drukuj    zapisz    Powrót do listy

648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego, Inne, Inne, Uchylono zaskarżoną decyzję w części, II SA/Sz 1068/18 - Wyrok WSA w Szczecinie z 2018-11-20, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Sz 1068/18 - Wyrok WSA w Szczecinie

Data orzeczenia
2018-11-20 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-10-05
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
Sędziowie
Bolesław Stachura /sprawozdawca/
Jolanta Kwiecińska
Marzena Kowalewska /przewodniczący/
Symbol z opisem
648 Sprawy z zakresu informacji publicznej i prawa prasowego
Hasła tematyczne
Inne
Sygn. powiązane
I OSK 613/19 - Wyrok NSA z 2019-09-25
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję w części
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 1330 art. 5 ust. 2, art. 16 par 2
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2018 r., poz. 1330 - tekst jedn.
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 145 par 1 pkt 1 lit. a i c, art.200, art. 205 par 2
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzena Kowalewska Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Kwiecińska Sędzia WSA Bolesław Stachura (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Furtak-Biernat po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 20 listopada 2018 r. sprawy ze skargi S. W. na decyzję Inne z dnia [...] r. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej I. uchyla zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy udostępnienia informacji publicznej w zakresie skanów umów związanych z gospodarowaniem uzyskanym drewnem, w zakresie w jakim odbiorcami drewna nie były osoby fizyczne; II. w pozostałym zakresie skargę oddala; III. zasądza od Inne na rzecz skarżącej S. W. kwotę [...]([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Sygn. akt II SA/Sz [...]

U Z A S A D N I E N I E

Stowarzyszenie [...] z siedzibą w W. (dalej: "strona", "strona skarżąca") złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie skargę na decyzję Inne (dalej: "organ") z dnia [...] r. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

Strona zwróciła się o udostępnienie informacji publicznej obejmującej:

1. informację o liczbie pozyskanego drewna osobno w latach 2015, 2016, 2017 (do dnia złożenia wniosku),

2. informację o tym komu przekazane zostało uzyskane drewno - osobno w latach 2015, 2016, 2017 (do dnia złożenia wniosku), poprzez podanie listy odbiorców, skany umów związanych z gospodarowaniem uzyskanym drewnem, w zakresie w jakim odbiorcami drewna nie były osoby fizyczne.

W dniu [...] r. organ poinformował stronę o przedłużeniu terminu do ustosunkowania się do wniosku na okres nie dłuższy niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku.

Odpowiedź na wniosek o udostępnienie informacji publicznej organ zamieścił w piśmie z dnia [...] r., które zostało doręczone stronie w dniu [...] r. W piśmie organ zamieścił informacje o ilości pozyskanego drewna w latach 2015, 2016, 2017 (do dnia złożenia wniosku), listę nabywców drewna (z wyłączeniem danych osobowych osób fizycznych, które nabyły drewno bez związku z działalnością gospodarczą lub zawodową).

Natomiast zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. organ odmówił udostępnienia informacji publicznej, w zakresie udostępnienia danych nabywców drewna będących osobami fizycznymi, które nabyły drewno bez związku z działalnością gospodarczą lub zawodową (jako konsumenci) ze względu na prywatność osób fizycznych oraz ochronę danych osobowych tych osób, a także odmówił udostępnienia informacji publicznej w zakresie skanów umów związanych z gospodarowaniem uzyskanym drewnem, ze względu na fakt, że prowadziłoby to do ujawnienia tajemnicy przedsiębiorcy.

W uzasadnieniu organ wskazał, że zachodzą podstawy do odmowy udostępnienia informacji publicznej ze względu na ograniczenia wskazane

w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej

(Dz. U. z 2018 r., poz. 1330 ze zm.) – dalej: "ustawa o dostępie do informacji publicznej" lub "u.d.i.p." Podkreślił, iż uzasadnione jest wyłączenie z udostępnianej stronie listy nabywców drewna, danych osobowych osób fizycznych, które we wskazanym okresie nabyły od [...] (dalej: "PGL LP") drewno bez związku z działalnością gospodarczą lub zawodową (tj. jako konsumenci w rozumieniu art. 221 k.c.). Udostępnienie tych danych naruszałoby bowiem prywatność osób fizycznych, podczas gdy stanowi ona wprost ustawową przesłankę ograniczenia dostępu do informacji publicznej wysłowioną w ww. art. 5 ust. 1 zd. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Doszłoby, także do naruszenia przepisów ustawy z dnia

[...] r. o ochronie danych osobowych (dalej: "u.o.d.o."), do której przestrzegania zobowiązany jest organ. W tym zakresie powołał wyrok NSA z dnia [...] r., sygn. I OSK [...].

