Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Zaremba (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Nadzieja Karczmarczyk-Gawęcka,, Sędzia WSA Alicja Polańska, Protokolant Edyta Wójtowicz, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 10 października 2007r. sprawy ze skargi Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym Oddalono skargę

Przedmiotem skargi wniesionej przez wierzyciela Zarządu Dróg Powiatowych

w K. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie jest postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia [...] Nr [...] wydane w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy na skutek zażalenia zobowiązanego W.M. na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie uznania za nieuzasadnione zarzutów zgłoszonych w sprawie postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] wystawionego przez Zarząd Dróg Powiatowych w K.

Opisanym na wstępie orzeczeniem wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 2

w związku z art. 144 Kpa i art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) oraz w oparciu o art. 18 i art. 34 § 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r.

o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz.U. z 2005r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w S.:

- uchylił zaskarżone postanowienie organu I instancji w części i uznając za uzasadniony zarzut niespełnienia wymogów określonych w art. 2 ustawy egzekucyjnej umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzona na podstawie tytułu wykonawczego nr [...],

- w pozostałej części utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu postanowienia przytoczono następującą argumentację:

Naczelnik Urzędu Skarbowego w K., będący organem egzekucyjnym należności pieniężnych wszczął postępowanie egzekucyjne do majątku W.M. na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] wystawionego przez Zarząd Dróg Powiatowych w K. Wierzyciel, jako podstawę prawną dochodzonej należności podał art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kpa i art. 40 ust. 1, 4, 6a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. nr 71 poz. 838) a także orzeczenie z dnia [...] nr [...]. Jako rodzaj należności wskazał karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego.

Organ egzekucyjny doręczył w dniu 1 lipca 2005 r. W. M. odpis tytułu wykonawczego wraz z zawiadomieniem o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego. Następnie 6 lipca 2005 r. dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej Zobowiązanemu od Naczelnika Urzędu Skarbowego w K. z tytułu nadpłaty

w podatku dochodowym za 2004 r.

Pismem z dnia 5 lipca 2005 r. zobowiązany zgłosił zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego, wskazując na brak doręczenia mu decyzji nakładającej karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego a także upomnienia. Zobowiązany zarzucił również, że tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów określonych przepisem art. 27 § 3 ustawy egzekucyjnej.

Organ egzekucyjny, stosując się do dyspozycji art. 34 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wystąpił do wierzyciela o zajęcie stanowiska w kwestii zgłoszonych zarzutów.

Ostateczne postanowienie dotyczące stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej wydane przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. z dnia [...] nr [...] W.M. zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Wyrokiem z dnia 22 lutego 2006 r. Sąd oddalił skargę.

Po otrzymaniu ostatecznego stanowiska wierzyciela w zakresie zarzutów, Naczelnik Urzędu Skarbowego w K., jako organ egzekucyjny postanowieniem z dnia [...] nr [...] uznał za nieuzasadnione zarzuty wniesione przez W.M..

Wydane w postępowaniu zażaleniowym postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia [...] nr [...] utrzymujące w mocy postanowienie organu I instancji zobowiązany zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie.

Wyrokiem z dnia 12 października 2006 r. sygn. akt I SA/Sz 905/05 Sąd uchylił

zaskarżone postanowienie stwierdzając, iż zawiera ono wady w zakresie ustalenia stanu faktycznego, co uniemożliwia stwierdzenie, czy rozstrzygnięcie sprawy jest zgodne z prawem. Sąd wskazał, iż Dyrektor Izby Skarbowej w S. jako organ nadzoru spełniający funkcję kontrolną, ale również jako organ odwoławczy dla postanowień wydawanych przez nadzorowane organy w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia błędnie powołał się na wiążący charakter wypowiedzi wierzyciela, chociaż zarzuty te nie dotyczyły okoliczności wymienionych w art. 33 pkt 1-5 ustawy egzekucyjnej. Sąd stwierdził, iż w uzasadnieniu postanowień obu instancji w żaden sposób nie odniesiono się do podnoszonego zarzutu braku upomnienia i nie wskazano, jaką przyjęto datę doręczenia upomnienia wynikającą z treści przepisu art. 44 Kodeksu postępowania administracyjnego a także nie podano czy tytuł wykonawczy zawiera konieczne elementy.

