drukuj    zapisz    Powrót do listy

6115 Podatki od nieruchomości, Podatek od nieruchomości Podatkowe postępowanie, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę kasacyjną, II FSK 206/05 - Wyrok NSA z 2006-02-03, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II FSK 206/05 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2006-02-03 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2005-02-24
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Antoni Hanusz /przewodniczący sprawozdawca/
Teresa Porczyńska
Włodzimierz Kubiak
Symbol z opisem
6115 Podatki od nieruchomości
Hasła tematyczne
Podatek od nieruchomości
Podatkowe postępowanie
Sygn. powiązane
I SA/Wr 2908/03 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2004-10-06
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 8 poz. 60 art. 21 par. 3, art. 240-257
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 stycznia 2005 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Ordynacja podatkowa
Tezy

Instytucja stwierdzenia nadpłaty nie może być wykorzystywana do wzruszania ostatecznych decyzji wymiarowych wydanych na podstawie art. 21 par. 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /t.j. Dz.U. 2005 nr 8 poz. 60 ze zm./.

Tryb postępowania podatkowego zmierzającego do stwierdzenia nadpłaty nie jest nadzwyczajnym środkiem prawnym, dzięki któremu można wzruszyć ostateczne decyzje podatkowe, gdyż środki te zostały określone enumeratywnie w przepisach rozdziałów 17, 18 i 19 powołanej Ordynacji podatkowej.

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2006 r. na rozprawie w Wydziale II Izby Finansowej sprawy ze skargi kasacyjnej KGHM "PM" S.A. Oddział Zakłady Górnicze "L." siedzibą w L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 6 października 2004r. I SA/Wr 2908/03 w sprawie ze skargi Prokuratora Okręgowego w L., Gminy Miejskiej L. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 11 września 2003 r. (...) w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za rok 1999 - oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 października 2004, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w sprawie I SA/Wr 2908/03, uchylił zaskarżoną przez Prokuratora Okręgowego w L. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 11 września 2003 r., w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty z tytułu podatku od nieruchomości za rok 1999 rok, oraz orzekł, iż decyzja ta nie podlega wykonaniu. Zaskarżoną do sądu administracyjnego decyzją uchylono w całości decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie odmowy stwierdzenia nadpłaty z tytułu podatku od nieruchomości za 1999 rok i stwierdzającą nadpłatę w podatku od nieruchomości za 1999 rok.

W toku prowadzonego postępowania, Prezydent Miasta L. określił decyzją z dnia 8 marca 1999 r., utrzymaną w mocy decyzją SKO z dnia 22 czerwca 1999 r./ KGHM "PM" SA Oddział Zakłady Górnicze "L." w L. wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za rok 1999 rok oraz wysokość zaległości podatkowej za miesiąc styczeń i luty 1999 rok wraz z odsetkami za zwłokę. Ustalono także, że KGHM "PM" SA Oddział Zakłady Górnicze "L." w L. pismem z dnia 6 listopada 2001 r. wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości na rok 1999. W uzasadnieniu wskazała, iż w deklaracji w sprawie podatku od nieruchomości za rok 1999 zadeklarowała i wpłaciła podatek z tego tytułu w kwocie większej niż należna. Nadpłata powstała na skutek błędnego opodatkowania wyrobiska górniczego, które w ocenie wnioskodawcy, to jest podatnika, nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Prezydent Miasta L., po rozpatrzeniu tego wniosku, decyzją z dnia 7 stycznia 2002 r. umorzył postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości stwierdzając, iż ponowne rozstrzygnięcie tej sprawy stało się bezprzedmiotowe z uwagi na wcześniejsze prawomocne rozstrzygnięcie tej kwestii. W dalszej kolejności, SKO w L. rozpoznając odwołanie od tej decyzji uchyliło ten akt w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania przez organ I instancji. W wyniku ponownego przeprowadzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za rok 1999, Prezydent Miasta L. decyzją z dnia 2 sierpnia 2002 r. odmówił stwierdzenia nadpłaty. SKO w L. rozpoznając ponowne odwołanie, decyzją z dnia 13 listopada 2002 r. uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania organowi I instancji.