Ponadto wskazał, że przepis art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej uzasadnia również odmowę udostępnienia skanów umów związanych z gospodarowaniem uzyskanym drewnem zawartych przez PGL LP z nabywcami drewna będących przedsiębiorcami. Udzielenie tych informacji w żądanym zakresie spowodowałoby bowiem naruszenie tajemnicy przedsiębiorcy. Organ podkreślił, że PGL LP należy niewątpliwie uznać za przedsiębiorcę, co jego zdaniem potwierdza orzecznictwo, które uznaje że Skarb Państwa reprezentowany przez odpowiednie [...] prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia [...] r. o swobodzie działalności gospodarczej i jest przedsiębiorcą. Ponadto szczegółowe dane o zakupach drewna dokonywanych przez przedsiębiorców od PGL LP posiadają wartość gospodarczą.

Zdaniem organu, także szczegółowe informacje zawarte w umowach z nabywcami drewna, w tym m.in. przebieg uzgodnień warunków sprzedaży, warunki sprzedaży, formy zabezpieczenia umów, harmonogramy realizacji umów, czy poziom cen wypełniają materialny aspekt (element) definicji tajemnicy przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 11 ust. 4 o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, a zatem mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorcy.

Organ odwołał się, także do zarządzenia nr [...] [...] w sprawie ustalania zasad klasyfikacji, ochrony i udostępniania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w [...] z dnia [...] r. – dalej: "zarządzenie nr [...]", w którym wskazano wykaz informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Organ wyjaśnił również, iż szczegółowe informacje zawarte w umowach sprzedaży drewna nie zostały dotychczas ujawnione do publicznej wiadomości i jako, że stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa PGL LP oraz każdorazowego kupującego, to są konsekwentnie utrzymywane w poufności. Także nabywcom drewna mającym status przedsiębiorców przysługuje prawo do ochrony ich tajemnicy przedsiębiorcy. Przedsiębiorcy ci nie zrezygnowali z przysługującego im prawa do ochrony tajemnicy przedsiębiorcy, a zatem organ nie jest uprawniony do udostępnienia informacji, w tym zakresie.

Końcowo organ stwierdził, że informacje zawarte w umowach z kontrahentami PGL LP wypełniają materialny element definicji tajemnicy przedsiębiorstwa. Co więcej, należy wyraźnie podkreślić, że są to informacje, co do których przedsiębiorcy,

tj. PGL LP we wskazanym zarządzeniu oraz jego kontrahenci - strony umów sprzedaży w treści tych umów, podjęli działania mające na celu ochronę ich poufności.

Organ zwrócił również uwagę, że standardowy wzór umowy sprzedaży drewna stosowany przez jednostki organizacyjne PGL LP jest publicznie dostępny pod adresem internetowym [...], co umożliwia zapoznanie się z nimi i poznanie ogólnych warunków umownych na jakich zbywany jest surowiec drzewny przez PGL LP.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie strona skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie:

1. art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, w zakresie w jakim z przepis ten stanowi normatywną podstawę konstytucyjnego prawa do informacji publicznej, poprzez nieuprawnione – bowiem zbyt daleko idące – ograniczenie prawa do informacji publicznej,

2. art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w zakresie w jakim ten przepis stanowi normatywną podstawę ograniczenia prawa do informacji publicznej, poprzez nieuzasadnione zastosowanie,

3. art. 11 pkt 4 ustawy o nieuczciwej konkurencji, poprzez nieprawidłowe zakwalifikowanie informacji będącej przedmiotem wniosku jako tajemnicy przedsiębiorstwa bez spełnienia ustawowych przesłanek uznania informacji za takową,

4. art. 16 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej w zw. z art. 107 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez wydanie decyzji bez prawidłowego uzasadnienia.

