Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rajewska Sędziowie: Sędzia NSA Irena Kamińska (spr.) Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Protokolant st. inspektor sądowy Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Polskiego Związku Łowieckiego – Zarządu Głównego w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 31 maja 2012 r., sygn. akt II SA/Lu 246/12 w sprawie ze skargi P. G. Redaktora Naczelnego Dziennika "Ł." z udziałem Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie w przedmiocie odmowy udzielenia informacji prasowej postanowił: 1. odrzucić skargę kasacyjną; 2. zwrócić Polskiemu Związkowi Łowieckiemu - Zarządowi Głównemu w Warszawie kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu uiszczonego wpisu od skargi kasacyjnej.

Wyrokiem z dnia 31 maja 2012 r., sygn. akt II SA/Lu 246/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie zobowiązał Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie do udzielenia P. G. – redaktorowi naczelnemu dziennika Ł. informacji dotyczących Łowczego Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w zakresie ilości dni, w jakich przebywał on w delegacjach służbowych w 2011 r., kosztów tychże delegacji służbowych oraz ilości dni wykorzystanego przez niego urlopu wypoczynkowego, urlopu bezpłatnego i urlopu okolicznościowego w 2011 r. oraz umorzył postępowanie w pozostałym zakresie w sprawie ze skargi P. G. – redaktora naczelnego dziennika Ł. z udziałem Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie w przedmiocie odmowy udzielenia informacji prasowej.

W uzasadnieniu wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, iż P. G. – redaktor naczelny dziennika Ł.z siedzibą w Gdańsku złożył w dniu 24 lutego 2012 r. skargę do Sądu na odmowę udzielenia informacji prasowej przez Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie z dnia 31 stycznia 2012 r.

Skarżący wyjaśnił, że wnioskiem z dnia 13 stycznia 2012 r. zwrócił się do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie o udzielenie informacji prasowej na temat kosztów poniesionych przez Zarząd w 2011 r. w związku z podróżami służbowymi Łowczego Okręgowego, ilości dni, w jakich przebywał on w delegacjach służbowych w 2011 r., ilości dni wykorzystanego przez niego urlopu wypoczynkowego, urlopu bezpłatnego i urlopu okolicznościowego w 2011 r. oraz wysokości kosztów poniesionych w 2011 r. na wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w tymże Zarządzie.

Pismem z dnia 31 stycznia 2012 r. Zarząd odmówił udzielenia informacji prasowej w tej sprawie podając jako powód odmowy brak pełnomocnictwa dla S. P., który w imieniu redaktora naczelnego żądał udzielenia informacji prasowej.

W dniu 8 lutego 2012 r. skarżący zwrócił się do Zarządu z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, wskazując, że podmiot ten jest w posiadaniu pisma redaktora naczelnego z dnia 6 grudnia 2011 r., udzielającego pełnomocnictwa Stanisławowi Pawlukowi do działania w jego imieniu.

Wezwanie do usunięcia prawa pozostało bez odpowiedzi, co, jak podkreślił skarżący, było niezgodne z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe, gdyż żądana informacja jest informacją prasową, a więc odmowa jej udzielenia była dopuszczalna tylko wyjątkowo, to jest wówczas, gdyby objęta była ustawowo chronioną tajemnicą.

Zdaniem skarżącego, nie można przyjąć, że jego wniosek dotyczył podania informacji objętej tajemnicą lub naruszał prawo do prywatności. Dane żądane we wniosku są informacjami o działalności Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie, do których prasa ma dostęp w myśl przepisów ustawy – Prawo prasowe.

W jego ocenie, z przepisu art. 42 ust. 4 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie wynika, że Polski Związek Łowiecki wykonuje szereg czynności w imieniu państwa, w tym w szczególności wydaje państwowe uprawnienia do polowania. Z powyższych przepisów, zdaniem skarżącego, wynika, że skarżący był uprawniony do uzyskania żądanych informacji dotyczących Łowczego Okręgowego oraz kosztów wynagrodzeń pracowników Zarządu Okręgowego PZŁ w Lublinie.

W odpowiedzi na skargę Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie wniósł o odrzucenie skargi, z uwagi na jej bezzasadność. Zarząd podkreślił, że sama procedura udzielania informacji na podstawie przepisów Prawa prasowego pozostaje w sprzeczności z zapisami Statutu PZŁ. W przypadku Zarządu Okręgowego PZŁ w Lublinie możliwości udzielenia odpowiedzi na bardzo liczne zapytania redaktora naczelnego jednego z czasopism o tematyce łowieckiej są ograniczone. Wynika to z faktu, że w celu udzielenia odpowiedzi na tak dużą liczbę zapytań konieczne byłoby bardzo częste zwoływanie posiedzeń Zarządu, to zaś jest obiektywnie niemożliwe do zrealizowania. Należy bowiem mieć na uwadze, że jedynie Przewodniczący Zarządu Okręgowego (Łowczy Okręgowy) zatrudniony jest w PZŁ na podstawie umowy o pracę, a pozostali członkowie Zarządu sprawują swoje funkcje społecznie. Osoby te zamieszkują w różnych miejscowościach Lubelszczyzny, a więc zbyt częste zwoływanie posiedzeń Zarządu skutkowałoby dla tych osób koniecznością poniesienia znacznych kosztów. W ocenie Zarządu, notoryczne kierowanie zapytań do tego organu przez skarżącego redaktora naczelnego powoduje destabilizację pracy Zarządu, uniemożliwiając mu wypełnianie jego obowiązków statutowych. Zarząd podniósł dodatkowo, iż odpowiedź na pytania skarżącego została przedyskutowana na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2012 r. i przesłana skarżącemu w tym samym czasie, kiedy ten złożył skargę.

