Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Michał Sowiński, Sędzia WSA - Jolanta Bożek (spr.), Sędzia WSA - Danuta Dopierała, Protokolant - Marcin Woźniak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi B.K. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu kary pieniężnej. skargę oddala

Przedmiotem skargi wniesionej przez B.K. jest decyzja Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] marca 2008 r., nr [...], utrzymująca w mocy decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] listopada 2007 r., nr [...] o odmowie umorzenia należności z tytułu kary pieniężnej.

Skarżona decyzja wydana została w następującym tanie faktycznym.

[...] Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego, decyzją z [...] czerwca 2005 r., nałożył na stronę karę pieniężną w wysokości [...], zł. za niezainstalowanie przyrządu kontrolnego, wykonywanie transportu drogowego lub przewozu na potrzeby własne bez uiszczenia opłaty za przejazd po drogach krajowych i wykonywanie przewozu na potrzeby własne bez wymaganego zaświadczenia.

Następnie, po rozpatrzeniu pisma strony z dnia 4 lipca 2005 r. o umorzenie nałożonej kary, [...] Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego, decyzją z [...] sierpnia 2005 r. odmówił skarżącej umorzenia należności pieniężnej.

W wyniku rozpatrzenia odwołania, decyzją z [...] listopada 2005 r., nr [...] Główny Inspektor Transportu Drogowego utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję z [...] sierpnia 2005 r.

Wyrokiem z 29 czerwca 2006 r., sygnatura akt III SA/Wa 383/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z [...] sierpnia 2005 r.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, iż wydając decyzję, organ nie dokonał analizy zgromadzonych w sprawie dokumentów, a także nie ocenił sytuacji materialnej oraz rodzinnej skarżącej w kontekście przesłanek zawartych w § 3 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i tryby umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2001 r. , Nr 6, poz. 54).

Rozpatrując sprawę ponownie [...] Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego, decyzją z [...] marca 2007 r. odmówił skarżącej umorzenia należności pieniężnej w wysokości [...], zł.

W dniu [...] maja 2007 r. Główny Inspektor Transportu Drogowego uchylił decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z [...] marca 2007 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania z uwagi na fakt, iż organ I instancji nienależycie przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie.

Mając na uwadze powyższe, pismem z 1 czerwca 2007 r. [...] Wojewódzki Inspektor Transportu wezwał skarżącą do przedstawienia dokumentów obrazujących sytuację materialną zainteresowanej. W odpowiedzi, przy piśmie z 23 czerwca 2007 r. strona nadesłała formularz: "zaliczka miesięczna na podatek dochodowy" na kwiecień 2007 r., dokument wskazujący na wysokość dochodu osiągniętego od stycznia do kwietnia 2007 r. oraz "zestawienie zapisów księgowych" dokonanych w ww. okresie.

Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, decyzją z [...] listopada 2007 r., nr [...][...] Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego odmówił umorzenia należności pieniężnej wskazując, iż nadesłane przez stronę dokumenty dotyczące sytuacji materialnej skarżącej nie dają podstaw do umorzenia należności.

Decyzją z [...] marca 2008 r., nr [...] Główny Inspektor Transportu Drogowego, powołując w podstawie prawnej art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) oraz art. 42 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r., Nr 249, poz. 2104 ze zm.) utrzymał w mocy decyzję z [...] listopada 2007 r., nr [...], z uwagi na fakt, iż w przypadku skarżącej nie zachodzi żadna z przesłanek umorzenia należności pieniężnych, wymienionych w art. 42 ustawy o finansach publicznych.

Na powyższą decyzję skarżąca wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której zwróciła się o jej uchylenie bądź zmianę i wydanie orzeczenia uwzględniającego prośbę o umorzenie należności.

Skarżąca wskazała, ze w przedmiotowej sprawie działanie organu miało charakter dowolny, bowiem wydając zaskarżoną decyzję Główny Inspektor Transportu Drogowego nie dokonał analizy sytuacji materialnej i rodzinnej, w jakiej się znalazła. Ponadto zarzuciła, iż zaskarżona decyzja nie spełnia wymogów określonych w art. 107 § 1 i 3 k.p.a. gdyż nie posiada uzasadnienia prawnego i faktycznego.

W odpowiedzi na skargę Główny Inspektor Transportu Drogowego wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania, albo też przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c p.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 k.p.a. (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.). Zgodnie natomiast z unormowaniem art. 134 p.p.s.a. sąd dokonując oceny zaskarżonego aktu rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Oceniając zaskarżoną decyzję z punktu widzenia wskazanych wyżej kryteriów, Sąd stwierdził, iż nie narusza ona prawa w stopniu uzasadniającym jej uchylenie.

Przedmiotem postępowania, w którym wydana została zaskarżona do Sądu decyzja z dnia [...] marca 2008 r., jak i poprzedzająca ją decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] listopada 2007 r. było umorzenie należności pieniężnej z tytułu kary pieniężnej nałożonej na stronę decyzją [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] czerwca 2005 r.

Odnosząc się do zarzutów skargi należy zauważyć, że nie można zgodzić się z argumentacją strony skarżącej, która wskazuje, iż wydając zaskarżoną decyzję organ nieprawidłowo oparł się jedynie na treści art. 42 ustawy o finansach publicznych, pomijając analizę sytuacji zainteresowanej w oparciu o przesłanki wskazane w § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa. Skarżąca wskazała, że powyższe działanie organu było niezgodne z wytycznym zawartym w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2006 r., sygnatura akt III SA/Wa 383/06.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że w wyżej wymienionym orzeczeniu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z [...] listopada 2005 r. oraz poprzedzającą ją decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z [...] sierpnia 2005 r. Decyzje te wydane zostały w stanie prawnym, w którym obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i tryby umarzania, odraczania lub rozkładania na raty spłat należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2001 r. , Nr 6, poz. 54).

