Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Elżbieta Kowalik-Grzanka, Sędziowie Sędzia WSA Felicja Kajut, Sędzia WSA Bartłomiej Adamczak (spr.), Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Agnieszka Januszewska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 października 2015 r. sprawy ze skargi K. P. na zarządzenie Burmistrza z dnia 12 marca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odwołania ze stanowiska dyrektora szkoły 1. stwierdza nieważność zaskarżonego zarządzenia Burmistrza z dnia 12 marca 2015 r. nr[...], 2. zasądza od Burmistrza na rzecz skarżącego K. P. kwotę 257 (dwieście pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżonym zarządzeniem z dnia 12 marca 2015 r. nr [...] Burmistrz odwołał K. P. ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkół Publicznych im. [...] w G.

W sprawie zaistniały następujące okoliczności faktyczne i prawne:

W dniu 12 marca 2015 r. Burmistrz - działając na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.) oraz art. 30 ust. 2 pkt 5 w zw. z art. 11a ust. 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.) - wydał zarządzenie nr [...], którym odwołał K. P. ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkół Publicznych im. [...] w G. z dniem 12 marca 2015 r., bez wypowiedzenia.

W uzasadnieniu zarządzenia organ wskazał, że K. P. (dalej zwany: "stroną", "skarżącym"), będąc dyrektorem Zespołu Szkół Publicznych im. [...] w G., przeprowadził w sierpniu 2014 r. postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą "Remont muru oporowego przy wjeździe, izolacji ściany fundamentowej, wykonanie wylewki przy bocznym wejściu budynku szkoły Zespole Szkół Publicznych im. [...] w G. i budowę komina w filii szkoły w D.". Z uwagi na wartość zamówienia publicznego przeprowadzono je w oparciu o przepisy regulaminu udzielania zamówień publicznych o wartości nie przekraczającej 30.000,00 euro w Gminnym Ośrodku Obsługi Szkół i Przedszkoli w S., stanowiącym załącznik do zarządzenia nr [...] Dyrektora GOOSiP w S. z dnia 4 czerwca 2014 r., zgodnie z którym w zakresie zamówienia publicznego o wartości od 10.000,00 do 30.000,00 euro stosuje się tryb tzw. zapytania ofertowego. W ramach tej procedury należy przeprowadzić rozeznanie rynku faksem lub pisemnie, a następnie zamieścić ogłoszenie o postępowaniu na stronie [...].

Ze sporządzonego przez stronę protokołu z postępowania realizowanego w trybie tzw. zapytania ofertowego wynika, iż do udziału w nim zaproszono dwóch wykonawców: Przedsiębiorstwo Inwestycyjne "A" z T. oraz Przedsiębiorstwo Budowlane "B" ze S. W dokumentacji dotyczącej przedmiotowego zamówienia publicznego znajdują się dwa zapytania ofertowe nr [...], których odbiór bezpośrednio w szkole pokwitował M. H. oraz M. N., jak również dwie oferty złożone przez obu wykonawców w dniu 18 sierpnia 2015 r. Oferta firmy "A", jako niższa cenowo, została wybrana i to z tym oferentem dyrektor podpisał umowę.

W związku z wątpliwościami dotyczącymi rzetelności ww. dokumentów w Urzędzie Miejskim w S. przeprowadzono czynności sprawdzające, w ramach których w dniach 26-27 lutego 2015 r. przyjęto wyjaśnienia od właścicieli Przedsiębiorstwa Budowlanego "B" – L. N. oraz M. N., którzy zgodnie oświadczyli, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nigdy nie brali udziału w zamówieniu publicznym na rzecz Zespołu Szkół Publicznych w G. M. N. oświadczył, że na okazanych mu dokumentach, w postaci zapytania ofertowego i oferty ktoś sfałszował jego podpis, a dokumentów nigdy wcześniej nie widział na oczy. Obaj stwierdzili, że nie są to sporządzone przez nich dokumenty. Nie otrzymali również takiego zapytania ofertowego, tym bardziej nie potwierdzali jego odbioru, ani nie wysyłali oferty wraz z kosztorysem.