W piśmie procesowym z dnia 6 kwietnia 2012 r. skarżący podniósł, że wobec uzyskania od Zarządu satysfakcjonującej odpowiedzi na pytanie co do kosztów wynagrodzeń pracowników zatrudnionych w Zarządzie w 2011 r., wycofuje złożoną skargę w tym zakresie.

Wydając zaskarżony wyrok Sąd pierwszej instancji wskazał, iż żądane przez skarżącego informacje niewątpliwie stanowią informację prasową, o której mowa w art. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe. Informacja prasowa jest informacją o działalności przedsiębiorcy i podmiotów nie zaliczonych do sektora finansów publicznych oraz niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Polski Związek Łowiecki jest takim podmiotem, co zostało potwierdzone w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, przy czym dotyczy to również zarządów okręgowych tego Związku. Odmowa udzielenia informacji prasowej jest możliwa tylko wówczas, gdy żądana informacja objęta jest ustawową tajemnicą lub jej udzielenie naruszyłoby prawo do prywatności. Sytuacja taka nie zachodziła w rozpoznawanej sprawie. Skarżący domagał się bowiem informacji co do kosztów poniesionych przez Zarząd w 2011 r. w związku z podróżami służbowymi Łowczego Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego, ilości dni, w jakich przebywał on w delegacjach służbowych w 2011 r., ilości dni wykorzystanego przez niego urlopu wypoczynkowego, urlopu bezpłatnego i urlopu okolicznościowego w 2011 r. oraz wysokości kosztów poniesionych w 2011 r. na wynagrodzenia pracowników zatrudnionych w tymże Zarządzie. Skarżący zasadnie podkreślał przy tym, iż takie informacje nie są chronione żadną tajemnicą – nie jest to w szczególności żadna z tajemnic, o których mowa w ustawie z dnia 1 października 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (określanych wcześniej jako tajemnica "państwowa" czy "służbowa", Dz.U. z 2010 r. Nr 182, poz.1228 ze zm.) ani też zawodowa (to jest wynikająca z przepisów szczególnych). Również konieczność przetworzenia informacji, zdaniem Sądu pierwszej instancji, nie stanowiła dostatecznego uzasadnienia odmowy udzielenia informacji prasowej w niniejszej sprawie. Ustawa – Prawo prasowe nie umożliwia bowiem odmowy udzielenia informacji prasowej ze względu na konieczność przetworzenia żądanej informacji ani nie wprowadza dodatkowych warunków udzielenia takiej informacji, jak to ma miejsce w przypadku informacji publicznej, o której mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do takiej informacji (gdzie wymagane jest wykazanie szczególnego interesu publicznego w ujawnieniu informacji przetworzonej, art. 3 ust. 1 pkt 1). Jeżeli zatem podmiot żąda informacji prasowej, która wymaga przetworzenia, to odmowa udzielenia takiej informacji mogłaby nastąpić tylko na zasadach ogólnych. W niniejszej sprawie taka sytuacja nie zachodzi. W świetle powyższego, odmowa udzielenia skarżącemu informacji żądanych w piśmie z dnia 13 stycznia 2012 r. była nieuzasadniona.

