Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska (spr.) Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Protokolant St. inspektor sądowy Grażyna Jankowska-Stykała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2017 r. sprawy ze skargi C. D. i R. D. na decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu z dnia 13 grudnia 2016 r., nr [...], w przedmiocie nakazu rozbiórki obiektu budowlanego 1) uchyla zaskarżoną decyzję, 2) zasądza od Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu na rzecz skarżących C. D. i R. D., solidarnie, kwotę 997 (dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

C. D. i R. D. (dalej jako skarżący) wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu na decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu z dnia 13 grudnia 2016 r., nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu z dnia 26 października 2016 r., nr [...], nakazującą skarżącym rozbiórkę otwartego zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego (silosu) usytuowanego na terenie ich nieruchomości przy ul. [...] w [...], w bezpośrednim sąsiedztwie granicy działki nr a przy ul. [...] w [...].

Zaskarżona decyzja zapadła w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Pismem z dnia 1 sierpnia 2011 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu zawiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie budowy silosu na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...] w bezpośrednim sąsiedztwie granicy działki nr a, na której usytuowany jest budynek mieszkalny wielorodzinny, przy ul. [...] oraz o dacie przeprowadzenia oględzin przedmiotowego obiektu. Oględziny przeprowadzone zostały w dniach 29 sierpnia 2011 r. i 4 września 2012 r. W ich wyniku ustalono, że właścicielem kontrolowanego obiektu są od 9 stycznia 1987 r. skarżący, którzy prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni 21,5 ha (hodowla roślin, trzody chlewnej oraz bydła). Przedmiotowe gospodarstwo wraz z zabudowaniami zostało przejęte przez R. D. od ciotek, które już nie żyją. Według skarżących, silos wybudowany został w drugiej połowie lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku. W obiekcie składowany jest obornik. Obiekt wykonany został w konstrukcji żelbetowej, o wymiarach: długość 11 m, szerokość 4,70 m i głębokość ok. 2,30 m, ścianki boczne silosu mają od 20 cm do 30 cm grubości i wystają powyżej terenu na maksymalną wysokość 22 cm, brak jest odprowadzenia wody, jest szczelny i nie posiada przykrycia, zlokalizowany jest w granicy z sąsiednią nieruchomością, a oddalony jest o 4,05 m od budynku mieszkalnego przy ul. [...]. Skarżący nie posiadają żadnych dokumentów dotyczących przedmiotowego silosu, a silos użytkują do składowania obornika.

Pismem z 6 września 2011 r. organ I instancji zwrócił się do Urzędu Miasta [...] o informację, w jakim czasie przedmiotowy obiekt został ujawniony w zasobach geodezyjno-kartograficznych. W odpowiedzi, Geodeta Miejski wyjaśnił, że w zasobie znajduje się operat geodezyjny z pomiaru uzupełniającego dla mapy zasadniczej z 14 maja 2001 r., po czym Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu decyzją z 10 kwietnia 2012 r., umorzył postępowanie w sprawie budowy przedmiotowego silosu.

Wskutek odwołania Wspólnoty Mieszkaniowej budynku przy ul. [...] w [...] od powyższego rozstrzygnięcia, Opolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu decyzją z 4 lipca 2012 r., uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Wskazał w uzasadnieniu, że organ w postępowaniu powinien ustalić zarówno rodzaj obiektu, który istnieje na działce skarżących, jak i to, czy na jego budowę wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę.

Pismem z 12 września 2012 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu zwrócił się do Prezydenta Miasta [...] o wskazanie, czy skarżący występowali w latach 1970-1985 z wnioskiem o wydanie pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych lub dokonali zgłoszenia zamiaru prowadzenia robót budowlanych, jak też, czy w tym okresie wydana została decyzja o pozwoleniu na budowę lub przyjęto zgłoszenie w tym przedmiocie. W odpowiedzi, Naczelnik Wydziału Urbanistyki, Architektury i Budownictwa Urzędu Miasta [...] poinformował, że skarżący nie otrzymali pozwolenia na budowę silosu we wskazanym okresie.

Nadto, organ I instancji zwrócił się do Prezydenta Miasta o ustalenie, czy w latach 1970 -1985 następowały zmiany w zakresie przebiegu granic nieruchomości przy ul. [...] w [...] oraz o podanie czy dla terenu przy ul. [...] obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i czy teren ten przeznaczony jest pod zabudowę otwartych silosów, zbiorników na nieczystości pochodzenia zwierzęcego. Kolejnym pismem, kierowanym do Prezydenta Miasta, organ I instancji zwrócił się z prośbą o ustalenie, czy skarżący lub inne osoby występowały w latach 1970-1985 z wnioskiem o wydanie pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych lub dokonali zgłoszenia zamiaru prowadzenia robót budowlanych, a także o wskazanie, czy dla ww. inwestora w tym okresie wydana została decyzja o pozwoleniu na budowę lub przyjęto zgłoszenie.

W odpowiedzi na powyższe, Prezydent Miasta [...] wskazał, że: "ani skarżący ani inne osoby nie występowały i nie otrzymały w latach 1970-1985 pozwolenia na budowę silosu na terenie przy ul. [...]" oraz wyjaśnił, że dla tego terenu nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jednocześnie pismem z 24 października 2012 r. Naczelnik Wydziału Geodezji i Kartografii Urzędu Miasta [...] stwierdził, że granica nieruchomości położonej przy ul. [...] w latach 1970-1985 nie zmieniła swego przebiegu.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu, działając na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 51 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, decyzją z dnia 23 listopada 2011 r., nakazał skarżącym rozbiórkę otwartego zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego usytuowanego na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...].

W wyniku rozpoznania wniesionego przez skarżących odwołania Opolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, po uzupełnieniu postępowania dowodowego o informację z Urzędu Miasta [...] dotyczącą przeznaczenia terenów ocenianych działek w latach 1970-1985, z której wynikało, że ww. działki były użytkami rolnymi, lecz nie można stwierdzić, czy zbiornik usytuowany na działce nr b istniał w latach 1970-1985. Poza tym, organ odwoławczy ustalił, że poprzednim właścicielem działki nr a położonej w [...] w przy ul. [...] byli E. i A. E., którzy zbyli tę nieruchomość na rzecz osoby prawnej - A Sp. z o.o.

C. i R. D. wnieśli na ww. decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu i ten wyrokiem z dnia 28 października 2013 r. (sygn. akt II SA/Op 326/13) uchylił decyzję organu I i II instancji. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że dla prawidłowego przeprowadzenia postępowania administracyjnego zasadnicze znaczenie ma prawidłowe ustalenie stron postępowania w sprawie i stąd też organy winny w sposób niepozostawiający wątpliwości ustalić, czy żona skarżącego winna być uznana za stronę postępowania w sprawie. Nadto nakazał organom ustalenie przybliżonej daty powstania spornego obiektu oraz przyjął, że nie jest on silosem, lecz zbiornikiem na nieczystości pochodzenia zwierzęcego, tzw. gnojownikiem, na wybudowanie, którego wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę. Sąd wskazał nadto na przepisy, z których wynikało, że pozwolenie na powstanie zbiornika na nieczystości było wymagane.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu decyzją z dnia 10 września 2014 r., działając na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane (Dz. U. nr 38, poz. 229, z późn. zm.), zwanej dalej Prawem budowlanym z 1974 r.; art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (wówczas Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.), zwanej dalej Prawem budowlanym z 1994 r.; § 6 ust. 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. nr 132, poz. 877 z późn. zm.); art. 104 § 1 i § 2 K.p.a.; nakazał C. i R. D. rozbiórkę otwartego zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego (silosu) usytuowanego na terenie nieruchomości przy ulicy [...] w [...], w bezpośrednim sąsiedztwie granicy działki nr a przy ulicy [...].