Mając na względzie okoliczności sprawy, organ przyjął, że na potrzeby postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, celem doprowadzenia do wybrania oferty Przedsiębiorstwa Inwestycyjnego "A", K. P. użył za autentyczne zapytanie ofertowe zawierające potwierdzenie jego odbioru przez M. N., jak również ofertę Przedsiębiorstwa Budowlanego "B" wraz z kosztorysem. Celem potwierdzenia skierowania zapytań ofertowych do dwóch przedsiębiorstw strona sporządziła, niezaopatrzone w datę, pismo pod nazwą: "Protokół z postępowania o wartości powyżej 10.000,00 euro netto do 30.000,00 euro realizowanego w trybie tzw. zapytania ofertowego". Protokół stwierdzał po pierwsze, że w dniu 11 sierpnia 2014 r. zaproszono do udziału w postępowaniu Przedsiębiorstwo Budowlane "B" oraz Przedsiębiorstwo Inwestycyjne "A", a po drugie, że do dnia 18 sierpnia 2014 r. przedstawiono dwie oferty na kwotę odpowiednio 46.880,22 zł oraz 40.000,00 zł. Punkt czwarty protokołu zawiera uzasadnienie wyboru najkorzystniejszej oferty Przedsiębiorstwa Inwestycyjnego "A", jako oferującego najniższą cenę.

Pozostaje to w rażącej rozbieżności z wyjaśnieniami złożonymi przez panów N. Wymienione okoliczności bezsprzecznie wskazują na przedłożenie podrobionych oraz poświadczających nieprawdę dokumentów.

Nadto, postępowanie o udzielenie przedmiotowego zamówienia publicznego zostało przeprowadzone przez stronę niezgodnie z regulaminem udzielania zamówień publicznych o wartości nie przekraczającej 30.000 euro w Gminnym Ośrodku Obsługi Szkół i Przedszkoli w S., w istotny sposób naruszając jego postanowienia poprzez: niesporządzenie wniosku o zawarcie umowy o zamówienie publiczne, zgodnie z § 2 ust. 2 regulaminu; niezamieszczenie ogłoszenia o postępowaniu na stronie internetowej, zgodnie z § 3 ust. 1 regulaminu oraz nieudokumentowanie przeprowadzonego rozeznania rynku, który to obowiązek wynika z § 5 ust 3 in fine regulaminu.

Organ wskazał, że strona sama stwierdziła w ramach składania ustnych wyjaśnień, że jest odpowiedzialna za całokształt funkcjonowania szkoły, w tym w zakresie wydatkowania pieniędzy z budżetu. W ocenie organu strona doprowadziła do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Gminy S. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami strona nie miała wystarczającej, a nawet elementarnej wiedzy jaki koszt realizacji przedmiotowego zamówienia byłby adekwatny. Wykorzystując swoje wpływy w jednostce dysponującej środkami publicznymi, tj. w szkole, podjęła się pośrednictwa w uzyskaniu dla Przedsiębiorstwa Inwestycyjnego "A" zamówienia publicznego.

Niedopełniając obowiązków działała nie tylko w interesie tego przedsiębiorstwa, lecz również na szkodę interesu publicznego. Wadliwie przeprowadzone postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pozbawia je elementu konkurencyjności, która to konkurencyjność jest istotą regulacji dotyczących zamówień publicznych, stojącej na straży racjonalnego wydatkowania środków publicznych. W niniejszej sprawie doszło natomiast do przekazania 40.000,00 zł na inwestycję, której rzeczywistej wartości pozostaje nieznana.

Nie ma żadnej wątpliwości, iż strona świadomie naruszyła dyscyplinę finansów publicznych oraz procedurę udzielania zamówień publicznych. Osoba taka nie powinna pełnić żadnej funkcji publicznej, a już na pewno nie funkcji związanej z szeroko pojętym kształceniem i wychowaniem młodzieży.

