drukuj    zapisz    Powrót do listy

6042 Gry losowe i zakłady wzajemne, Gry losowe Inne, Minister Finansów, Uchylono zaskarżony wyrok i uchwały organów administracji I i II instancji, II GSK 1880/11 - Wyrok NSA z 2013-09-10, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 1880/11 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2013-09-10 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-08-31
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Czesława Socha /sprawozdawca/
Krystyna Anna Stec /przewodniczący/
Małgorzata Korycińska
Symbol z opisem
6042 Gry losowe i zakłady wzajemne
Hasła tematyczne
Gry losowe
Inne
Sygn. powiązane
VI SA/Wa 2025/10 - Wyrok WSA w Warszawie z 2011-04-18
Skarżony organ
Minister Finansów
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i uchwały organów administracji I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2009 nr 201 poz 1540 art 2 ust 1 pkt 5
Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.
Dz.U. 2005 nr 8 poz 60 art 122, art 197 par 1
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - tekst jedn.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Krystyna Anna Stec Sędzia NSA Małgorzata Korycińska Sędzia NSA Czesława Socha (spr.) Protokolant Dorota Gaj - Mizerska po rozpoznaniu w dniu 3 września 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skarg kasacyjnych P. F. P. S. oraz P. Z. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 kwietnia 2011 r. sygn. akt VI SA/Wa 2025/10 w sprawie ze skargi P. F. P. S. na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie rozstrzygnięcia o uznaniu gry za grę losową 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Ministra Finansów z dnia [...] marca 2010 r., nr [...]; 3. zasądza od Ministra Finansów na rzecz P. F. P. S. kwotę 820 (osiemset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego, 4. zasądza od Ministra Finansów na rzecz P. Z. P. 320 (trzysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2011 r. o sygn. VI SA/Wa 2025/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę P. F. P.S. z siedzibą w W. na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie rozstrzygnięcia o uznaniu gry w karty za grę losową.

Sąd I instancji przyjął, że ocena gry w karty – poker sportowy (Texas Hold'em)

za grą losową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540) była uzasadniona. Wynika to z faktu, że wynik tej gry zależy w szczególności od przypadku, gdyż gra polega na rozdaniu kart, na które gracz nie ma żadnego wpływu. Wynik tej gry zależy zatem nie tylko od działań gracza, które nie są w stanie wyeliminować przypadku (założenia), ani też od działań pozostałych uczestników, na które gracz nie ma wpływu, ale przede wszystkim od przypadku. Podzielił także ocenę, że w grach, w których jeden z etapów zależy od przypadku, również wynik całej gry zależy od przypadku. Oznacza to, że poker sportowy należało zaliczyć także do gier w karty, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 5 tej ustawy. Kwalifikacja ta jest zatem zbiorcza i obejmuje wszystkie rodzaje i typy gry w pokera, o ile spełniają one warunek losowości.

Ocena powyższa zdaniem Sądu I instancji jest następstwem regulacji prawnej zawartej w art. 2 ust. 1 powyższej ustawy. Chodzi zatem o to, że według tego przepisu grami losowymi są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. W powołanym przepisie gry takie (ich rodzaje) zostały enumeratywnie wymienione w pkt od 1 do 11, przy czym w pkt 5 tegoż wyliczenia wymieniono gry w karty: black jack, poker, baccarat. Oznacza to, że na pojęcie gier losowych składają się dwa elementy: określenie tego rodzaju gier poprzez podanie ich cech istotnych oraz wyczerpujące, pełne wyliczenie gier składających się na ten rodzaj. W konsekwencji, że gra posiadająca określone w ustawie cechy i mieszcząca się w ustawowym katalogu gier jest grą losową, bądź też nie ma takiego charakteru, to znaczy nie jest grą losową.

Sąd I instancji uznał za niesporne w sprawie dwie cechy definicji gry losowej. Chodzi o oparcie gry na regulaminie oraz wygrane pieniężne lub rzeczowe. Do tych ostatnich zaliczył także formę punktów turniejowych. Kwestią najbardziej dyskusyjną uznał Sąd jej losowy charakter gry, gdyż wynik zgodnie z zapisem art. 3 ust. 1 ustawy zależy od przypadku. Istotnym jest to, że zasada gry w pokera sportowego nie jest odmienna od zasad gry w karty poker, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy. Gra polega na rozdaniu kart, na które gracz nie ma żadnego wpływu. W tym zakresie nie można mówić o umiejętnościach gracza oraz przyjętej przez niego strategii, gdyż nie mają wpływu na zwycięski układ kart, umożliwiający zwycięstwo.

