Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Zdzisław Kostka Sędziowie: sędzia NSA Barbara Adamiak (spr.) sędzia del. WSA Iwona Niżnik - Dobosz Protokolant: starszy asystent sędziego Anita Lewińska - Karwecka po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2017 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 30 maja 2016 r. sygn. akt VII SA/Wa 385/16 w sprawie ze skargi A. B. na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta z dnia [...] grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od A. B. na rzecz Rzecznika Praw Pacjenta kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 30 maja 2016 r. sygn. akt VII SA/Wa 385/16, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. B. na decyzję Rzecznika Praw Pacjenta z [...] grudnia 2015 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów, oddalił skargę.

Wyrok zapadł w następującym stanie sprawy.

A. B. złożyła wniosek o wszczęcie postępowania wyjaśniającego oraz postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów .

We wniosku podała, że dr A. G. na prowadzonej stronie internetowej informuje, iż jest specjalistą chirurgii kosmetycznej i estetycznej, podczas gdy zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 stycznia 2013 r. w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów, takie specjalizacje w Polsce nie istnieją.

Dr A. G. narusza w ten sposób zbiorowe prawa pacjentów, gdyż świadomie od wielu lat przeprowadza zabiegi z zakresu chirurgii plastycznej nie posiadając tytułu specjalisty w tej dziedzinie, czym naraża zdrowie pacjentów na uszczerbek. Wskazała również, iż szczególnie niebezpieczny dla pacjentów jest fakt, iż A. G. aktywnie i publicznie promuje swą działalność w zakresie chirurgii plastycznej m.in. w programie telewizyjnym " [...] " w [...] cykl " [...]".

A. B. podała nadto, że na stronie internetowej podmiotu leczniczego prowadzonego przez A. G. zawarta jest informacja, że liposukcja laserowa jest mało inwazyjną i bezpieczną metodą usuwania komórek tłuszczowych, a sam zabieg ma łagodny przebieg. Powyższe w ocenie wnioskodawczyni mając na względzie, iż w jej indywidualnej sprawie doszło do powikłań, o których nie została poinformowana przed podpisaniem formularza zgody na zabieg - jest wprowadzeniem w błąd w zakresie możliwych skutków zabiegu.

Rzecznik Praw Pacjenta decyzją z [...] grudnia 2015 r. nr [...], wydana na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy z 8 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta , odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów wobec A. G., prowadzącego działalność leczniczą pod nazwą : "Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej [...]".

Rzecznik Praw Pacjenta po analizie złożonego wniosku i podniesionych w nim okoliczności wskazał, że w rejestrze podmiotów prowadzących działalność leczniczą prowadzonym przez Wojewodę M. ( W - 14) pod numerem księgi: [...] widnieje podmiot leczniczy: A. G. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą: "[...]". Przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego jest: "Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej [...] " przy ul. K. [...] w W.

Podmiot leczniczy prowadzi działalność obejmującą głównie zabiegi medycyny estetycznej, w tym również "walkę z otyłością", co potwierdza m.in. wpis w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą, oferta cennika dostępna publicznie, stanowisko wnioskodawczyni oraz informacje przekazywane w mediach przez A. G. W zakresie prowadzonych usług uwzględniono również: ginekologię estetyczną, chirurgię onkologiczną, chirurgię naczyniową oraz ortopedię. Z cennika podmiotu leczniczego wynika, iż tylko część zabiegów ma charakter terapeutyczny i służy przywróceniu funkcji ciała. Sposób przyjętej reklamy oraz przedstawienia oferty wskazuje, iż głównym zakresem działania podmiotu leczniczego jest wykonywanie zabiegów mających na celu nie poprawę funkcji ciała, ale upiększenie osoby korzystającej z oferty (zabiegi typu: "powiększenie piersi, podniesienie piersi, Iiposukcja, plastyka różnych części ciała, lifting, korekcja zmarszczek, modelowanie twarzy"). W podmiocie leczniczym oprócz A. G. zabiegi wykonywane są przez: dr R. B., dr N. D., dr M. N.