Organ dodał, że zasięgnięto opinii [...] Kuratora Oświaty w trybie art. 38 ust 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty.

K. P. zaskarżył wyżej opisane zarządzenie Burmistrza do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku domagając się stwierdzenie nieważności tego rozstrzygnięcia.

Zarządzeniu zarzucił:

1 ) naruszenie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty poprzez błędne zastosowanie w sytuacji, gdy negatywna ocena działalności dyrektora szkoły przez organ prowadzący w zakresie gospodarki finansowej szkoły lub innych zaniedbań dotyczących organizacji pracy szkoły, nie mieszczą się w pojęciu szczególnie uzasadnionych przypadków i nie uzasadniają odwołania dyrektora szkoły w trybie tego przepisu;

2) naruszenie art. 6 w zw. z art. 7 k.p.a., w zw. z art. 11 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.) – dalej jako: "k.p.a.", w zw. z art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty poprzez przyjęcie, iż brak opinii kuratora oświaty w sprawie odwołania dyrektora placówki oświatowej wydanej w terminie ustawowym oznacza akceptację treści zarządzenia organu prowadzącego palcówkę oświatową;

3) naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 k.p.a. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy.

Argumentując zarzuty skarżący stwierdził, że Burmistrz dokonał odwołania w nieprawidłowym trybie, jak wynika bowiem z uzasadnienia zarządzenia odwołania dokonano z uwagi na zastrzeżenia do sposobu prowadzenia gospodarski finansowej tej placówki. Odwołanie dyrektora placówki oświatowej w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty może zostać dokonane tylko "w szczególnie uzasadnionych wypadkach". Ustawodawca nie wskazuje na czym mają polegać "szczególnie uzasadnione przypadki", niemniej jednak odwołując się do orzecznictwa (np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. akt I OSK 2473/13) należy stwierdzić, że negatywna ocena działalności dyrektora szkoły przez organ prowadzący w zakresie gospodarki finansowej szkoły lub innych zaniedbań dotyczących organizacji pracy szkoły, nie mieści się w pojęciu "szczególnie uzasadnionych przypadków", zawartym w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty i nie uzasadnia odwołania dyrektora szkoły w trybie tego przepisu.

W konsekwencji należy przyjąć, że organ zastosował nieadekwatny tryb odwołania i w ten sposób przekroczył swoje kompetencje, a zarządzenie jest prawnie nieskuteczne.

Ponadto skarżący wskazał, że w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia organ powołuje się na fakt, jakoby w sprawie odwołania skarżącego zasięgnięto opinii [...] Kuratora Oświaty. Burmistrz nie przedstawił jednak takiej opinii, ani nie odwołał się do treści opinii. Tymczasem odwołanie dyrektora placówki oświatowej w trybie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty obligatoryjnie wymaga zasięgnięcia opinii kuratora oświaty. Z uwagi na ważkość tej opinii jej treść winna znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu zarządzenia.

Skarżący zaznaczył, że w dniu 19 marca 2015 r. wystąpił do Burmistrza z wnioskiem o usunięcie naruszenia prawa w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminny. W odpowiedzi otrzymał pismo z dnia 10 kwietnia 2015 r., w którym Burmistrz wskazał, iż w jego ocenie zarządzenie nie narusza prawa. Zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy o systemie oświaty opinię dotyczącą odwołania dotychczasowego dyrektora placówki wydaje się w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania wystąpienia organu, natomiast niewydanie opinii w tym terminie jest równoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej.