Nie podzielił Sąd I instancji oceny, że gra traci cechy gry losowej, gdyż gracz swoimi umiejętnościami jest w stanie zniwelować przypadek, oddziaływanie przypadku.

Sąd I instancji także nie podzielił wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego, uznając go za zbędny, skoro zmierzał do wyjaśnienia na ile w grze pokera sportowego istotny jest element losowy. W ocenie Sądu I instancji nie jest to problem kwalifikacji, stopnia wpływu umiejętności grającego na wynik gry lecz samego założenia, które wyklucza wyłączenie przypadku w grach losowych.

Nie dopatrzył się Sąd I instancji naruszenia przepisu art. 181, jak też art. 120, 121 i 210 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej.

Powyższe powody stanowiły podstawę do oddalenia skargi w związku ze złożonym wnioskiem o uznanie, że gra w karty – poker sportowy (Texas Hold'em) nie jest grą losową.

Skargę kasacyjną na powyższy wyrok w całości złożyła [...] i [...].

[...] zarzuciła naruszenie prawa materialnego i procesowego. Domagała się uchylenia zaskarżonego orzeczenia oraz decyzji organów obu instancji lub przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem zwrotu kosztów postępowania na jej rzecz według norm przepisanych.

Powołując się na naruszenie prawa materialnego, zarzuciła błędną interpretację art. 2 ust. 1 (zdanie pierwsze) i ust. 1 pkt 5 w związku z art. 2 ust. 6, 5 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1540), art. 2 i 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Naruszenie przepisów postępowania jako mających istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 106 § 3 i § 5, 141 § 4, 145 ust. 1 pkt 1 lit. c/, 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), a także art. 121, 122, 181 i 210 § 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej.

W uzasadnieniu podała, że błędna jest interpretacja zaliczająca pokera sportowego do gry losowej. Ocena ta, jest wynikiem braku dopuszczenia dowodu z opinii biegłego, sprzeczności ustaleń, braku odniesienia się do wszystkich zarzutów skargi i braku rozstrzygnięcia innych wniosków złożonych przed organem administracji i Sądem I instancji. Nie można przyjąć, że wygrana mająca formę punktów turniejowych jest rozumiana jako forma nagrody pieniężnej lub rzeczowej. Poker sportowy nie jest grą losową w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z uwagi na brak nagród pieniężnych lub rzeczowych. Ustalenia Sądu I instancji w tym zakresie są błędne. Przepisy omawianej ustawy nie zawierają definicji pojęcia "nagroda rzeczowa". Przyjmując nawet przepisy kodeksu cywilnego, trudno uznać punkty za rzecz. Przepis art. 45 kodeksu cywilnego do "rzeczy" zalicza tylko przedmioty materialne. Oznacza to, że w sprawie dokonano nadinterpretacji przepisów, a rozszerzanie jej wykładni jest niedopuszczalne. Wynik gry nie zależy od przypadku lecz od umiejętności, sprawności i wiedzy gracza. Powyższe cechy mają istotne znaczenie do zakwalifikowania gry w katalog gier nielosowych. Brak opinii biegłego i oceny stanowiska dr [...] z Uniwersytetu [...] nie wyjaśnił istotnych problemów w sprawie i dlatego wniosek Sądu I instancji w zakresie oceny charakteru gry jest wadliwy. Konsekwencją powyższego jest przyjęcie uznaniowości i dowolności, a to narusza wymienione przepisy Konstytucji. Naruszenie procedury miało znaczący wpływ na interpretację przepisów prawa materialnego i dlatego złożenie skargi kasacyjnej stało się konieczne. Wyrok Sądu I instancji jako wadliwy należy uchylić a przy przyjęciu braku naruszenia przepisów procesowych uchylić także decyzje organów obu instancji.