Mając na uwadze powyższe, Dyrektor Izby Skarbowej w S. przeprowadził dodatkowe postępowanie dowodowe dotyczące doręczenia zobowiązanemu upomnienia. W tym celu wystąpiono do wierzyciela o przesłanie oryginałów dokumentów tj. zwrotnego potwierdzenia odbioru i koperty zawierającej przesyłkę.

W konsekwencji, po dokonaniu analizy stanu faktycznego i prawnego

w przedmiotowej sprawie, Dyrektor Izby Skarbowej w S., odnosząc się do zarzutu nieistnienia obowiązku w związku z niedoręczeniem decyzji, z której wynika egzekwowana należność wskazał, że w ostatecznym postanowieniu z dnia

[...] Nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. orzekło, iż zarzut nie jest uzasadniony. Decyzja Zarządu Dróg Powiatowych w K. z dnia [...] nakładająca karę pieniężną za zajęcie pasa drogowego została bowiem uznana za doręczoną w dniu 30 grudnia 2004 r. zgodnie z art. 44 Kpa tj. w trybie zastępczym. Stanowisko wierzyciela w tym zakresie jest dla organu egzekucyjnego wiążące, stąd zarzut w tym zakresie należy uznać za nieuzasadniony. Przedmiotowe rozstrzygnięcie podlegało również kontroli sądowej i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 22 lutego 2006 r. sygn. akt II SA/Sz 1275/05 oddalił skargę na postanowienie wierzyciela w przedmiocie zarzutów zgłoszonych w postępowaniu egzekucyjnym.

Odnosząc się z kolei do zarzutu braku upomnienia przed wszczęciem egzekucji, Dyrektor Izby Skarbowej w S. niezależnie od wyrażonego przez wierzyciela stanowiska przeprowadził postępowanie wyjaśniające. Na podstawie analizy zwrotnego potwierdzenia odbioru i koperty zawierającej upomnienie tutejszy organ stwierdza, że wystawione w dniu [...] upomnienie nr [...] było dwukrotnie wysyłane na adres W.M., tj. K. ul. [....]. Przy pierwszym doręczeniu korzystano z usług PST A VIS TRANS, jednakże z uwagi na nieobecność strony doręczenie okazało się nieskuteczne. Za drugim razem upomnienie zostało nadane listem poleconym nr R 14097 w Urzędzie Pocztowym K. [...]. Również tym razem doręczenie nie było możliwe, w związku z czym przesyłka została w dniu 16 maja 2005 r. złożona w Urzędzie Pocztowym nr [...] w K., o czym zawiadomienie umieszczono na drzwiach mieszkania adresata.

Powtórne awizo złożono w dniu 23 maja 2005 r. W związku z nieodebraniem przesyłka została zwrócona do Zarządu Dróg Powiatowych w K. w dniu

31 maja 2005 r.

Zgodnie z przepisem art. 44 Kodeksu postępowania administracyjnego w brzmieniu obowiązującym do 5 czerwca 2005 r. w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i art. 43 poczta przechowuje pismo przez okres siedmiu dni w swojej placówce. Zawiadomienie o złożeniu umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, w drzwiach mieszkania adresata albo jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w miejscu widocznym na nieruchomości, której postępowanie dotyczy. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia siedmiodniowego terminu (art. 44 § 2 ustawy). W związku z powyższym upomnienie z 4 kwietnia 2005 r. należało uznać za doręczone zgodnie z przepisem art. 44 Kodeksu postępowania administracyjnego w dniu 23 maja 2005 r. Zarzut zobowiązanego nie zasługuje zatem na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutu, że tytuł wykonawczy nr [...] nie spełnia wymogów z art. 27 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z tego względu, że wierzyciel w poz. 29 powołał nieaktualną podstawę prawną aktu normatywnego Dyrektor Izby Skarbowej w S. uznał, iż argumenty podniesione przez zobowiązanego nie są uzasadnione. Należy bowiem zauważyć, że wskazanie w tytule wykonawczym podstawy prawnej należności następuje przez podanie w poz. 29 aktu normatywnego a ponadto przez podanie w poz. 30 numeru i daty orzeczenia, z którego wynika należność. W przedmiotowej sprawie podstawę wydania decyzji stanowiły przepisy ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w brzmieniu opublikowanym zarówno w Dz. U. z 2000 r. nr 71, poz. 838 ze zm., jak również przepisy w brzmieniu opublikowanym w Dz. U. z 2004 r. nr 204 , poz. 2086. W związku z tym powołanie w tytule wykonawczym, który nie jest decyzją administracyjną niepełnej publikacji aktu normatywnego nie stanowi wady istotnej i nie może skutkować uznaniem zarzutu za uzasadniony. Pełną informację w tym zakresie zawierała decyzja, natomiast ujemnych skutków wynikających z jej nie odebrania zobowiązany nie może przypisywać organom, które jak wynika z akt sprawy dołożyły wszelkiej staranności, aby kierowana do niego korespondencja doręczana była skutecznie.