W ocenie skarżącego twierdzenia organu o rzekomych naruszeniach w trakcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i naruszeniu regulaminu są gołosłowne i nie poparte żadnymi dowodami. Burmistrz wskazuje jedynie ogólnikowo, iż przeprowadzono postępowanie wyjaśniające, jednakże nie powołuje się na konkretne dowody oraz wyniki przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego. Taki tryb postępowania sam w sobie utrudnia możliwości merytorycznej weryfikacji przesłanek wydania zarządzenia.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz wniósł o jej oddalenie podtrzymując twierdzenia zawarte w uzasadnianiu zaskarżonego zarządzenia. Podkreślił, że działania skarżącego były niezgodne z prawem, natomiast w Prokuraturze Rejonowej w S. toczy się postępowanie przygotowawcze związane z przedsiębiorstwem "A" - to właśnie w toku tego postępowania wyszły na jaw nieprawidłowości jakich mieli się dopuszczać urzędnicy podczas udzielania zamówień publicznych. W kwestii opinii [...] Kuratora Oświaty organ zaznaczył, że taka opinia nie została wydana, a jedynie zwracał się do Kuratora o wydanie opinii. Powołane zaś w skardze orzecznictwo zostało podjęte na tle poprzednio obowiązującego brzmienia art. 38 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy i nie może mieć zastosowania obecnie. Organ zapewnił również, że w sprawie dokonano dokładnej i wnikliwej analizy stanu faktycznego.

Na koniec organ podał, że pismem z dnia 6 maja 2015 r. Prokuratura Rejonowa w S. zawiadomiła Gminę, jako pokrzywdzonego, że w dniu 4 maja 2013 r. zostało wszczęte śledztwo w sprawie przekroczenia uprawnień przez J. K. oraz K. P., tj. o czyn z art. 231 § 1 w zw. z art. 270 § 1 i w zw. z art. 11 § 2 Kodeksu karnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1647 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z kolei postępowanie przed sądami administracyjnymi prowadzone jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.".

Przedmiotem kontroli Sądu w rozpatrywanej sprawie jest zarządzenie Burmistrza z dnia 12 marca 2015 r. (nr [...]) o odwołaniu skarżącego ze stanowiska Dyrektora Zespołu Szkół Publicznych im. [...] w G. z dniem 12 marca 2015 r., a więc w czasie roku szkolnego, i bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Uznać należy, że powołanie lub odwołanie dyrektora szkoły jest sprawą administracyjną, a wydawany w tym przedmiocie akt powinien przyjąć formę zarządzenia wójta (burmistrza, prezydenta miasta) należącego do tej kategorii zaskarżalnych do sądu administracyjnego aktów, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a., gdyż jest to władcza wypowiedź organu administracji w sprawie należącej do zakresu zadań publicznych (por. uchwałę 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjny w uchwale z 16 grudnia 1996 r., sygn. akt OPS 6/96, ONSA 1997/2/48).

Podkreślić trzeba, iż sądy administracyjne, uprawnione do badania legalności wymienionych w art. 3 § 2 p.p.s.a. aktów nie podejmują działania z urzędu, a wyłącznie w przypadku zainicjowania postępowania sądowadministracyjnego przez uprawniony podmiot. W przypadku skutecznie wniesionej skargi sąd administracyjny ma możliwość stwierdzenia nieważności aktów jednostki samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 p.p.s.a. w całości lub w części albo stwierdzenia, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności (art. 147 § 1 p.p.s.a.). Przez skutecznie wniesioną skargę rozumieć należy skargę wniesioną przez uprawniony podmiot z zachowaniem wymogów formalnych wynikających z właściwej regulacji prawnej.

W niniejszej sprawie skarżący jest podmiotem uprawnionym w rozumieniu art. 50 § 1 p.p.s.a. do wniesienia skargi w trybie i na zasadach określonych w tej ustawie przy uwzględnieniu regulacji szczególnej wynikającej z art. 101 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.). Jak wynika z materiału dowodowego skarżący wyczerpał procedurę zaskarżenia zarządzenia do sądu administracyjnego, bowiem przed wniesieniem skargi wezwał pismem z dnia 19 marca 2015 r. Burmistrza do usunięcia naruszenia prawa i w ustawowym terminie złożył skargę. Tym samym spełnione zostały wymogi formalne złożenia skargi.

