Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Renata Detka,, Sędzia WSA Jacek Kuza, Protokolant Sekretarz sądowy Andrzej Stolarski, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 7 maja 2008r. sprawy ze skargi W. B. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie przekazania pisma według właściwości I. oddala skargę; II. przyznaje od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach na rzecz radcy prawnego R. G. kwotę 292,80 (dwieście dziewięćdziesiąt dwa i 80/100) złotych, w tym 52,80 (pięćdziesiąt dwa i 80/100) złotych VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu; III. przyznaje od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach na rzecz adwokata R. K. kwotę 292,80 (dwieście dziewięćdziesiąt dwa i 80/100) złotych, w tym 52,80 (pięćdziesiąt dwa i 80/100) złotych VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Postanowieniem z dnia [...] znak: [...] Zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, działający z upoważnienia Prezydenta Miasta, na podstawie art. 65 § 1, art. 123, art. 125 § 1, art. 141 k.p.a. przekazał wniosek W. B. o udzielenie pomocy jej bratu R. Z. Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w G.

W motywach rozstrzygnięcia wskazano, iż postanowieniem z dnia [...] Wojewoda, do którego wpłynęło przedmiotowe pismo, przekazał je do rozpatrzenia Miejskiemu Ośrodkowi Pomocy Rodzinie – zgodnie z właściwością.

Organ I instancji podniósł, iż pomimo kilkakrotnych odwiedzin w miejscu zameldowania R. Z. przy [...] , nie udało się nawiązać z nim kontaktu. W środowisku sąsiedzkim uzyskano natomiast informację, iż brat wnioskodawczyni na stałe zamieszkuje w miejscowości S., gmina G., co w ocenie organu uzasadnia przekazanie wniosku Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w G. – według właściwości.

Zażalenie na w/w rozstrzygnięcie, uzupełnione pismem z dnia 19.11.2007r. i 30.11.2007r., złożyła W. B.

Postanowieniem z dnia [...] znak: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 k.p.a. utrzymało w mocy postanowienie organu I instancji.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy stwierdził, iż wniosek W. B. został zasadnie przekazany do rozpatrzenia organowi pomocy społecznej właściwemu miejscowo ze względu na miejsce faktycznego zamieszkania R. Z.– stosownie do art. 65 § 1 k.p.a. w związku z art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Z ustaleń organu wynika bowiem niezbicie, iż miejscem zamieszkania R. Z. jest miejscowość S., gmina G.. Ponadto brat wnioskodawczyni jest osobą pełnoletnią, zdolną do czynności prawnych, nie umocował siostry do działania w jego imieniu, a wręcz odwrotnie, stwierdził, iż nie wyraża zgody na udostępnienie swojego mieszkania w K. dla siostry i jej córki i nie chce żadnej pomocy społecznej.

Skargę na postanowienie organu II instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wniosła W. B. Skarżąca wskazała, iż R. Z. nie jest w pełni zdolny do czynności prawnych, wymaga pomocy. Podniosła, iż obowiązkiem jej brata jest zameldowanie w jego mieszkaniu siostrzenicy i zarabianie na wynajmowaniu tego lokalu. Natomiast wywiad środowiskowy, w ocenie skarżącej, powinien być przeprowadzony w miejscu stałego zameldowania R. Z.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25.07.2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 cyt. ustawy). Oznacza to, że w postępowaniu sądowo- administracyjnym badaniu podlega, po pierwsze – prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do stanu faktycznego sprawy, a po drugie – trafność wykładni tych przepisów. Z kolei zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą p.p.s.a., Sąd, uwzględniając skargę na decyzję (postanowienie), uchyla ją w całości lub części, jeżeli stwierdzi:

a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,

b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,

c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Sądowa kontrola legalności orzeczeń administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a Sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a.).

Rozpatrując skargę w ramach tak zakreślonej kognicji Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszeń prawa skutkujących koniecznością uchylenia lub stwierdzenia nieważności postanowienia organu I bądź II instancji.

Podstawę prawną postanowienia organu I instancji stanowił art. 65 § 1 k.p.a., zgodnie z którym, jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego postanowieniem, na które służy zażalenie. Samorządowe Kolegium Odwoławcze, utrzymując w mocy w/w rozstrzygnięcie, stwierdziło, że organem właściwym do rozpoznania wniosku W. B. o udzielenie pomocy jej bratu R. Z. jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w G. – stosownie do dyspozycji art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.).