W uzasadnieniu organ przedstawił przebieg postępowania administracyjnego i dokonał oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów. Wskazał na przeprowadzone oględziny obiektu, zeznania złożone przez świadków oraz na informacje uzyskane z pisma Wydziału Geodezji i Kartografii Urzędu Miasta z dnia 28 września 2011 r. (stwierdzono w nim, że w zasobie geodezyjno-kartograficznym znajduje się operat geodezyjny z pomiaru uzupełniającego dla mapy zasadniczej z dnia 14 maja 2001 r., - w ramach którego został pomierzony silos na działce skarżących, notatki z dnia 20 czerwca 2011 r. z przeprowadzonych czynności administracyjnych przez służby Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w [...] na terenie nieruchomości przy ul. [...] (dokument ten zawiera opis charakterystyki będącego przedmiotem wizji obiektu - nazwanego gnojownikiem - jak również informację podaną przez właściciela, iż gnojownik ten wywożony jest trzy razy w roku), pisma Wydziału Urbanistyki Architektury i Budownictwa Urzędu Miasta [...] z dnia 17 października 2012 r. (zawiera stwierdzenie, że wskazana nieruchomość znajduje się w obszarze, dla którego nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego), pismo Wydziału Geodezji i Kartografii Urzędu Miasta [...] z dnia 24 października 2012 r. (stwierdzono w nim, że w latach 1970-1985 granica przedmiotowej nieruchomości przy ul. [...] w [...] nie zmieniła swojego przebiegu), informację o stanie własnościowym nieruchomości zawartą w Księdze Wieczystej nr [...] (zgodnie z treścią KW właścicielami nieruchomości przy ul. [...] są skarżący), pisma z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 czerwca 2014 r. (stwierdzono w nim, że Archiwum Zakładowe Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju nie posiada dokumentacji dotyczącej odstępstw od przepisów techniczno-budowlanych za lata 1974-1976), pisma Wojewody [...] z dnia 7 sierpnia 2014 r. (wskazano w nim, że Archiwum Zakładowe Urzędu Wojewódzkiego nie dysponuje żadnymi dokumentami związanymi z wydawanymi w okresie 1974-1976 pozwoleniami, w tym dotyczącymi ewentualnych odstępstw od przepisów techniczno-budowlanych. Urząd posiada dokumenty związane z pozwoleniami wydawanymi po 1995 r., a wcześniejsza dokumentacja została zniszczona stosownie do obowiązujących wówczas przepisów). Mając na uwadze przeprowadzone postępowanie, organ I instancji przyjął, że przedmiotowy silos został wybudowany przez A. D. (ówczesnego właściciela nieruchomości) w 1975 r. Silos był budowany z przeznaczeniem na składowanie odchodów zwierzęcych, czyli jako gnojownik. Okres budowy silosu pokrywał się zrealizowaną budową na podstawie decyzji Prezydenta Miasta [...] z dnia 30 kwietnia 1975 r., domu dwurodzinnego należącego do F. R., przylegającego do posesji przy ul. [...] od strony ul. [...]. Granica działki przy ul. [...] w [...] nie zmieniała swojego przebiegu. Organ wskazał nadto, że z szczegółowych i wiarygodnych zeznań świadka wynika, że właściciel działki sąsiedniej (posesja przy ul. [...]) wyraził zgodę na budowę tego zbiornika w granicy działki uzyskując w zamian zgodę na budowę szamba w granicy działki A. D., bezpośrednio przy budynku mieszkalno-gospodarczym z oborą. Na terenie działki sąsiedniej przy zbiorniku nie było żadnych obiektów budowlanych, gdyż były to pola uprawne. Stwierdził, że właściciele nieruchomości nie okazali decyzji o pozwoleniu na budowę przedmiotowego silosu, ani żadnej innej dokumentacji związanej z jego budową. Uzasadniał dalej PINB w Opolu, że w jego ocenie, A. D. (nieżyjący już inwestor i poprzedni właściciel nieruchomości) nigdy nie uzyskał decyzji o pozwoleniu na budowę przedmiotowego silosu (gnojownika). Zaakcentował, że przedmiotowy silos zlokalizowany jest bezpośrednio przy granicy działki, czyli w miejscu niedozwolonym w świetle przepisów techniczno-budowlanych, tak obowiązujących w dacie budowy, jak i tych obowiązujących obecnie. Podkreślił, że w analizowanej sprawie PINB w Opolu nie oparł swoich ustaleń faktycznych wyłącznie na domniemaniu, że nieokazanie przez właścicieli obiektu budowlanego wymaganego dokumentu - pozwolenia na budowę, jest równoznaczne z wybudowaniem obiektu budowlanego w warunkach samowoli budowlanej. Jednakże nieokazanie przez skarżących wymaganych dokumentów oraz negatywny wynik poszukiwań przez organ z urzędu i na wniosek stron innych dowodów mogących uprawdopodobnić legalne wybudowanie obiektu nie pozwala na przyjęcie, że powstał on legalnie oraz w miejscu przewidzianym pod tego rodzaju zabudowę (zakaz sytuowania gnojownika przy granicy działki). Zdaniem organu, stwierdzone zlokalizowanie silosu w miejscu niedozwolonym spowodowało powstanie po stronie właścicieli obiektu obowiązku wykazania legalności budowy. Nadto organ dowodził, że za samowolnym wykonaniem przedmiotowego silosu przemawiają pośrednio także zeznania F. R., który zeznał, że poprzedni gnojownik na nieruchomości przy ul. [...] został zlikwidowany przez A. . na prośbę Urzędu Miasta [...], z uwagi na bliskość ulicy. Świadek zapamiętał, że A. D. przekazywał mu, iż urzędnicy Urzędu Miasta informowali go, że po zlikwidowaniu gnojownika na podwórku będzie mógł sobie wybudować nowy zbiornik w głębi posesji, nie wskazując przy tym dokładnego usytuowania.

W uzasadnieniu prawnym organ podał podstawy prawne rozstrzygnięcia i dokonał ich wyjaśnienia. Wskazał i przytoczył brzmienie przepisu art. 37 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 r., art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r., § 6 ust. 5 rozporządzenia z 1997 r., art. 104 K.p.a. i stwierdził, że oceniając zgodność przedmiotowej budowy z przepisami Prawa budowlanego należy przestrzegać zasady niedziałania prawa wstecz, co oznacza, że ocena ta musi być dokonana na gruncie przepisów obowiązujących w dacie budowy silosu (w istocie zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego, tzw. gnojownika). Akcentował, że wymagalność uzyskania pozwolenia na budowę przedmiotowego obiektu została przesądzona prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 28 października 2013 r. sygn. akt II SA/Op 326/13. Wówczas Sąd wskazał, że zgodnie z art. 28 Prawa budowlanego z 1974 r. roboty budowlane, z wyjątkiem rozbiórek, można było rozpocząć po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Wyjątki od powyższej zasady przewidziane były w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska w sprawie nadzoru urbanistyczno-budowlanego z dnia 20 lutego 1975 r. (Dz. U. nr 8, poz. 48, z późn. zm.), tj. § 44 ust. 2 i § 46 ust. 1 pkt 4. W ocenie organu, w analizowanym przypadku samowola budowlana popełniona została przed 1995 r. (konkretnie w 1975 r.), czyli przed wejściem w życie Prawa budowlanego z 1994 r. i dlatego też, stosownie do art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r. przepisu art. 48 nie stosuje się do obiektów, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy lub w stosunku do których przed tym dniem zostało wszczęte postępowanie administracyjne. Do takich obiektów stosuje się przepisy dotychczasowe. Przez przepisy dotychczasowe należy rozumieć przepisy Prawa budowlanego z 1974 r., które były względniejsze wobec samowoli budowlanych niż przepisy obecnie obowiązując, gdyż - co do zasady - umożliwiały przeprowadzenie nieodpłatnej procedury ich legalizacji, jeżeli nie zachodziły okoliczności określone w art. 37.

Organ stwierdził, że zalegalizowanie przedmiotowego samowolnie wybudowanego silosu (gnojownika) nie jest możliwe, gdyż jego usytuowanie narusza przepis § 6 ust. 5 rozporządzenia z 1997 r., który przewidywał, że odległość otwartych zbiorników na produkty pofermentacyjne w postaci płynnej oraz do składowania obornika powinna wynosić co najmniej: 4 m od granicy działki sąsiedniej. Gnojownik należący do obecnych właścicieli jest usytuowany bezpośrednio przy granicy działki, a zatem organ nadzoru budowlanego nie ma możliwości wydania, na podstawie art. 40 Prawa budowlanego z 1974 r., decyzji nakazującej wykonanie w oznaczonym terminie zmian lub przeróbek, niezbędnych do doprowadzenia obiektu budowlanego, do stanu zgodnego z przepisami. Z uwagi na fundamentalne naruszenie warunków lokalizacji obiektu budowlanego żadne zmiany lub przeróbki nie spowodowałyby osiągnięcia stanu zgodnego z prawem.

