Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA: Jolanta Sokołowska po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia J. K. na postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania zawarte w pkt 2 wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 30 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Bk 247/18 którym uchylono decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku z dnia 22 listopada 2013 r., nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 rok od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów postanawia uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku.

Wyrokiem z dnia 30 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Bk 247/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku uchylił zaskarżoną przez J. K. decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku z dnia 22 listopada 2013 r. w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów oraz zasądził od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Białymstoku na rzecz skarżącego kwotę 9.331 zł (słownie: dziewięć tysięcy trzysta trzydzieści jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. Rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów postępowania zapadło w oparciu o art. 200 i art. 205 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2017, poz. 1369 ze zm.; dalej jako: "P.p.s.a.") w zw. z § 2 pkt 6 oraz § 14 ust. 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 265; dalej jako: "rozporządzenie z dnia 22 października 2015 r."). W ocenie Sądu wniosek pełnomocnika o wymierzenie kosztów postępowania w trzykrotnej wysokości był niezasadny, a stawka urzędowa przewidziana w ww. rozporządzeniu wynagradza poniesione w sprawie niezbędne koszty procesowe określone w art. 205 P.p.s.a.

Pismem z dnia 19 czerwca 2018 r. pełnomocnik skarżącego złożył zażalenie, zarzucając zaskarżonemu wyrokowi:

1) zaniechanie zastosowania § 21 w zw. z § 2 pkt 7 i § 14 ust. 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm.) w zw. z § 1 pkt 1 i § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1667) z jednoczesnym bezpodstawnym zastosowaniem bądź § 2 pkt 6 rozporządzenia z dnia 22 października 2015 r., bądź § 6 pkt 7 w zw. z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tj. Dz.U. z 2017 r., poz. 1870; dalej jako: "rozporządzenie z dnia 28 września 2002 r.") - poprzez określenie stawki minimalnej wynagrodzenia w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji w oparciu stawki obowiązujące w chwili wniesienia skargi, a nie w chwili (trzeciego) orzekania w pierwszej instancji, to jest po uprzednim dwukrotnym zakończeniu postępowania w pierwszej instancji i wszczęcia go ponownie wskutek wyroku NSA przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania wyrokiem z dnia 27 lutego 2018 r.;

2) zaniechania zastosowania § 15 pkt 2 i 3 rozporządzenia z dnia 22 października 2015 r. (ewentualnie § 2 ust. 1 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r.) poprzez brak uwzględnienia wniosku o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, pomimo uzasadnienia takiego rozstrzygnięcia:

a) niezbędnym nakładałem pracy pełnomocnika, w szczególności poświęconym czasem na analizę obszernego materiału dowodowego sprawy na potrzeby sporządzenia skargi i pism przygotowawczych do rozpraw oraz samych wystąpień na rozprawach;

b) wkładem pracy pełnomocnika w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym drobiazgowym roztrząsaniem wszystkich argumentów przytoczonych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, które to zarzuty zostały uwzględnione w zaskarżonym wyroku;

c) rodzajem i zawiłością sprawy, w szczególności czasem prowadzenia sprawy i jej trzykrotnym rozpoznawaniem przez Sąd pierwszej instancji, a także obszernością zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.

Pełnomocnik skarżącego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od organu na rzecz skarżącego kwoty 14.400 zł tytułem kosztów postępowania sądowego, obok kwoty zasądzonej dotychczas.

W uzasadnieniu pełnomocnik skarżącego wskazał, że jego zdaniem, pomimo wskazania w uzasadnieniu wyroku z dnia 30 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Bk 247/18, iż rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów zapadło w oparciu o art. 200 i art. 205 § 2 P.p.s.a. w zw. z § 2 pkt 6 i § 14 ust. 1 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 22 października 2015 r., to zasądzona kwota wskazuje na oparcie rozstrzygnięcia o § 6 pkt 7 w zw. z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. Zdaniem pełnomocnika skarżącego zgodnie z zaskarżonym wyrokiem na koszty postępowania składają się: 2.114 zł tytułem wpisu stosunkowego, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wartości te nie zostały natomiast w uzasadnieniu wskazane.