Niezależnie od powyższego, Dyrektor Izby Skarbowej w S. mając na względzie ogólne zasady postępowania administracyjnego wyrażone w przepisach art. 7, 8 i 9 Kodeksu postępowania administracyjnego po ponownym zbadaniu sprawy stwierdza, że zarzut niespełnienia" wymogów określonych przepisem art. 27 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest uzasadniony, jednakże z innych powodów niż podniesione w zażaleniu. Tytuł wykonawczy nr [...] nie zawiera bowiem odcisku pieczęci urzędowej wierzyciela (art. 27 § 1 pkt 7 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji).

Definicja pojęcia pieczęci urzędowej uregulowana została w art. 16 c ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r., Nr 235, poz. 2000 z późno zm), zgodnie z którym urzędową pieczęcią jest metalowa, tłoczona pieczęć okrągła zawierająca pośrodku wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, a w otoku napis odpowiadający nazwie podmiotu uprawnionego do używania urzędowej pieczęci. Urzędową pieczęcią gminy, powiatu, samorządu województwa lub związku jednostek samorządu terytorialnego może być również pieczęć zawierająca pośrodku, zamiast wizerunku orła ustalonego dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, odpowiednio herb gminy, powiatu lub województwa. Odcisk pieczęci z herbem nie może być umieszczany na dokumentach urzędowych w sprawach z zakresu administracji rządowej.

Zgodnie z art. 16d ww. ustawy Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wymiary oraz sposób używania i strzeżenia urzędowych pieczęci, a także tryb zamawiania i sposób wyrobu urzędowych pieczęci oraz nadzór nad ich wyrobem, uwzględniając w szczególności konieczność zapobieżenia utracie urzędowych pieczęci przez uprawnione podmioty. Rada Ministrów nie wykonała jeszcze powyższej delegacji ustawowej.

Natomiast zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 172, poz. 1439) akty prawne wydane w celu wykonania dekretu z 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U. nr 47, poz. 314 z późn. zm.), zachowują moc do czasu wydania rozporządzeń wymaganych przez ustawę o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.

W rozpoznawanej sprawie zastosowanie więc ma Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 1955 r. w sprawie tablic i pieczęci urzędowych (Dz. U. nr 47, poz. 316 z późn. zm.), wydane na podstawie art. 12 dekretu z 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych. Przepis § 11 ust. 1 ww. rozporządzenia z dnia 7 grudnia 1955 r. stanowi, że wymiar pieczęci urzędowych używanych do tłoczenia w papierze i do tuszu wynosi:

1. dla Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów - 62 mm średnicy

2. dla innych organów naczelnych, Najwyższej Izby Kontroli, Sądu Najwyższego,

Prokuratury Generalnej i urzędów centralnych - 46 mm średnicy,

3. dla wojewódzkich rad narodowych i rad narodowych miast wyłączonych z

województw - 46 mm średnicy,

4. dla wojewodów i prezydentów miast wyłączonych z województw - 46 mm średnicy,

5. dla wszystkich innych jednostek organizacyjnych - 36 mm średnicy.