Podstawę prawną wydania zaskarżonego zarządzenia stanowiły przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), zwanej dalej "ustawą". Na gruncie tej ustawy ustawodawca - w przypadku szkół i placówek prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego – zadania i kompetencje organu prowadzącego szkołę (w tym kompetencję powierzania i odwoływania dyrektora szkoły) powierzył trzem grupom podmiotów: wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta), zarządowi powiatu lub zarządowi województwa (art. 5c pkt 2 ustawy). Zaskarżone zarządzenie podjęte zostało przez Burmistrza, zatem przez właściwy organ gminy.

Zauważyć jednak należy, że zakres swobody służącej właściwemu organowi przy odwoływaniu z funkcji dyrektora szkoły ograniczony został przepisami ustawy o systemie oświaty. Kwestia ta została uregulowana w art. 38 ustawy zezwalającym na odwołanie z funkcji dyrektora szkoły w czterech sytuacjach. Analiza tych sytuacji pozwala na pogrupowanie przyczyn odwołania dyrektora szkoły, jako zależnych od woli dyrektora, jaką jest rezygnacja ze stanowiska (art. 38 ust. 1 pkt a) oraz zawinionych przez dyrektora, jaką jest negatywna ocena pracy i wykonywania zadań administracyjnych i finansowych czy nie usunięcie w wyznaczonym terminie uchybień i nie opracowanie programu naprawczego (art. 38 ust. 1 pkt b i c). W wymienionych przypadkach organ prowadzący szkołę jest zobligowany z mocy prawa do odwołania dyrektora szkoły.

Ustawodawca wprowadził ponadto także fakultatywną przyczynę odwołania z funkcji dyrektora szkoły, określoną w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy. Przepis ten stanowi, że organ, który powierzył nauczycielowi stanowisko kierownicze w szkole lub placówce w przypadkach szczególnie uzasadnionych, po zasięgnięciu opinii kuratora oświaty, (...) może odwołać nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia.

Z brzmienia zacytowanego przepisu wynika, że ustawodawca zezwala na odwołanie z funkcji dyrektora szkoły w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia obwarowując to zdarzenie przesłanką formalnoprawną w postaci konieczności zasięgnięcia opinii Kuratora Oświaty, a także przesłanką materialnoprawną określoną, jako "przypadek szczególnie uzasadniony". Przesłanka ta, jako pojęcie nieostre wymagała interpretacji, a ta została już wypracowana w procesie stosowania prawa i nie budzi wątpliwości Sądu, co do desygnatów, jakie mieszczą się w tym pojęciu. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjęto bowiem, że przewidziana wskazaną normą prawną instytucja jest instytucją wyjątkową, a ustawodawca dopuszcza jej stosowanie (odwołanie nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w czasie roku szkolnego, bez wypowiedzenia) tylko w przypadku wystąpienia "przypadku szczególnie uzasadnionego". Zatem w pojęciu tym nie mieści się każde naruszenie prawa, a co za tym idzie nie każde naruszenie prawa może powodować odwołanie z funkcji na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty, a tylko tak istotne (poważne) naruszenie prawa, które można by zakwalifikować jako "przypadek szczególnie uzasadniony". Przesłanka, o której mowa w przywołanej normie prawnej powinna, więc być traktowana wąsko, jako sytuacja wyjątkowa, wymagająca niezwłocznej interwencji ze względu na zagrożenie interesu publicznego, przy czym sytuacja taka nie musi nawet zostać wywołana nagannym zachowaniem ze strony dyrektora szkoły, a może wynikać z okoliczności zewnętrznych, niezależnych od jego woli. Istotne jest to, że takie "szczególnie uzasadnione" okoliczności powodują destabilizację funkcjonowania szkoły pod względem dydaktycznym, wychowawczym czy oświatowym, a jedyną możliwością zapobiegnięcia temu jest odwołanie dyrektora w trakcie roku szkolnego. Należy też wskazać, że zarządzenie o odwołaniu dyrektora szkoły na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy, zawierające element uznaniowy pozostawiony ocenie organu, wymaga szczególnie precyzyjnego uzasadnienia zawierającego opis stanu faktycznego i jego udokumentowanie, a także wykazanie w czym przejawia się "szczególnie uzasadniony przypadek" nakazujący odsunięcie dyrektora w trakcie roku szkolnego od wykonywanych przez niego obowiązków. Zaniedbania prawem ustanowionych obowiązków dyrektora szkoły, które muszą być na tyle istotne, iż nie pozwala to na dalsze wykonywanie przez niego powierzonej mu funkcji, winny być dowiedzione w stosownym postępowaniu poprzedzającym podjęcie zarządzenia i muszą znaleźć się w uzasadnieniu tego aktu. Z aktu odwołania winno bowiem jasno i konkretnie wynikać na czym owe "szczególnie uzasadnione przypadki" polegają (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lutego 2013 r., sygn. akt I OSK 1797/12, LEX nr 1356976; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 2703/12, LEX nr 1336391).

