Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Sędziowie sędzia NSA Małgorzata Masternak - Kubiak (spr.) sędzia del. WSA Piotr Korzeniowski Protokolant asystent sędziego Tomasz Muszyński po rozpoznaniu w dniu 11 lutego 2020 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu delegowanego do Prokuratury Krajowej P. O. sprawy ze skargi kasacyjnej M. Z. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 października 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 1784/16 w sprawie ze skargi M. Z. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] maja 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wpisania do akt stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia 1. oddala skargę kasacyjną, 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 października 2016 r., sygn. IV SA/Wa 1784/16 oddalił skargę M. Z. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] maja 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wpisania do akt stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy: Decyzją z dnia [...] kwietnia 2016 r. Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w [...] – dalej: "Kierownik USC" odmówił wpisania do polskiego rejestru stanu cywilnego (polskich ksiąg USC), [...] aktu urodzenia na nazwisko: V. Z., urodzony w dniu [...] października 2015 r. w [...], w dzielnicy [...] ([...]), w którym widnieje jako matka dziecka: M. Z., natomiast S. W., urodzona w [...], wpisana jest, jako rodzic dziecka. Organ uznał, że transkrypcja tego aktu byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. Przeniesienie do rejestru stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia, w którym jako matka i jako "rodzic" figurują dwie kobiety, byłoby sprzeczne z polskim porządkiem prawnym, m.in. z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 2082 ze zm.) – dalej: "k.r.o." oraz z ustawą z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 1741 z późn. zm.) – dalej "Prawo o aktach stanu cywilnego.

Po rozpatrzeniu odwołania M. Z. Wojewoda [...], decyzją z dnia [...] maja 2016 r., utrzymał w mocy decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w [...]. Organ II instancji wskazał, że przepis art. 619 k.r.o. jednoznacznie wskazuje, że matką dziecka jest kobieta, która dziecko urodziła. Z kolei przepisy zawarte w Oddziale 2 k.r.o. zatytułowanym: "Ojcostwo" (art. 62-86 k.r.o.) zawsze, jako ojca dziecka, wymieniają mężczyznę - niezależnie od sposobu ustalenia ojcostwa. Z tymi uregulowaniami koresponduje również przepis art. 61 Prawa o aktach stanu cywilnego, który przewiduje możliwość wpisania danych mężczyzny jako ojca dziecka, nawet w przypadku, gdy nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa. Zdaniem organu odwoławczego, z powyższego wynika, że w polskim akcie urodzenia obok matki dziecka, jako drugiego rodzica - wpisuje się zawsze osobę płci męskiej.

M. Z. wniosła skargę na ostateczną decyzję Wojewody [...], domagając się jej uchylenia oraz uchylenia decyzji ją poprzedzającej. Zaskarżonej decyzji skarżąca zarzuciła m.in. naruszenie art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego polegające na odmowie dokonania transkrypcji, podczas gdy dokonanie tej czynności miało w okolicznościach przedmiotowej sprawy charakter obligatoryjny, bowiem wnioskodawczyni zainicjowała to postępowanie by otworzyć drogę do ubiegania się o polski dokument tożsamości (w postaci paszportu) dla swojego dziecka (będącego obywatelem polskim, którego dotyczył akt urodzenia), zaś organy administracji miały obowiązek zastosować przedmiotowy przepis; art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego w zw. z art. 7 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe w zw. z art. 2 ust. 6 Prawa o aktach stanu cywilnego polegające na błędnym uznaniu, że w przedmiotowej sprawie dokonanie transkrypcji byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej, które to zasady zostały zrekonstruowane w oparciu o art. 18 Konstytucji, art. 61 ust. 1 oraz ust. 2 Prawa o aktach stanu cywilnego oraz przepisy k.r.o. i uzasadniało odmowę dokonania transkrypcji, podczas gdy w rzeczywistości dokonanie transkrypcji nie prowadziłoby do naruszenia klauzul porządku publicznego, a przez to nie uzasadniało zastosowanie przedmiotowych przepisów i odmowy dokonania transkrypcji.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę zaznaczył, że rozpatrujące wniosek o transkrypcję organy administracyjne prawidłowo przyjęły, że podstawą prawną rozstrzygnięcia jest ustawa Prawa o aktach stanu cywilnego. Przytaczając brzmienie art. 104 ust. 1 i ust. 2 tej ustawy Sąd pierwszej instancji wskazał, że w ramach transkrypcji Kierownik USC opisuje jedynie akt podlegający transkrypcji przytaczając jego treść bez żadnych zmian. W wyniku transkrypcji powstaje polski akt stanu cywilnego, który nie różni się treścią od aktu transkrybowanego, a pod względem formy, mocy dowodowej oraz zasad korekty, nie różni się od aktów stanu cywilnego rejestrujących zdarzenia krajowe. Co do zasady więc, Kierownik USC nie bada przedstawionego dokumentu pod względem merytorycznym. Zawsze jednak zobowiązany jest do dokonania oceny, czy treść polskiego aktu stanu cywilnego, który miałby powstać w wyniku transkrypcji nie naruszy podstawowych zasad porządku prawnego obowiązujących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie bowiem z treścią art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia dokonania transkrypcji, jeżeli transkrypcja byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. Również art. 7 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe stanowi, że prawa obcego nie stosuje się, jeżeli jego stosowanie miałoby skutki sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto w art. 1146 § 1 pkt 7 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 101) – dalej: "k.p.c." ustawodawca powołał się na klauzulę porządku publicznego, jako podstawę odmowy uznania zagranicznego orzeczenia. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego, nie może budzić wątpliwości, że wpisanie do polskich ksiąg stanu cywilnego treści zagranicznego aktu urodzenia, który obok matki dziecka jako drugiego rodzica wymienia kobietę, w konsekwencji czego rodzicami dziecka są osoby tej samej płci, stanowiłoby pogwałcenie podstawowych zasad polskiego porządku prawnego. Nie zmieniają tego powołane przez skarżącą przepisy szeroko pojętego prawa międzynarodowego, jak i orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, czy też Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepisy te nie nakazują stanowienia w krajowym porządku prawnym regulacji innego kraju dotyczących związków jednopłciowych, czy regulacji uwzględniających jako rodziców dziecka dwóch osób tej samej płci.