W następstwie tego, Prezydent Miasta L. decyzją z dnia 19 grudnia 2002 r. ponownie odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za rok 1999, a SKO w L., po rozpoznaniu odwołania od tego rozstrzygnięcia, decyzją z dnia 28 kwietnia 2003 r. ponownie uchyliło decyzję Prezydenta Miasta L. i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania przez organ I instancji. Prezydent Miasta L. po raz kolejny decyzją z dnia 12 czerwca 2003 r. odmówił stwierdzenia nadpłaty. W konsekwencji, SKO w L. wydając w dniu 11 września 2003 r. zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, uchyliło decyzję z dnia 12 czerwca 2003 r. oraz stwierdziło nadpłatę. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia stwierdzono, iż wyrobiska górnicze nie są objęte przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a skoro tak, to dokonana wpłata stanowi nadpłatę w rozumieniu art. 72 par. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /t.j. Dz.U. 2005 nr 8 poz. 60/.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w zaskarżonym wyroku stwierdził zasadność skargi, wniesionej przez Prokuratora Okręgowego w L., na decyzję SKO w L. z dnia 11 września 2003 r. W ocenie Sądu, żądanie stwierdzenia nadpłaty w podatku, wniesione i nie rozpatrzone przed 1 stycznia 2003 r., zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 12 września 2002 r. o zmianie ustawy Ordynacja podatkowa oraz zmianie niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 169 poz. 1387/, podlega załatwieniu na podstawie przepisów w brzmieniu nadanym powołaną ustawą. Podatnik więc, w roku 2001 mógł wystąpić z żądaniem stwierdzenia nadpłaty, jeśli w deklaracji wykazał zobowiązanie podatkowe nienależne lub w wysokości większej od należnej i wpłacił zadeklarowany podatek. Jednocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty był obowiązany złożyć skorygowaną deklarację. Organ podatkowy natomiast zobowiązany był do wydania decyzji jedynie w przypadku kwestionowania istnienia nadpłaty lub jej wysokości.

W dalszej kolejności sąd I instancji argumentował, iż w rozpoznawanej sprawie SKO w L. niesłusznie uznało, że postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty może się toczyć, mimo istnienia ostatecznej decyzji podatkowej określającej zobowiązanie podatkowe i zaległość podatkową. Zdaniem Sądu więc, postępowanie o stwierdzenie nadpłaty było bezprzedmiotowe, gdyż twierdzenie, że decyzja wymiarowa wywiera skutek prawny jedynie w części określającej zaległość podatkową, a w pozostałej części ma jedynie charakter informacyjny nie jest prawidłowe. Sąd I instancji stwierdził również, iż do czasu wyeliminowania z obrotu prawnego wadliwej decyzji w trybie prawem przewidzianym nie można pomijać skutków prawnych wywieranych tą decyzją. W konsekwencji sąd I instancji uznał, iż weryfikacja spornego zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 1999 rok powinna nastąpić poprzez wzruszenie decyzji podatkowej a nie poprzez stwierdzenie wysokości nadpłaty.

W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 grudnia 2004 r., podatnik, to jest KGHM "PM" Spółka Akcyjna, zaskarżyła powyższy wyrok w całości zarzucając mu na podstawie art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy naruszenie art. 135 tej ustawy polegające na niezastosowaniu przez sąd I instancji przewidzianych w tym akcie środków w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 8 marca 1999 r., określającej wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości za 1999 rok oraz podtrzymującej ją decyzji SKO w L. z dnia 22 czerwca 1999 r. Także w stosunku do decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 12 czerwca 2003 r. odmawiającej stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za 1999 rok, jako decyzji wydanych bez podstawy prawnej w granicach sprawy, której dotyczyła rozpatrywana przez WSA skarga, a które to działanie było niezbędne dla końcowego jej załatwienia.

Wskazując na powyższy zarzut podatnik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu w całości i przekazanie sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

W ocenie strony skarżącej, sąd I instancji dostrzegając, iż dla merytorycznego rozpatrzenia wniosku podatnika o stwierdzenie nadpłaty niezbędne było usunięcie z obrotu prawnego pierwotnej decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 8 marca 1999 r., określającej wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości oraz podtrzymującej ją decyzji SKO, na podstawie art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zobowiązany był do podjęcia działań w celu usunięcia zidentyfikowanego naruszenia prawa. Zdaniem autora skargi kasacyjnej norma wyrażona w art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dotyczy środka umożliwiającego realizację sądowej kontroli działań organów administracji i zobowiązuje sąd do dążenia do wyeliminowania aktów niezgodnych z prawem. Sąd I instancji miał obowiązek dokonać weryfikacji wszystkich wydanych w granicach rozpoznawanej sprawy decyzji, jeśli było to konieczne do końcowego załatwienia sprawy.

