Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych
|
drukuj zapisz |
6539 Inne o symbolu podstawowym 653, , Minister Pracy i Polityki Społecznej, Oddalono skargę kasacyjną, I GSK 1405/18 - Wyrok NSA z 2019-10-17, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA
I GSK 1405/18 - Wyrok NSA
|
|
|||
|
2018-03-01 | |||
|
Naczelny Sąd Administracyjny | |||
|
Anna Apollo Barbara Mleczko-Jabłońska Hanna Kamińska /przewodniczący sprawozdawca/ |
|||
|
6539 Inne o symbolu podstawowym 653 | |||
|
V SA/Wa 276/16 - Wyrok WSA w Warszawie z 2016-12-21 | |||
|
Minister Pracy i Polityki Społecznej | |||
|
Oddalono skargę kasacyjną | |||
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Hanna Kamińska (spr.) Sędzia NSA Barbara Mleczko-Jabłońska Sędzia del. NSA Anna Apollo Protokolant Kacper Tybuszewski po rozpoznaniu w dniu 17 października 2019 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2016 r. sygn. akt V SA/Wa 276/16 w sprawie ze skargi [...] na decyzję Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wypłaty miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od [...] na rzecz Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego. |
||||
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 21 grudnia 2016 r., sygn. akt V SA/Wa 276/16 oddalił skargę [...] na decyzję Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wypłaty miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Wyrok zapadł na tle następujących okoliczności sprawy. [...] – dalej: skarżąca, spółka lub strona - złożyła do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) wniosek Wn-D o wypłatę miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za luty 2015 r. Prezes Zarządu PFRON decyzją z dnia 26 czerwca 2015 r. odmówił wypłaty dofinansowania. W uzasadnieniu organ I instancji wskazał, że wartość zobowiązania i rezerw na zobowiązania skarżącej na koniec lutego 2015 r. wyniosła [...] zł i przekraczała wartość aktywów wynoszących ogółem [...] zł. Tym samym kapitał własny przyjął wartość ujemną. Taka sytuacja stanowi podstawę do ogłoszenia upadłości. W związku z tym na dzień składania wniosku skarżąca wypełniała definicję przedsiębiorstwa "znajdującego się w trudnej sytuacji". Spółka zrealizowała kryteria kwalifikujące ją do objęcia postępowaniem upadłościowym, bowiem zobowiązania przekraczały wartość jej majątku. W konsekwencji zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 1 ust. 4 lit. c) oraz art. 2 pkt 18 lit c) rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodnie z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. U. UE L 187 z 26 czerwca 2014 r., s. 1) – dalej: rozporządzenie Komisji nr 651/2014), a tym samym pomoc publiczna w postaci dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych nie może być udzielona i wypłacona. Orzekając na skutek odwołania spółki Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej decyzją z dnia 18 grudnia 2015 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że spółka jest średnim przedsiębiorstwem. Przy ocenie jej sytuacji finansowej zastosowanie będzie miała definicja przedsiębiorstwa zagrożonego określona w rozporządzeniu Komisji nr 651/2014. Zgodnie z art. 1 ust. 4 lit c) cyt. rozporządzenia jego postanowienia nie mają zastosowania do pomocy udzielonej przedsiębiorcom znajdującym się w trudniej sytuacji (w sprawie sytuacja skarżącej). Rozporządzenie nie ma zastosowania do pomocy dla przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji, z wyjątkiem programów pomocy mających na celu naprawienia szkód spowodowanych niektórymi klęskami żywiołowymi i wprowadza definicję "przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej". Z przepisów rozporządzenia wynika obowiązek nałożony na podmioty udzielające pomocy w zakresie weryfikacji, czy wnioskodawca w momencie ubiegania się o pomoc nie spełnia definicji, art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji nr 651/2014. Ocena sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy dokonywana jest, zatem