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że zaskarżone zarządzenie zawiera wprawdzie uzasadnienie rozstrzygnięcia, niemniej jednak w ocenie Sądu w składzie orzekającym w niniejszej sprawie, uzasadnienia tego nie można uznać za wystarczające w świetle przepisu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy i wynikającej z niego konieczności wykazania szczególnie uzasadnionej przyczyny, stanowiącej podstawę do natychmiastowego (w trakcie roku szkolnego) odwołania skarżącego z funkcji dyrektora szkoły. W uzasadnieniu zarządzenia organ wskazał na nieprawidłowości w przeprowadzonym przez skarżącego w sierpniu 2014 r. postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pod nazwą "Remont muru oporowego przy wjeździe, izolacji ściany fundamentowej, wykonanie wylewki przy bocznym wejściu budynku szkoły Zespole Szkół Publicznych im. [...] w G. i budowę komina w filii szkoły w D.". W tym kontekście organ zarzucił skarżącemu naruszenie przepisów załącznika do zarządzenia nr [...] Dyrektora Gminnego Ośrodka Obsługi Szkół i Przedszkoli z dnia 4 kwietnia 2014 r. stanowiącego "Regulamin udzielania zamówień publicznych o wartości nie przekraczającej 30.000 Euro w Gminnym Ośrodku Obsługi Szkół i Przedszkoli w S.", tj. § 2 ust. 2 poprzez niesporządzenie wniosku o zawarcie umowy o zamówienie publiczne; § 3 ust. 1 poprzez niezamieszczenie ogłoszenia o postępowaniu na stronie internetowej oraz § 5 ust. 3 poprzez nieudokumentowanie przeprowadzonego rozeznania rynku. Ponadto organ – bazując na oświadczeniach L. i M. N. (właścicieli Przedsiębiorstwa Budowlanego "B") – przyjął, że osoby te w rzeczywistości nie brały udziału w zamówieniu publicznym na rzecz Zespołu Szkół Publicznych w G., a M. N. nie podpisał się zarówno pod zapytaniem ofertowym, jak też pod przedłożoną ofertą z kosztorysem. Opisane okoliczności organ potraktował w jako "szczególnie uzasadniony przypadek" wskazując na to, że skarżący poprzez swoje działanie doprowadził do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Gminy, świadomie wykorzystał swoje wpływy w jednostce dysponującej środkami publicznymi i podjął się pośrednictwa w uzyskaniu przez Przedsiębiorstwo Inwestycyjne "A" zamówienia publicznego, a niedopełniając obowiązków działał na szkodę interesu publicznego, w szczególności poprzez pozbawienie procedury zamówień publicznych konkurencyjności, stojącej na straży racjonalnego wydatkowania środków publicznych, czym naruszył dyscyplinę finansów publicznych oraz procedurę zamówień publicznych. W ocenie organu "osoba taka nie powinna pełnić żadnej funkcji publicznej, a już na pewno nie funkcji związanej z szeroko pojętym kształceniem i wychowaniem młodzieży".