Z treścią powyższej decyzji nie zgodzili się skarżący. We wniesionym odwołaniu domagali się uchylenia decyzji organu I instancji, zarzucając naruszenie art. 7 K.p.a.

W uzasadnieniu podkreślali, że nie sposób zaakceptować stanowiska organu, że w sprawie wykorzystane zostały wszelkie możliwości dowodowe, które uprawniają przyjęcie, że sporny obiekt wybudowany został bez pozwolenia na budowę oraz przy braku zgody na odstępstwa od warunków techniczno-budowlanych. Podnieśli, że rozstrzygając sprawę organ oparł się na dokumentach sprzed dwóch lat o niepełnych informacjach, zakwestionowanych przez Sąd. W szczególności PINB nie uzyskał aktualnych wiadomości co do istniejącego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, nie uzupełnił swojego zapytania o to, czy miasto posiada jakąkolwiek dokumentację z okresu budowy, nie uzyskał informacji z Archiwum Państwowego co do nieruchomości położonych w [...] przy ulicy [...]. Stwierdzili, że organ podejmując decyzję oparł się na prawdopodobieństwach i domniemaniach przyjmując, że skoro aktualni właściciele nieruchomości nie przedstawili dokumentów związanych z budową, tj. pozwolenia na budowę oraz zgody na odstępstwo, pomimo ciążącego na nich w tym zakresie prawnego obowiązku, to obiekt wybudowany jest samowolnie. Zauważyli, że obecni właściciele nie posiadają prawnego obowiązku przechowywania dokumentacji przez okres ponad 30 lat.

Opolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu kolejną swoją decyzją z decyzją z dnia 11 grudnia 2014 r., utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu z dnia 15 września 2014 r., którą nakazano skarżącym rozbiórkę otwartego zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego usytuowanego na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...].

Według organu odwoławczego, PINB w Opolu przeprowadził postępowanie dowodowe zgodnie z wytycznymi Sądu oraz uwzględnił dokonaną przez Sąd wykładnię przepisów prawa. Przyjął, że zebrany w sprawie materiał dowodowy, a zwłaszcza uzupełniony o zeznania świadka uprawniał uznanie, że sporny obiekt powstał w 1975 r. Przyjął także za udowodnione, że ówcześni właściciele nieruchomości nie uzyskali pozwolenia na budowę, a pomimo prowadzonego postępowania wyjaśniającego obejmującego zapytania organów mogących dysponować dokumentacją dotyczącą wydanych pozwoleń na budowę lub pozwoleń na odstępstwa od warunków technicznych nie uzyskano informacji potwierdzających fakt wydania pozwolenia na budowę przedmiotowego zbiornika na nieczystości. Dowodów na okoliczność wydania pozwolenia na budowę nie przedstawił również jego obecny właściciel. Wskazując na przepis art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r. oraz art. 40 i art. 37 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 r. zauważył, że w dacie orzekania przez tut. organ teren, na którym zlokalizowany jest zbiornik na gnojowicę, nie był objęty przepisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wobec powyższego, na podstawie planu miejscowego nie można ustalić przeznaczenia tego terenu. Właściciele obiektu nie przedłożyli w toku postępowania decyzji w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy i stąd też dopuszczalność istniejącej zabudowy w obecnej lokalizacji należy ocenić opierając się na przepisach techniczno-budowlanych, a to § 6 ust. 5 przywołanego przez organ I instancji rozporządzenia z 1997 r., który stanowi, że odległość otwartych zbiorników na produkty pofermentacyjne w postaci płynnej oraz płyt do składowania obornika powinna wynosić co najmniej 25 m od pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi na działkach sąsiednich, jednak nie mniej niż 30 m od otworów okiennych i drzwiowych w tych pomieszczeniach (pkt 1); 4 m od granicy działki sąsiedniej (pkt 4). Argumentował OWINB, że warunki określone w powyższych przepisach w sposób oczywisty nie są spełnione, gdyż zbiornik na gnojowicę położony jest w granicy z działką sąsiednią, a odległość od ściany budynku mieszkalnego z otworami okiennymi wynosi 4,05 m. Stąd też, z uwagi na położenie obiektu w niewielkiej odległości od budynku mieszkalnego, jego lokalizacja wiąże się z niedopuszczalnym pogorszeniem warunków użytkowych i zdrowotnych dla otoczenia.

W skardze do Sądu C. i R. D. domagali się uchylenia ww. decyzji organu II instancji, podnosząc zarzut naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego, poprzez przyjęcie, że do obiektu w postaci zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego istniejącego na działce będącej własnością skarżących stosuje się przepisy dotyczące zagospodarowania przestrzennego z daty orzekania. Dowodzili, że mimo zaleceń zawartych w wyroku Sądu nie wskazano konkretnej daty wybudowania przedmiotowego silosu. W ich przekonaniu, nastąpiło też naruszenie § 56 rozporządzenia Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z dnia 21 lipca 1961 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane budownictwa powszechnego (Dz. U. nr 38, poz. 196 z późn. zm.) oraz § 56 zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 26 czerwca 1966 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane budownictwa powszechnego (Dz. Urz. MB. Z 1966 r. nr 10, poz. 44), poprzez pominięcie przy rozpatrywaniu sprawy okoliczności związanych z budową przedmiotowego obiektu przy granicy działki i odstępstwa od zasady wyrażonej w ust. 1 wyżej wymienionych przepisów, dotyczących istnienia podobnego obiektu na działce sąsiedniej, na której obecnie wybudowany jest dom mieszkalny; a także naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 w związku z art. 77 w zw. z art. 75 § 1 K.p.a., poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, w szczególności dotyczących podstaw ewentualnej legalizacji przedmiotowej budowy, jak i kwestii, czy obiekt mieszkalny wybudowany na sąsiedniej działce został wybudowany w odpowiedniej odległości od urządzeń gospodarczych skarżących; czy występowały okoliczności dotyczące wyrażenia zgody na odstępstwa od warunków zabudowy silosu; czy istnieją informacje dotyczące zgłoszenia zakończenia robót przez skarżących i czy istnieją informacje oraz dokumenty dotyczące ewentualnych odstępstw, pozwoleń na budowę oraz decyzji o warunkach zabudowy obejmujących sporną nieruchomość nie tylko we właściwych organach państwowych, ale i w Archiwum Państwowym.

Po rozpoznaniu skargi właścicieli działki przy ul [...] w [...], Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2015 r. (sygn. akt II SA/Op 51/15) uchylił decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Budowlanego w Opolu z dnia 11 grudnia 2014 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Opolu z dnia 10 września 2014 r.

Przede wszystkim w wyroku tym stwierdzono, że po myśli art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (obecnie Dz. U. z 2016 r. poz. 718 z późn. zm.), skład orzekający jest związany oceną prawną poczynioną przez Sąd w uzasadnieniu do wyroku z dnia 28 października 2013 r., sygn. akt II SA/Op 326/13, w którym zobowiązano organy rozstrzygające przedmiotową sprawę do dokonania niezbędnych ustaleń w celu pełnego wyjaśnienia i oceny stanu faktycznego sprawy, tj. ustalenia stron postępowania, zwrócenia się do właściwego organu, po podaniu niezbędnego zakresu informacji dotyczącego ówczesnych właścicieli gospodarstwa rolnego, w tym odpowiedniego okresu, oraz upewnienia się, czy informacje zostały udzielone na podstawie kompletnych i istniejących rejestrów, czy w sprawie zachodzi samowola budowlana, czy też obiekt wybudowany został po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Decydujące znaczenie w sprawie miało zatem poczynienie ustaleń w zakresie dotyczącym legalnego bądź nie wybudowania spornego zbiornika na nieczystości płynne, tj. na podstawie pozwolenia na budowę, gdyż w sprawie poza sporem musi pozostawać, że budowa ww. zbiornika wymagała pozwolenia na budowę.