przez podmiot udzielający pomocy, przed jej udzieleniem na podstawie informacji przedstawionych wraz z wnioskiem o dofinansowanie. Jeżeli więc Organ ustali, że wnioskodawca znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej zgodnie z definicją zawartą w ww. rozporządzeniu, to oznacza, że nie można udzielić pomocy. Organ II instancji podkreślił, że zgodnie z art. 2 pkt 18 lit. a) rozporządzenia Komisji nr 651/2014 "przedsiębiorstwo znajduje się w trudniej sytuacji", gdy zachodzi względem niego, co najmniej jedna z wskazanych tam okoliczności. W sprawie na dzień 28 lutego 2015 r. wartość zobowiązań skarżącej i rezerw na zobowiązania wynosiła [...] zł i przewyższyła wartość aktywów ogółem Spółki wynoszących [...] zł, tym samym kapitał własny przyjął wartość ujemną w wysokości [...] zł. Oznacza to, że dzień złożenia wniosku Wn-D za luty 2015 r. Spółka była "przedsiębiorstwem zagrożonym" – zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia Komisji nr 651/2014. W ocenie organu odwoławczego strona spełnia również przesłanki z art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia Komisji nr 651/2014, tj. podlega zbiorowemu postępowaniu w związku z niewypłacalnością. Z dokumentów finansowych skarżącej wynika, że kapitał własny strony na koniec lutego 2015 r. wyniósł (-[...]zł). Ujemny kapitał własny wskazuje na zagrożenie kontynuacji działalności strony i tym samym na zagrożenie upadłością. W związku z powyższym zaszły przesłanki z art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. 2015, poz. 233 ze zm.; dalej: upn), gdyż wartość jej zobowiązań przekracza wartość aktywów ogółem. W związku z tym pomoc publiczna w postaci dofinansowania do wynagrodzeń za miesiąc luty 2015 r. nie może zostać udzielona. Uzasadniając oddalenie skargi spółki na powyższą decyzję WSA w Warszawie podniósł, że strona jest średnim przedsiębiorstwem. Przy ocenie jego sytuacji finansowej zastosowanie będzie miała definicja przedsiębiorstwa zagrożonego określona w rozporządzeniu Komisji nr 651/2014. Akt ten wprowadza definicję "przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej". Z cyt. rozporządzenia wynika obowiązek nałożony na podmioty udzielające pomocy polegający na weryfikacji, czy wnioskodawca w momencie ubiegania się o pomoc nie spełnia definicji art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji nr 651/2014. Ocena sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy dokonywana jest przez podmiot udzielający pomocy przed jej udzieleniem, na podstawie informacji przedstawionych wraz z wnioskiem o dofinansowanie. Jeżeli więc organ ustali, że wnioskodawca znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej zgodnie z definicją zawartą w cyt. rozporządzeniu, to oznacza, że nie może udzielić pomocy, bowiem rozporządzenie wyklucza takie przedsiębiorstwo i w związku z tym należy odmówić udzielenia pomocy. Sąd I instancji podkreślił, że w sprawie zastosowanie ma rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz.U. z 2010 r., Nr 53, poz. 312 ze zm.). Informacje te przedstawiane są na formularzu zawierającym szczegółowy zakres informacji przedkładanych w formie odpowiedzi na konkretne pytania, niezbędnych do kompleksowej oceny sytuacji ekonomicznej podmiotu ubiegającego się o pomoc. W formularzu załączonym do wniosku Wn-D za luty 2015 r. wnioskodawca na pytania "Czy w przypadku spółki jawnej oraz spółki komandytowej, w której co najmniej niektórzy członkowie ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za jej zadłużenie, ponad połowa jej kapitału wykazanego w sprawozdaniach finansowych została utracona w efekcie zakumulowanych strat?", "Czy przedsiębiorstwo podlega zbiorowemu postępowaniu w związku z niewypłacalnością lub spełnia kryteria na mocy obowiązującego prawa krajowego, by zostać objętym zbiorowym postępowaniem w związku z niewypłacalnością na wniosek jego wierzycieli?", "Czy przedsiębiorstwo nie spłaciło do tej pory pożyczki, którą otrzymało jako pomoc na ratowanie ani nie zakończyło umowy