Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska-Rzepecka, , Sędzia WSA Jolanta Augustyniak-Pęczkowska (spr.), Sędzia WSA Leszek Kamiński, , Protokolant Sekr. sąd. Ewa Sawicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2012 r. sprawy ze skargi Ogólnopolskiego Związku [...] w przedmiocie przewlekłości postępowania prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanawia: I. skargę odrzucić, II. zwrócić Ogólnopolskiemu Związkowi [...] wpis sądowy w wysokości 100 (sto) zł.

Ogólnopolski Związek [...], na podstawie art. 149 §1 i 2

ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), dalej p.p.s.a,

wniósł skargę na przewlekłość Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w sprawie niezakończenia postępowania antymonopolowego w sprawie podejrzenia

nadużycia przez Stowarzyszenie [...] z siedzibą w [...] pozycji

dominującej na krajowym rynku zbiorowego zarządzania prawami autorskimi poprzez

narzucanie nieuczciwych, rażąco wygórowanych opłat, uciążliwych warunków umów

licencyjnych, stosowanie groźby bezprawnej polegającej na zapowiedzi

wypowiedzenia umów licencyjnych. Skarżący wniósł o stwierdzenie przewlekłości w

załatwieniu sprawy (...) prowadzonej przez organ od 2006 r. i

zobowiązanie do jej załatwienia w terminie 5 miesięcy, wymierzenie grzywny w

wysokości 32.000 zł (słownie: trzydzieści dwa tysiące złotych 00/100).

Skarżący wskazał, że postępowanie przed organem antymonopolowym toczy

się już piąty rok, gdyż wniosek o wszczęcie postępowania został złożony w lipcu

2006 r. W toku postępowania organ kilkakrotnie przedłużał termin zakończenia

postępowania, uchylone zostało również postanowienie organu antymonopolowego o

zawieszeniu postępowania. Do dnia wniesienia skargi sprawa nie została

rozstrzygnięta, a skarżący nie otrzymał żadnej informacji na temat terminu

zakończenia postępowania.

W odpowiedzi na skargę Prezes UOKiK wniósł o jej odrzucenie jako

niedopuszczalnej w związku z brakiem interesu prawnego po stronie skarżącego, lub

z powodu braku wniesienia przez skarżącego wezwania do usunięcia naruszenia

prawa. W przypadku nieuwzględnienia skargi organ wniósł o jej oddalenie. Prezes

UOKiK podkreślił, że postępowanie antymonopolowe jest postępowaniem odrębnym

od postępowań administracyjnych i trwa znacznie dłużej. Wskazał również, że w dniu

21 października 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o zmianie

ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o kosztach sądowych

w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 152, poz. 1016). Na mocy tej ustawy sprawy w

której toczy się postępowanie antymonopolowe przekazano do rozstrzygnięcia

Komisji Prawa Autorskiego jako odrębnemu organowi administracji. W chwili obecnej

nierozstrzygnięta jest więc kwestia właściwości Prezesa UOKiK do kontynuowania

przedmiotowego postępowania antymonopolowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, zważył co następuje:

Rozpoznając niniejszą sprawę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w

Warszawie w pierwszej kolejności zobowiązany był zbadać, czy przedmiot skargi

należy do właściwości sądów administracyjnych.

Wskazać zatem trzeba, że zakres kontroli sądu administracyjnego określa art.

3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1270 ze zm), dalej p.p.s.a. Zgodnie

z jego treścią, kontrola działalności administracji publicznej obejmuje orzekanie w

sprawach ze skarg na: 1) decyzje administracyjne; 2) postanowienie wydane w

postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące

postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty; 3)

postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które

służy zażalenie; 4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu

administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z

przepisów prawa; 4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego

wydawane w indywidualnych sprawach; 5) akty prawa miejscowego organów

jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej; 6)

akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone

w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej; 7) akty

nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego; 8)

bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych

w pkt 1-4a.

Skarga na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania

przysługuje więc w takim zakresie w jakim kontroli sądu administracyjnego podlegają

akty (decyzje, postanowienia) wydawane przez ten organ.

Złożona w niniejszej sprawie skarga dotyczyła przewlekłości postępowania

antymonopolowego prowadzonego przez Prezesa UOKiK w sprawie podejrzenia

nadużycia przez Stowarzyszenie [...] z siedzibą w [...] pozycji

dominującej na rynku krajowym zainicjowanego wnioskiem skarżącej złożonym w

lipcu 2006r.