Sąd pierwszej instancji zaznaczył również, iż prawnie wadliwe było uzależnienie udzielenia odpowiedzi na wezwanie skarżącego do złożenia oryginału pełnomocnictwa dla S. P., działającego w imieniu skarżącego. Skarżący wykazał, iż Zarząd Okręgowy PZŁ w Lublinie był w posiadaniu pisma redaktora naczelnego z dnia 6 grudnia 2011 r., udzielającego pełnomocnictwo Stanisławowi Pawlukowi do działania w jego imieniu (k. 12, 13 akt sądowych). Nadto, wbrew twierdzeniom Zarządu Okręgowego, z przepisów ustawy – Prawo prasowe ani z innych przepisów prawa nie wynika, by skarżący żądając udzielenia informacji prasowej każdorazowo zobligowany był do dołączenia kolejnego egzemplarza pełnomocnictwa obowiązującego bezterminowo, którego oryginał został przekazany Zarządowi. Odnosząc się do stanowiska Zarządu Okręgowego zawartego w odpowiedzi na skargę Sąd pierwszej instancji wskazał, iż było ono niezasadne. Fakt kierowania przez skarżącego redaktora naczelnego licznych zapytań organu PZŁ w żadnym razie nie może tłumaczyć odmowy udzielenia żądanej informacji prasowej na podstawie przywołanych przepisów prawa. Zdaniem Sądu pierwszej instancji nawet gdyby przyjąć, iż rzeczywiście wskutek konieczności rozpatrywania zapytań skarżącego Zarząd Okręgowy PZŁ w Lublinie zmuszony był do zwoływania dodatkowych posiedzeń, to nie uzasadnia to odmowy udzielenia wskazanych informacji. O nietrafności tej argumentacji świadczyć może również fakt udzielenia odpowiedzi na jedno z czterech zapytań skarżącego, co skutkowało wycofaniem przez niego skargi w tym zakresie.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył Zarząd Okręgowy Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie zarzucając mu w części dotyczącej obowiązku ujawnienia ilości dni urlopu wypoczynkowego bezpłatnego oraz okolicznościowego, wykorzystanych przez Łowczego Okręgowego w Lublinie naruszenie art. 4 ust 1 ustawy prawo prasowe poprzez zastosowanie błędnej wykładni tego przepisu

W motywach skargi kasacyjnej wskazano, iż w niniejszej sprawie treść wyroku zobowiązująca Polski Związek Łowiecki jako pracodawcę Łowczego Okręgowego w Lublinie, do wykazania ile dni urlopu wypoczynkowego bezpłatnego i okolicznościowego wykorzystał on w roku 2011 r. powoduje ewidentne naruszenie prawa do prywatności Łowczego Okręgowego. Jako pracownik zatrudniony na umowę o pracę posiada on ustawowe prawa pracownicze, określające czas trwania w przypadku urlopu wypoczynkowego czy też przyczyny, których wystąpienie jest konieczne do uzyskania urlopu okolicznościowego. Samo ujawnianie faktu wykorzystania urlopu okolicznościowego ujawnia fakt wystąpienia okoliczności w życiu pracownika, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. Nr 60, poz. 281 ze zm.). Ujawnianie tego rodzaju danych bez zgody pracownika stanowiłoby naruszenie jego prawa do prywatności zagwarantowanej w art. 47 Konstytucji RP. Ponadto dane te nie mają najmniejszego znaczenia dla kwestii funkcjonowania związku na terenie Okręgu Lubelskiego PZŁ, ponieważ na podstawie upoważnień udzielonych innym członkom zarządu okręgowego, prowadzona jest płynna działalność PZŁ w tym okręgu. Tymczasem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w swym wyroku nie odniósł się do tych kwestii poprzestając w tym zakresie jedynie na nieuzasadnionym twierdzeniu, że udzielenie tego rodzaju informacji nie narusza prawa do prywatności. Ze stanowiskiem tym nie sposób się zgodzić, choćby z uwagi na fakt całkowitego braku jego uzasadnienia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 173 § 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (zwanej dalej P.p.s.a.) skargę kasacyjną może wnieść strona, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka, po doręczeniu im odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.

W niniejszej sprawie wniosek o udzielenie informacji prasowej skierowany został do Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Lublinie. Skarga na odmowę udzielenia żądanej informacji, która wpłynęła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skierowana była przeciwko odmowie udzielonej przez Zarząd Okręgowy PZŁ.

Według art. 4 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) "Przedsiębiorcy i podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku, są obowiązane do udzielania prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności". Art. 4 ust. 1 tej ustawy określa zakres podmiotów obowiązanych do udzielania informacji prasie. W tym zakresie nie ogranicza podmiotów tylko do tych, które mają osobowość prawną. Rozpatrując zatem zakres podmiotowy w związku z art. 32a ust. 4 ustawy z 12 października 1995 r. – Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), obowiązek udzielania prasie informacji nie ogranicza się tylko do Polskiego Związku Łowieckiego, który posiada osobowość prawną, ale też do jego organów, w tym powołanych ustawą – Prawo łowieckie ale i statutem Polskiego Związku Łowieckiego.

Tak więc w niniejszej sprawie Polski Związek Łowiecki Zarząd Główny nie był stroną postępowania ani żadnym innym podmiotem wskazanym w art. 173 § 2 P.p.s.a. i uprawnionym do złożenia skargi kasacyjnej.

Sąd administracyjny odrzuca skargę wówczas gdy została ona wniesiona przez nieuprawniony podmiot. Sąd drugiej instancji dokonuje ponownej kontroli prawidłowości wniesienia skargi kasacyjnej. W niniejszej sprawie skarga ulegała odrzuceniu przez sąd wojewódzki.

Mając to na uwadze na podstawie art. 58 w zw. z art. 180 P.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.

Podstawą orzeczenia o zwrocie wpisu uiszczonego od skargi kasacyjnej był przepis art. 232 § 1 pkt 1 P.p.s.a.