W ocenie Sądu meriti w niniejszej sprawie przy ustalaniu podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej - na użytek klauzuli porządku publicznego, należało brać przede wszystkim pod uwagę przepisy zawarte w ustawie k.r.o. Ustawa ta w Tytule II zatytułowanym "Pokrewieństwo i powinowactwo", Dział Ia "Rodzice i dzieci", Rozdział I "Pochodzenie dziecka", jednoznacznie określa kwestie związane z pochodzeniem dziecka. Przepis art. 619 k.r.o stanowi, że matką dziecka jest kobieta, która je urodziła. Z kolei przepisy dotyczące ojcostwa (Oddział 2 "Ojcostwo") niezależnie od sposobu jego ustalenia zawsze jako ojca dziecka wymieniają mężczyznę. Z tymi rozwiązaniami pozostają w zgodności uregulowania ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego, która w art. 60 przewiduje tylko możliwość wpisania mężczyzny, jako ojca dziecka. Nawet w przypadku, gdy nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki, brak podstaw do wpisania ojca dziecka na podstawie uznania dziecka lub sądowego ustalenia ojcostwa, do akt urodzenia dziecka jako imię ojca wpisuje się imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie, a w braku takiego wskazania imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Zawsze, więc obok matki dziecka w akcie urodzenia wpisuje się jako drugie z rodziców osobę płci męskiej.

Sąd zauważył także, że dla rozstrzygnięcia sprawy nie bez znaczenia pozostaje również sprzeczność pomiędzy zewnętrzną formą [...] wzoru aktu urodzenia a wzorem jego polskiego odpowiednika. Wpisując do polskiej księgi urodzeń sporządzony za granicą akt urodzenia Kierownik USC musiałby wpisać dwie kobiety, przy czym jedną z nich w rubryce: "ojciec". Wskazał, że w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie wzorów dokumentów wydawanych z zakresu rejestracji stanu cywilnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 194) określono m.in. wzór odpisu zupełnego aktu urodzenia. Wedle załącznika nr 1 do tego rozporządzenia do aktu urodzenia należy wpisać matkę i ojca (a nie jak w [...] "rodzica").

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 20 ust. 2 lit a oraz art. 21 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dalej: TFUE), które stanowią, że: "...Obywatele unii korzystają z praw i podlegają obowiązkom przewidzianym w Traktatach. Mają między innymi prawo do: swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium Państw Członkowskich ..." oraz, że: "Każdy Obywatel unii ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium Państw Członkowskich z zastrzeżeniem ograniczeń i warunków ustanowionych w Traktatach i środkach przyjętych w celu ich wykonania." Sąd zauważył, iż odmowa transkrypcji aktu urodzenia dziecka w żaden sposób nie wpływa na prawo dziecka do ani jego matki do swobodnego przemieszczania się w ramach Unii Europejskiej, w tym prawa do swobodnego pobytu na terytorium Polski lub państwie właściwym według miejsca urodzenia się dziecka. Sąd Wojewódzki uznał, że w przedmiotowej sprawie nie miały zastosowania przepisy art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego. Przepis ten stanowi, że transkrypcja jest obligatoryjna, jeżeli obywatel polski, którego dotyczy zagraniczny dokument stanu cywilnego, posiada akt stanu cywilnego potwierdzający zdarzenia wcześniejsze sporządzony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i żąda dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego lub ubiega się o polski dokument tożsamości lub nadanie numeru PESEL. Sprawa niniejsza nie dotyczy bowiem wydania polskiego dokumentu tożsamości, czy nadania numeru PESEL.

Jak wskazał Sąd pierwszej instancji odmowa wpisania do polskich ksiąg stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia w żaden sposób nie narusza prawa skarżącej, jej dziecka i jej partnerki do poszanowania ich życia prywatnego i rodzinnego. Decyzje odmowne nie kwestionują i nie naruszają wskazanych praw, lecz wskazują na brak podstaw prawnych w prawie krajowym, umożliwiających dokonanie wpisu zgodnie z wnioskiem.

W omawianej sprawie, zdaniem Sądu Wojewódzkiego, nie można także dopatrzyć się orzeczenia zapadłego z pobudek dyskryminacyjnych "ze względu na orientację seksualną" lub naruszenia zasady równości obywateli wobec prawa. Przepis art. 7 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka stanowi, że niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony akt jego urodzenia, a dziecko od momentu urodzenia będzie miało prawo do otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwa oraz, jeśli to możliwe, prawo do poznania swoich rodziców i pozostawania pod ich opieką. W sprawie niniejszej sporządzony został przedstawiony do transkrypcji akt urodzenia małoletniego syna skarżącej.