W uzasadnieniu skargi strona skarżąca wskazała, iż wnioskowane informacje nie spełniają przesłanki materialnej definicji tajemnicy przedsiębiorstwa. Tym samym organ błędnie zakwalifikował umowy zawarte z kontrahentami jako podpadające pod klauzulę art. 5 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Strona skarżąca podkreśliła, że do wykorzystania klauzuli tajemnicy przedsiębiorcy konieczne jest spełnienie przesłanek natury formalnej i materialnej. Przesłanka formalna polega na zamanifestowaniu woli konkretnego przedsiębiorcy utajnienia danych informacji. Przesłanka materialna jest wymogiem, by informacje objęte tajemnicą przedsiębiorcy stanowiły informacje, których ujawnienie mogłoby mieć wpływ na jego sytuację gospodarczą i ekonomiczną. Jednakże spełnienie przesłanek musi być wyjaśnione w uzasadnieniu decyzji odmownej.

Zdaniem strony skarżącej decyzja organu jest pozbawiona uzasadnienia, w którym wskazano by okoliczności faktyczne i prawne stojące u podstaw wydania takiej, a nie innej decyzji, co stoi w sprzeczności z art. 16 § 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Tym samym organ wydał decyzję z naruszeniem przepisów postępowania mającym istotny wpływ na wynik sprawy, a także naruszeniem przepisów prawa materialnego stanowiących podstawę wydania decyzji. Organ nie wskazał, w jaki sposób ujawnienie informacji będących przedmiotem wniosku wpłynie na sytuację ekonomiczną organu i kontrahentów, nie wykazał również by organ i kontrahenci podjęli próbę zachowania poufności tych informacji.

Strona skarżąca podkreśliła, iż nie jest wystarczające powołanie się przez organ na obowiązującą klauzulę tajemnicy przedsiębiorcy, będącą efektem samego tylko życzenia kontrahenta. Tym samym nie doszło do badania zasadności zastosowania klauzuli tajemnicy przedsiębiorcy w odniesieniu do informacji objętych wnioskiem. Powyższe jej zdaniem potwierdza również fakt, iż decyzje o identycznej treści wydane zostały przez inne nadleśnictwa w kraju, do których zwróciła się z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej, w tym samym zakresie. Organ więc nie dokonał analizy, lecz posłużył się wzorem.

Do skargi załączono ponadto kserokopie decyzji: [...]

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie w całości jako bezzasadnej, skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym w związku z oczywistą bezzasadnością skargi oraz nieprzeprowadzanie dowodu z dołączonych do niej kopii decyzji wydanych w innych sprawach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie z w a ż y ł, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2107 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości w zakresie swojej właściwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym § 2 cytowanego przepisu stanowi, iż kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z brzmienia zaś art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302), dalej zwanej "p.p.s.a.", wynika, iż sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla zaskarżoną decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Ponadto, stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach, albo stwierdza ich wydanie z naruszeniem prawa. Zgodnie natomiast z art. 151 p.p.s.a. w razie nieuwzględnienia skargi sąd ją oddala. Stosownie do art. 3 § 1 p.p.s.a. wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych decyzji administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, przy czym sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).

Należy wskazać, że w sprawie znajdował zastosowanie znowelizowany tryb zaskarżenia decyzji. Zgodnie bowiem z treścią aktualnie obowiązującego art. 52 § 3 p.p.s.a., jeżeli stronie przysługuje prawo do zwrócenia się do organu, który wydał decyzję z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy, strona może wnieść skargę na tę decyzję bez skorzystania z tego prawa.

Prawo do informacji publicznej realizowane jest w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej . Ustawa ta w kompleksowy sposób reguluje procedurę dostępu do informacji publicznej określając zakres podmiotowy i przedmiotowy oraz zasady i tryb udostępniania informacji publicznej. Stanowi ona wyraz realizacji prawa zagwarantowanego w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, które obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

Żądane we wniosku informacje należy zaliczyć do informacji publicznej podlegającej udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Również adresat wniosku należy do podmiotów zobowiązanych do udzielenia informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej określa bowiem bardzo szeroko krąg podmiotów zobowiązanych do udzielania informacji publicznej oraz rodzaj tej informacji. Zatem obowiązek udzielenia informacji publicznej przez Inne ciążył na nim jako na kierującym nadleśnictwem, będącym wewnętrzną jednostką organizacyjną wchodzącą w skład Lasów Państwowych, które z mocy art. 32 ust. 1 ustawy z [...] r. o lasach (Dz.U. z 2017 r. poz. 788) – dalej: "u.o.l." są państwową jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej reprezentującą Skarb Państwa w zakresie zarządzanego mienia. W świetle art. 4 ust. 1 pkt 3 u.d.i.p., wszystkie podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa, są obowiązane do udzielania informacji publicznej, będącej w ich posiadaniu.