Organ dodał, że regulamin castingu na uczestnika cyklu "[...]" stanowi, iż organizatorem cyklu jest podmiot leczniczy A. G. [...] (§ 1). Lekarzem reprezentującym podmiot leczniczy jest A. G. Treść cyklu obejmuje m.in. wykonywanie zabiegów chirurgicznych na sali operacyjnej podmiotu leczniczego (§ 3 pkt 17 d i f). Powyższe działania nie są jednak podejmowane bezpośrednio w celu terapeutycznym, ale na warunkach uczestnictwa w programie telewizyjnym, na co wskazują zapisy o wyrażeniu zgody na wykorzystanie wizerunku. Z treści odcinków programu wynika, iż uczestnicy poddający się zabiegowi nie kontynuują zalecanego planu leczenia, a główną pobudką pozostaje upiększenie ciała. Pomimo, iż program kierowany jest do nieograniczonej widowni, każdy z odcinków dotyczy sytuacji indywidualnej osoby fizycznej. Pośrednim celem programu może być zatem promowanie usług podmiotu leczniczego.

Nadto dr A. G. na dzień wydania decyzji nie został pozbawiony prawa wykonywania zawodu, jednakże toczy się postępowanie przed Okręgowym Rzecznikiem Odpowiedzialności Zawodowej działającym przy Okręgowej Izbie Lekarskiej w Warszawie.

Podsumowując organ uznał, iż poczynione ustalenia dały podstawę do odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Stosownie bowiem do art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Rzecznik odmawia, w drodze decyzji, wszczęcia postępowania, jeżeli działanie lub zaniechanie w sposób oczywisty nie spełnia przesłanek określonych w art. 59 ust. 1 ustawy lub jeżeli wnoszący o wydanie decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe prawa pacjentów nie uprawdopodobnił pozbawienia pacjentów ich praw lub ograniczenia tych praw.

W niniejszej sprawie nie uprawdopodobniono pozbawienia lub ograniczenia zbiorowego prawa pacjentów w rozumieniu art. 59 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, który wymaga kumulatywnego spełnienia przesłanek bezprawności, zorganizowanego działania lub zaniechania podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, mających na celu ograniczenie praw pacjentów lub ich pozbawienie, a także zorganizowanego charakteru działania lub zaniechania podmiotu.

Z tych względów w ocenie Rzecznika zakres sprawy objęty wnioskiem A. B. pozostaje częściowo poza kompetencją organu z uwagi na charakter usług świadczonych przez podmiot leczniczy.

Następnie organ wyjaśnił, że zgodnie z art. 3 ust 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta za pacjenta uważa się osobę zwracającą się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystającą ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych lub osobę wykonującą zawód medyczny. Jednocześnie świadczenie zdrowotne stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.

Zabiegi medycyny estetycznej zostały podzielone na dwie kategorie: zabiegi o charakterze leczniczym (terapeutycznym) i zabiegi o charakterze pozaterapeutycznym. Zabiegi o charakterze leczniczym mają za zadanie poprawić anomalie fizyczne mogące wpływać na stan zdrowia pacjenta w sensie fizycznym i psychicznym albo naprawienie skutków wypadku, w wyniku którego pacjent doznał uszkodzenia ciała, oszpecenia. Natomiast zabieg o charakterze pozaterapeutycznym to zabieg wyłącznie w celu poprawy wyglądu. Cechą charakterystyczną takich zabiegów jest brak wskazań zdrowotnych do ich wykonania. Zwykle ocena jaki jest charakter danego zabiegu wynika z weryfikacji czy zabieg na celu kontynuowania przyjętego planu leczenia z uwagi na niewątpliwe właściwości lecznicze. Założenie leżące u podstaw rozróżnienia zabiegów na terapeutyczne i pozaterapeutyczne wynika zatem z oceny konieczności ich wykonania.

Z powyższego wynika, iż ocena czy doszło do udzielania świadczenia zdrowotnego każdorazowo będzie uzależniona od tego, czy dany zabieg ma charakter terapeutyczny czy pozaterepeutyczny. Natomiast Rzecznik Praw Pacjenta może wszcząć postępowania tylko w przypadku, w którym doszło do naruszenia prawa osoby fizycznej, która stosownie do przepisów powyższych nosi status pacjenta, a zatem uczestniczyła w zabiegu o charakterze terapeutycznym.

W niniejszej sprawie zgormadzony materiał dowodowy wskazuje, iż oferta podmiotu leczniczego dotyczy zabiegów poza terapeutycznych, które nie są kwalifikowane jako świadczenia zdrowotne. Tym samym, w przypadku wszczęcia postępowania wyjaśniającego zakresie świadczeń pozaterapeutycznych, Rzecznik Praw Pacjenta działałby niezgodnie ze swoją właściwością.