W skardze kasacyjnej M. Z. zaskarżyła powyższy wyrok w całości, zarzucając mu:

1. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 3 § 1 w zw. z art. 141 § 4 w zw. z art. 133 § 1 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 7 oraz art. 77 § 1 K.p.a., polegające na nieprawidłowej kontroli procesu ustalania stanu faktycznego sprawy przez Kierownika USC oraz Wojewodę w odniesieniu do oświadczeń składanych przez skarżącą w trakcie postępowania przed organami oraz WSA, wskazujących na przyczynę wystąpienia przez skarżącą z wnioskiem o dokonanie transkrypcji aktu urodzenia (tj. niezbędność transkrypcji aktu urodzenia dla możliwości zainicjowania efektywnego postępowania o uzyskanie paszportu dla dziecka skarżącej): niedostrzeżenie przez WSA braku dokładnego wyjaśnienia tego aspektu stanu faktycznego sprawy przez organy doprowadziło do utrzymania w mocy wadliwej decyzji Kierownika USC i decyzji Wojewody; dostrzeżenie tego braku skutkować powinno zaś uchyleniem decyzji obu organów w celu umożliwienia wyjaśnienia przedmiotowej okoliczności: ustalenie tej okoliczności miałoby istotny wpływ na wynik sprawy albowiem aktualizowałoby obowiązek dokonania przez organy transkrypcji na podstawie art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego i uchyleniem obu decyzji;

2. naruszenie przepisów prawa materialnego, to jest:

a) błędnej wykładni art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego polegającej na uznaniu, że posiadanie aktu stanu cywilnego potwierdzającego zdarzenia wcześniejsze sporządzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest przesłanką, której spełnienie warunkuje dopiero możliwość ubiegania się o polski dokument tożsamości lub nadanie numeru PESEL (i jednocześnie aktualizuje obowiązkowy charakter transkrypcji zagranicznego dokumentu stanu cywilnego); w rzeczywistości uprzednie posiadanie aktu stanu cywilnego potwierdzającego zdarzenia wcześniejsze (i sporządzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej) nie stanowi tego rodzaju przesłanki; przepis art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego przewiduje bowiem trzy odrębne od siebie okoliczności skutkujące obligatoryjnym charakterem transkrypcji zagranicznego dokumentu stanu cywilnego, który dotyczy obywatela polskiego: 1) posiadanie aktu stanu cywilnego potwierdzającego zdarzenia wcześniejsze sporządzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i żądanie dokonania czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego, 2) ubieganie się o polski dokument tożsamości, 3) ubieganie się o nadanie numeru PESEL; błędna wykładnia tego przepisu prowadziła jednocześnie do jego niezastosowania i odmowy dokonania transkrypcji Aktu Urodzenia, podczas gdy dokonanie tej czynności miało w okolicznościach przedmiotowej sprawy charakter obligatoryjny, albowiem skarżąca zainicjowała to postępowanie, aby otworzyć drogę do ubiegania się o polski dokument tożsamości (w postaci polskiego paszportu) dla swojego dziecka (będącego obywatelem polskim, którego dotyczył akt urodzenia), zaś organy administracji miały obowiązek zastosować przedmiotowy przepis;

b) błędnym zastosowaniu art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego w zw. z art. 7 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe polegającym na uznaniu, że w przedmiotowej sprawie dokonanie transkrypcji aktu urodzenia byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, (które to zasady zostały zrekonstruowanie w oparciu o art. 18 Konstytucji), art. 61 ust. 1 oraz ust. 2 Prawa o aktach stanu cywilnego, przepisy k.r.o., regulujące zagadnienie pochodzenia i przysposobienia dziecka), a także przepisy rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 29 stycznia 2015 r. w sprawie wzorów dokumentów wydawanych z zakresu rejestracji stanu cywilnego (Dz.U. z 2015, poz. 194 ze zm.) i uzasadniało odmowę dokonania transkrypcji aktu urodzenia, podczas gdy w rzeczywistości dokonanie przedmiotowej transkrypcji nie prowadziłoby do naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego, a przez to nie uzasadniało zastosowania klauzuli porządku publicznego i odmowy dokonania transkrypcji.

Oba wskazane powyżej zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego skutkowały jednocześnie:

3. naruszeniem przepisów prawa materialnego (poprzez ich niezastosowanie), tj.:

a) art. 72 ust. 1 w zw. z art. 47 w zw. z art. 34 ust. 1 Konstytucji, polegającym na braku należytego uwzględnienia w toku postępowania obowiązku poszanowania przez organy państwa zasady ochrony praw dziecka, co prowadziło do odmowy dokonania transkrypcji aktu urodzenia (skutkującej brakiem możliwości uzyskania polskiego paszportu dla dziecka skarżącej), a pośrednio również potwierdzenia posiadania polskiego obywatelstwa, jak również więzi filiacyjnych ze swoimi rodzicami;

b) art. 8 w zw. z art. 14 EKPCz, polegającym na naruszeniu prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego skarżącej, jej partnerki oraz dziecka skarżącej poprzez uwzględnienie przy rozpatrywaniu wniosku o dokonanie transkrypcji aktu urodzenia, okoliczności pozostającej bez znaczenia dla rozpatrzenia przedmiotowego wniosku (w postaci orientacji seksualnej rodziców wskazanych w akcie urodzenia) oraz wyciągnięcie z tej okoliczności niekorzystnych konsekwencji prawnych dla skarżącej, jej partnerki oraz jej dziecka (w postaci odmowy dokonania transkrypcji), które skutkowały dopuszczeniem się w tym postępowaniu przez oba organy dyskryminacji bezpośredniej (w odniesieniu do skarżącej i jej partnerki, pozostających ze sobą w związku jednopłciowym) oraz dyskryminacji bezpośredniej przez asocjację (w odniesieniu do dziecka skarżącej);