Z uwagi na związanie Sądu treścią uzasadnienia, w wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r. (sygn. akt II SA/Op 51/15) wyraźnie powiedziano, że przyjęcie przez organy nadzoru budowlanego, iż w sprawie doszło do wybudowania zbiornika na nieczystości płynne bez uzyskania pozwolenia na budowę powodowało, że organy miały obowiązek przyjąć, iż do legalizacji tej samowoli budowlanej zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 24 października 1974 r. - Prawa budowlanego z 1974 r. (Dz. U. nr 38, poz. 229 z późn. zm.), nadal zwane Prawem budowlanym z 1974 r., a to wobec treści art. 103 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.), zwane dalej Prawem budowlanym z 1994 r. Zauważono też, że przepisy Prawa budowlanego z 1974 r. nie zawierają odpowiednika przepisu art. 63 Prawa budowlanego z 1994 r., nakładającego na właściciela lub zarządcę obowiązek przechowywania przez okres istnienia obiektu budowlanego dokumentów dotyczących jego budowy. Przepis art. 43 Prawa budowlanego z 1974 r. nakładał na właściciela lub zarządcę obowiązek użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska, przeprowadzania badań stanu technicznego obiektu, utrzymania go w należytym stanie chroniącym przed powstaniem zagrożenia bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz zniszczeniem lub przedwczesnym zużyciem, jak też zeszpeceniem otoczenia. Wyrażono także pogląd, że obowiązku przechowywania dokumentów lub stosownych decyzji nie można również wyprowadzić z przepisu § 55 w zw. z § 34 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistycznego (Dz. U. nr 8, poz. 48 z późn. zm.), stanowiącego, że właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany użytkować obiekt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym, a w szczególności wypełniać obowiązki wynikające z § 34.

W konsekwencji Sąd przyjął, że obowiązek przechowywania dokumentacji dotyczącej budowy obiektu, wynikający z przepisu art. 63 Prawa budowlanego z 1994 r., nie odnosi się do obiektów budowlanych wybudowanych przed 1 stycznia 1995 r., jak i robót budowlanych wykonanych przed tą datą. Powyższe, wedle Sądu, oznaczało, że właściciele i zarządcy obiektów budowlanych wybudowanych przed dniem 1 stycznia 1995 r. nie mają prawnego obowiązku posiadania dokumentacji budowy. Tym samym, jeżeli zatem inwestor, zarządca, czy też aktualny właściciel obiektu nie przedłoży na żądanie organu nadzoru budowlanego, pozwolenia na budowę wraz z dokumentacją budowlaną dotyczącą obiektu budowlanego wykonanego przez dniem 1 stycznia 1995 r., nie można ustalać w drodze domniemań wynikających z braku dokumentacji, okoliczności świadczących o budowie obiektu bez wymaganych pozwoleń, a tym samym naruszeń prawa. Nieprzedłożenie przez inwestora pozwolenia na budowę nie świadczy samo przez się o wykonaniu obiektu w warunkach samowoli budowlanej. Sąd powtórzył, że okoliczność ta powinna być ustalona w sposób niewątpliwy, na podstawie wyczerpująco zebranego i rozpatrzonego materiału dowodowego. Zatem, jeżeli obiekt wykonany został przed dniem 1 stycznia 1995 r., a taka sytuacja wystąpiła w ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie, to organ nadzoru budowlanego, o ile nie dysponuje dokumentami obiektu, winien podjąć działania w celu uzyskania dokumentacji z zasobów archiwalnych. Nieprzedłożenie przez właściciela obiektu (inwestora) dokumentów dotyczących budowy spornego obiektu nie rodzi domniemania wykonania obiektu bez wymaganych prawem pozwoleń. W przekonaniu Sądu, nieprzedłożenie przez aktualnego właściciela dokumentacji dotyczącej budowy spornego gnojownika, który powstał prawie 40 lat temu nie pozwalało na przyjęcie przez organy domniemania, że obiekt ten wykonany został bez stosownego pozwolenia, a więc w warunkach tzw. samowoli budowlanej.

W ponownym postępowaniu, realizując wskazania zawarte w wyroku, organ powiatowy pismem z 20 sierpnia 2015r. wystąpił do Archiwum Państwowego w [...] o udzielenie informacji co do posiadanych dokumentów dotyczących budowy przedmiotowego zbiornika na nieczystości, w szczególności dotyczące zgody na odstępstwo od warunków technicznych w zakresie lokalizacji obiektu. Uzyskał informację, iż zgodnie z treścią art. 26 ustawy z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach materiały archiwalne z [...] przechowywane są w Archiwum Państwowym w [...]. Pismem z 24 września 2015 r. Zastępca Dyrektora Archiwum Państwowego w [...] podał, że w zasobach Archiwum nie odnaleziono materiałów archiwalnych związanych z budową silosu na ternie nieruchomości przy ul. [...] w [...], w tym również o uzyskaniu zgody na odstępstwa od warunków technicznych.

Decyzją z 24 listopada 2015 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu nakazał skarżącym rozbiórkę spornego zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego (silosu) usytuowanego na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...] w bezpośrednim sąsiedztwie granicy działki nr a przy ul. [...] w [...]. W uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia organ podtrzymał stanowisko wyrażone we wcześniejszej decyzji, wskazując, że uzupełnione zgodnie z wskazaniami Sądu postępowanie dowodowe nie wykazało, by skarżący bądź poprzedni właściciel dysponowali decyzją o pozwoleniu na budowę przedmiotowego obiektu. Z uwagi na niezgodną z przepisami techniczno-budowlanymi lokalizację obiektu brak jest podstaw do przyjęcia, że takie pozwolenie mogło być wydane, wyklucza to również legalizację obiektu.

Po rozpoznaniu odwołania od powyższej decyzji wniesionego przez pełnomocnika małżonków D. Opolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego decyzją z 20 maja 2016r. Nr [...], uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, ponieważ wydana decyzja nie w pełni uwzględniała zalecenia zawarte w wydanym w sprawie wyroku WSA w Opolu.

Organ I instancji ponownie przeprowadził dowód z zeznań świadka F. R., który zeznał, że na terenie obecnej nieruchomości przy ul. [...] był zbiornik na nieczystości/odpady biologiczne. Inwestorem był J . E., a zbiornik został wybudowany w latach siedemdziesiątych. Zbiornik ten był użytkowany do 1980 r., kiedy to została sprzedana część działki od ul. [...]. Według F. R., zbiornik na terenie nieruchomości przy ul. [...] wybudowano w 1974 r., wtedy on budował swój budynek mieszkalny (bliźniak), a A. D. korzystał z koparki, która pracowała przy budowie bliźniaka. Zbiornik na działce J. E. mógł być wykonany wcześniej, ale daty nie pamięta.

Pismem z 6 czerwca 2016r. Naczelnik Wydziału Urbanistyki, Architektury i Budownictwa UM [...] poinformował, że nie posiada dokumentów, które mogą potwierdzić zgodność z prawem budowy zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego. Obiekt przy ul. [...] w [...] jest położony na obszarze, dla którego nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Według ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego uchwałą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [...] z 12 grudnia 1969r. nr [...] (Dz. Urz. Woj. [...] z 4 kwietnia 1970r), teren ten położony był na obszarze jednostki bilansowej E, z przeznaczeniem na osiedlowy zespół sportowy, symbol E 16 US. Plan utracił moc obowiązującą z dniem 19 marca I986 r. Natomiast Naczelnik Wydziału Geodezji i Kartografii UM [...] poinformował pismem z 14 czerwca 2016 r., że w powiatowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym brak jest dokumentów pomiarowych z lat 1974-84, które wskazywałyby na istnienie zbiornika na nieczystości usytuowanego na granicy z działką nr b z k.m. [...] z obrębu [...]. Zaznaczył, że dokumenty archiwalne z grudnia 1981 r. obejmują jedynie pomiar inspektów usytuowanych na przedmiotowej działce, która podlegała, podziałom geodezyjnym. Archiwalne mapy wykonane do podziałów geodezyjnych przedmiotowej działki z lat 1974-1992 nie przedstawiają w swojej treści zbiorników na nieczystości. Dokument z listopada 2001 r. wykazuje tę działkę jako niezabudowaną, na której pomiar powykonawczy budynku został wykonany w czerwcu 2009 r. Nadmieniono, że organ geodezyjny nie dysponuje dokumentami, które pozwalałyby stwierdzić jednoznacznie usytuowanie w latach 1974-1984 zbiornika na nieczystości na działce nr a k.m. [...].