W sprawach o dostęp do informacji publicznej, mającej związek z działalnością państwowych wewnętrznych jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych, powołanych na podstawie odrębnej ustawy o lasach, wszystkie wewnętrzne jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, wymienione w art. 32 u.o.l., jako należące do stationes fisci Skarbu Państwa, należą też do podmiotów zobowiązanych do udostępniania informacji publicznej.

Nadleśnictwa są jedną z wewnętrznych jednostek organizacyjnych u.o.l., nadleśniczy kieruje nadleśnictwem oraz reprezentuje Skarb Państwa w stosunkach cywilnoprawnych w zakresie swojego działania. Zatem na nadleśniczym ciążył obowiązek udostępnienia informacji publicznej, której treść bezpośrednio wiązała się

z funkcjonowaniem kierowanego przez niego nadleśnictwa, a która to informacja znajdowała się w posiadaniu nadleśnictwa.

Odnosząc się do zarzutów strony dotyczących udostępnienia informacji publicznej w zakresie skanów umów związanych z gospodarowaniem przez PGL LP uzyskanym drewnem z uwagi na tajemnicę przedsiębiorcy, wyjaśnić należy,

że zgodnie z art. 5 ust. 2 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

Ustawa nie wyjaśnia, jak należy rozumieć termin "tajemnica przedsiębiorcy". Powszechnie uznaje się, że odpowiedź na to pytanie znaleźć można w u.z.n.k., która w art. 11 ust. 4 stanowi, że "przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności."

Z cytowanego przepisu wynika, że dla przypisania danej informacji walorów tajemnicy przedsiębiorcy wymagane jest spełnienie zarówno przesłanki materialnej, związanej z zawartością informacji, jak i przesłanki formalnej – polegającej na podjęciu przez przedsiębiorcę stosownych działań mających na celu zastrzeżenie poufności informacji.

Jak podkreśla się w konsekwencji w orzecznictwie NSA (por. wyrok NSA z dnia [...] r. sygn. akt II GSK [...]) zastrzeżenie poufności informacji może być uznane za usprawiedliwione wówczas, gdy łącznie spełnione zostaną warunki, o których mowa w art. 11 ust. 4 u.z.n.k., a mianowicie, gdy informacja ma charakter techniczny, technologiczny, organizacyjny lub jest inną informacją przedstawiającą wartość gospodarczą - co w tym zakresie odwołuje się do komercyjnego aspektu tajemnicy przedsiębiorstwa i oznacza, że chodzi o taką informację (...) której wykorzystanie przez innego przedsiębiorcę zaoszczędzi mu wydatków lub zwiększy zyski, a nadto że informacja ta nie została ujawniona do wiadomości publicznej i podjęte zostały w stosunku do niej przez przedsiębiorcę działania zmierzające do zachowania jej poufności.