c) art. 2 ust. 1 oraz ust. 2, art. 3 ust. 1, art. 7 ust. 1 oraz ust. 2, art. 8 ust. 1 oraz ust. 2 Konwencji o prawach dziecka poprzez: 1) brak zapewnienia ochrony dziecka skarżącej przed dyskryminacją ze względu na status prawny i orientację seksualną rodziców dziecka w Polsce (będących osobami pozostającymi w związku o charakterze konkubinatu nieheteroseksualnego), 2) brak uwzględniania - w wystarczającym stopniu - w toku przedmiotowego postępowania zasady jak najlepszego zabezpieczenia interesów dziecka, 3) uniemożliwienie sporządzenia polskiego aktu urodzenia dziecka skarżącej, potwierdzenia obywatelstwa 4) doprowadzenie do sytuacji, w której z uwagi na brak możliwości dokonania transkrypcji aktu urodzenia dziecka skarżącej, dziecko skarżącej de facto znalazło się w położeniu tożsamym z położeniem bezpaństwowca, 5) brak poszanowania prawa dziecka skarżącej do zachowania jego tożsamości, w tym korzystania z obywatelstwa polskiego oraz w zakresie jego stosunków rodzinnych (w razie pobytu na terytorium Polski), 6) brak okazania przez organy administracji oraz WSA właściwej pomocy i ochrony w celu jak najszybszego przywrócenia tożsamości dziecka skarżącej;

d) art. 20 ust. 2 lit. a oraz 21 ust. 1 TFUE poprzez ograniczenie prawa dziecka skarżącej do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich (z uwagi na pozbawienie skarżącej możliwości skutecznego wszczęcia procedury zmierzającej do uzyskania dokumentu tożsamości dla jej dziecka, który to dokument stanowi jednocześnie niezbędny warunek do niezakłóconego korzystania ze swobody przemieszczania się); z przedmiotowym ograniczeniem, (które stanowi przejaw niewykonywania przez oba organy oraz WSA prawa Unii Europejskiej) związane jest jednocześnie naruszenie art. 7, art. 21 ust. 1, art. 24 ust. 2 oraz ust. 3 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U.UE.C z 2007 r. Nr 303, poz. 1 ze zm.), poprzez: 1) naruszenie prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego skarżącej, partnerki skarżącej i dziecka skarżącej, 2) dopuszczenie się przez oba organy dyskryminacji bezpośredniej (w odniesieniu do skarżącej i jej partnerki, pozostających ze sobą w związku jednopłciowym) oraz dyskryminacji bezpośredniej przez asocjację (w odniesieniu do dziecka skarżącej), 3) brak uwzględnienia - w wystarczającym stopniu - w toku przedmiotowego postępowania zasady jak najlepszego uwzględnienia interesów dziecka, 4) bezzasadne ograniczenie prawa dziecka skarżącej do utrzymywania stałego, osobistego związku i bezpośredniego kontaktu z obojgiem rodziców (w szczególności w razie przyjazdu na terytorium Polski).

W oparciu o powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, rozpoznanie skargi i wydanie orzeczenia rozstrzygającego, co do istoty sprawy, zasądzenie na rzecz skarżącej niezbędnych kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ewentualnie, na podstawie art. 185 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, ze zm.) – dalej: "P.p.s.a." oraz art. 203 P.p.s.a. o wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości wraz decyzją Wojewody w całości oraz poprzedzającą ją decyzją Kierownika USC, w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie na rzecz skarżącej niezbędnych kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pismem z dnia 28 marca 2019 r. skarżąca przesłała dodatkowe uzasadnienie przywołanych w skardze kasacyjnej podstaw kasacyjnych.

Pismem z dnia 8 kwietnia 2019 r. swój udział w sprawie zgłosił Rzecznik Praw Obywatelskich, który wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi. Podniósł, że odmowa dokonania transkrypcji ze względu na klauzulę porządku publicznego nie jest zgodna z przepisami prawa, gdyż prowadzi do naruszenia zasady transkrypcji obligatoryjnej, tj. obowiązku wynikającego z art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego. Podkreślił, że ocena skuteczności zastosowania klauzuli porządku publicznego, jako uzasadnienia odmowy dokonania transkrypcji zagranicznego aktu stanu cywilnego wymaga indywidualnego rozważenia konkretnych skutków takiej transkrypcji.

Udział w sprawie zgłosił również Prokurator Generalny. Na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym Prokurator wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej podnosząc, że zaskarżony wyrok odpowiada prawu, gdyż organy orzekające w sprawie prawidłowo uwzględniły klauzulę porządku publicznego.

Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2019 r. sygn. II OSK 1330/17 skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawił do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.) – dalej: "P.p.s.a.", zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy przepis i art. 107 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1741, z późn. zm.) w związku z art. 7 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 1792), dopuszcza transkrypcję zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci?".

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 2 grudnia 2019 r., sygn. akt II OPS 1/19 (ONSAiWSA 2020 r., nr 2, poz. 11) orzekł, że "przepis art. 104 ust. 5 i art. 107 pkt 3 ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego w zw. z art. 7 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe nie dopuszcza transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci".