Kolejnym pismem z dnia 7 lipca 2016 r. zastępca Dyrektora Archiwum Państwowego w [...] poinformował, że w posiadanym zasobie nie odnaleziono pozwolenia na budowę zbiornika na nieczystości na terenie nieruchomości przy ul. [...] a w [...], wydanego osobie o nazwisku E./E. W dniu 6 września 2016 r. pracownik PINB w Opolu w siedzibie Archiwum Państwowego w [...] ustalił, że w inwentarzu zespołu akt [1957], 1973-1990 [1991], nr [...] Urzędu Wojewódzkiego w [...], nie znaleziono jakichkolwiek, danych dotyczących wydanego pozwolenia na budowę, odstępstwa od warunków technicznych bądź uchwał w sprawie planu miejscowego - dotyczącego ul. [...] w [...].

Decyzją z 26 października 2016 r., nr [...], Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Opolu działając na podstawie art. 37 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 r. nakazał C. i R. D. rozbiórkę otwartego zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego (silosu) usytuowanego na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...] w bezpośrednim sąsiedztwie granicy działki nr a przy ul. [...] w [...]. W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia organ obszernie opisał przebieg postępowania i zebrany materiał dowodowy. Na tej podstawie organ stwierdził, że przedmiotowy gnojownik został wybudowany bez wymaganego pozwolenia na budowę i niezgodnie z warunkami technicznymi przez A. D. w 1975 r. Obiekt od wybudowania, jak i obecnie znajduje się na terenie nie przeznaczonym pod tego rodzaju zabudowę, powoduje niedopuszczalne pogorszenie warunków zdrowotnych i użytkowych dla otoczenia, ponadto nie jest możliwe nakazanie odsunięcia obiektu od granicy na wymaganą prawem odległość.

Od powyższej decyzji, w imieniu C. i R. D., odwołanie wniosła pełnomocnik radca prawny A. K. W jej ocenie, zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem art. 153 P.p.s.a. oraz art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a., bowiem organ nie w pełni uwzględnił wskazania WSA w Opolu zawarte w wydanych w przedmiotowej sprawie wyrokach, nie wyjaśnił wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, bezzasadnie oddalił wniosek dowodowy złożony przez stronę, a także nie wykazał, że w przedmiotowej sprawie doszło do samowoli budowlanej.

Wydając decyzję z dnia 13 grudnia 2016 r., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., organ odwoławczy uznał, że odwołanie nie może zostać uwzględnione, ponieważ skarżona decyzja organu I instancji jest prawidłowa.

OWINB na wstępie podkreślił, że przedmiotowa, sprawa była wielokrotnie przedmiotem postępowania odwoławczego, a zgodnie z treścią art. 153 P.p.s.a., ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w tej sprawie ten sąd oraz organ którego działanie lub bezczynność były przedmiotem zaskarżenia.

Organ odwoławczy przypomniał, że w wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r., sygn. akt II SA/Op 51/15, WSA w Opolu stwierdził, że postępowanie w sprawie, co do zasady zostało przeprowadzone zgodnie ze wskazaniami zawartymi we wcześniejszym wyroku. Sąd wówczas podkreślił, że w sprawie decydujące znaczenie ma poczynienie ustaleń w zakresie legalnego bądź nie wybudowania spornego zbiornika na nieczystości płynne, a poza sporem jest, że budowa takiego zbiornika w 1975 r. wymagała pozwolenia na budowę. Przywołał konstatację prawną Sądu, że na podstawie przepisów ustawy Prawo budowlane z 1974 r. oraz § 55 w związku z § 34 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistycznego właściciele i zarządcy obiektów budowlanych wybudowanych przed 1 stycznia 1995 r. nie mają prawnego obowiązku posiadania dokumentacji budowy oraz stanowisko Sądu, że nieprzedłożenie przez inwestora pozwolenia na budowę nie świadczy samo przez się o wykonaniu obiektu w warunkach samowoli budowlanej. Wedle Sądu, okoliczność ta powinna być ustalona w sposób niewątpliwy, na podstawie wyczerpująco zebranego materiału dowodowego wraz z dokumentacją budowlaną dotyczącą obiektu wybudowanego przez 1 stycznia 1995 r. W tym kontekście OWINB przywołał stanowisko Sądu, że organy nadzoru budowlanego dokonując ustaleń co do dostępnych materiałów archiwalnych, nie zwróciły się do Archiwum Państwowego w [...] o informację, czy zachowały się jakiekolwiek dokumenty, które zawierałyby dane podmiotów i osób fizycznych, na rzecz których wydawane był przez Ministra zgody na odstępstwo warunków technicznych przy pozwoleniu na budowę. Zwrócił uwagę, że kolejną kwestią poruszoną przez Sąd jest potrzeba uzupełniającego postępowania dowodowego w zakresie zgodności z prawem lokalizacji zbiornika z uwzględnieniem § 56 ust. 6 zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 29 czerwca 1966 r., gdzie przewidziano możliwość sytuowania gnojowników, dołów kompostowych i zbiorników na ścieki przy granicy nieruchomości, jeżeli będą przylegać do podobnych zbiorników po przeciwnej stronie granicy oraz co najmniej 1 m od granicy nieruchomości, jeżeli mają być wolno stojące. Odnotował organ, że Sąd wskazał również na potrzebę zbadania przeznaczenia terenu w okresie, w jakim wybudowano sporny obiekt i czy dla tego terenu obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, jak i przesądził kwestię, że brak posiadania przez właścicieli dokumentacji budowlanej oraz brak takich informacji w archiwach zakładowych czy Archiwum Państwowym nie mogą stanowić podstawy do domniemań, iż wymagane w sprawie decyzje nie zostały wydane. Istnienie obiektu przez ok. 40 lat i brak reakcji organów nadzoru nie pozwala na pominięcie tej okoliczności i jednoznaczne stwierdzenie, że doszło do samowolnej budowy spornego gnojownika., tym bardziej, że obiekt został ujęty w ewidencji geodezyjnej.

Kolejny raz organ odwoławczy stwierdził, że w ustalonej dacie wybudowania zbiornika na nieczystości zwierzęce budowa tego typu obiektu w myśl przepisów art. 36 ust. 1 w zw. z art.1 ust. 4 Prawa budowlanego z 1961 roku oraz art. 28 w zw. z art. 2 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 r. oraz wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych (rozporządzenie Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 20 stycznia 1973 r. w sprawie ustalania miejsca realizacji inwestycji budowlanych oraz państwowego nadzoru budowlanego nad budownictwem powszechnym, zarządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 29 czerwca 1966 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane budownictwa powszechnego) nie została zwolniona z obowiązku uzyskania pozwolenia na. budowę. Zaakcentował, że powyższe stwierdzenie zostało uznane z prawidłowe w wydanych w sprawie, wiążących organy nadzoru budowlanego wyrokach WSA w Opolu.

Odnosząc się do wyników postępowania wyjaśniającego, w przekonaniu organu odwoławczego, za udowodnione uznać należało, że ówcześni właściciele nieruchomości nie uzyskali pozwolenia na budowę przedmiotowego zbiornika na nieczystości. W toku przeprowadzonego postępowania, obejmującego zapytania organów mogących dysponować dokumentacją dotyczącą wydanych pozwoleń na budowę lub pozwoleń na odstępstwa od warunków technicznych (Prezydent Miasta [...], Wojewoda [...], Ministerstwo infrastruktury i Rozwoju, Archiwum Państwowe w [...]) nie uzyskano informacji potwierdzających fakt wydania pozwolenia na budowę przedmiotowego zbiornika na nieczystości. Ponadto w powiatowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym brak jest dokumentów pomiarowych z lat 1974-84, które wskazywałyby na istnienie zbiornika na nieczystości usytuowanego na granicy z działką, nr b z k.m. [...] z obrębu [...]. W toku wszechstronnie przeprowadzonego postępowania dowodowego nie zebrano żadnych dowodów, nawet pośrednich, wskazujących lub uprawdopodobniających okoliczność, że inwestor dysponował w dacie budowy decyzją o pozwoleniu na budowę.