Wyjaśnić jednakże należy, iż w związku z wejściem w życie ustawy z 8 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 249, poz. 1832), kwestie przyznawania ulg w spłacie należności pieniężnych przypadających państwowym jednostkom organizacyjnym sektora finansów publicznych – regulowane uprzednio przez przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 2001 r., a następnie przez przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 29 czerwca 2006 r. (Dz. U. Nr 117, poz. 791) – wprowadzono do ustawy o finansach publicznych.

Podkreślenia zatem wymaga, że zarówno [...] Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego jak i Główny Inspektor Transportu Drogowego – wydając zaskarżoną decyzję z [...] marca 2008 r. oraz poprzedzającą ją decyzję z [...] listopada 2007 r. – orzekali w stanie prawnym, w którym powołane przez skarżącą przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 stycznia 2001 r., nie mogły już stanowić materialnoprawnej podstawy rozstrzygnięcia. Prawidłowo zatem zaskarżoną decyzję wydano w oparciu o obecnie obowiązujący art. 42 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Zgodnie z treścią ww. przepisu należności pieniężne, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej, przypadające państwowym jednostkom budżetowym, państwowym zakładom budżetowym, państwowym gospodarstwom pomocniczym i państwowym funduszom celowym, mogą być umarzane w całości lub w części, a ich spłata odraczana lub rozkładana na raty, z zastrzeżeniem ust. 7, gdy:

1) osoba fizyczna - zmarła, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawiła ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów, albo pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej wysokość 6.000 zł;

2) osoba prawna - została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie;

3) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne;

4) jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji.

Z uwagi na fakt, iż umorzenie należności pieniężnych jest instytucją o charakterze wyjątkowym, szczególnie istotne jest prawidłowe stosowanie prawnych przesłanek umorzenia tych należności. W ocenie Sądu Generalny Inspektor Transportu Drogowego prawidłowo, bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów uznał, iż w rozpoznawanej sprawie nie zaistniała żadna z przesłanek wymienionych w art. 42 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy. W toku prowadzonego postępowania strona została wezwana do przedłożenia dokumentów potwierdzających okoliczność wystąpienia przesłanek wymienionych w powołanym wyżej przepisie. W związku z powyższym zainteresowana nadesłała dokumenty potwierdzające wysokość straty ([...] złotych) jaką poniosła w okresie od stycznia do kwietnia 2007 r. w związku z prowadzoną działalności gospodarczą. Podkreślić jednakże należy, iż w ocenie Sądu organ prawidłowo stwierdził, że fakt, iż działalność gospodarcza przynosi straty nie uzasadnia przypuszczenia, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności. Wysokość poniesionej straty nie przesądza bowiem o fakcie, że wydatki egzekucyjne będą wyższe niż kwota uzyskana w wyniku przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego. Zasadnie również przyjęto, że brak jest podstaw do stwierdzenia, że w sprawie skarżącej postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne. Oznacza to, że nie zaszły okoliczności przewidziane w pkt 3 ust. 1 art. 42 ustawy.

Wskazane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji przesłanki przewidziane w pkt 1 i 2 ust. 1 art. 42 ustawy odnoszą się odpowiednio do sytuacji w której nastąpiła śmierć dłużnika oraz w której dłużnikiem jest osoba prawna, dlatego też, organ orzekający zasadnie stwierdził, że z oczywistych powodów przesłanki takie nie wystąpiły. W przedmiotowej sprawie nie może mieć również zastosowania przesłanka określona w art. 42 ust. 1 pkt 4. W przepisie tym mowa bowiem o likwidacji jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

Sąd za bezzasadny uznał także argument skarżącej wskazujący, iż sytuacja zainteresowanej jest trudniejsza niż większości podatników. Wyjaśnić należy, iż subiektywne odczucie, nie poparte stosownymi dowodami nie może stanowić podstawy uwzględnienia żądań strony skarżącej.

Nie sposób także zgodzić się z zainteresowaną, iż zaskarżona decyzja nie spełnia wymogów określonych w art. 107 § 1 i 3 k.p.a. Analiza okoliczności faktycznych dotyczących sytuacji skarżącej - w kontekście mających zastosowanie w sprawie przesłanek prawa materialnego - znalazła bowiem odzwierciedlenie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Organ zwrócił bowiem uwagę na trudną sytuację rodzinną zainteresowanej, która utrzymuje dwoje dzieci i bezrobotnego męża. Rozważono również argumentację, iż zapłata nałożonej kary będzie się wiązać z likwidacją działalności gospodarczej, zaś kwota jaką skarżąca uzyska ze sprzedaży posiadanego samochodu nie wystarczy na pokrycie wszystkich zobowiązań. Jednocześnie wyjaśniono, iż sytuacja finansowa skarżącej choć bez wątpienia trudna, nie wyczerpuje żadnej z przesłanek wymienionych w art. 42 ww. ustawy.

Reasumując Sąd podkreśla, iż przepis art. 42 ustawy o finansach publicznych sformułowany jest na zasadzie uznania administracyjnego, którego praktyczne zastosowanie jest jednak dopuszczalne w razie zaistnienia chociażby jednej z wymienionych w nim przesłanek prawnych. Oznacza to, że nie wystąpienie takiej przesłanki, jak to miało miejsce w rozpatrywanej sprawie, stanowi istotną przeszkodę do wydania decyzji pozytywnej dla wnioskodawcy.

Z przedstawionych wyżej względów Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu, dlatego też działając na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.