Zdaniem organu nie można również mówić o zorganizowanym działaniu podjętym w celu ograniczenia lub pozbawienia pacjentów ich praw. Skutki zabiegów są elementem losowym, a zatem nie mogą mieć charakteru celowego, zorganizowanego działania lub zaniechania w przypadku, gdy dotyczą kompetencji konkretnego lekarza stanowiącego część personelu podmiotu leczniczego. W przypadku oceny, czy doszło do naruszenia prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych co do zasady, Rzecznik Praw Pacjenta będzie działał w obszarze indywidualnego naruszenia prawa i jedynie wyjątkowo zajdą okoliczności uprawdopodobnienia naruszenia także zbiorowych praw pacjentów.

Organ zwrócił nadto uwagę na to, że przekazywane w mediach informacje nie odnoszą się bezpośrednio do relacji pacjent - podmiot leczniczy, którą w swoich postępowaniach bada Rzecznik Praw Pacjenta.

Na zakończenie podkreślił, że zakres postępowania przed Rzecznikiem Praw Pacjenta nie może pokrywać się z odpowiedzialnością wynikającą z nieprzestrzegania przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny i ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, a taki właśnie charakter mają zarzuty wnioskodawczyni dotyczące wprowadzania pacjentów w błąd przez A. G. , co do posiadanych kwalifikacji.

Rozpoznając sprawę Sąd wskazał, że stosownie do art. 145 §1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. u. z 2012r. poz. 270 ze zm.) sąd może uchylić zaskarżoną decyzję jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W niniejszej sprawie brak jest podstaw do przyjęcia, że zaskarżona decyzja narusza prawo we wskazanym zakresie.

Sąd kontrolował decyzję Rzecznika Praw Pacjenta z dnia [...] grudnia 2015r. odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Stosownie do art. 63 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Rzecznik odmawia wszczęcia postępowania, jeżeli działanie lub zaniechania w sposób oczywisty nie spełnia przesłanek określonych w art. 59 ust. 1 cyt. ustawy lub jeżeli wnoszący o wydanie decyzji nie uprawdopodobni pozbawienia lub ograniczenia pacjentów ich praw.

Art. 59 ust. 1 ustawy zawiera definicję praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów. Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania przyjąć jednak należy, że aby można było mówić o naruszeniu zbiorowych praw pacjentów doprecyzowania wymaga pojęcie "pacjent", którym jest osoba zwracająca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych (art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o prawach pacjentów i Rzeczniku Praw Pacjenta).

Natomiast świadczenie zdrowotne to działania służące zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działania medyczne służące poprawie zdrowia – art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy o działalności medycznej (Dz. U. z 2011r. Nr 112, poz. 654 ze zm.). Podobnie określono świadczenia zdrowotne w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 1991r., Nr 91, poz. 408 ze zm.).

Sąd podzielił stanowisko organu, iż zabiegi z zakresu medycyny estetycznej co do zasady nie mieszczą się w pojęciu świadczenia zdrowotnego w rozumieniu powyższych przepisów. Mają one na ogół na celu poprawienie wyglądu zewnętrznego lub usunięcie wad urody. W pewnych przypadkach świadczenia z zakresu medycyny estetycznej mogą jednak służyć poprawie lub nawet ratowaniu zdrowia, ale takie ustalenia muszą być dokonane w każdym indywidualnym przypadku.

W niniejszej sprawie Rzecznik Praw Pacjenta wszczął postępowanie w sprawie naruszenia praw skarżącej A. B., jako pacjentki. Nie oznacza to jednak, że nawet ewentualnie nieprawidłowo przeprowadzony u skarżącej zabieg liposukcji stanowi jednocześnie naruszenie zbiorowych praw pacjentów w rozumieniu ustawy, gdyż stosowanie praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów to nie suma naruszeń praw indywidualnych.