Organ odwoławczy odnotował, że zgodnie z § 51 ust. 1 pkt 2 warunków technicznych odległości zbiorników do gromadzenia nieczystości płynnych, jak np. dołów zbiorczych, dołów ustępowych, gnojowników, dołów kompostowych itp. zbiorników na ścieki, powinny wynosić co najmniej: od drogi publicznej i od granicy nieruchomości - 7,5 m, licząc od najbliższej krawędzi ściany zbiornika. Bezsprzecznie w przedmiotowej sprawie lokalizacja gnojownika nie spełnia ww. warunku, z uwagi na jego lokalizację przy granicy, dlatego też ocenę PINB w tym zakresie uznał za prawidłową, jak i ocenę co do zgodności inwestycji z przepisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Z informacji uzyskanych od Gminy [...], wynika bowiem, że zgodnie z postanowieniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego uchwalonego w drodze uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [...], z 12 grudnia 1969 r. nr [...], teren, na którym zlokalizowany jest obiekt, był oznaczony symbolem E 16 US, z przeznaczeniem na osiedlowy zespół sportowy. Oznacza, to że w dacie budowy lokalizacja obiektu ten była sprzeczna z przepisami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, co stanowi ujemną przesłankę legalizacji obiektu.

Rekapitulując organ odwoławczy przyjął, że nie zebrano dowodów chociażby uprawdopodabniających legalne wybudowanie gnojownika, natomiast w zasobach archiwalnych organów, które mogłyby dysponować taką dokumentacją nie odnaleziono pozwolenia na budowę przedmiotowego obiektu. Okoliczność, że obiekt został wybudowany niezgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi i miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, w jego przekonaniu, oznacza, że zgodnie z przepisami obowiązującymi w dacie budowy decyzja o pozwoleniu nie mogła zostać wydana.

W skardze na decyzję Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 13 grudnia 2016 r., nr [...], C. i R. D., reprezentowani przez pełnomocnika - radcę prawnego A. K. - wnieśli o uchylenie decyzji organów obu instancji, ewentualnie o uchylenie ww. decyzji i umorzenie postępowania administracyjnego (vide oświadczenie złożone na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2017 r.), a także o zwrot kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Skarżonemu rozstrzygnięciu zarzucono naruszenie prawa materialnego, mającego wpływ na wynik sprawy oraz przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy tj.:

– art. 103 Prawa budowlanego z 1994 r. poprzez niewłaściwe uznanie, iż w toku postępowania zachodzą przesłanki do uznania zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego za samowolę budowlaną, gdy tymczasem brak jest wystąpienia tych przesłanek;

– art. 103 Prawa budowlanego z 1994 r w zw. z art. 37 Prawa budowlanego z 1974 r. przez niewłaściwe uznanie, iż w toku postępowania nie zachodzą przesłanki do zastosowania przepisów legalizacyjnych z uwagi na wybudowanie zbiornika niezgodnie z przeznaczeniem terenu w dacie jego budowy, a to z uwagi na treść obowiązującego w tym czasie planu zagospodarowania przestrzennego i niezbadanie przeznaczenia terenu od daty jego budowy;

– art. 8 K.p.a. poprzez naruszenie zasady równości stron postępowania administracyjnego przy przyjęciu, że obiekt wybudowany na nieruchomości skarżących wykonany został bez wymaganego pozwolenia na budowę z uwagi na nieposiadanie przez nich odpowiednich dokumentów w postaci decyzji o odstępstwach, bądź decyzji o pozwoleniu na budowę zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego, przy zaniechaniu przez organy zbadania, czy w Archiwum Państwowym przechowywane są decyzje o pozwoleniu na budowę lub decyzje o odstępstwach z lat 1970-1980 i zaniechaniu zbadania okoliczności nieposiadania wymaganych dokumentów przez inne podmioty;

– art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. w zw. z art. 6, art. 7 , art. 77 § 1 i art. 80 K.p.a. poprzez nienależyte wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy, niezebranie pełnego materiału dowodowego oraz niezbadanie w sposób wnikliwy i wyczerpujący sprawy, co skutkowało uznaniem, że przedmiotowy zbiornik jest samowolą budowlaną, gdy nie wyjaśniono w pełni:1) czy brak jest dokumentów w zasobach Archiwum Państwowego tylko w zakresie nieruchomości skarżących, czy też nie istnieją żadne, inne rejestry dotyczące decyzji o pozwoleniu na budowę bądź decyzji o odstępstwach dla innych nieruchomości na terenie Miasta [...]; 2) jakie było przeznaczenie terenu - samo dołączenie do akt planu zagospodarowania przestrzennego uchwalone w 1967 r. bez uwzględnienia zmian w planie do jego wygaśnięcia bez uwzględnienia znaczenia słownego zastosowanego symbolu było niewystarczające; 3) niewzięcie pod uwagę okoliczności związanych z przeznaczeniem terenu pod uprawę rolniczą;

– art. 107 § 3 K.p.a. poprzez nieodniesienie się przez organ odwoławczy do zarzutów odwołania w związku z oddaleniem przez organ I instancji wniosków dowodowych strony skarżącej,

– art. 153 P.p.s.a. poprzez niezastosowanie się do wszystkich wskazań zawartych w wyrokach zapadłych w przedmiotowej sprawie, w postaci zebrania materiału dowodowego, który w sposób niewątpliwy wskazałby, że sporny zbiornik został wybudowany bez wymaganego pozwolenia na budowę.

Uzasadniając przedstawione zarzuty skarżący ponowili argumentację prezentowaną w sprawie w pismach kierowanych do organów i do Sądu. W nawiązaniu do stanowiska Sądu we wcześniejszych wyrokach akcentowali, że w przedstawionym przez skarżących "spisie inwentarza zbioru Archiwum Państwowego w [...]" nie ma żadnych rejestrów decyzji o pozwoleniu na budowę, ani żadnych rejestrów decyzji o odstępstwach. W tym kontekście zwracali uwagę na wyjaśnienie Naczelnika Wydziału Urbanistyki Architektury Urzędu Miasta [...], który podał, że wszelkie rejestry pozwoleń na budowę oraz decyzji o odstępstwach uległy likwidacji, jak i na zeznania świadka F. R., wyraźnie wskazujące, że poprzednik prawny skarżących otrzymał zgodę organów oraz właściciela sąsiedniej posesji na posadowienie zbiornika w granicy działki.

Przypominając stanowisko Sądu, skarżący wywodzili, że brak rejestrów jakichkolwiek decyzji o pozwoleniach na budowę miasta [...] z lat 1970-1980 uniemożliwia ustalenie w sposób niebudzący wątpliwości, że zbiornik usytuowany na działce skarżących wybudowany został bez pozwolenia na budowę. Tym samym nie godzą się, aby obciążać ich negatywnymi skutkami braku dokumentacji, skoro prawnie obowiązek taki nie istniał.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1066, z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej (§ 1). Kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2). Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowoadministracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów, przy czym zgodnie z treścią art. 134 § 1 P.p.s.a., kontrolując działalność administracji publicznej sądy administracyjne nie są przy tym związane zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Pozwala to i jednocześnie obliguje Sąd do wzięcia pod uwagę z urzędu wszelkich naruszeń prawa.

Na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 P.p.s.a. uwzględnienie skargi następuje w przypadku naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (lit. a), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (lit. b) lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).

Przeprowadzona przez Sąd, w granicach tak określonej kognicji, kontrola legalności zaskarżonej decyzji, wykazała, że decyzja ta nie odpowiada wymogom prawa.

Przedmiotem oceny Sądu była decyzja organu odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję organu pierwszej instancji, nakazującą skarżącym rozbiórkę otwartego zbiornika na nieczystości pochodzenia zwierzęcego (silosu) usytuowanego na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...], w bezpośrednim sąsiedztwie granicy działki nr a przy ul. [...].