o gwarancję lub otrzymało pomoc na restrukturyzację i nadal podlega planowi restrukturyzacyjnemu?" udzielił odpowiedzi przeczących. W ocenie WSA z dokumentów finansowych spółki wynika, iż kapitał własny strony na koniec lutego 2015 r. wyniósł (-[...]zł.). Ujemny kapitał własny wskazuje na zagrożenie kontynuacji działalności strony i tym samym na zagrożenie upadłością. Tym samym skarżąca spełnia przesłankę określoną w art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia Komisji nr 651/2014 i tym samym pomoc publiczna w postaci dofinansowania do wynagrodzeń za luty 2015 r. nie może zostać udzielona. W sprawie nie doszło do naruszenia art. 48a ust. pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 ze zm. dalej ustawa lub ustawa o rehabilitacji) oraz art. 2 pkt 18 lit. c) cyt. rozporządzenia, gdyż analiza zgromadzonej dokumentacji finansowe potwierdza, że strona na dzień złożenia wniosku znajdowała się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu kryteriów określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielania pomocy publicznej. Sąd podkreślił, że w postępowaniu dotyczącym odmowy wypłaty dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych z uwagi na trudną sytuację ekonomiczną sytuacja ta musi być potwierdzona dokumentem sporządzonym zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Organy obu instancji oceniając sytuację ekonomiczną strony uwzględniły wykazane w bilansie aktywa ogółem. Bez znaczenia na okoliczność ustalenia wartości majątku pozostają natomiast dowody z wycen nieruchomości i ruchomości oraz planów amortyzacji. Jak już bowiem wyżej wskazano, ocena sytuacji finansowej strony następuje w oparciu o dokumenty sporządzone zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. W decyzji organów obu instancji zostały przytoczone przepisy prawa, które stanowiły podstawę podjęcia decyzji. Powołano prawidłowo również przepisy prawa materialnego poprzez wskazanie ich treści i relacji do stanu faktycznego sprawy. Zarówno Prezes Zarządu PFRON jak i Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ustalili stan faktyczny i prawny sprawy przeprowadzając postępowanie z zachowaniem wszystkich zasad postępowania administracyjnego oraz działając na podstawie przepisów prawa trafnie uznali, że dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych za luty 2015 r. nie może zostać stronie wypłacone z uwagi na jej trudną sytuację ekonomiczną. [...] w skardze kasacyjnej zaskarżyła powyższy wyrok w całości domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania WSA w Warszawie oraz zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego. Autor skargi kasacyjnej zrzekł się rozprawy. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego, a to przez błędną wykładnię art. 48a ust. 3 pkt 1 ustawy o rehabilitacji przez uznanie, że przepisem prawa Unii Europejskiej dotyczącym pomocy publicznej jest art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia Komisji nr 651/2014, a ponadto błędną wykładnię art. 11 ust. 2 upn w brzmieniu obowiązującym w dniu złożenia wniosku w sprawie przez utożsamienie wartości majątku przedsiębiorcy z wartością bilansową netto aktywów, jak również naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a to art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718; dalej: p.p.s.a.) w zw. z art. 75 § 1, art. 77 § 1 art. 78 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257 ze zm.; dalej: k.p.a.), a w konsekwencji także art. art. 7 i 8 k.p.a. przez przyjęcie, że przedmiot sprawy ogranicza zakres postępowania dowodowego z dokumentów wyłącznie do sprawozdań finansowych za ostatnie 3 lata obrotowe, o jakich mowa w § 2 ust. 1 rozporządzeniu Rady Ministrów dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz.U. nr 53, poz. 312 ze zm.). Argumentację na poparcie powyższych zarzutów skarżąca kasacyjnie przedstawiła w uzasadnieniu skargi kasacyjnej. Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego. Organ wniósł o przeprowadzenie rozprawy. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej zgodnie z art. 183 § 1 p.p.s.a., a zatem w zakresie wyznaczonym w podstawach kasacyjnych przez stronę wnoszącą omawiany środek odwoławczy, z urzędu biorąc pod rozwagę tylko nieważność postępowania, której przesłanki w sposób enumeratywny wymienione zostały w art. 183 § 2 tej ustawy, a które w niniejszej sprawie nie występują. Związanie podstawami skargi kasacyjnej polega na tym, że wskazanie przez stronę skarżącą naruszenia konkretnego przepisu prawa materialnego, czy też procesowego, określa zakres kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego. Rozpoznając sprawę w tych granicach NSA uznał, że skarga kasacyjna nie mogła zostać uwzględniona – z uwagi na brak usprawiedliwionych podstaw. Przede wszystkim nietrafny jest zarzut błędnej wykładni art. 48a ust. 3 pkt 1 ustawy o rehabilitacji przez uznanie, że przepisem prawa Unii Europejskiej dotyczącym pomocy publicznej jest art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia nr 651/2014. Zarzut w istocie sprowadza się do kwestionowania możliwości zastosowania w sprawie art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014. Zdaniem autora skargi kasacyjnej, przepisy tego rozporządzenia – jako niewymienione wprost w art. 48a ust. 3 pkt 1 ustawy o rehabilitacji – nie mogą mieć zastosowania. Jest to pogląd oczywiście błędny. Przepis art. 48a ust. 2 ustawy o rehabilitacji wyraźnie stanowi, że środki funduszu przyznawane pracodawcy na podstawie, art. 26, art. 26a, art. 26d i art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy (a więc i takie, o jakie ubiega się skarżąca) stanowią pomoc na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych w rozumieniu rozporządzenia nr 651/2014. Art. 48a ustawy o rehabilitacji w kolejnej jednostce redakcyjnej – to jest w ust. 3 pkt 1 – odsyłając w zakresie rozumienia pojęcia "znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej" odsyła, więc nie do jakichś bliżej nieokreślonych, ale tych właśnie wymienionych w art. 48a ust. 2 regulacji, które definiują pojęcie przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Nie ma też racji skarżąca, gdy twierdzi, że rozporządzenie nr 651/2014 nie powinno mieć w sprawie zastosowania ze względu na zawarte w art. 1 ust. 4 lit. c i motywie 14 tego rozporządzenia stwierdzenie, że jego przepisy nie mają zastosowania do pomocy dla przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Przepisy te wskazują na zakres pomocy udzielanej na podstawie tego rozporządzenia, w tym na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych (art. 1 ust. 1 lit. f powoływanego aktu unijnego). Z art. 1 ust. 4 wskazanego rozporządzenia tymczasem wynika tylko ograniczenie zakresowe pomocy, co nie wyłącza możliwości określania, jakie przesłanki – w tym wymienione w powoływanym w sprawie art. 2 pkt 18 lit. b) i c) rozporządzenia nr 651/2014 – wyłączają czy ograniczają możliwość skorzystania z pomocy objętej zakresem jego regulacji. Dla wykazania tezy, że art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014 nie ma zastosowania w sprawie, czy ściślej rzecz ujmując, nie jest to przepis, o którym mowa w art. 48a ust. 3 pkt 1 ustawy o rehabilitacji, skarżąca w uzasadnieniu skargi kasacyjnej wskazała na odesłanie "w odnośniku/przypisie" do ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zauważyć należy jednak, że odnośnik/przypis do ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji (Dz. U. Nr 237 poz. 1652, dalej: ustawa zmieniająca), stanowi, że "Kryteria te są określone w pkt 9-11 Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004 , str. 2)". Ustawą zmieniającą dodano do ustawy o rehabilitacji art. 48a w tym jego ust. 3 pkt 1 w brzmieniu również obecnie obowiązującym (art. 1 pkt 22 ustawy zmieniającej). W dacie wejścia w życie ustawy zmieniającej środki Funduszy przyznane pracodawcy wykonującemu działalność gospodarczą stanowiły pomoc na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych w rozumieniu rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólnego rozporządzenia w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. WE L 214 z dnia 9 sierpnia 2008, s. 3). Rozporządzenie to, w odróżnieniu od rozporządzenia nr 651/2014, wprowadzonego do art. 48a ust. 2 ustawy o rehabilitacji od 1 stycznia 2015 r., nie zawierało definicji przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji (za wyjątkiem art. 1 pkt 7 odnoszącego się jedynie do MŚP i do ściśle określonej sytuacji), z tego też względu przy ustaleniu tej przesłanki odwoływano się do kryteriów określonych w Wytycznych wspólnotowych. W stanie prawnym obowiązującym w dacie zarówno składania wniosku o dofinansowanie, jak i ostatecznego rozstrzygnięcia tego wniosku obowiązywało już rozporządzenie nr 651/2014 definiujące pojęcie "przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji". Przepis definiujący to pojęcie – art. 2 pkt 18 – miał zastosowanie w tej sprawie. Wynika to wprost z powołanych w decyzjach obu instancji przepisów prawnych, jak i wywodów odnoszących się do ich subsumcji. Z tego względu rozważania zawarte w skardze kasacyjnej odnoszące się zarówno do charakteru przypisu/odnośnika czy też "mocy obowiązującej" Wytycznych wspólnotowych uznać należy za bezprzedmiotowe. Zauważyć nadto należy, że Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw straciły aktualność z dniem 1 sierpnia 2014 r. Zgodnie, bowiem z Komunikatem Komisji dotyczącym przedłużenia ważności Wytycznych obowiązywały one do momentu zastąpienia ich nowymi przepisami dotyczącymi pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz.U.UE.C.2012.296.3). Reasumując, Sąd I instancji – akceptując stanowisko organów – wbrew wywodom skargi kasacyjnej nie naruszył przepisu art. 48a ust. 3 pkt 1 ustawy o rehabilitacji przez błędną wykładnię uznając, że przepisem prawa europejskiego dotyczącym pomocy publicznej jest art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia nr 651/2014. Odnośnie do zarzutu błędnej wykładni art. 11 ust. 2 Prawa upadłościowego i naprawczego trzeba wskazać, że zgodnie z tym przepisem dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Zauważyć w tym miejscu należy, że art. 11 Prawa upadłościowego i naprawczego wskazuje dwie przesłanki uznania dłużnika za niewypłacalnego, co zgodnie z art. 10 stanowi podstawę ogłoszenia jego niewypłacalności. Pierwsza z tych przesłanek, zawarta w ustępie 1, utrata zdolności płatniczej, ma charakter uniwersalny i odnosi się do wszystkich dłużników. Druga, przewaga zobowiązań nad majątkiem (art. 11 ust. 2), ma charakter uzupełniający i odnosi się do osób prawnych i określonych jednostek organizacyjnych. Przesłanki te są niezależne od siebie i wystarczy, by wypełniła się jedna z nich (postanowienie Sądu Najwyższego z 24 września 1999 r., sygn. akt III CKN 276/98; postanowienie Sądu Najwyższego z 19 grudnia 2002 r., sygn. akt V CKN 342/01; wyrok Sądu Najwyższego z 12 maja 2011, sygn. akt II UK 308/10; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 marca 2006 r., sygn. akt II FSK 479/05; wyrok Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 8 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 973/09). W świetle uzasadnienia zaskarżonego wyroku brak podstaw by twierdzić, że WSA wadliwie, sprzecznie z literalnym brzmieniem przepisu, zrozumiał zawartą w nim regulację. Zaakceptowanie zaś przez Sąd stanowiska organów, że w sprawie została spełniona przesłanka z art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia nr 651/2014 –zgodnie, z którym "przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji", gdy przedsiębiorstwo podlega zbiorowemu postępowaniu w związku z niewypłacalnością lub spełnia kryteria na mocy obowiązującego prawa krajowego, by zostać objętym zbiorowym podstępowaniem w związku z niewypłacalnością na wniosek jej wierzycieli - jest kwestią faktu i stosowania tego przepisu. Podważenie ustaleń faktycznych sprawy wymaga zaś sformułowania stosownych zarzutów naruszenia przepisów postępowania. W