W stanie faktycznym niniejszej sprawy Sąd zgodził się z organem, iż skarżąca nie uprawdopodobniła pozbawienia pacjentów ich praw lub ograniczenia tych praw. W szczególności brak jest podstaw do przyjęcia, że zarzucane przez skarżącą wprowadzenie w błąd potencjalnych pacjentów (podczas programów telewizyjnych) co do posiadania kwalifikacji (specjalizacji z chirurgii plastycznej)stanowi naruszenie zbiorowych praw pacjentów w rozumieniu art. 59 ust. 1 ustawy o prawach pacjentów i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Należy wskazać, na co też zwrócił uwagę Rzecznik Praw Pacjenta, że wprowadzenie w błąd potencjalnych pacjentów, co do posiadanych specjalizacji nie podlega regulacjom ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ale może stanowić materię rozważań w oparci o przepisy ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2015r. poz. 464 ze zm.).

Z powyżej wskazanych przyczyn Sąd uznał, iż zaskarżona decyzja odpowiada prawu, w związku z czym na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.) i oddalił skargę.

A. B. wniosła od wyroku skargę kasacyjną na podstawie art. 173 § 1 i 2, art. 174 pkt 1 i 2, art. 175 § 1 oraz art. 177 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm. dalej jako " PPSAU"), zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyroki zarzuciła:

- na podstawie art. 174 pkt 2 PPSAU – naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 3 § 2 pkt 1, art. 106 § 3 i 5, art. 160 i art. 162 PPSAU , ewentualnie art. 141 § 4 PPSAU, poprzez całkowity brak odniesienia się do wniosku Skarżącej zawartego w skardze, dotyczącego przeprowadzenia dowodu z dokumentu " Program specjalizacji w dziedzinie chirurgii plastycznej dla lekarzy posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty z dziedziny chirurgii dziecięcej lub chirurgii ogólnej " opracowanego przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego i zatwierdzonego w dniu 4 września 2014 r. przez Ministra Zdrowia, a ponadto brak odniesienia się do zawartego w uzupełnieniu skargi z dnia 28 stycznia 2016 r. wniosku dotyczącego przeprowadzenia dowodu z postanowienia Komendy Rejonowej Policji w W. [...] nr [...] z dnia [...] grudnia 2015 r. w przedmiocie zawieszenia dochodzeń o sygn. akt [...], [...], [...]; naruszenia te miały istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem w ich wyniku WSA nie dokonał pełnej kontroli legalności decyzji Organu , tymczasem wskazane dowody wraz z twierdzeniami Skarżącej i dowodami przedłożonymi przez nią Rzecznikowi Praw Pacjenta uprawdopodabniają stosowanie w [...] praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów,

- na podstawie art. 174 pkt 2 PPSAU – naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 3 § 2 pkt 1 i art.141 § 4 PPSAU poprzez całkowity brak odniesienia się do podnoszonego przez Skarżącą zarzutu, iż do naruszenia zbiorowych praw pacjentów przez podmiot leczniczy [...] dochodzi także poprzez zamieszczanie informacji o posiadaniu przez lekarzy praktykujących w [...] nieistniejących w Polsce specjalizacji lekarskich, co ma miejsce na stronie internetowej tego podmiotu leczniczego oraz na wizytówkach wydawanych w siedzibie tego podmiotu; naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem w jego wyniku WSA nie dokonał pełnej kontroli legalności decyzji Organu,

- na podstawie art. 174 pkt 2 PPSAU – naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 3 § 2 pkt 1 i art. 141 § 4 PPSAU poprzez pominięcie, że w podmiocie leczniczym [...] przeprowadzane są bez wymaganej specjalizacji lekarskiej zabiegi z zakresu chirurgii plastycznej, na co wskazywał przedłożony Rzecznikowi Praw Pacjenta cennik usług medycznych obowiązujący w [...], natomiast WSA odniósł się do niezidentyfikowanego prawnie pojęcia " medycyny estetycznej", uznając że te zabiegi co do zasady nie mieszczą się w pojęciu świadczenia zdrowotnego, choć w pewnych przypadkach mogą służyć poprawie lub ratowaniu zdrowia, jednak takie ustalenia muszą być dokonane w każdym indywidualnym przypadku; naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem w jego wyniku WSA nie dokonał pełnej kontroli legalności decyzji Organu, ponadto nie rozważył, jaki wpływ na prawa pacjentów ma wykonywanie zabiegów z dziedziny chirurgii plastycznej bez posiadania specjalizacji w zakresie chirurgii plastycznej, niezrozumiałe jest także, jaka konkluzja dla rozstrzygnięcia sprawy miałaby wynikać z podnoszonej przez WSA konieczności ustalania celu świadczeń z zakresu tzw. " medycyny estetycznej" w każdym indywidualnym przypadku ,