W odpowiedzi na zażalenie organ wniósł o jego oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie, jednak nie wszystkie podniesione w nim zarzuty są zasadne.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że rację ma pełnomocnik skarżącego podnosząc, że koszty w niniejszej sprawie zostały wyliczone w oparciu o niewłaściwy akt prawny. I choć w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 30 maja 2018 r., sygn. akt I SA/Bk 247/18, Sąd ten wprost wskazał, że podstawą zasądzonych kosztów jest rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu nadanym przez Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 stycznia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ww. rozporządzenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 265), to rację ma pełnomocnik skarżącego, że rozporządzenie to de facto nie zostało w sprawie zastosowane. W miejscu tym należy nadmienić, że ww. rozporządzenie jest właściwą podstawą prawną zasądzenia kosztów w rozpoznawanej sprawie, bowiem na dzień wydania wyroku przez Sąd pierwszej instancji tj. 30 maja 2018 r. obowiązywał tekst jednolity rozporządzenia, ogłoszony w Dzienniku Ustaw z 2018 r. pod pozycją 265. Problem w sprawie polega jednak na tym, że Sąd pierwszej instancji pomimo wskazania właściwego aktu prawnego, wyliczył koszty w wysokości nie znajdującej w nim potwierdzenia. Jak słusznie bowiem wskazywał pełnomocnik skarżącego na zasądzone koszty postępowania (9.331 zł) najpewniej składa się 2.114 zł tytułem wpisu stosunkowego, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz pozostała kwota 7.200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego. Wartość 7.200 zł z pewnością nie wynika jednakże z powoływanego przez Sąd § 2 pkt 6 rozporządzenia, ani też § 2 pkt 7, który de facto, jak słusznie podnosił pełnomocnik skarżącego, powinien znaleźć zastosowanie w sprawie.

Odnosząc się szczegółowo do powołanej przez Sąd pierwszej instancji podstawy prawnej zasądzonych na rzecz skarżącego kosztów należy wskazać, że w myśl § 14 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. rozporządzenia stawki minimalne w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna ustala się na podstawie § 2 tego rozporządzenia. Niniejsza sprawa dotyczyła zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów, a zatem była to sprawa, której przedmiot stanowiła należność pieniężna. Wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie wynosiła 211.400 zł, dlatego też zastosowanie powinien znaleźć § 2 pkt 7 rozporządzenia, zgodnie z którym stawka minimalna dla sprawy, w której wartość przedmiotu zaskarżenia mieści się w przedziale od 200 tys. do 2 mln zł wynosi 10.800 zł. Rację ma zatem pełnomocnik skarżącego podnosząc, że Sąd pierwszej instancji błędnie orzekł o kosztach postępowania w oparciu o § 2 pkt 6 rozporządzenia.

Ponownie rozpoznając sprawę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zobowiązany będzie zastosować uwagi poczynione powyżej przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Naczelny Sąd Administracyjny nie podziela natomiast drugiego z podnoszonych przez pełnomocnika skarżącego zarzutów, dot. zasądzenia kosztów zastępstwa procesowego w kwocie wyższej niż minimalna. Przede wszystkim należy wskazać, że zasądzenie kosztów w kwocie wyższej od minimalnej jest zależne od oceny Sądu czy konkretna sprawa wymagała większego niż typowe zaangażowania pełnomocnika w rozstrzygnięcie sprawy. W rozstrzyganej sprawie Sąd pierwszej instancji nie dopatrzył się okoliczności, które uzasadniałyby przyznanie wyższych kosztów, wskazując wprost, że "wniosek pełnomocnika o wymierzenie kosztów postępowania w trzykrotnej wysokości był niezasadny, a stawka urzędowa przewidziana w ww. rozporządzeniu wynagradza poniesione w sprawie niezbędne koszty procesowe określone w art. 205 P.p.s.a.". Również Naczelny Sąd Administracyjny nie znajduje uzasadnienia dla podwyższenia kosztów procesowych pełnomocnika skarżącego.

Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 § 1 i 2 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.