rozpoznawanej skardze kasacyjnej zarzuty uchybienia procedurze dotyczą naruszenia art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 75 § 1, art. 77 § 1, art. 78 § 1 k.p.a. i to – jak wynika ze sformułowania zarzutu oraz jego uzasadnienia – przez przyjęcie, że przedmiot sprawy ogranicza zakres postępowania dowodowego z dokumentów wyłącznie do dokumentów, o jakich mowa w rozporządzeniu RM z 29 marca 2010 r. Należy, zatem wskazać, że przywołane w ocenianym zarzucie skargi kasacyjnej rozporządzenie zostało wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 37 ust. 6 ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (obecnie t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 362). Przepis ten stanowi, że Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zakres informacji oraz oświadczenia, o których mowa w ust. 5, oraz wzory formularzy informacji, biorąc pod uwagę przeznaczenie planowanej pomocy oraz konieczność zapewnienia nieprzekroczenia dopuszczalnej wielkości pomocy udzielonej w związku z realizacją danego przedsięwzięcia przez poszczególne podmioty ubiegające się o pomoc oraz uwzględniając wymagania z zakresu sprawozdawczości. Z kolei zgodnie z powołanym w nim ust. 5 podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie jest zobowiązany do przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomocy, wraz z wnioskiem o jej udzielenie, informacji dotyczących wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz informacji o otrzymanej pomocy publicznej, zawierających w szczególności wskazanie dnia i podstawy prawnej jej udzielenia, formy i przeznaczenia, albo oświadczenia o nieotrzymaniu pomocy. W wydanym na podstawie art. 37 ust. 6 powołanej ustawy rozporządzeniu RM z 29 marca 2010 r. normodawca określił informacje, jakie zobowiązany jest przedstawić wnioskodawca podmiotowi udzielającemu pomocy. Istotny, z uwagi na tezę postawioną w ocenianym zarzucie, jest § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia, określający obowiązek przedstawienia podmiotowi udzielającemu pomoc informacji dotyczącej "sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe za okres 3 ostatnich lat obrotowych, sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości". Niewątpliwie redakcja tego przepisu wskazuje na otwarty katalog informacji, które obejmują wykazanie sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy, niemniej jednak przepis ten wprowadza także obowiązek przedłożenia sprawozdania finansowego, o którym w nim mowa. W rozpoznawanej sprawie uprawniony organ ocenił sytuację ekonomiczną strony na podstawie przedłożonego przez nią sprawozdania finansowego. W oparciu o to sprawozdanie ustalił, że skarżąca jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudniej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia nr 651/2014. W postępowaniu odwoławczym strona zawnioskowała przeprowadzenie dowodów z wycen nieruchomości i ruchomości oraz planów amortyzacyjnych. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ odwoławczy wyjaśnił przyczyny, dla których nie uwzględnił wniosku, nie ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że sytuacja ekonomiczna strony musi być potwierdzona dokumentem sporządzonym zgodnie z przepisami o rachunkowości, ale również odnosząc się do zarzutu pominięcia wartości środków trwałych przez stwierdzenie, że przy ocenie sytuacji ekonomicznej strony uwzględniono aktywa ogólne (aktywa trwałe oraz obrotowe), jak i do kwestii amortyzacji. Nieuwzględnienie wniosku strony o przeprowadzenie dowodów z przyczyn wykazanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie oznacza jednak, jak usiłuje to wykazać skarżąca, że doszło do naruszenia zasady określonej w art. 75 § 1 k.p.a. Nadto – co z punktu widzenia związania, NSA podstawami skargi kasacyjnej istotne - stawiając konsekwentnie do zarzutu naruszenia art. 75 § 1 k.p.a., zarzuty naruszenia art. 77 § 1 k.p.a. i art. 78 § 1 k.p.a. w powiązaniu z art. 134 § 1 p.p.s.a. skarżąca nie przedstawiła żadnej argumentacji