- na podstawie art. 174 pkt 1 PPSAU – błędną wykładnię art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej ( Dz.U. z 2015r. poz. 618 ze zm.) w związku z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta ( Dz. U. z 2012r. poz. 159), poprzez uznanie, iż zabiegi z zakresu tzw. " medycyny estetycznej", które maja na celu poprawienie wyglądu zewnętrznego lub usuniecie wad urody nie mieszczą się w pojęciu świadczenia zdrowotnego, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, iż inwazyjne procedury dotyczące chirurgii plastycznej, poprzedzone konsultacją lekarską, wykonywane w znieczuleniu i wymagające leczenia ran pozabiegowych muszą być uznane za świadczenia zdrowotne, niezależnie od przyczyn, z których zostały one przeprowadzone,

- na podstawie art. 174 pkt 2 PPSAU – naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 3 § 2 pkt 1, art. 141 § 4 i art. 151 PPSAU w związku z art. 59 ust. 1 pkt 1 i art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta poprzez oddalenie skargi wskutek bezpodstawnego uznania, że Skarżąca nie uprawdopodobniła , iż w [...] dochodzi do naruszenia zbiorowych praw pacjentów, przy czym WSA zupełnie nie wyjaśnił, dlaczego podnoszone przez Skarżącą twierdzenia i dowody nie stanowią uprawdopodobnienia naruszenia zbiorowych praw pacjentów przez [...]; naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy, albowiem w jego wyniku nie można uznać, iż WSA dokonał pełnej kontroli legalności decyzji Organu, ponadto WSA nie wyjaśnił w sposób wystarczający powodów swego rozstrzygnięcia,

- na podstawie art. 174 pkt 2 PPSAU – naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 141 § 4 i art. 151 PPSAU w związku z art. 3 ust.1 pkt 4 i art. 59 ust.1 pkt 1ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta poprzez oddalenie skargi wskutek bezpodstawnego uznania, że Skarżąca powołała się na wprowadzenie w błąd potencjalnych pacjentów [...], tymczasem pacjentem jest nie tylko osoba, która faktycznie skorzystała ze świadczeń zdrowotnych, lecz także osoba, która jedynie zwraca się o udzielenie jej takich świadczeń; naruszenie to miało istotny wpływ na wynik sprawy , bowiem doprowadziło do bezpodstawnego oddalenia skargi A. B., ponadto naruszenie to oznacza , iż WSA dopuścił się błędnej wykładni pojęcia "pacjent" zawartego w art.3 ust.1 pkt 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, co jednocześnie skutkuje zarzutem kasacyjnym w postaci naruszenia prawa materialnego ( art. 174 pkt 1 PPSAU).

Wskutek powyższych naruszeń WSA na podstawie art. 151 PPSAU niezasadnie oddalił skargę , podczas gdy prawidłowym rozstrzygnięciem powinno być uchylenie zaskarżonej decyzji w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit.a) i c) w związku z art. 134 § 1 PPSAU.

Wskazując na powyższe naruszenia, na podstawie art. 185 § 1 PPSAU wnosiła o uwzględnienie skargi kasacyjnej, uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