Mając powyższe na uwadze należy raz jeszcze podkreślić, że zawarte w art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy pojęcie "szczególnie uzasadnionych przypadków" oznacza takie sytuacje, w których nie jest możliwe pełnienie przez nauczyciela funkcji kierowniczej i zachodzi konieczność natychmiastowego przerwania jego czynności z uwagi na zagrożenie dla interesu publicznego. Zastosowanie zatem przedmiotowego trybu odwołania z funkcji dyrektora szkoły powinno mieć miejsce tylko wtedy, gdy dalsze kierowanie placówką oświatową przez nauczyciela stanowi istotne zagrożenia dla osiągnięcia jej celów lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych względów, jest nie do przyjęcia.

W tym kontekście - odnosząc się do obszernego orzecznictwa – należy stwierdzić, że zaniedbania w zakresie gospodarki finansowej szkoły lub inne zaniedbania dotyczące organizacji pracy szkoły nie stanowią "szczególnie uzasadnionych przypadków" odwołania osoby z funkcji dyrektora szkoły (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt I OSK 2018/10, LEX nr 818630; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 lipca 2010 r., I OSK 525/10, LEX nr 595413). W pojęciu "szczególnie uzasadnionych przypadków" stanowiących podstawę odwołania dyrektora szkoły nie mieści się też każde naruszenie prawa przez dyrektora (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 maja 2001 r., sygn. akt II SA 3293/00, LEX nr 48834).

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawa o systemie oświaty wprowadza w art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b możliwość odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego przez organ, który powierzył mu stanowisko kierownicze w szkole w razie ustalenia negatywnej oceny pracy lub negatywnej oceny wykonywania zadań wymienionych w art. 34a ust. 2 w trybie określonym przepisami w sprawie oceny pracy nauczycieli - bez wypowiedzenia. Artykuł 34a ust. 2 ustawy stanowi, że organ prowadzący sprawując nadzór nad jej działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych w szczególności kontroluje: 1) prawidłowość dysponowania przyznanymi szkole lub placówce środkami budżetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę lub placówkę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowania mieniem; 2) przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników i uczniów; 3) przestrzeganie przepisów dotyczących organizacji pracy szkoły i placówki.

Z powyższego wynika zatem, że dyrektor szkoły kierując szkołą ponosi odpowiedzialność za jej sprawne funkcjonowania nie tylko w zakresie prawidłowego wykonywania zadań dydaktycznych, ale również zadań związanych z organizacją szkoły i jej gospodarką finansową. Z tej racji, w przypadku negatywnej oceny działalności, o jakiej mowa w art. 34a ust. 2 ustawy (m.in. w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w dysponowaniu środkami budżetowymi i gospodarowaniu mieniem), stanowić to może przesłankę odwołania dyrektora w innym trybie tj. w trybie przepisu art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy.