Na rozprawie w dniu 11 lutego 2020 r. strony i uczestnicy postępowania podtrzymali dotychczasowe stanowisko w sprawie. Pełnomocnicy skarżącej kasacyjnie dodatkowo wnieśli o rozważenie skierowania pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Na taką konieczność wskazywał też pełnomocnik występujący z ramienia Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Argumentował, że bariery administracyjne przy uzyskiwaniu paszportu, sprawiają, że obywatel UE nie może korzystać z gwarantowanej przez prawo unijne swobody przemieszczania, a Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie podkreślał, że obowiązkiem sądu krajowego jest zapewnienie pełnej skuteczności norm prawa unijnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Naczelny Sąd Administracyjny związany jest podstawami skargi kasacyjnej albowiem według art. 183 § 1 P.p.s.a., rozpoznaje sprawę w jej granicach, z urzędu zaś bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie żadna z wymienionych w art. 183 § 2 P.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, wobec czego kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego ograniczyć się musiała wyłącznie do zbadania zawartych w skardze zarzutów, sformułowanych w granicach podstawy kasacyjnej.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 3 § 1 w zw. z art. 141 § 4 w zw. z art. 133 § 1 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 7 oraz art. 77 § 1 K.p.a., polegający na nieprawidłowej kontroli procesu ustalania stanu faktycznego sprawy przez Kierownika USC oraz Wojewodę w odniesieniu do oświadczeń składanych przez skarżącą w trakcie postępowania przed organami oraz Sądem Wojewódzkim. Wydanie wyroku niezgodnego z oczekiwaniem strony skarżącej kasacyjnie nie może być utożsamiane z uchybieniem normie art. 3 § 1 P.p.s.a., która stanowi, że sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki przewidziane w ustawie. Przede wszystkim nie ma żadnych podstaw do przyjęcia, że Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dokonał kontroli legalności zaskarżonej decyzji albo, że ocenę swoją oparł na innym kryterium niż zgodność zaskarżonej decyzji z prawem. Zaznaczyć należy, że operując metodyką kontroli wykładni prawa w odniesieniu do stanowiącego przedmiot kontroli zaskarżonego aktu, sąd administracyjny bada (ocenia) jego legalność w zakresie odnoszącym się do kompetencyjno-proceduralnych podstaw działania organu podejmującego rozstrzygnięcie oraz materialnoprawnych podstaw jego wydania, kontrolując prawidłowość ich wykładni oraz prawidłowość ich zastosowania (por. L. Leszczyński, Orzekanie przez sądy administracyjne a wykładnia prawa, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2010, nr 5-6, s. 267 i n.). Sąd może w związku z tym naruszyć przepisy dotyczące kognicji wyłącznie wówczas, gdy oceni legalność zaskarżonego aktu przyjmując inne, niż legalność, kryterium kontroli - przykładowo będzie go oceniał pod kątem słuszności, bądź celowości. W przedmiotowej sprawie sytuacja taka nie zaistniała, albowiem Sąd pierwszej instancji, w granicach właściwości, dokonał weryfikacji zgodności z prawem zaskarżonej decyzji. Uzasadnił, dlaczego podjął w sprawie określone rozstrzygnięcie, a w konsekwencji, dlaczego zastosował art. 151 P.p.s.a. i nie uchylił zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a.

W świetle powyższych rozważań nie może też odnieść zamierzonego skutku zarzut naruszenia art. 133 § 1 P.p.s.a., którego autorka skargi kasacyjnej zasadniczo upatruje w tym, że Sąd pierwszej instancji błędnie ocenił stan faktyczny sprawy, a zwłaszcza okoliczności wskazane we wniosku o dokonanie transkrypcji aktu urodzenia, związane z niezbędnością transkrypcji, dla możliwości zainicjowania efektywnego postępowania o uzyskanie paszportu dla dziecka skarżącej. Wynikający z przepisu art. 133 § 1 P.p.s.a. obowiązek wydania wyroku "na podstawie akt sprawy" oznacza zakaz wyjścia poza materiał znajdujący się w tych aktach. Do naruszenia tego przepisu doszłoby wówczas, gdyby Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na materiale innym niż ten, który jest zawarty w aktach sprawy, co nie miało miejsca w realiach niniejszej sprawy. Ponadto przepis art. 133 § 1 P.p.s.a. nie może służyć kwestionowaniu ustaleń i ocen przyjętego w sprawie stanu faktycznego. Z kolei na podstawie art. 141 § 4 P.p.s.a. można kwestionować wyłącznie kompletność elementów uzasadnienia, a nie jego prawidłowość merytoryczną. Także za pomocą zarzutu naruszenia art. 141 § 4 P.p.s.a. nie można skutecznie zwalczać prawidłowości przyjętego przez sąd stanu faktycznego sprawy. Zarzut naruszenia art. 141 § 4 P.p.s.a. może być skutecznie postawiony w dwóch przypadkach: gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera wszystkich elementów wymienionych w tym przepisie i gdy w ramach przedstawienia stanu sprawy wojewódzki sąd administracyjny nie wskaże, jaki stan faktyczny przyjął za podstawę orzekania, i z jakich powodów (por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z dnia 15 lutego 2010 r. sygn. II FPS 8/09, ONSAiWSA z 2010 r., nr 3, poz. 39). Naruszenie to musi być przy tym na tyle istotne, aby mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Natomiast ewentualna wadliwość argumentacji, bądź prezentowanie przez stronę innego poglądu niż wskazany w uzasadnieniu, nie stanowi o naruszeniu przez Sąd art. 141 § 4 P.p.s.a. Mając na względzie powyższe uwagi podnieść należy, że uzasadnienia zaskarżonego wyroku spełnia kryteria określone w omawianym przepisie, zawiera wszystkie wymagane nim elementy i jako takie poddaje się kontroli kasacyjnej. Analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala ustalić, jakimi przesłankami kierował się Sąd Wojewódzki oddalając skargę na ostateczną decyzję w przedmiocie odmowy wpisania do akt stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia dziecka skarżącej.