Ponadto, na podstawie art. 203 pkt 1 i art. 210 § 1 PPSAU wnosiła o zasądzenie na rzecz Skarżącej od Rzecznika Praw Pacjenta zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Rzecznik Praw Pacjenta w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm. ), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi , przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach. Zarzuty naruszenia przepisów postępowania, których uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy nie jest zasadny. Kwalifikacja naruszenia przepisów postępowania do przepisów mających wpływ na wynik sprawy oparta jest na kryterium znaczenia naruszenia dla zmiany treści rozstrzygnięcia. Podstawą materialnoprawną żądania przez Skarżącą wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych praw pacjentów jest art. 59 ustawy z 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjentów ( tj. Dz. U. z 2012r. poz. 159 ze zm. Obecnie tj. Dz.U. z 2016 r. poz.186 ze zm.). Według art. 59 ust. 1 tej ustawy " Przez praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów rozumie się : 1) bezprawne zorganizowane działania lub zaniechania podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, 2) stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu zorganizowanie wbrew przepisom o rozwiązywaniu sporów zbiorowych akcji protestacyjnej lub strajku przez organizatora strajku- mające na celu pozbawienie pacjentów praw lub ograniczenia tych praw, w szczególności podejmowane celem osiągnięcia korzyści majątkowej. Nie jest zbiorowym prawem pacjentów suma praw indywidulanych". Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Rzecznik odmawia, w drodze decyzji , wszczęcia postępowania, jeżeli działanie lub zaniechanie w sposób oczywisty nie spełnia przesłanek określonych w art. 59 ust. 1 lub jeżeli wnoszący o wydanie decyzji o uznaniu praktyki za naruszające zbiorowe prawa pacjentów nie uprawdopodobnił pozbawienia pacjentów ich praw lub ograniczenia tych praw. Podstawą do wyprowadzenia zakresu przedmiotowego praw pacjenta jest regulacja art.1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjentów, stanowiąc, że normuje prawa pacjentów ( pkt 1 ), zasady udostępniania dokumentacji medycznej ( pkt 2), obowiązki podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych związanych z prawami pacjentów ( pkt 3). Regulacja praw pacjenta nie obejmuje regulacji przesłanek, od spełnienia których podmiot otrzymuje prawo prowadzenia działalności leczniczej. Rzecznik Praw Pacjenta nie może zatem, jako że pozostaje to poza zakresem jego właściwości określać przesłanki jakie ma spełnić podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych a następnie wywodzić z tego konsekwencje naruszenia praw pacjenta. Uzyskanie statusu podmiotu leczniczego reguluje ustawa z 15 kwietnia 2011r. o działalności leczniczej ( tj. Dz. U. z 2015 r. poz. 618 ze zm. Obecnie tj. Dz.U. 2016r. poz. 1638) stanowiąc w art. 16 ust.1 " Działalność lecznicza jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej". Ustawa z 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej ( tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.) w art. 64 ust. 1 stanowi " Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną w rozumieniu niniejszej ustawy, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami tej odrębnej ustawy i po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej , z zastrzeżeniem art. 75". Zasady nabycia prawa prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie działalności leczniczej reguluje art. 100, art. 101 ustawy o działalności leczniczej. Według art. 103 tej ustawy, działalność leczniczą można rozpocząć po uzyskaniu wpisu do rejestru, z zastrzeżeniem art. 104. Do organu prowadzącego rejestr należy ustalenie czy podmiot zamierzający prowadzić działalność leczniczą spełnia warunki określone w art. 17 i art. 18 ustawy o działalności leczniczej. Podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty w tym zakresie co do spełnienia warunków uprawniających do prowadzenia przez A. G. działalności leczniczej pod nazwą "Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej [...]" nie są elementami hipotetycznego stanu faktycznego zapisanego w art. 59 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. W sprawie bezsporną okolicznością faktyczną jest , że w prowadzonym rejestrze przez Wojewodę Mazowieckiego podmiotów prowadzących działalność leczniczą pod numerem księgi : [...] wpisany jest podmiot leczniczy: A. G. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą : "[...]".

Podniesione zarzuty co do naruszenia praw pacjentów przez podmiot nie spełniających warunków do prowadzenia działalności leczniczej nie mogą zatem odnieść skutków prawnych , skoro Rzecznik Praw Pacjenta nie jest właściwy do wyprowadzenia konsekwencji prawnych z tego względu , że nie ma kompetencji do ustalenia i zakwestionowania braku spełnienia warunków do prowadzenia działalności leczniczej.

Tym samym nie są zasadne zarzuty naruszenia przepisów postępowania. Sąd przeprowadził kontrolę zgodności z prawem zaskarżonej decyzji nie naruszając art. 3 § 1 pkt 1 w związku z art. 141 § 4 i art. 151 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dokonał prawidłowego ustalenia stanu faktycznego zapisanego w art. 59 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Nie mają znaczenia dla prawidłowości wykładni art. 59 ust. 1 pkt 1 rozważania dotyczące ustalenia zakresu pojęcia " świadczenia zdrowotne", pojęcia "pacjent" , skoro organ nie był właściwy do zakwestionowania prowadzenia działalności leczniczej przez podmiot leczniczy " [...]".

W tym stanie rzeczy, skoro skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach, na mocy art. 184 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.

Na podstawie art. 204 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł o kosztach postępowania kasacyjnego.