Na wstępie powiedzieć przyjdzie, że treść rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie determinowała okoliczność, iż w przedmiotowej sprawie zapadły już wyroki Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu - w dniu 28 października 2013 r. (sygn. akt. II SA/Op 326/13) oraz w dniu 21 kwietna 2015 r. (sygn. akt II SA/Op 51/15)., Również powtórzyć przyjdzie, że zgodnie z art. 153 P.p.s.a. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu Sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność były przedmiotem zaskarżenia.

W pojęciu "ocena prawna" mieści się przede wszystkim wykładnia przepisów prawa materialnego i prawa procesowego. Wykładnia w tym sensie zmierza do wyjaśnienia, czy konkretny przepis zastosowany przez organ administracji, który wydał zaskarżoną decyzję, ma treść identyczną z treścią przypisaną przez tenże organ, a także do wyjaśnienia, że do stosunku prawnego będącego przedmiotem postępowania nie ma zastosowania dany przepis, lecz przepis inny, którego organ administracji nie uwzględnił. Nadto sformułowanie, iż "ocena prawna wyrażona w orzeczeniu sądu wiąże w sprawie ten sąd", oznacza, że ilekroć dana sprawa będzie przedmiotem rozpoznania przez ten sąd, będzie on związany oceną prawną wyrażoną w tym orzeczeniu, jeżeli nie zostanie ono uchylone lub nie ulegną istotnej zmianie przepisy.

Stosownie, zatem do art. 153 P.p.s.a. oceną prawną wyrażoną w wyroku z dnia 28 października 2013 r. związane były zarówno organy administracji, jak i Sąd, rozpatrując sprawę ponownie. Ponowne rozpoznanie sprawy przez sąd administracyjny ograniczało się zatem do kontroli, czy organy administracji prawidłowo uwzględniły wytyczne zawarte w poprzednim wyroku oraz oceny ewentualnych nowych okoliczności, które zaistniały już po wydaniu wyroku.

Przypomnienia wymaga, że Sąd w uzasadnieniu do wyroku z dnia 28 października 2013 r., sygn. akt II SA/Op 326/13, zobowiązał organy rozstrzygające przedmiotową sprawę do dokonania niezbędnych ustaleń w celu pełnego wyjaśnienia i oceny stanu faktycznego sprawy, tj. ustalenia w pierwszej kolejności stron postępowania, opierając się na prawidłowo zgromadzonym materiale dowodowym, w tym zakresie zwrócenia się do właściwego organu, po podaniu niezbędnego zakresu informacji dotyczącego ówczesnych właścicieli gospodarstwa rolnego i odpowiedniego okresu, oraz upewnienia się czy informacje zostały udzielone na podstawie kompletnych i istniejących rejestrów, czy w sprawie zachodzi samowola budowlana, czy też obiekt wybudowany został po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Natomiast w wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r. Sąd stwierdził, że postępowanie w sprawie zostało przeprowadzone w zasadzie zgodnie ze wskazówkami zawartymi w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 28 października 2013 r., sygn. akt II SA/Op 326/13. W szczególności organ na podstawie treści Księgi Wieczystej nr [...] ustalił, że C. D. (żona R. D.) jest współwłaścicielką nieruchomości przy ul. [...] w [...], a co za tym idzie jest stroną postępowania i współadresatem decyzji. Organ uzupełnił również materiał dowodowy na okoliczność daty wykonania przedmiotowego zbiornika m.in. o dowód z zeznań świadka F. R. i na podstawie analizy zgromadzonego materiału dowodowego zasadnie przyjął, że do budowy zbiornika na nieczystości płynne przez A. D. doszło w 1975 r. Ustalenie daty budowy obiektu miało istotne znaczenie w sprawie, gdyż przesądzało o porządku prawnym, w jakim winno toczyć się ewentualne postępowanie legalizacyjne. Sąd zauważył, że organy uwzględniły dokonaną wykładnię przepisów obowiązujących w dacie budowy zbiornika na nieczystości i przyjęły, że wybudowanie tego typu obiektu wymagało uzyskania pozwolenia na budowę. Sąd w wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r. za aktualne przyjął rozważania w tym przedmiocie zawarte w uzasadnieniu wcześniejszego wyroku WSA w Opolu, wydanego w przedmiotowej sprawie.

Decydujące znaczenie w sprawie miało zatem poczynienie ustaleń w zakresie dotyczącym legalnego bądź nie wybudowania spornego zbiornika na nieczystości płynne, tj. na podstawie pozwolenia na budowę, gdyż w sprawie poza sporem musi pozostawać, że budowa ww. zbiornika wymagała pozwolenia na budowę.

Wobec powyższego, Sąd zwrócił uwagę na przepis art. 43 Prawa budowlanego z 1974 r., który nakładał jedynie na właściciela lub zarządcę obowiązek użytkowania obiektu budowlanego zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska, przeprowadzania badań stanu technicznego obiektu, utrzymania go w należytym stanie chroniącym przed powstaniem zagrożenia bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz zniszczeniem lub przedwczesnym zużyciem, jak też zeszpeceniem otoczenia. Jednocześnie nadmienił, że obowiązku przechowywania dokumentów lub stosownych decyzji nie można również wyprowadzić z przepisu § 55 w zw. z § 34 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 20 lutego 1975 r. w sprawie nadzoru urbanistycznego (Dz. U. nr 8, poz. 48 z późn. zm.).

W konsekwencji, Sąd opowiedział się poglądem, że obowiązek przechowywania dokumentacji dotyczącej budowy obiektu, a wynikający z przepisu art. 63 Prawa budowlanego z 1994 r. nie odnosi się do obiektów budowlanych wybudowanych przed 1 stycznia 1995 r., jak i robót budowlanych wykonanych przed tą datą. Oznacza to, że jeżeli inwestor, zarządca, czy też aktualny właściciel obiektu nie przedłoży na żądanie organu nadzoru budowlanego, pozwolenia na budowę wraz z dokumentacją budowlaną dotyczącą obiektu budowlanego wykonanego przez dniem 1 stycznia 1995 r., to nie można ustalać w drodze domniemań wynikających z braku dokumentacji, okoliczności świadczących o budowie obiektu bez wymaganych pozwoleń, a tym samym naruszeń prawa. Nieprzedłożenie przez inwestora pozwolenia na budowę nie świadczy bowiem samo przez się o wykonaniu obiektu w warunkach samowoli budowlanej. Okoliczność ta, według Sądu, powinna być ustalona w sposób niewątpliwy, na podstawie wyczerpująco zebranego i rozpatrzonego materiału dowodowego. Jeżeli obiekt wykonany został przed dniem 1 stycznia 1995 r., a taka sytuacja wystąpiła w przedmiotowej sprawie, to organ nadzoru budowlanego, o ile nie dysponuje dokumentami obiektu, winien podjąć działania w celu uzyskania dokumentacji z zasobów archiwalnych. Negatywny rezultat takich poszukiwań obliguje organ do podjęcia prób uzyskania dowodów od stron postępowania. Nieprzedłożenie przez właściciela obiektu (inwestora) dokumentów dotyczących budowy spornego obiektu nie rodzi domniemania wykonania obiektu bez wymaganych prawem pozwoleń. Nieprzedłożenie przez aktualnego właściciela dokumentacji dotyczącej budowy spornego gnojownika, który powstał prawie 40 lat temu nie pozwala na przyjęcie domniemania, że obiekt ten wykonany został bez stosownego pozwolenia, a więc w warunkach tzw. samowoli budowlanej.

Jak już wyżej zaznaczono oceną tą jest związany skład orzekający w niniejszej sprawie.