Odnosząc się z kolei do zarzutów naruszenia przepisów prawa materialnego Naczelny Sąd Administracyjny, analizując relewantną kwestię dopuszczalności, na gruncie prawa polskiego, transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci, zwraca uwagę, że to zagadnienie było przedmiotem uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2019 r., sygn. akt II OPS 1/19. W tej uchwale NSA orzekł, że przepis art. 104 ust. 5 i art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego w związku z art. 7 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe, nie dopuszcza transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia dziecka, w którym jako rodzice wpisane są osoby tej samej płci. Istotne w sprawie jest to, że powołana uchwała jest tzw. uchwałą konkretną, albowiem podjęta została w następstwie wniesienia pytania prawnego na podstawie art. 187 § 1 P.p.s.a. Podkreślić należy, że zgodnie z art. 187 § 2 P.p.s.a. uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego jest w danej sprawie wiążąca. Oznacza to, że Sąd, który skierował pytanie do składu powiększonego w trakcie rozpoznawania skargi kasacyjnej, nie ma możliwości odstąpienia od oceny wyrażonej w uchwale składu powiększonego Naczelnego Sądu Administracyjnego, stanowiącej odpowiedź na zadane przez ten Sąd pytanie. Zwrot normatywny: "jest w danej sprawie wiążąca" zawarty w tym przepisie oznacza bowiem, że w całym dalszym postępowaniu aż do jego prawomocnego zakończenia uchwała taka jest wiążąca. Jest to konsekwencją tego, że zawarta w takiej uchwale wykładnia dokonywana jest w ścisłym związku z postępowaniem toczącym się w konkretnej sprawie. Wykładnia przepisów wskazanych przez skład orzekający polega na ustaleniu ich prawidłowego rozumienia, w celu zrekonstruowania normy prawnej, która ma zastosowanie w rozpoznawanej przez sąd sprawie. Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 13 października 2003 r., sygn. OPS 5/03 (ONSA 2004, nr 1, poz. 9) zwrócił uwagę, że: "Poza przedstawieniem przez skład orzekający istotnych wątpliwości prawnych, nawiązujących bezpośrednio do stanu faktycznego sprawy, zawierających uzasadnienie wraz z podaniem przepisów prawa, które stanowią źródło wątpliwości, należy jednocześnie wykazać, dlaczego ich wyjaśnienie jest konieczne w tej sprawie. Z tego właśnie powodu, jak się wydaje, ustawodawca przyjął, że uchwała Sądu wyjaśniająca wątpliwość prawną wiąże w danej sprawie" (por. A. Skoczylas, Działalność uchwałodawcza Naczelnego Sądu Administracyjnego, C.H. Beck Warszawa 2004, s. 227-229; B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wyd. LEX, wyd. 4, s. 577).

W uzasadnieniu uchwały z dnia 2 grudnia 2019 r., sygn. II OPS 1/19 Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że ustawodawca zobowiązał kierownika urzędu stanu cywilnego, w postępowaniu w sprawie transkrypcji do oceny, czy zagraniczny dokument stanu cywilnego nie zawiera treści sprzecznych z polskim porządkiem prawnym lub czy nie zachodzą obawy co do jego prawidłowości (art. 107 pkt 1 – 3 Prawa o aktach stanu cywilnego). W judykaturze zgodnie przyjmuje się, że wpisanie zagranicznego aktu stanu cywilnego do polskiej księgi stanu cywilnego nie ma charakteru rejestracyjnego. W tej kwestii kilkakrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy wskazując, że transkrypcja sprowadza się jedynie do "przetransportowania pod względem językowym i formalnym obcego aktu stanu cywilnego na obowiązujący w Polsce język urzędowy i w formie obowiązującej dla rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów" (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2003 r., sygn. V CK 6/2002, OSNC 2004, z. 7-8, poz. 131; uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 20 listopada 2012 r., sygn. III CZP 58/2012, OSNC 2013 r., nr 5, poz. 55).

W uchwale II OPS 1/19 NSA zwrócił uwagę, że klauzula porządku publicznego wymieniona w art. 107 pkt 3 Prawa o aktach stanu cywilnego, tak jak klauzula wyrażona w art. 7 Prawo prywatne międzynarodowe, stanowi zabezpieczenie przed skutkami zastosowania prawa obcego przewidującego rozwiązania sprzeczne z podstawowymi zasadami i wartościami akceptowanymi w polskim porządku prawnym. Klauzula porządku publicznego gwarantuje ochronę krajowego porządku prawnego przed jego naruszeniem w postaci nadania skuteczności (uznania) aktu stanu cywilnego nieodpowiadającemu fundamentalnym zasadom porządku prawnego. W ramach przesłanki porządku publicznego badaniu podlegają skutki prawne uznania danego aktu. Nie chodzi przy tym o samą sprzeczność zagranicznego aktu stanu cywilnego z podstawowymi zasadami porządku prawnego, ale o to, by skutki transkrybowania takiego aktu były nie do pogodzenia z tymi zasadami.