Odnosząc się do skargi kasacyjnej [...], to zarzucono naruszenie przepisów procesowych jako mających istotny wpływ na wynik sprawy. Chodzi o art. 122 i 197 § 1 Ordynacji podatkowej. Powołując się na powyższe przepisy, domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu podał, że w sprawie brak jest wyjaśnienia stanu faktycznego, skoro odmówiono dopuszczenia dowodu z opinii biegłego. Przesłanki do zasięgnięcia takiej opinii w sprawie zaistniały, skoro sporny był charakter interpretacji pojęcia uzależnienia wyniku gry od przypadku. Wnikliwe zbadanie zasad gry i wpływu czynników na jej wynik ma charakter zasadniczy. Ustalenie tego faktu determinuje możliwość zastosowania art. 2 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Niewątpliwie, chodziło o wiedzę specjalną. Brak przeprowadzenia wniosku dowodowego jest wadliwy. Narusza to przepisy procesowe i ma wpływ na interpretację prawa materialnego. Przepis art. 122 Ordynacji podatkowej obliguje do wszechstronnego i dokładnego wyjaśnienia okoliczności faktycznych, które stanowią podstawę orzekania. Pominięcie tego naruszenia przez Sąd I instancji, stanowi kolejne uchybienie, które skutkuje koniecznością uchylenia wydanego w sprawie wyroku. Ocena zatem pokera sportowego jako gry losowej jest przedwczesna i narusza obowiązujące przepisy proceduralne na podstawie niepełnych informacji. Skarga kasacyjna stała się konieczna do złożenia i zasługuje na uwzględnienie, a to oznacza, że wyrok Sądu i instancji jest wadliwy.

Minister Finansów wniósł o oddalenie obu skarg kasacyjnych. Podał, że podniesione zarzuty są nieuzasadnione a wyrok sądu I instancji jest zgodny z prawem.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skargi kasacyjne są uzasadnione.

Zgodnie z art. 173 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. W tym trybie wpłynęła skarga kasacyjna w niniejszej sprawie i spełnia wymogi określone w art. 174, art. 175 § 1, art. 176 oraz art. 177 § 1 tej ustawy. Oznacza to, że zaistniały podstawy do merytorycznego jej rozpoznania.

Przepis art. 183 § 1 powołanej wyżej ustawy obliguje Naczelny Sąd Administracyjny do rozpoznania sprawy w granicach skargi kasacyjnej. Sąd ten z urzędu bierze pod rozwagę tylko nieważność postępowania, której przesłanki w sposób enumeratywny wymienione zostały w art. 183 § 2 tej ustawy. Stwierdzić należy, że w sprawie niniejszej nie występuje żadna z okoliczności stanowiących o nieważności postępowania.

Jak wskazano wyżej, skargi kasacyjne oparto zarówno na podstawie naruszenia prawa materialnego, jak i naruszenia przepisów postępowania w sposób mający istotny wpływ na wynik sprawy. Istota ich sprowadza się do zakwestionowania wydanego rozstrzygnięcia, że gra w karty – poker sportowy (Texas Hold'em) jest grą losową w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1540 ze zm.), w sytuacji gdy element umiejętności przeważa nad elementem losowości. Oznacza to wówczas utratę cech gry losowej.

Podkreślić należy, że analiza przedmiotowej gry została dokonana na podstawie informacji przedstawionej we wniosku [...]przy odmowie przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego wraz z innymi zgłoszonymi wnioskami dowodowymi.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 powyższej ustawy o grach hazardowych, grami losowymi są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Tym samym, aby daną grę uznać za losową niezbędne jest spełnienie trzech przesłanek łącznie: organizator oferuje nagrody rzeczowe lub pieniężne, wynik w szczególności zależy od przypadku, warunki gry określa regulamin.