Za kwestię przesądzoną należało zatem uznać, że postępowanie w niniejszej sprawie miało udzielić odpowiedzi na pytanie, czy otwarty zbiornik na nieczystości pochodzenia zwierzęcego (silos) wybudowany w 1974 r., zlokalizowany na działce skarżących, położonej w [...] przy ul. [...], w bezpośrednim sąsiedztwie granicy działki nr a przy ul. [...], został wykonany przy zastosowaniu reżimu Prawa budowlanego z 1974 r. Wywody co do obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę tego rodzaju obiektu stosownie do art. 28 ust. 4 Prawo budowlane z 1974 r. zostały przedstawione we wcześniejszych wyrokach, wiążących skład orzekający w niniejszej sprawie. W czasie realizowania przez inwestora – A. D. (dziadka obecnego współwłaściciela) spornego obiektu obowiązywały przepisy Prawa budowlanego z 1974 r., pozwalające po myśli art. 10 ust. 1 na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych lub normy w razie konieczności wprowadzenia rozwiązań dających lepsze efekty społeczno-gospodarcze. Zgodę na takie odstępstwo wyrażał organ lub jednostka określona przez ministra właściwego do wydania przepisów lub ustanowienia normy. Odstępstwo, o którym mowa w ust. 1, nie mogło spowodować pogorszenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, ochrony środowiska oraz warunków higieniczno-sanitarnych i użytkowych (ust. 2). W omawianym stanie prawnym zgoda na odstępstwo od warunków technicznych mogła być przedmiotem odrębnej decyzji administracyjnej lub elementem rozstrzygnięcia w sprawie o pozwolenie na budowę.

W świetle powyższego oraz nawiązując do ustaleń faktycznych organów i tego co zostało powiedziane w wyroku z dnia 21 kwietnia 2015 r. podkreślić przyjdzie, że skoro w archiwach zakładowych nie zachowała się żadna dokumentacja, w tym spisy rejestrów, czy też ewidencja wydawanych decyzji i postanowień za lata 1974 -1975 i to zarówno w przedmiocie pozwoleń na budowę, jak i zgód na odstępstwa od przepisów techniczno-budowlanych lub norm, nie można domniemywać, że inwestor takiej zgody i pozwolenia na budowę nie uzyskał. W realiach przedmiotowej sprawy nie bez znaczenia pozostaje i to, że z uwagi na znaczny upływ czasu w archiwach zakładowych nie została zachowana dokumentacja wytworzona do 1994 r. związana z udzielaniem pozwoleń na budowę o kategorii B-5, czy też zgody na odstępstwa, jako niearchiwalna o czasowym znaczeniu praktycznym, gdyż podlegała ona po upływie 5 lat wybrakowaniu. Przepisami regulującymi podział materiałów archiwalne rozumianych jako wszelkiego rodzaju akta, dokumenty, księgi, korespondencję, dokumentację finansową, techniczną i statystyczną, mapy i plany - niezależnie od techniki ich wykonania (rękopisy, maszynopisy, druki) - oraz fotografie, filmy, nagrania dźwiękowe i inną dokumentację utrwaloną sposobem mechanicznym na kategorie i terminy ich przechowywania regulowało do dnia 1 stycznia 1984 r. zarządzenie Ministra Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 kwietnia 1963 r. w sprawie podziału materiałów archiwalnych na kategorie i ustalania terminów ich przechowywania (M. P. Nr 37, poz. 184), które w § 2 stanowiło, że sposób oznaczania kategorii materiałów archiwalnych określony jest w instrukcji stanowiącej załącznik nr 1 do zarządzenia. Załącznik nr 1 w pkt 2 stanowił, że dla oznaczenia kategorii materiałów nieposiadających wartości historycznej używa się symbolu "B". Symbolem "B" z dodaniem cyfr arabskich, określających termin przechowywania materiałów archiwalnych w składnicach akt (np. B3), oznacza się materiały o czasowym znaczeniu praktycznym, które mają być przekazane na makulaturę, po wydaniu orzeczenia przez właściwe archiwum państwowe. Okres przechowywania liczy się w pełnym latach kalendarzowych, poczynając od 1 stycznia roku następującego po utracie praktycznego znaczenia materiałów dla potrzeb danego zakładu pracy oraz dla celów kontrolnych lub innych. Zgodnie z pkt 211 i 214 załącznika nr 2 hasło inwestycje pkt 211 - budowle typowe oraz wykonawstwo inwestycji system gospodarczy dla inwestycji przewidziana była kategoria archiwalna "B5". Organy procedujące w sprawie uzupełniły wprawdzie postępowanie dowodowe o informacje z archiwów zakładowych Ministerstwa Informatyzacji i Rozwoju, Wojewody [...] oraz Archiwum Państwowego w [...], lecz wobec odpowiedzi że organy te nie posiadają dokumentacji dotyczącej odstępstw od warunków technicznych za lata 1974-1975, nie zwróciły się, jak zauważyła pełnomocnik skarżących, ponownie do Archiwum Państwowego o informację, czy nie zachowały się jakiekolwiek dokumenty, w tym rejestry, ewidencje, zestawienie przekazywanych akt, które zawierałyby dane podmiotów i osób fizycznych na rzecz, których wydawane były decyzje, postanowienia oraz inne akty ww. organu i czy w ogóle z tego okresu istnieje jakakolwiek dokumentacja. Organy nie odniosły się też do tej części zeznań świadka F. R., który oświadczył, że podobny zbiornik znajdował się na działce sąsiedniej. Nadto organy nie dokonały ustaleń, czy obowiązujący po roku 1969 miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, objęty uchwałą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [...] z 12 grudnia 1969 r., nr [...], był w okresie późniejszym zmieniany, w tym po roku 1974-75, tzn. w dacie ustalonej przez organy, budowy spornego obiektu. Nie bez znaczenia jest też fakt, że organy nie dysponowały załącznikiem do ww. uchwały w postaci graficznego przedstawienia przeznaczenia badanych terenów.

Brak w tym zakresie stosownej informacji powoduje konieczność uznania, że postępowanie w dalszym ciągu nie zostało przeprowadzone w sposób wyczerpujący, a wymóg taki wynika z art. 7 i art. 77 K.p.a.

Powtórzyć przyjdzie, tak jak to uczynił Sąd w wyroku z 21 kwietnia 2015 r., że brak posiadania przez właścicieli dokumentacji budowlanej oraz brak takich informacji w dostępnych archiwach, nie mogą stanowić podstawy domniemań, iż wymagane w sprawie decyzje nie zostały wydane. Jak już wywodzono w sprawie, istnienie obiektu przez około 40 lat i brak reakcji organów nadzoru nie pozwala na pominięcie tej okoliczności i jednoznaczne stwierdzenie, że doszło do samowolnej budowy spornego gnojownika, tym bardziej, że obiekt został ujęty w ewidencji geodezyjnej.

W tym miejscu zgodzić się przyjdzie z argumentacją pełnomocnika skarżących, że brak rejestru jakichkolwiek decyzji o pozwoleniu na budowę uniemożliwia ustalenie w sposób niebudzący wątpliwości, że oceniany obiekt wybudowany został bez pozwolenia na budowę. Sąd aprobuje stanowisko skarżących, że trudno obciążać negatywnymi skutkami obywateli, którzy przy braku takiego obowiązku nie dysponują odpowiednimi dokumentami, w sytuacji, gdy same organy uprawnione były do likwidacji owych dokumentów.

W przekonaniu Sądu, w świetle przepisów ustawy Prawo budowlane z 1974 r. zniszczenie lub zaginięcie dokumentacji związanej z konkretnym obiektem budowlanym nie spowoduje, że stanie się on z tej przyczyny samowolą budowlaną. Pierwszorzędną zatem powinnością organu uprawnionego do prowadzenia postępowania w rozpoznawanej sprawie było wyjaśnienie w sposób jednoznaczny - przy wykorzystaniu dopuszczonych przez ustawodawcę środków dowodowych - kwestii posiadania przez A. D. pozwolenia na budowę przedmiotowego obiektu przed rozpoczęciem jego realizacji w 1975 r. Przy czym wątpliwości w tym zakresie nie można, zdaniem Sądu, wykorzystać w sposób niekorzystny dla inwestora, a w dalszej kolejności, dla jego następców prawnych.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ uzupełni materiał dowodowy we wskazanym zakresie, a przy niemożności jego uzupełnienia rozważy ewentualność umorzenia postępowania administracyjnego na podstawie art. 105 § 1 K.p.a.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c oraz art. 135 P.p.s.a., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu skargę jako zasadną uwzględnił i uchylił zaskarżoną decyzję. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 P.p.s.a.