Stanowisko organów obu instancji jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 19 k.p.a. jednym z podstawowych obowiązków organu administracji publicznej jest ustalenie przez ten organ swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Ustalenie organu właściwego do orzekania w danej sprawie ma zasadnicze znaczenie, albowiem wydana wskutek naruszenia przepisów o właściwości decyzja (lub postanowienie) jest dotknięta kwalifikowaną wadą skutkującą stwierdzeniem jej nieważności w oparciu o art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a. W orzecznictwie sądowym ugruntował się pogląd, zgodnie z którym "w myśl art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a. naruszenie każdego rodzaju właściwości przez organ administracji publicznej powoduje nieważność decyzji bez względu na trafność jej merytorycznego rozstrzygnięcia" (por. wyrok NSA z dnia 7.10.1982r., II SA 1119/82, ONSA 1982 nr 2 poz. 95). Podkreślić trzeba, że przy ustalaniu zakresu właściwości miejscowej organu zastosowanie znajduje przepis art. 21 § 1 k.p.a., zgodnie z którym właściwość miejscową organu administracji publicznej ustala się m. in. według miejsca zamieszkania (siedziby) strony w kraju, a w braku zamieszkania w kraju - według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron (pkt 3). Należy przy tym pamiętać, że przepisem szczególnym w stosunku do cyt. art. 21 § 1 k.p.a. jest art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który normuje właściwość organów w postępowaniu dotyczącym spraw z zakresu pomocy społecznej. Jak wynika bowiem z ostatniego z powołanych przepisów właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie.

Na gruncie niniejszej sprawy organ odwoławczy trafnie wskazał, że miejscem zamieszkania jest miejsce, w którym dana osoba stale przebywa i gdzie znajduje się jej centrum życiowe. Stwierdzić bowiem należy, iż zgodnie z przepisem art. 25 kodeksu cywilnego miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której przebywa ona z zamiarem stałego pobytu, zaś o zamieszkiwaniu w danej miejscowości można mówić wówczas, gdy występujące okoliczności pozwalają przeciętnemu obserwatorowi na wyciągnięcie wniosków, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej dorosłej osoby fizycznej (por. postanowienie NSA z dnia 30.03.2006r., I OW 265/05, LEX nr 198360). Z kolei samo zameldowanie, będące kategorią prawa administracyjnego, nie przesądza o miejscu zamieszkania w rozumieniu prawa cywilnego (por. postanowienie NSA z dnia 15.02.2006r., I OW 231/05, LEX nr 201525), a w konsekwencji także o miejscu przeprowadzenia ewentualnego wywiadu środowiskowego – czego domaga się skarżąca.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że R. Z. stale przebywa w miejscowości S., Gmina G., co prawidłowo ustalił organ I instancji. Świadczy o tym treść notatki służbowej z dnia 19.10.2007r. (k. 6), sporządzonej przez pracownika Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie, z której wynika, iż podczas trzykrotnych wizyt pod wskazanym przez W. B. adresem przy [...] w K. nikogo tam nie zastano. Sąsiedzi udzielili informacji, iż R. Z. zamieszkuje na stałe we wsi S., gmina G., zaś w mieszkaniu w K. przebywa jedynie sporadycznie. Z powyższych względów zasadnie organy obu instancji przyjęły, iż organem właściwym do rozpoznania złożonego przez W. B. wniosku o przyznanie pomocy społecznej jej bratu jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w G. Takie zaś prawidłowe ustalenia organów stanowiły podstawę do przekazania wniosku skarżącej w trybie art. 65 § 1 k.p.a. – Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej w G.

W świetle powyższego zarzuty podniesione w skardze nie mogły odnieść zamierzonego skutku, zwłaszcza, iż większość z nich dotyczyła żądań w zakresie merytorycznego załatwienia wniosku.

Wobec braku okoliczności, które z urzędu należałoby wziąć pod uwagę, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a.

O kosztach udzielonej pomocy prawnej Sąd orzekł jak w pkt II sentencji wyroku na podstawie § 2 ust. 3, § 15 w zw. z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.) w związku z art. 250 ustawy p.p.s.a.

Z kolei orzeczenie zawarte w punkt III wyroku uzasadnia § 2 ust. 3, § 19 w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit. c, § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163 poz. 1348 ze zm.) w związku z art. 250 ustawy p.p.s.a.