W pierwszej kolejności podnieść należy, że w niniejszej sprawie sporny charakter ma interpretacja pojęcia "uzależnienie wyniku gry od przypadku". Aby można było dokonać oceny losowości tej gry przez pryzmat wymagań ustawy, konieczne jest wnikliwe zbadanie zasad gry w kontekście tego, jakie czynniki mają wpływ na jej wynik. Badanie to ma charakter zasadniczy, albowiem ustalenie tego faktu wyklucza możliwość zastosowania art. 2 ust. 1 ustawy, a tym samym uznania, bądź nie uznania gry za grę losową w rozumieniu ustawy. Oznacza to, że wiedza wymagana do określenia tychże zasad wykracza poza wiedzę przeciętnie dostępną. Stwierdzić należy, że bez wątpienia są to wiadomości specjalne. Powyższa okoliczność jasno wskazuje, że w toku postępowania administracyjnego w myśl art. 197 § 1 Ordynacji podatkowej, do której trafnie odwołali się autorzy obu skarg kasacyjnych, zaistniała konieczność dopuszczenia dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia zasad gry. Błędnie zatem organ, jak i Sąd I instancji uznały, że takiej konieczności nie ma, dokonując oceny jedynie na podstawie danych przedstawionych we wniosku wszczynającym postępowanie administracyjne.

Przepis art. 197 § 1 Ordynacji podatkowej, do którego odwołali się kasatorzy w ramach przepisu art. 145 § 1 pkt 1 lit. c/ cytowanej wyżej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, dotyczący udziału biegłych w postępowaniu administracyjnym, a ma na celu zapewnienie orzekania przez organy na podstawie pełnych, prawdziwych i dokładnych informacji właśnie w sprawach, w których do prawidłowego decydowania wymagane są informacje niedostępne ogółowi. Ostatecznie zawsze rozstrzyga samodzielnie organ, to jednak musi dysponować pełną wiedzą faktyczną w przedstawionej mu sprawie.

W przedmiotowej sprawie wyjątkowo zasadnie zachodzi konieczność zwrócenia się do specjalisty celem wskazania zasad gry oraz ich zinterpretowania, z uwagi na wyjątkowo liczne i skomplikowane reguły, które określają sposób gry. Organ zaś i w konsekwencji Sąd I instancji, niezasadnie konieczność tę pominęły, co skutkowało naruszeniem przepisów postępowania i wydaniem wadliwego orzeczenia.

Podkreślić również należy, że dopiero prawidłowe ustalenie powyższych okoliczności umożliwi dokonanie oceny, czy gra w pokera sportowego (Texas Hold'em) jest grą losową w rozumieniu ustawy, a więc czy wynik tej gry w szczególności zależy od tego elementu losowego. Procedowanie tylko takie umożliwi prawidłową subsumpcję i pozwoli wydać orzeczenie na podstawie prawidłowo zastosowanego przepisu prawa materialnego.

W nawiązaniu do powyższych ocen, zwrócić należy również uwagę na treść art. 122 Ordynacji podatkowej, trafnie powołanego przez kasatorów, że przepis ten także nakładał na organ w realiach niniejszej sprawy obowiązek zasięgnięcia opinii biegłego. Brak takiej opinii powoduje, że nie ma możliwości wszechstronnego i dokładnego wyjaśnienia okoliczności stanowiących podstawę orzekania. Pominięcie tego naruszenia przez Sąd I instancji stanowi uchybienie, które skutkuje koniecznością uchylenia wydanego w sprawie wyroku.

Nie bez znaczenia przy ocenie pozostaje kwestia charakteru punktów turniejowych, do której nie odniósł się Sąd I instancji. Przyjęcie przez organ ich charakteru materialnego w świetle treści art. 2 ust. 1 ustawy budzi wątpliwości, skoro w przepisie jest mowa o wygranych rzeczowych lub pieniężnych.

Powyższe wskazuje, że utrzymana wadliwym wyrokiem Sądu I instancji decyzja kwalifikująca pokera sportowego (Texas Hold'em) jako grę losową była przedwczesna i wydana z naruszeniem obowiązujących przepisów procedury, na podstawie niepełnych informacji. Obowiązkiem zatem organu będzie wykonać powyższe wskazania i ponownie ocenić przy ewentualnych jeszcze innych dowodach (o ile zajdzie taka potrzeba) charakter tej gry.

Z przyczyn powyższych orzeczono na podstawie art. 188 ustawy wyżej cytowanej – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; zaś orzeczenie o kosztach znajduje swoje podstawy w art. 203 pkt 1 i 205 § 1-3 tej ustawy.



Powered by SoftProdukt