W ocenie Sądu – w świetle powyższych wyjaśnień – nie można uznać zarzutów podnoszonych wobec skarżącego, które legły u podstaw wydania zaskarżonego zarządzenia za "szczególnie uzasadniony przypadek" w rozumieniu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy, gdyż zarzuty - te koncentrujące się w istocie na nieprawidłowościach w postępowaniu dotyczącym zamówienia publicznego i ewentualnych skutkach finansowych tych nieprawidłowości - mogłyby jedynie stanowić podstawę do odwołania skarżącego ze stanowiska w trybie art. 38 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy. Okoliczności te same w sobie nie wskazują na przypadek wyłączający możliwość dalszego kierowania szkołą przez skarżącego> Nie są to bowiem takie okoliczności, które powodują destabilizację w funkcjonowaniu szkoły w zakresie realizowanych przez tę placówkę funkcji nauczania. Samo też zawiadomienie przez organ Prokuratora (a nawet fakt późniejszego wszczęcia przez Prokuratora śledztwa w sprawie przekroczenia przez skarżącego uprawnień, tj. o czyn z art. 231 § 1 k.k. oraz art. 231 § 1 w zb. z art. 270 § 1 k.k. oraz w zw. z art. 11 § 2 k.k.) nie może stanowić wystarczającej podstawy do natychmiastowego, w czasie roku szkolnego, pozbawienia nauczyciela funkcji kierowniczej na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy. Należy bowiem wskazać, że jeżeli chodzi o popełnienie czynu stanowiącego przestępstwo w rozumieniu Kodeksu karnego, to zgodnie z art. 42 ust. 3 Konstytucji RP każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu. W związku z tym faktu popełnienia przestępstwa i konsekwencji z tym związanych nie można ustalać wyłącznie na podstawie czynności postępowania karnego, które nie zostało zakończone prawomocnym wyrokiem. Postępowanie karne uzyskuje szczególne znaczenie prawne dopiero, gdy jest zakończone prawomocnym wyrokiem skazującym lub prawomocnym wyrokiem warunkowo umarzającym postępowanie karne. Powyższych zasad nie można pomijać także przy interpretacji i stosowaniu art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1386/12, LEX nr 1264557). W ocenie Sądu zatem sam fakt podejrzenia skarżącego o podrobienie dokumentu oraz niedopełnienie obowiązków - w szczególności, gdy te same zarzuty i postępowanie wyjaśniające zostało wszczęte także wobec osoby J. K. (tj. inspektora nadzoru, a zarazem osoby, która jak wynika z ustaleń organu jest powinowatym właściciela firmy, której oferta została uznana za najkorzystniejszą, o czym skarżący - jak zeznał - nie wiedział) - nie może stanowić o zaistnieniu "szczególnie uzasadnionego przypadku", dającego organowi prawo do natychmiastowego przerwania wykonywania funkcji dyrektora szkoły, bez wykazania jakichkolwiek powodów, które zagrażałyby dalszemu funkcjonowaniu szkoły. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w orzecznictwie wskazuje się, iż przepis art. 38 ustawy o systemie oświaty, jako stwarzający gwarancję dla stabilności stosunku zatrudnienia nauczycieli musi być traktowany ze szczególną rozwagą, bowiem jeżeli ustawodawca dla pewnych wyraźnie określonych grup pracowników (w tym przypadku nauczycieli) ustanawia szczególne i dość rygorystyczne gwarancje, to należy dołożyć wszelkich starań, by te gwarancje rzeczywiście funkcjonowały i były respektowane w praktyce (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2003 r., sygn. akt I PK 103/03, OSNP 2004, Nr 21, poz. 371).

Sąd nie podzielił natomiast zarzutu wydania zarządzenia pomimo braku uzyskania opinii kuratora oświaty. W aktach sprawy znajduje się kopia wniosku o wydanie wobec skarżącego przez Kuratora Oświaty w G. opinii w sprawie odwołania dyrektora szkoły ze stanowiska w czasie roku szkolnego bez wypowiedzenia, która wpłynęła do Kuratorium Oświaty w G. w dniu 4 marca 2015 r. W myśl art. 38 ust. 2 ustawy opinię, o której mowa w ust. 1 pkt 2, wydaje się w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania wystąpienia organu, o którym mowa w ust. 1, przy czym niewydanie opinii w tym terminie jest równoznaczne z wydaniem opinii pozytywnej. Z materiału dowodowego wynika, że Kurator Oświaty w G. nie wydał jakiejkolwiek opinii ws. odwołania skarżącego z funkcji dyrektora szkoły, a zatem należało – na podstawie art. 38 ust. 2 in fine ustawy - przyjąć, że opinia ta została wydana w trybie "milczącej zgody".

Mając na uwadze powyższe Sąd na mocy art. 147 § 1 p.p.s.a., nie stwierdzając przeszkód do stwierdzenia nieważności zarządzenia, o których mowa w art. 94 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym w zw. z art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy o systemie oświaty, orzekł jak w sentencji. O zwrocie kosztów postępowania sądowego orzeczono na podstawie art. 200 powołanej ustawy.