psychologicznej i orzeczeniu sądowym – stanowi informację wiarygodną. Z całą pewnością zawiadomienie pochodzące od takiego organu może i powinno stanowić podstawę do wydania decyzji w przedmiocie skierowania skarżącego na badania lekarskie.

Wskazać przy tym trzeba, że skierowanie na badania lekarskie może nastąpić wówczas, gdy jest prawdopodobne, że stan zdrowia kierowcy świadczy o istnieniu przeciwwskazań do kierowania pojazdami. Nie jest natomiast wymagana pewność w tym zakresie. Ostateczne rozstrzygnięcie w tej kwestii powierzone zostało uprawnionym do tego lekarzom, którzy przeprowadzą w trybie art. 75 ust. 1 pkt 5 ustawy stosowne badania i ocenią, czy skarżący jest zdolny do prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Reasumując, organy obu instancji prawidłowo uznały, że istniała podstawa do wydania decyzji w przedmiocie skierowania C. S. na badania lekarskie przeprowadzone w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami. Podkreślić należy, że decyzja o skierowaniu na badania lekarskie nie przesądza o istnieniu przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów w przypadku konkretnego kierowcy. Służy ona tylko do wyjaśnienia istniejących w tym względzie uzasadnionych zastrzeżeń. W wyniku przeprowadzonego badania może się więc okazać, że zastrzeżenia te nie zostaną potwierdzone, a zatem, że nie istnieją żadne przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów. Celem badań jest bowiem jedynie weryfikacja powziętych przez organ wątpliwości (por. wyrok NSA z dnia 27.10.2014r. o sygn. akt I OSK 584/13, wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 14.05.2014r. o sygn. akt II SA/Rz 285/14, dostępne w CBOSA).

Odnosząc się do zarzutów skargi wskazać trzeba, że argumentacja przedstawiona w jej uzasadnieniu nie mogła odnieść zamierzonego skutku. Z materiału dowodowego zawartego w aktach administracyjnych jednoznacznie wynika, że skarżący miał zapewnioną możliwość zapoznania i wypowiedzenia się co do zebranego w sprawie materiału dowodowego (obejmującego także postanowienie Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 9.10.2014r.), o czym został pouczony przez organ I instancji w piśmie z dnia 30.12.2014r.

Niezasadny jest zarzut dotyczący skierowania skarżącego na badania do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy. Jak wynika bowiem z § 10 pkt 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17.07.2014r. w sprawie badań lekarskich osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami i kierowców (Dz. U. z 2014r. poz. 949), jednostkami uprawnionymi do przeprowadzania badań osób, o których mowa w art. 75 ust. 1 pkt 3-5 ustawy, są wojewódzkie ośrodki medycyny pracy, właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby badanej.

Skoro zatem podniesione w skardze zarzuty nie mogły odnieść zamierzonego skutku, a jednocześnie brak jest okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod uwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach orzekł jak w pkt I wyroku na podstawie art. 151 ustawy P.p.s.a.

O przyznaniu wynagrodzenia pełnomocnikowi z urzędu Sąd orzekł w pkt II wyroku na podstawie § 2 ust. 3, § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c oraz § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 poz. 461 ze zm.) w związku z art. 250 ustawy P.p.s.a.