Konsekwencją tak rozumianego pojęcia transkrypcji zagranicznego aktu stanu cywilnego jest niedopuszczalność wprowadzania zmian w jego treści w toku wpisywania do polskiej księgi urodzeń, małżeństw i zgonów. Czynność polegająca na wpisaniu zagranicznego odpisu aktu stanu cywilnego ma charakter formalnoprawny, nie wymaga przeprowadzania postępowania dowodowego i polega na przeniesieniu treści zawartej w odpisie zagranicznego aktu stanu cywilnego do polskiej księgi stanu cywilnego. Organ dokonując wpisu zagranicznego aktu stanu cywilnego nie może podać innej treści aktu, niż treść wynikająca z tego dokumentu.

Uzasadniając swoje stanowisko, skład siedmiu sędziów NSA wskazał, że w wyniku transkrypcji powstaje polski akt stanu cywilnego, który pod względem mocy dowodowej nie różni się od aktu stanu cywilnego powstałego na podstawie rejestracji zdarzenia prawnego. Wpisanie do polskiego rejestru stanu cywilnego w drodze transkrypcji dwóch kobiet jako rodziców dziecka stanowiłoby naruszenie podstawowych zasad polskiego porządku prawnego, ponieważ w prawie polskim rodzicami dziecka mogą być tylko matka i ojciec. Jednocześnie NSA stwierdził, że prawidłowa wykładnia art. 104 ust. 5 Prawa o aktach stanu cywilnego nie może prowadzić do uzależnienia uzyskania przez obywatela polskiego dowodu tożsamości albo numeru PESEL od dokonania przez organ transkrypcji, która nie jest możliwa tylko z tego powodu, że w zagranicznym akcie urodzenia dziecka podano zamiast danych ojca dane kobiety, która pozostaje w nieznanym polskiemu prawu związku partnerskim z matką dziecka będącą obywatelką polską. NSA podkreślił, że w rozpoznawanej sprawie dziecko skarżącej – obywatelki polskiej nabyło z mocy prawa (art. 34 ust. 1 Konstytucji) polskie obywatelstwo, stąd brak transkrypcji nie może stanowić przeszkody do potwierdzenia posiadania polskiego obywatelstwa. NSA, odwołując się do powołanej wyżej uchwały SN w sprawie III CZP 58/12, podkreślił, że wobec tego, że zagraniczny akt urodzenia nawet bez transkrypcji jest dowodem zdarzeń w nim stwierdzonych, dziecko skarżącej może się na ten akt powoływać zarówno w postępowaniach administracyjnych, jak i sądowych. W uzasadnieniu podjętej uchwały NSA przypomniał, że z orzecznictwa ETPC nie wynika generalny obowiązek transkrypcji zagranicznych aktów urodzenia dzieci, których jedno z rodziców pozostaje w jednopłciowym związku partnerskim, uznawanym w kraju wystawienia aktu urodzenia, a nieuznawanym w państwie, które jest stroną Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. NSA w uzasadnieniu uchwały zwrócił uwagę, że to nie sama odmowa transkrypcji aktu urodzenia dziecka może powodować odpowiedzialność państwa za naruszenie Konwencji, ale jej skutki i brak ochrony przed negatywnymi konsekwencjami braku transkrypcji. Skutki te podlegać będą jednak ocenie w odrębnych indywidualnych postępowaniach, np. w związku z ewentualną odmową wydania dowodu tożsamości. Z tego też względu podnoszone przez skarżącą zarzuty bezzasadnej ingerencji w życie prywatne i rodzinne małoletniego, a także naruszenie dobra i interesu dziecka w wyniku odmowy transkrypcji aktu urodzenia małoletniego będą brane pod uwagę w razie odmowy transkrypcji w tych ewentualnych postępowaniach, w których zostaną wykazane negatywne konsekwencje braku transkrypcji aktu urodzenia.

Jak podkreślił NSA w motywach uchwały II OPS 1/19, z dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że ustawodawstwo dotyczące stanu cywilnego mieści się w kompetencjach państw członkowskich i prawo UE nie narusza tej kompetencji (zob. np. wyroki w sprawach: Garcia Avello, C-148/02, EU:C:2003:539, pkt 25; Maruko, C-267/06, EU:C:2008:179, pkt 59; a także Grunkin i Paul, C-353/06, EU:C:2008:559, pkt 16). Brak harmonizacji przepisów dotyczących stanu cywilnego na poziomie unijnym (a także międzynarodowym) powoduje, że rozwiązania przyjęte w tym zakresie w poszczególnych państwach członkowskich różnią się zarówno co do treści, jak i formy oraz zakresu danych ujawnianych w krajowych rejestrach stanu cywilnego. Prawo Unii Europejskiej nie przewiduje bezwzględnego obowiązku uznania skutków zagranicznego aktu stanu cywilnego oraz jego przeniesienia do krajowego rejestru stanu cywilnego. Odmowa przeniesienia zagranicznego dokumentu do krajowego rejestru stanu cywilnego może być uzasadniona zastosowaniem krajowej klauzuli porządku publicznego. Trybunał dostrzegł, że rozstrzyganie kwestii związanych z przeniesieniem do krajowego rejestru stanu cywilnego danych wynikających z zagranicznego dokumentu urzędowego wymaga poszanowania słusznej równowagi sprzecznych interesów, tj. z jednej strony, ochrony uprawnień wynikających z prawa UE oraz, z drugiej strony - uzasadnionej ochrony przez państwo członkowskie jego tradycji (zob. wyrok w sprawie Runevic-Vardyn i Wardyn, C-391/09, ECLI:EU:C:2011:291, pkt 91).