Również w doktrynie (por. Komentarz do art. 5 Ustawy o dostępie do informacji publicznej. Kamińska Irena, Rozbicka-Ostrowska Mirosława, Wyd. III, WK 2016, opublikowany w systemie LEX) powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych wyjaśnia się, że "aby dana tajemnica podlegała ochronie na podstawie przepisu art. 11 ust. 4 u.z.n.k. musi zostać spełniona zarówno przesłanka formalna jak też materialna. Przesłanka formalna jest spełniona wówczas, gdy zostanie wykazane, iż przedsiębiorca podjął działania w celu zachowania poufności tych informacji (...). Ponadto (...) musi zostać spełniona przesłanka materialna tzn. aby określone informacje mogły zostać objęte tajemnicą przedsiębiorcy muszą ze swej istoty dotyczyć kwestii, których ujawnienie obiektywnie mogłoby negatywnie wpłynąć na sytuację przedsiębiorcy (...). Organ rozpoznający wniosek o udostępnienie informacji publicznej, a w przypadku skargi sąd administracyjny, winny ocenić, czy istnieją przesłanki zarówno formalne, jak i materialne dla uznania, że dana informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorcy i czy możliwe jest zastosowanie art. 11 ust. 4 u.z.n.k. dla odmowy jej udostępnienia. Nie jest w tym wypadku decydująca wyłącznie wola przedsiębiorcy nadającego całemu pakietowi informacji klauzulę poufności. Kontrola sądowa w tym zakresie nie może być iluzoryczna, a w związku z tym musi być ona w zasadzie prowadzona na podstawie dokumentów źródłowych. W takich przypadkach organ musi szczegółowo określić, biorąc pod uwagę podstawy ochrony danych i tajemnicy przedsiębiorcy, z czego wywodzi daną przesłankę odmowy i w czym znajduje ona uzasadnienie. Dopiero taka argumentacja organu w połączeniu z udostępnionymi sądowi materiałami źródłowymi umożliwi temu sądowi ocenę zasadności zastosowania przesłanek utajnienia danej informacji publicznej (zob. wyrok NSA z [...] r., I OSK [...], LEX nr 1336339, wyrok NSA z dnia [...] r. sygn. akt I OSK [...], wyrok NSA z dnia [...] r. sygn. akt I OSK [...]).

Sąd nadto w pełni podziela prezentowany w orzecznictwie sądowym pogląd (por. wyrok WSA w Ł. z dnia [...] r., sygn. akt II SA/Łd [...]), że nie jest możliwe do przyjęcia stanowisko, z którego wynika, iż to wyłącznie wola przedsiębiorcy miałaby decydować o utajnieniu określonej informacji publicznej. Opowiedzenie się za takim stanowiskiem czyniłoby bowiem fikcyjnym konstytucyjnie chronione (art. 61 Konstytucji RP) prawo obywatela do uzyskania informacji publicznej, gdyż dla pozbawienia dostępu do szerokiego katalogu informacji publicznych wystarczająca byłaby formalna deklaracja przedsiębiorcy, iż określone informacje stanowią tajemnicę.

Jak wskazał bowiem Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia

[...] r. sygn. akt I OSK [...] dla przedsiębiorcy wszystko, co wiąże się z jego funkcjonowaniem, może mieć wartość gospodarczą, jednakże nie wszystko będzie stanowiło tajemnicę przedsiębiorcy. Stąd w motywach decyzji odmownej powinno być szczegółowo i precyzyjnie wyjaśnione, na czym - w przypadku danej umowy - polega tajemnica przedsiębiorcy. Tajemnica przedsiębiorcy nie jest wartością będącą celem samym w sobie, lecz ma chronić przedsiębiorcę przed negatywnymi skutkami, jakie mogłoby dla prowadzonej przez niego działalności wywołać udzielenie określonych informacji, żądanych w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Niespełnienie którejkolwiek z wymienionych wyżej przesłanek implikuje tym, że podmiot nie może skutecznie powoływać się na tajemnicę przedsiębiorstwa i jest zobligowany do udzielenia wnioskowanych informacji, mających walor informacji publicznej. W związku z tym, aby ograniczyć dostęp do informacji publicznej ze względu na tajemnicę przedsiębiorstwa, podmiot zobowiązany do udostępniania informacji publicznej musi wykazać w sposób bezdyskusyjny, że żądana informacja stanowi tajemnicę przedsiębiorcy. Tajemnica przedsiębiorcy jest bowiem oceniana przez Sąd w sposób obiektywny, oderwany od woli danego przedsiębiorcy. W innym przypadku, tajemnicą przedsiębiorcy byłoby wszystko, co arbitralnie on za nią uzna.

Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że w każdej ze spraw, w której dochodzi do kolizji prawa do informacji publicznej oraz prawa do ochrony tajemnicy przedsiębiorcy, zachodzi konieczność ważenia wchodzących w grę wartości (dóbr, interesów) prawnie chronionych, w celu znalezienia właściwego balansu pomiędzy nimi (por. M. Jaśkowska, Dostęp do informacji publicznej w orzecznictwie sądów administracyjnych, ZNSA 2014, nr [...], s. 23). Co więcej, mając na uwadze konstytucyjną rangę dostępności do informacji publicznej, nie każda tajemnica przedsiębiorcy będzie uzasadniać odmowę jej udostępnienia. Znaczenie danej tajemnicy musi być bowiem proporcjonalnie większe, niż racje przemawiające za udostępnieniem informacji publicznej.

Przenosząc powyższe uwagi na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, iż organ nie wykazał w sposób dostateczny, iż zaistniała w sprawie przesłanka, która uprawniałaby go do odmowy udostępnienia wnioskowanych skanów umów z powołaniem się na określoną w art. 5 ust. 2 u.d.i.p. tajemnicę przedsiębiorcy. Zdaniem Sądu organ nie dokonał analizy i nie wyjaśnił z czego wywodzi tę tajemnicę i jakich postanowień umowy to utajnienie dotyczy. Kontrolowana decyzja w ogóle nie zawiera rozważań w odniesieniu do poufności poszczególnych elementów umów żądanych przez stronę. Organ nie wyjaśnił także, które z elementów umów obejmują kwestie, których ujawnienie obiektywnie mogłoby negatywnie wpłynąć na sytuację przedsiębiorców. Być może w sprawie możliwe było udostępnienie informacji publicznej z wyłączeniem szczególnie istotnych informacji podlegających ochronie, np. ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy, poprzez ich utajnienie w procesie anonimizacji określonych danych.

Decyzja w powyższej kwestii nie została należycie i przekonująco uzasadniona, co także stanowi o naruszeniu wymogów z art. 107 § 3 k.p.a. Dla skutecznego ograniczenia dostępu do informacji publicznej z uwagi na zaistnienie tajemnicy, nie wystarczy samo wskazanie takiej tajemnicy. Niezbędne jest wykazanie jej zaistnienia, czyli uzasadnienie i wykazanie zasadności objęcia żądanych informacji statusem tajemnicy przedsiębiorcy. W tym celu niezbędne jest przeanalizowanie żądanych danych w kontekście wskazywanej tajemnicy. Innymi słowy, w uzasadnieniu decyzji podmiot zobowiązany musi wykazać zaistnienie takiej tajemnicy w stosunku do wnioskowanych danych. Tego w zaskarżonej decyzji nie uczyniono. Z kolei ogólne wywody prawne organu nie zostały odniesione do istoty rzeczy, czyli do treści przedmiotowych umów. Rację należy przyznać stronie skarżącej, że organ nie wskazał jakiego rodzaju dane objęte są tajemnicą przedsiębiorcy i nie wykazał, że dotyczą one materii szczególnie istotnej dla interesów gospodarczych kontrahentów oraz tego, że ich ujawnienie mogłoby spowodować dla nich ewentualne szkody o charakterze gospodarczym i ekonomicznym. W omawianym zakresie nie jest natomiast wystarczające, jak to uczynił organ, odwołanie się do zarządzenia nr [...], bez dokonania samodzielnej oceny w zakresie spełnienia przesłanki ochrony tajemnicy przedsiębiorcy.

W tym miejscu zasadnym jest w ocenie Sądu, odniesienie się do stanowiska organu, że przywoływany przezeń wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia [...] r., sygn. akt II SA/Wa [...] (mimo, iż Sąd nie jest związany wskazanym wyrokiem) przesądził, że odmowa udostępnienia skanów umów znajduje uzasadnienie w cyt. wyżej zarządzeniu nr [...]. Po pierwsze wskazać należy, że Sąd wyjaśnił powyżej, iż ochrona tajemnicy przedsiębiorcy może dotyczyć konkretnych informacji nie zaś jak to uczyniono w niniejszej sprawie – całych umów, bez analizy ich treści - natomiast jak wynika z treści ww. wyroku II SA/Wa [...] strona nie żądała w tamtej sprawie skanów umów, zaś organ także nie odmówił udostępnienia skanów całych umów. Po drugie osią sporu w postępowaniu zakończonym ww. wyrokiem II SA/Wa [...] było to, czy żądana informacja publiczna była informacją publiczną przetworzoną w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.d.i.p., a w związku z tym czy zaistniała przesłanka "szczególnej istotności dla interesu publicznego" warunkująca udostępnienie takiej informacji. W badanej zaś obecnie sprawie spór w ogóle nie odnosił się do kwestii związanych z informacją przetworzoną.