Należy mieć na uwadze, ze ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie

konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.) w art. 1

wskazuje, iż ustawa określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady

podejmowanych w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i

konsumentów (ust. 1). Ustawa reguluje także zasady i tryb przeciwdziałania

praktykom ograniczającym konkurencję oraz praktykom naruszającym zbiorowe

interesy konsumentów, a także antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców

i ich związków, jeżeli te praktyki lub koncentracje wywołują lub mogą wywołać skutki

na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ust. 2). W art. 47 ww. ustawy ustawodawca

wskazuje, iż postępowanie przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i

Konsumentów jest prowadzone jako postępowanie wyjaśniające, postępowanie

antymonopolowe lub postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe

interesy konsumentów. Postępowanie antymonopolowe wszczyna się z urzędu (ust.

1 art. 49 ww. ustawy).

Postępowanie toczące się przed Prezesem UOKiK ma charakter szczególny,

regulowany zarówno przepisami ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, jak i

poprzez odesłanie w tej ustawie, przepisami kodeksu postępowania

administracyjnego, kodeksu postępowania cywilnego i kodeksu postępowania

karnego. W poglądach zawartych zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie,

postępowanie przed Prezesem UOKiK określane jest jako administracyjne

postępowanie szczególne (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia

2005 r., sygn. akt SK 27/03 i powołane tam orzeczenia).

W art. 81 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów określone zostały

ogólne reguły zaskarżania orzeczeń wydanych przez Prezesa UOKiK w toku

prowadzonych przed nim postępowań. Mimo, że postępowania prowadzone przed

tym organem są postępowaniami administracyjnymi, ustawodawca - w zakresie

zaskarżania orzeczeń wydanych w jego ramach - nakazuje stosować odpowiednie

przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Chodzi tu o przepisy regulujące

postępowanie w sprawach gospodarczych, czyli w szczególności te z zakresu

ochrony konkurencji (art. 479(28) i nast. k.p.c.), a także przepisy ogólne (art. 479(1)-

479(22) k.p.c.). Oznacza to, że w powyższym zakresie nie mają zastosowania

przepisy art. 127 i następne k.p.a., dotyczące odwołań od decyzji organów

administracji oraz art. 141 i następne k.p.a., odnoszące się do zażaleń na

postanowienia tych organów.

Stronie niezadowolonej z rozstrzygnięcia Prezesa UOKiK nie przysługuje

odwołanie na zasadach ogólnych postępowania administracyjnego do organu drugiej

instancji. Ustawa wykluczyła możliwość wzruszenia decyzji Prezesa UOKiK w tzw.

nadzwyczajnych trybach administracyjnych (zob. art. 82). Odwołanie do sądu

ochrony konkurencji i konsumentów jest zatem jedyną formą zaskarżenia

rozstrzygnięć podejmowanych przez Prezesa UOKiK (vide: K. Kohutek, M.

Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, LEX, 2008).

Tym samym art. 81 ust. 1 cyt. ustawy przesądza, iż sądem właściwym do

rozpatrywania środków zaskarżenia od rozstrzygnięć wydawanych w toku

postępowania przed Prezesem UOKiK jest sąd cywilny (sąd ochrony konkurencji i

konsumentów), a postępowanie odwoławcze jest postępowaniem sądowym (nie zaś

sądowoadministracyjnym). Wprowadzenie takiego rozwiązania uzasadnia się

ograniczonym zakresem kognicji sądu administracyjnego. Sąd ten bada skargi od

orzeczeń organów administracji publicznej pod względem ich zgodności z prawem

(zob. art. 16 § 2 k.p.a. oraz art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o

ustroju sądów administracyjnych - Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.). Sąd

ochrony konkurencji i konsumentów rozpatruje odwołania nie tylko w oparciu o

kryterium legalności, ale także celowości i zasadności (tak: K. Kohutek, M.

Sieradzka, Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz).

Skoro decyzje wydawane przez Prezesa UOKiK nie podlegają kontroli sądu

administracyjnego tylko sądu powszechnego, to tym samym także bezczynność

organu, czy przewlekłość w prowadzonym postępowaniu nie podlega kognicji sądu

administracyjnego i merytorycznemu rozpoznaniu (art. 3 § 2 pkt 8 p.p.s.a.).

Biorąc powyższe pod uwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie -

działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 i § 3 p.p.s.a. - orzekł jak w sentencji

postanowienia.

O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a.