dla wykazania, że nieuwzględnienie dowodów z wyceny nieruchomości i ruchomości oraz planów amortyzacyjnych miało wpływ i to istotny na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 p.p.s.a.). Niewątpliwie w myśl art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a. organy podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, są przy tym zobowiązane w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem (art. 75 § 1 k.p.a.) i żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu jest okoliczność mająca znaczenie dla sprawy (art. 78 § 1 k.p.a.). Zarzut naruszenia wskazanych przepisów nie może być jednak uznany za zasadny, w sytuacji gdy – jak już wskazano – sytuację ekonomiczną oceniono w oparciu o przedstawione przez samego wnioskodawcę informacje odnośnie tej sytuacji a zawarte w sprawozdaniach finansowych, sporządzane zgodnie z przepisami o rachunkowości – zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. W świetle przedstawionych dokumentów WSA miał zaś podstawy, by uznać ustalenia organów za prawidłowe i wystarczające do przyjęcia, że zaistniały wynikające z art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia nr 651/2014 przeszkody do przyznania skarżącej pomocy. Odnosząc się do oceny ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie na podstawie dokumentów przedstawionych przez stronę wraz z wnioskiem należy podnieść, że spółka w istocie nie wskazała na błędy organów w tej ocenie i wadliwość wyciągniętych z treści tych dokumentów wniosków pozwalających na uznanie zaistnienia trudnej sytuacji skarżącej, o jakiej mowa w art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia nr 651/2014. Wobec zarzutu naruszenia art. 134 § 1 p.p.s.a. trzeba wyjaśnić, że zgodnie z tym przepisem sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Do naruszenia tego przepisu mogłoby dojść, gdyby sąd wyszedł poza granice rozpoznawanej sprawy lub gdyby nie dokonał kontroli zaskarżonej decyzji w pełnym zakresie. Z taką sytuacją nie mamy do czynienia w analizowanej sprawie. Nie można natomiast oczekiwać od sądu, jak zdaje się to czynić autor skargi kasacyjnej, że na podstawie tego przepisu sąd administracyjny jest zobowiązany do prowadzenia autonomicznego postępowania dowodowego, czy też, że naruszeniem tego przepisu jest zaakceptowanie ustaleń faktycznych dokonanych przez organy wbrew stanowi, jaki byłby korzystny dla strony postępowania. W świetle dotychczasowych rozważań, WSA nie można zatem skutecznie zarzucić wadliwego uznania ustaleń organów za prawidłowe. Przypomnieć wypada, że według tych ustaleń na dzień 28 lutego 2015 r. wartość zobowiązań skarżącej i rezerw na zobowiązania wynosiła [...]zł i przewyższyła wartość aktywów ogółem Spółki wynoszących [...]zł, tym samym kapitał własny przyjął wartość ujemną w wysokości [...]zł. W tych okolicznościach stwierdzenie, że zaistniały wynikające z art. 2 pkt 18 lit. c) rozporządzenia nr 651/2014 przeszkody do przyznania skarżącej pomocy w istocie skutecznie podważane nie jest. Z tych wszystkich względów Sądowi I instancji skutecznie nie może być postawiony zarzut niedostrzeżenia naruszenia w postępowaniu administracyjnym wskazanych przepisów kpa - w sposób mogący mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Z przedstawionych powodów Naczelny Sąd Administracyjny, działając w granicach skargi kasacyjnej, uznał zarzuty naruszenia wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów za nieusprawiedliwione i z tego względu, na podstawie art. 184 p.p.s.a. skargę kasacyjną oddalił. O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 p.p.s.a. i art. 205 § 2 p.p.s.a. oraz § 14 ust. 1 pkt 2 lit. a) w zw. z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804 ze zm.), zasądzając od skarżącej na rzecz Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 480 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, który brał udział w rozprawie przed NSA, sporządził odpowiedź na skargę kasacyjną i nie prowadził sprawy w postępowaniu przed WSA. |