Sąd nie podziela również poglądu organu, że sam fakt utajnienia treści umów cywilnoprawnych zawieranych przez PGL LP z uwagi na tajemnicę przedsiębiorstwa stanowi bezwzględną przesłankę odmowy udzielenia żądanych informacji w ramach dostępu do informacji publicznej. Nie jest bowiem decydująca wyłącznie wola przedsiębiorcy, nadającego klauzulę poufności całemu pakietowi informacji. Istnienie tajemnicy przedsiębiorcy musi w każdym przypadku być rzeczywiste i niewątpliwe. Przesłanka ograniczająca zasadę jawności informacji publicznej musi być oceniana w sposób obiektywny, oderwany od woli danego przedsiębiorcy. Nie wystarczy więc, by żądana informacja dotyczyła przedsiębiorcy, tj. by odnosiła się do prowadzonej przez niego działalności gospodarczej i by była wolą przedsiębiorcy objęta tajemnicą. W takich przypadkach organ musi szczegółowo określić, z czego wywodzi daną przesłankę odmowy i w czym znajduje ona uzasadnienie. Kontrolowana w tej sprawie decyzja nie zawiera rozważań organu w powyższym zakresie.

Konkludując Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja w opisanej części podlegała uchyleniu z uwagi na pominięcie wszechstronnej analizy przesłanki z art. 5 ust. 2 u.d.i.p. w zw. z art. 11 ust. 4 u.z.n.k. i oparcie rozstrzygnięcia na wnioskach ogólnie sformułowanych i nieuzasadnionych, co naruszyło wymogi określone art. 107 § 3 k.p.a., w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Brak prawidłowego uzasadnienia, stanowi z kolei podstawę do postawienia organowi zarzutu naruszenia zasady prawdy obiektywnej (art. 7 k.p.a.) oraz zasad ustalonych w art. 8 i art. 11 k.p.a.

Ponownie rozpoznając sprawę, mając na uwadze wyrażoną w niniejszym wyroku ocenę prawną, dokona ponownej wszechstronnej oceny zaistnienia materialnej przesłanki udzielenia ochrony żądanej informacji.

Z tych wszystkich przyczyn orzeczono jak w pkt. I wyroku na podstawie

art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a.

Natomiast jeśli chodzi o pozostały zakres odmowy to jest odmowę udzielania informacji w zakresie danych o kontrahentach – osobach fizycznych niebędących przedsiębiorcami lub osobami pełniącymi funkcje publiczne, w ocenie Sądu jest ona zasadna. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 2 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy, przy czym ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.

Kwestia przysługiwania w sprawie prawa do ochrony danych kontrahentów "osób prywatnych" nie budzi wątpliwości. Nie jest również kwestionowana, gdyż zarzuty skargi, co wynika z jej treści, odnoszą się wyłącznie do drugiego zakresu odmowy czyli odmowy udostępnienia skanów umów związanych z gospodarowaniem uzyskanym drewnem ze względu na tajemnice przedsiębiorcy. Jako, że skarga formalnie została skierowana przeciwko całej decyzji (por. wnioski i żądanie skargi), biorąc również pod uwagę fakt, że decyzja zawiera odrębne rozstrzygnięcie, w pozostałym zakresie, to jest w zakresie dotyczącym odmowy "udostępnienia danych nabywców drewna będących osobami fizycznymi, które nabyły drewno bez związku z działalnością gospodarczą lub zawodową (jako konsumenci) ze względu na prywatność osób fizycznych oraz ochronę danych osobowych tych osób", należało orzec jak w pkt II wyroku, na podstawie art. 151 p.p.s.a.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 200 oraz art. 205 § 2 p.p.s.a. w związku z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia

[...] r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U z 2018 r. poz. 265) uznając organ za stronę przegrywającą – albowiem podniesione w skardze zarzuty, co do wskazanych przez stronę kwestii uznano za zasadne. Na koszty złożył się uiszczony wpis w wysokości [...] zł oraz wynagrodzenie radcy prawnego w wysokości [...] zł.



Powered by SoftProdukt