Pieczęć odciśnięta w poz. 45 tytułu wykonawczego o numerze [...] nie odpowiada wymogom z § 11 ust. 1 pkt 5 ww. rozporządzenia i stąd nie może być uznana za pieczęć urzędową w rozumieniu przepisów ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych, a także przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, że zobowiązany zgłosił zarzut w oparciu o przesłankę z art. 33 pkt 10 ustawy egzekucyjnej, tj. niespełnienia wymogów określonych w art. 27 Dyrektor Izby Skarbowej w S. stwierdził, że obowiązkiem organu było zbadanie wszystkich elementów z art. 27 tej ustawy a brak chociażby jednego z nich skutkuje uznaniem zarzutu za uzasadniony. Zgodnie z art. 34 § 4 tej ustawy w przypadku uznania zarzutu za uzasadniony postępowanie egzekucyjne podlega umorzeniu. Takie stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 6 maja1998 r. sygn. akt SA/Sz 1477/97.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wierzyciel wnosząc o uchylenie postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej w S. z dnia 28 lutego 2007r. zarzucił naruszenie:

- przepisów art. 6 i 7 Kpa poprzez niewyjaśnienie, czy Zarząd Dróg Powiatowych w K. jest jednostką upoważnioną do używania pieczęci urzędowej,

- prawo poprzez niezastosowanie przepisu art. 27b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przewidującego dla wierzycieli nieupoważnionych do używania pieczęci urzędowych jedynie możliwość ich używania, a nie obowiązek,

- przepisu art. 34 § 4 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji poprzez umorzenie postępowania egzekucyjnego pomimo braku dostatecznych podstaw do uznania, że tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów określonych w art. 27 § 1 pkt 7 tej ustawy.

Zdaniem skarżącego, zasada wyrażona w art. 27 § 1 pkt 7 ustawy egzekucyjnej, z której wynika, że tytuł wykonawczy zawiera obowiązek pieczęci urzędowej doznaje ograniczenia w przypadku tytułów wykonawczych wystawionych przez wierzycieli, który nie mają upoważnienia do korzystania z pieczęci urzędowej. Przepis art. 27b ustawy pełni funkcję przepisu szczególnego w stosunku do art. 27 § 1 pkt 7 tej ustawy.

Zarząd Dróg Powiatowych jako jednostka organizacyjna Powiatu Kołobrzeskiego funkcjonująca na podstawie art. 21 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2007r. Nr 19, poz.115) nie jest wymieniony w art. 2a ustawy

o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach urzędowych jako podmiot uprawniony do korzystania z pieczęci urzędowej. W związku z tym nie ma on obowiązku opatrzenia tytułu wykonawczego przez siebie wystawionego pieczęcią urzędową.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w S. wniósł o jej oddalenie, wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje:

Skargę należało uznać za nieuzasadnioną.

Spór między stronami sprowadza się do kwestii, czy tytuł wykonawczy Nr [...] wystawiony przez Zarząd Dróg Powiatowych w K. spełnia wymogi określone w art. 27 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz.U. z 2005r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), a w szczególności czy pieczęć odciśnięta w części "D" tytułu w poz.45 może być uznana za pieczęć urzędową. Nie ulega bowiem wątpliwości, że przepis art. 27 § 1 pkt 7 omawianej ustawy nakazuje aby każdy tytuł wykonawczy zawierał pieczęcie urzędowe. Poza sporem jest również Zarząd Dróg Powiatowych w K. nie jest podmiotem uprawnionym do korzystania z takiej pieczęci. Jednak art. 27b dodany przez art. 1 pkt 25 ustawy z dnia 6 września 2001r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 125 poz. 1368) nadał mu takie prawo. Przepis ten bowiem jednoznacznie stanowi, że wierzyciele, którzy na mocy odrębnych przepisów nie zostali upoważnieni do korzystania z pieczęci urzędowej, mogą jej używać do oznaczania tytułów wykonawczych oraz zarządzeń zabezpieczenia.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wyczerpująco wyjaśniono jakim wymogom powinna odpowiadać pieczęć odciśnięta w tytule wykonawczym wystawionym przez wierzyciela aby mogła zostać uznana za pieczęć urzędową.

Niespornym jest w sprawie, że pieczęć odciśnięta w przedmiotowym tytule nie spełnia wymiarów określonych w przepisie § 11 ust. 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 1955r. w sprawie tablic i pieczęci urzędowych (Dz.U. Nr 47, poz. 316 ze zm.).

W związku z powyższym Dyrektor Izby Skarbowej w S. prawidłowo stwierdził, że tytuł wykonawczy wystawiony przez skarżącego wierzyciela nie zawiera wszystkich elementów wskazanych w art. 27 cyt. ustawy, a to w konsekwencji powoduje niedopuszczalność egzekucji w postępowaniu egzekucyjnym

w administracji .

Dlatego na podstawie art.151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Sąd orzekł jak w sentencji.