Jak podniesiono wyżej, na podstawie art. 187 § 2 P.p.s.a. Sąd, który skierował pytanie do składu powiększonego w trakcie rozpoznawania skargi kasacyjnej nie ma możliwości odstąpienia od oceny wyrażonej w uchwale składu powiększonego Naczelnego Sądu Administracyjnego, stanowiącej odpowiedź na zadane przez ten Sąd pytanie. Dostrzec przy tym należy, że wykładnia sądowa współtworzy sens przepisów prawnych. W takim przypadku kluczowe znaczenie ma reguła ogólna zawarta w sentencji lub uzasadnieniu uchwały. Reguła ogólna, oprócz tego, że wiąże w danej sprawie, jest także podstawą, wzorcem i modelem stosowanym przy orzekaniu w podobnych sprawach w przyszłości, co w konsekwencji prowadzi do powstania elementu nowości normatywnej. W przedmiotowej sprawie skład orzekający NSA zwraca uwagę na skutki dla spójności systemu prawnego wykładni przepisów prawa krajowego, dokonanej w uchwale II OPS 1/19, uznającej za sprzeczną z podstawowymi zasadami prawa rodzinnego transkrypcję aktu urodzenia, w którym jako rodzice wpisane zostały osoby tej samej płci.

Poczynione rozważania i analizy czynią bezzasadnym wniosek strony skarżącej, o skierowanie przez Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznający sprawę, pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym: a) o wykładni Traktatów; b) o ważności i wykładni aktów przyjętych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. W przypadku gdy pytanie jest podniesione przed sądem jednego z Państw Członkowskich, sąd ten może, jeśli uzna, że decyzja w tej kwestii jest niezbędna do wydania wyroku, zwrócić się do Trybunału z wnioskiem o rozpatrzenie tego pytania. Oznacza to, że musi istnieć zależność pomiędzy pytaniem sądu krajowego a przedmiotem postępowania przed tym sądem. Innymi słowy, sąd krajowy stosuje w danym postępowaniu konkretną normę prawa unijnego, jeżeli jej wykładnia lub stwierdzenie ważności są niezbędne do wydania rozstrzygnięcia. Na powyższej podstawie przyjmuje się, że Trybunał nie ma kompetencji do udzielenia odpowiedzi na postawione pytanie, jeżeli wspomniana zależność nie zachodzi. W przypadku, gdy takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisłej przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, sąd ten jest zobowiązany wnieść sprawę do Trybunału. Na pewno procedura zadawania pytań prejudycjalnych ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania, aby prawo pierwotne i pochodne Unii Europejskiej rzeczywiście pozostało wspólnym prawem. Istotą pytań prejudycjalnych jest zapobieganie zróżnicowanej wykładni prawa europejskiego w trakcie jego stosowania przez sądy krajowe i zagwarantowanie, że prawo to będzie miało zawsze ten sam skutek we wszystkich państwach członkowskich (por. A. Wróbel, Pytania prawne sądów państw członkowskich Unii Europejskiej wnoszone do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości na podstawie art. 234 TWE, [w:] Sąd Najwyższy wobec prawa i praktyki Unii Europejskiej, pod red. W. Sanetry, Wrocław 2003, s. 59-65; Tenże, Pytania prawne sądów państw członkowskich do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (Sądu Pierwszej Instancji) [w:] Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, t. I, Kraków 2005, s. 779). Zaznaczyć przy tym trzeba, że TSUE nie ocenia przepisów prawa krajowego i nie orzeka o jego wykładni. W konsekwencji, gdy jedna ze stron postępowania podważa prawidłowość interpretacji prawa krajowego przedstawionej przez sąd pytający lub ustalenia faktyczne poczynione przez ten sąd, Trybunał stwierdza w uzasadnieniu, że za ustalenie stanu faktycznego i prawnego w zakresie prawa krajowego jest odpowiedzialny sąd krajowy, a prawidłowość tego ustalenia nie podlega ocenie Trybunału, który nie jest właściwy do dokonywania wykładni przepisów krajowych (zob. wyrok TSUE z dnia 18 kwietnia 2013 r., C-463/11, LEX nr 1299990). W przedmiotowej sprawie skład orzekający, związany rozstrzygnięciem zawartym w uchwale II OPS 1/19, zwraca uwagę, że w tym postępowaniu nie miała zastosowania żadna konkretna norma prawa unijnego, której wykładnia lub stwierdzenie ważności byłyby niezbędne do wydania rozstrzygnięcia. W uzasadnieniu uchwały II OPS 1/19 NSA wszechstronnie rozważył, na gruncie zasad i wartości konstytucyjnych oraz międzynarodowych, jak również wynikających z prawa Unii Europejskiej, kwestie dopuszczalności rejestracji w polskich aktach stanu cywilnego, pochodzenia dziecka od dwóch osób tej samej płci. Dokonano gruntowanej egzegezy przepisów prawa krajowego także w kontekście orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.

Biorąc pod uwagę powyższe, nie znajdując podstaw do uwzględnienia skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.

Na podstawie art. 207 § 2 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny, odstąpił od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości, uznając, że zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, o którym mowa w tym przepisie. Sąd doszedł do przekonania, że w realiach sprawy brak jest podstaw do tego, aby obciążyć skarżącą kosztami postępowania kasacyjnego, przede wszystkim z uwagi na obowiązek uwzględnienia rozstrzygnięcia zwartego w uchwale II OPS 1/19.