W dalszej kolejności podniesiono, iż przedmiotem rozstrzygnięcia w rozpoznawanej sprawie była decyzja SKO w L. stwierdzająca nadpłatę w podatku od nieruchomości za 1999 rok. Natomiast postępowanie to prowadzone było w granicach sprawy administracyjnej dotyczącej wymiaru zobowiązania podatnika w tym podatku. Istotą postępowania było zaś zastosowanie w odniesieniu do określonego stanu faktycznego przepisów dotyczących podatku od nieruchomości w celu określenia właściwej wysokości tego zobowiązania. Warunkowało to rozstrzygnięcie w kwestii istnienia nadpłaty. Stosownie zaś do art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 134 par. 1 tej ustawy, w ocenie strony skarżącej, zakres kognicji sądu administracyjnego obejmował wszystkie wydane decyzje wydane w toku tego postępowania podatkowego w przedmiocie wymiaru spółce podatku od nieruchomości za 1999 rok.

Dodano również, iż Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, dążąc do umożliwienia prawidłowej wysokości zobowiązania podatnika w podatku od nieruchomości za 1999 rok, działając na podstawie art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w związku z art. 247 par. 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, powinien był stwierdzić nieważność decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 8 marca 1999 r. oraz podtrzymującej ją decyzji SKO z dnia 22 czerwca 1999 r. jako wydanych bez podstawy prawnej. Podniesiono również, iż sąd I instancji zobowiązany był również wydając zaskarżony wyrok uchylić poprzedzającą uchyloną decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia 12 czerwca 2003 r., jak również wadliwej decyzji tego organu z dnia 31 lipca 2001 r.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw wobec czego podlega oddaleniu. W rozpatrywanej sprawie należy poddać kontroli kasacyjnej zarzut skierowany pod adresem sądu administracyjnego, dotyczący naruszenia przepisów art. 135 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Mając na uwadze tak sformułowany zarzut naruszenia przez Sąd prawa materialnego powiedzieć należy, iż podstawy skargi kasacji stanowią najważniejszy jej wymóg, gdyż decydują o jej istocie i charakterze. Podstawy i wnioski skargi kasacyjnej składają się bowiem na jej granice. Mają one, co do zasady, charakter wiążący sąd. Z treści art. 183 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wynika bowiem, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc jedynie pod uwagę nieważność postępowania sądowego. Ta ostatnia sytuacja nie ma natomiast miejsca, wobec czego Sąd ten związany jest granicami kasacji sformułowanymi przez skarżącego.

Ustosunkowując się do zarzutu naruszenia przepisów art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi wskazać należy na jego treść. Zgodnie z nią sąd obowiązany jest stosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów i czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wywiązał się jednak z obowiązku wydania orzeczenia, w wyniku którego z obrotu prawnego wyeliminowano niezgodną z prawem decyzję podatkową Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 11.09.2003 r.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, iż wbrew twierdzeniom autora skargi kasacyjnej sąd, którego orzeczenie zaskarżono nie uznał, iż zachodziły przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 8 marca 1999 r. określającą wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości za 1999 r. Sąd I instancji w ogóle nie zajmował się sprawą nieważności tej decyzji. Jego wypowiedź, na str. 7 zaskarżonego wyroku, nie zawiera oceny prawnej decyzji Prezydenta Miasta L. z dnia 8 marca 1999 r. Sąd wyraził natomiast, słuszny w swej treści pogląd, iż do czasu wyeliminowania wadliwej decyzji podatkowej nie można pomijać jej skutków prawnych, jakie ona wywołuje. Kontynuując wywód sądu w tym zakresie trzeba dodać, iż taką decyzję należało zatem wyeliminować z obrotu prawnego w sposób prawem przewidziany. Skoro tego nie uczyniono, co nie budzi wątpliwości w świetle akt sprawy, wobec tego stała się ona decyzją ostateczną.

Mając na uwadze te okoliczności sprawy, a także treść art. 135 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należy powiedzieć, iż nie można było prowadzić postępowania podatkowego w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty w podatku od nieruchomości za 1999r., aby w ten sposób zmienić kształt zobowiązania podatkowego w tym podatku. W konsekwencji nie można było stwierdzić braku zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę. Instytucja stwierdzenia nadpłaty nie może być bowiem wykorzystywana do wzruszania ostatecznych decyzji wymiarowych wydanych na podstawie art. 21 par. 3 Ordynacji podatkowej. Tryb postępowania podatkowego zmierzający do stwierdzenia nadpłaty nie jest nadzwyczajnym środkiem prawnym dzięki któremu można wzruszyć ostateczne decyzje podatkowe, gdyż środki te określone zostały enumeratywnie w przepisach rozdziałów 17, 18 i 19 Ordynacji podatkowej.

Z tych przyczyn, na podstawie art. 184 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt